Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVII, Number 19, 11 Mei 1878 — KA NANEA EEHIA O KA HIWAHIWA OPIO BABELA KA MAMO MAKAHIAPO O NA PUHAKA ALII NANI ABEONA A ME MARIADANE, KA WIWO LUA OLE NANA I KAILI HAAHEO KA HULU MAMO GULA LELOLELO MAKAMAE O KA IU O COMOHERA: KAMA ALIIWAHINE MARIADANE, KA OPUU ROSELANI OPIO I AHAI MAKAHEHI IA MALUNA O NA KUAHIWI, MAWAENA O NA AWAWA, MALALO O NA LAU LAAU A HOEA I NA WAOAKUA, ALINOE-LUSIANA: O KE KUKULU HIKINA LOA O KA ILIHONUA NEI. [ARTICLE]

KA NANEA EEHIA O KA HIWAHIWA OPIO BABELA KA MAMO MAKAHIAPO O NA PUHAKA ALII NANI ABEONA A ME MARIADANE, KA WIWO LUA OLE NANA I KAILI HAAHEO KA HULU MAMO GULA LELOLELO MAKAMAE O KA IU O COMOHERA: KAMA ALIIWAHINE MARIADANE, KA OPUU ROSELANI OPIO I AHAI MAKAHEHI IA MALUNA O NA KUAHIWI, MAWAENA O NA AWAWA, MALALO O NA LAU LAAU A HOEA I NA WAOAKUA, ALINOE-LUSIANA: O KE KUKULU HIKINA LOA O KA ILIHONUA NEI.

MOKUNA I—-lin,r 3. | "7** KA holo a«u aku o keia leo kanakn ; hanehane i hoea ano e mai, q kuu ( hou moi In na lui nno e maluna oia nei,, o ka inanawa no in i hoi hou inai ai ka ; : mana o ka luahine, a komo ao la inuloko ' oko ia nei mau aa. Na la inana i ala- | kai hou i ko in nei noonoo, a ku ae la o | Babela iluna a hele aku la, me ka mao-! popo iaio o kona mnu hana e hana aku ] ai, a me kahi e loaa ai o Agasa, ke ka- \ naka kukulu moku u ka laau kamailio i { knuohu mai ai iuia e hele aku. ! lleie aku la no nae keia n i ku iho una : ina kekahi ooao o na kuahiwi, komo ana ; keia iloko o kekahi kuianakauhale. Ln-; we pololei oku la kona mau wawae iaia ; a hoea ano iinun o Agasj, ke kannka ka- i mana. Kahalio mai la na kanuka i ko ia ; nei anoaahu, a maholo i ka ui a me ka { nani o ke kulana. I ka hiki ona imua o | ua Agasa nei, pane aku la keia. 4t I hele mai nei au e kauoha aku \a l oe, e kukulu einoole oe i moku no'u me | na hoe he kanolima. " u Kahaha ! " wahi a Agasa. " He oi- ] aio ua hiki mua mai kau elele io'u ue», a ua hai mai e hiki nmi ann he alii opio, ka Moi nui o keia mua aku, a o kauoha ] mai ana e hauaia i moku nona me na ! hoe he kanolima. No keia mea, ua hoomaka au i ka haua, a he mau la pokole | wale no koe, e paa ana. " E hoomanao kakou e ua makauiaka, o i keia elele i hiki mua io Agasa la, aole no ia he mea e, akn, o ka m&na o ka luahi- 1 ne. No ka ia nei mau hana aloha ana ia ia, ua ukali mau mai la kona mana mahope oia nei. { He mau la wale no nae ko ia nei kali ana, ua paa oe )a ka moku, a i ka ma> kaukau ana o na mea a pau, aia hoi, ua iuuu&a hou aiai !« no ka mana o ka luanei e hele hou aku imua oke kamailio. No keia mea, ua ■HHK no keia, a ua hele aku la a hiki o ua kumu Uau kamailio nei. ■HHp keia e ku ana, pane nna ka leo maimai u kekahi lalu mamua pono oia

" E uhai ae ia'u, a e iawe aku a koli i kn no ka ihu o kou moku." I ko ta nei loiie ana i keia mau huao-k-10, o kona laiau aku ia oo ia a uhai ae h i ua lala nei. Lswe aku la a ia Agisa, kauoha aku la e haoa e iike me ka mea i oleloia. I ka haoa ana o Ag3sa, oa • ; kahaha loa iho la ia, oo ka mea, me he ■ ia ria kekahi mana okoa i alakai kona i ; mau lima, a i ka j>aa ona o ua kii nei, j j hoomoo|H>po iho la io, he kii wahine opio \ ui loa ka. Aole loa i hiki iaia ke kaha i 1 i na kii nnni o keia ano mamua aku. E ? i paa ana ua wahine nei ma kona lima ; fakau he palekaua, a e kuhi ana ka lima j j imua me he la e olelo ae ana e hele imua. i : O na maka he olu, a o kona mau lehele- j ; he me he la e mawehe ne ana no ka pa- j | ne mai. A ina aole i iko ia he kii, e maj nao maoli ilio ana no o Babela ine Aga- ; sa ma he wahine ola maoli no, no ka li- ! ke ioa. I ka pna ana, noonoo iho )a o Babe!a ; i kana mea e hina hou aku oi. E hele |houakupaha imua o ke kumuiaau kaI mnīlio a e ninau hou aku no kana mau I ; mea e hana oku ai. Aka, oiai keia e noo- j noo ana no ia mea, ua pa-e ne la kekehi I leo nahenahe ano wahme opio mailoko I ' o ua kii nei, i ka pane ana ae. | \ M E kuu alii, he makehewa ia, e ninau ! ; mai ia'u, a owau kou kuhikuhi i na wa ! | a pau. " ! Kahaha loa iho la keia no keia mea, | \a piha ae la kona puuwai me ka hauoii. j S No keia mau olelo a ke kii, nolaila, pane j : aku la keia. " E ke kaikamahine ui a ke kumuiaau j : leo o Dodona, oiai ua oiuolu ia oe e pane mai ia Babela, a e hnawi mai i kau . mnu kokua ana, e oe mai oe e ninau aku ; ou. E hai mai ia'u ihea e loaa ai ia'u he Uanahn kumai«ra kanaka opio ikaika,. I koa a wiwo ole, a aa ē hele imua o ke ; kahua kaua, i hui pu se me a'u nei a | loaa ke kanalima unna e s»po aku i na • | hoe o ku (iioku iie kanahma a hoe i kalu \ i monao la ? " $< E liai aku imua o ka lehulehu i kou ; inoa a me kou moolelo, a e kauoha aku i na kat»;tka koa a pau e akoakoa mai ■ imua 00. E hooko i kn'u, a e hooko ia | no ku* ; " wnhi a ka leo. ! No keia knuoha, ua haawi koke oku | la keia i ka iono imua o na kanaka pei nei : . '• I na mokamaka maikai a pau, Aloj ha—Owau o Bubela, ku inamo a Abeoi na, o ku puhaka o Mariadune, ka mea i ! nele i ka makua o me ka home—ke noi | oku nai e akoakoa mai na kanaka koa o ! ka aino imua o'u, n e hai aku no bu i ke | kumii o keia noi. " Moi kela a me keiu pea o ka aina, U- ! hi i lawe io aku ai keia iono, ua huliama* ' hi mai la na konoko, na wahine a me na ' keiki. linua o lakou, ua hai aku la keia j i kona mukemake, o me ke ano o tana ; huakai i mnnao ai. E like me ka huiioi mahi ana mai o na kanaka e lohe iaia, j pela no ko lakou hulhniahi ana ma ka j mokemake e ukali ioia nei ma ka huakai au moana. Ua kuhi oe la lakou i nn liI ma i ka lani, a hoohiki mai la e ukali ia : ia nei a hiki i ke kihi hopena o ka honua ; me ka ukali ona iaia ma ke ola a ma ka 1 make. | E hoomonoo hou ae kakou e na ma- j j kamoka i na hana mann a ka iuahine. | i Aia no ia ke noho ala ihope loa, aka, ke i 1 hele nei kona mana mamua pono o ko ; | Babela nla. Ke hoomakaukau nei i ka | Babeia huakai, ke alakai nei ia Babeia | ina na hana aqp, a ke hoopuni nei i na I kanaka me kona mana e huliamahi iakou Imuhope oia nei. O keia mau hana aio- ; ha a kokua a keia luohine, mamuli wale j j no o ko ia nei inihi ana no kana mau j j olelo pakike, a me ka ae ana e kokua j j iaia, a hapai a pae ma kekahi aoao o ka | muliwai, no ia mea, aole i poina keia iuahine iaia, aka, ua hoomanao mau a koj kua i na manawa a pao. Ua u.akemake nui io no na kanaka ; opio puni kaua a pau o ka aina e hele | pu me ke koa opio kaulana, aka, oiai he ' kanalima wale no kona makemake, no--1 laila, ua wae ae la keia he kanaha kuma- \ | iwa » oia nei no hoi ke kanalima. Ma | ka ia nei wae ana, aole no i poina ka lu{ahine, ua alakai oia ia ma ka wae i«Qiint kanaka ikaika kupono no ka heie ana ma keia huakai. Mawaena o ns

kanaka a ia nei i wae ai, o Heeuliai kekahi, ke kanaka i olokea ia me na olona oka ikaiko, i oleloia hoi nana i paa ka iani iluna a kau i ka iewa. O Kaioa a me Poluta, na keiki i oleloia he mau mahoe i hanau ia m&iloko mai o ka huamoa no laua na ikaika papalua i ko ke olai. | O Terusa kekahi, ka mea nona na aai huki wikani nana i ahae ka iwiaoao o ke kupua Minoiua. O Lainesia kekahi, ka | mea nona na maka ooi o ka ike, he hiki I iaia ke nana i na mea o loko o ka poha;ku ela paa moe woi o na kahowai, a e ; ike i na inea huna a pau o ka moana kai ' hohonu.' A o Oplore kekahi, ka mea noI na na lima poiinahe, kauianama ka hoo- [ kani ana ī ka lira a me ka hapa ; ka mea i i oleloia, mamuii o kona leo a me kana ' mau uhene ana, ua ala ae ia no holoho- | iona hihiu hae o ka naheie ma ko iakou ! mau wawae hope a kunou hoomaikoi ! mai la me ka haa ana 7 a heleiei mai hoi na pua o na ioau a mae mai ko lakou omaka ana ae e mohaia, no ka lea ioa o [ kona ieo me kana piia. Mawaena nae o keia poe, hookuhi o lakou he kaikamahine ui nohea iua ole. 0 Atalanita kona inoa, ka mea i oleloia, ua kupaa kona mau kopuai me ka iuli ole iwaenakonu o ka ikaika o ka waipui- ' lani ma ka moana, a no ka mama me ka i ... palamimo ioa o na kapuoi o keia ui ; ua hiki iaia ke hehi maiuna o na opikapika ale, u kou aku maluna o kahi a me kahi. Ua hanai ia oia maloko o na ululaau e like me Babelo, na kekahi Bea kupuo, a ' ua iiio kona manoo nui mamuii o ke kaua, a me ka heie ana ma o a maanei o a ka honua. Ua oi aku kona aioha ike ano noho ana o ke koa mamua o ke kui a me ka iopi. Aka, o ka oi nae paha o keia poe a Bubeia i wae ai, uiu no na keiki elua a ka .liekuoike akou. Ua oleloia he mau eheu ko loua, a 1 ku manuwa e pohu ai ka moaua, he hiki ia laua ke peahi, a ula mai la ka mukaui e iike u e ka po aua o k&eheu o ko laua makuokane. lie mau kaula no hoi kekahi muwaeiiu u lukou, lie hiki ke iiai mai i na mea e hoea mai ana, a e hana ia ana paha i ka la e hiki mai ana, a i ka pule a u.akahiki puha. Ua koho aku ia o Bi.bela ia Tipara i ' kanaka ioia ka hoeuii, no ka mea, he kanaka oia i kamauina i na hoku a pau o ka iewa, a oia ko iakou panano. O Lainesia ke kiai mamua, no ka mea, he hiki iaia ke ike momao loa, a aole ioa e loaa aku ka palena o ka ike a kona mau maka. (Aole i pau.)