Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVII, Number 19, 11 Mei 1878 — Page 4
This text was transcribed by: | Francene H Aarona |
This work is dedicated to: | For my 10 moopuna who will learn & benefit from Awaiaulu |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
KA NUPEPA
Kuokoa me ke Au Okoa
I HUIIA.
No ka Makahiki, $2. Eono Mahina, $1
Dala Kuike ka Rula.
Mei 11, 1878.
OLELO HOOLAHA.
E halawai ana ka Ahahui Lunakahiko o na mokupuni o Maui, ma ka Poalima elua o Mei, M. H. 1878.
A ke paipai ia aku nei na Ekalesia, a pau oia Aha, e hele pau loa mai na Kahu, Haiolelo, a me na lunakahiko. A ke paipai pu ia ʻ ku nei na Ekalesia kahu ole, e hele mai ko lakou mau lunakahiko me ko lakou mau palapala kahea kahu no lakou, e makaala, a mai hoopoina. O. Nawahine, Kakauolelo.
The Heavenly Land.
Colonial Singer, No. 45
1
Kau kuu manao ma ka aina lai,
I kahi o hui ai
Na anela me na hoa nei,
E hui a maha ʻ e.
Refrain. Aole kaawale,
Ole kaawale,
Ole kaawale,
Aole kaawale hou.
2
Kau kua manao ma ka aina lai,
I kahi o kuu Iesu,
A ala no na hosana e,
A hui a mele pu.
Ref. Aole kaawale, &c.
3
Kau kuu manao ma ka aina lai,
I kahi o hui ai
Na hoahanau, a loaa mai
Na pama me na lei.
Ref. Aole kaawale, &c.
4
Kau kuu manao maka aina lai,
Me ona kini no,
a lira pu me na oli e,
Ko laila nani mau.
Ref. Aole kaawale, &c.
5
Kau kuu manao ma ka aina lai,
Ke Kanaana hou.
Imi au la e pii pii ae
A ike a hui pu.
Ref. Aole kaawale, &c.
Hawaii.
Haawina Kula Sabati.
HELU 8. SABATI MEI. 26, 1878.
KUMUHANA.
Ka umu ahi. Pauku Baibala. Dan. 3; 21-27.
21 Alaila, nakinakiia iho la ua poe kanaka la me ko lakou mau lole wawae, a me na palule, a me na kapa aahu, a me na kapa e ae, a hooleiia lakou iloko o ka umu ahi e aa ana.
22 A no ka ikaika o ka ke alii kauoha a me ke okoko loa o ka enaena ana oka umu ahi, nolaila, ua make i ke apoia e ke okoko ana o ke ahi ka poe kanaka nana i hapai o Saderaka, a me Mesaka, a me Abedenego.
23 A o keia mau kanaka ekolu i nakinakiia o Saderaka, a me Mesaka, a me Abedenego, haule no lakou iloko o ka umu ahi e aa ana.
24 Alaila, pihoihoi iho la o Nebukaneza ke alii, a ku koke oia luna, olelo aku ia ia i kona poe kuhina, i aku la, Aole anei kakou i hoolei aku i ekolu kanaka i nakinakiia iloko o ke ahi ? I mai lakou ia ia, E ke alii e, he oiaio no ia.
25 Olelo aku oia, i aku la, Aia hoi, ke ike nei au i na kanaka eha, aole i nakinakiia. e hele ana iloko o ke ahi, aole o lakou wela ; a o ka ha, ua like ia me he keiki a ke Akua.
26 I Alaila, hookokoke aku la o Nebukaneza ma ka puka o ka umu ahi e aa ana, a olelo aku, i aku la. E Saderaka, a me Mesaka, a me Abedenego, e na kauwa a ke Akua kiekie loa, e puka mai oukou, a e hele mai ia ʻ u : alaila puka mai o Saderaka, a me Mesaka, a me Abedenego, mai loko mai o ke ahi.
27 Ua akoakoa iho la na alii, a me na kiaaina, a me na lunakoa, a me na kuhina o ke alii, a ike lakou i keia mau kanaka, aole lanakila ke ahi maluna o ko lakou ma kino, aole hoi i wela kekahi lauoho o ko lakou mau poo, aole i aa iki ia ko lakou kapa, aole hoi ka hohono ahi i pili ʻ ia lakou.
Pauku Gula. p. 17 oia mokuna.
Mele. Aole o ʻ u makau Hae Hoonani 29. " Aole o ʻ u maku e hai no Iesu," &c.
Pauku 1, 3, 4.
Pule i kupaa ke hoomaau ia &c.
Na Ninau a na Kumu.
Ma kela pule, ua ike kakou, ua hoohanohano nui ia Daniela, a ua hookiekie ia hoi kona mau hoa ekolu a lilo i mau luna aupuni. Owai ko lakou mau inoa ?
Ma keia Haawina e ike ana kakou i ke ano o na hoa, e kupaa ana paha ke hoao ia, a hooweliweliia ke hoolohe ole lakou i ke kauoha a Nebukaneza ke lii.
Makau paha lakou ke hoohalike ole me ka lehulehu. Makau paha i ka hoolei ia ʻ ku iloko o ka umu ahi wela enaena loa ke hoohalike ole, makau ole paha.
Hana Nebukaneza i kii gula nui, 60 kubita ke kiekie, (90 kapuai,) a kukuloia ma ka papa o Dusa ma Babulona. A kauoha oia ia na lii, na kiaaina, na luna koa, na lunakanawai, na luna aupuni a pau, e akoakoa mai no ka hoolaa ana i keia kii gula. Ua kauoha ia hoi na kanaka a pau e kulou a hoomana ia kii. I ka manawa hea e kulou ai ? Ua hoolohe anei na mea a pau i keia kauoha ? Owai ka i hoopii ia no ka hoolohe ole ? Mok. 3 ; 1-12.
A lohe ke lii no keia poe hoolohe ole, pehea oia ? Heaha kana kauoha, a me ka olelo hooweliweli ke hookuli hou lakou ? Pehea lakou i pane aku ai i ke lii ? A pehea hoi ke lii i kauoha aku no lakou ? p. 13-20.
P. 21. Pehea i hana mua ia ʻ i Saderaka ma ? A pau ia, ua ahaia lakou ? Aole anei lakou i makau i ka hoolei ia iloko o ka umu ahi, a mihi a noi e kalaia i pakele i ka ahi ? Heaha ka Iesu olelo ma Mat. 10 ; 28 ? Ua loaa anei kekahi poe mamua aku i hoopaiia e na lii no ka hoomana ole i na aku kii ? A peheha mahope iho ? Ua loaa anei ka hoopai, a me ka poe i makau ole i ka hoopaiia ? Ae, Dario, Daniela, Petero ma, me ana haipule he nui wale. Pehea hoi ma keia wa, ma na aina hoomana kii, hoomana Mahometa, hoomana Pope ? Nui ka poe hoopai, a hana ino loa i ka poe ae ole e hoomana i na kii, &c, nui hoi ka poe makau ole i ka hana ino ia, i ka hooleiia iloko o ke ahi.
P. 22. A ua aha ia ka poe i hoolei aku ia Saderaka ma iloko o ka umu ahi ? No keaha ? Lakou ka ka i make i ke ahi ? kainoa o Saderaka ma ke make ana ?
P 23. Pehea na kanaka ekolu iloko o ka umu ahi e aa ana ? Make ane ? Pela ka manao o ka poe e nana ana. Pehea la e pakele ai i ka make iloko o ka ahe enaena loa ?
P. 24, 25. I ka nana ana o ke lii ma ka puka o ka umu ahi, heaha kana i ike ai a pihoihoi loa oia ? Heaha ka ninau, me ka pane ana ? Ehia mea a ke lii i ike ai ? Ua like ka ha me wai ? Heaha ke ano ? He keiki akua paha kela, ke Ahi kona inoa, he akua mana maluna o ke ahi. Ua kapa ke lii i keia keiki he anela, he elele kue ia ia, a kokua ia Saderaka ma. He kuhihewa kona, aka,, he oiaio no, he anela maikai ia, ke keiki io a ke Akua oiaio i iho mai a komo iloko o ka umu ahi, a wehe i na kaula i paa Saderaka ma, a malama ia lakou i ole e wela i ke ahi.
P. 26, 27. Heaha ka ke lii i kena aku ai ia Saderaka ma ? A i ko lakou puka ana iwaho heaha na mea kupanaha i ikeia e ke lii me kona mau luna ? Ka olelo aha a Isaia i hookoia ? Isa. 43 ; 2. Mana loa ke Akua ea.
Mele. Him. 37, 8-6. Leo.
Aloha hoomaikai makou, &c.
Pauku 1, 2, 4.
Na Ninau a ke Kahu.
Na makua. Hai mai i ke ano o ke kii a Nebukaneza i hana ai ? Heaha kana kauoha mua no ke kii ? Heaha ke kuoha elua ? Heaha ka hoailona no ka manawa e kulou ai a hoomana ia kii ? Pau loa anei kanaka i ke kulou a hoomana ia kii ? Owai na mea i koe ? No keaha ko lakou hoomana ole ia kii ? Ua ike anei lakou i ka hope ino o ka hoomana kii ana ? Heaha ke kumu o ko lakou noho pio ana ma Babulona ? He mana anei kela kii gula nui ? Hiki anei ke malama ia ia iho ? Ua aha ia mahope ? E hoohalike ia ana anei na akua kii a pau me keia, e pau i ka hoohiolo ia a nalowale loa ?
Na Keiki. Heaha ka pauku gula ? Owai keia mau mea ui ekolu e hoole ana i ke kauoha a ke lii ? Makau ole ea i ke lii, i ka make iloko o kana umu ahi wela loa. Nawai lakou e malama a hoopakele i ke ahi ? Ina aole ke Akua e hoopakele ia lakou i keia umu ahi, ae anei lakou e hoomana i ke kii gula a ke lii ? Hai mai i ka olelo paa a Ioba. Ioba. 13 ; 15. Hai mai i ka Iesu olelo, ma Mat. 10 ; 28. Ua hooko anei ke lii i kana olelo hooweliweli ? Ia lakou iloko o ka umu ahi, ua wela anei ? wela anei ka lole, ka lauoho ? Nawai i pale i ka wela me ka make ? Hai mai Isaia 43 ; 2. Owai ka i make i ke ahi ? Aia mahea ka lua ahi enaena loa a pio ole ? Owai ka poe e hoolei ia ana iloko ? Nawai e kokua iloko oia ahi ? Aohe mea kokua. Aohe mea e oluolu ai. Aohe kulu wai hookahi e maalili ai ke elelo wela i ke ahi.
Ke kula a pau. Heaha ke mea i pihoihoi ai ke lii ? Ma kona manao. Owai ka ha o na mea i ikeia ? Owai hoi ka ha ma ko oukou manao ? I ko ke lii ike ana, aole make, aole eha iki Saderaka ma, heaha kana kauoha ma hope iho ? Ua lilo anei Nebukaneza i alii hoomana ia Iehova ? Ua like paha oia me na lii he nui wale, ua ae ia Iehova, oia no ke Akua oiaio, aole nae lakou i malama ia ia. Aole anei pela ka nui o na haumana ? Ma ka manaoio wale no anei ke ola, ke ole ka hana ? Ma keaha ke ola ?
Na manao pili.
1. He mana ole na aku kii a pau. Aole hiki ke hoopai i ka poe hoomana ole ia lakou.
2. E hoohalike me Saderaka ma ke kauoha ia e na lii, e na mea e ae e hoomana i na kii, a e hehi i na kanawai o Iehova, e hoole aku.
3. Iesu pu no me ka poe kupaa iwaena o na hoino ia, hoomaau ia, hoolei ia iloko o na umu ahi o keia ao.
4. E makau i ka hoolei ia aku iloko o ke ahi o gehena no ka hookuli i ka ke Akua.
5. Ka poe kokua i ka hoomaau ana ia hai e huki mai ana lakou i ka poino mluna o lakou iho.
Mele. Him. 9. 8-7, Leo.
" Kai ka mana o Iehova," &c.
Pauku 1, me ka 4.
Pule no ka poe hoomaau, me ka poe i hoomaau ia.
Haawina no Iune. 2 Dan. 5 ; 22-31.
Ma ka la 26 o Apr. wili ke ko o ka wili mahu o Kaauhuhu, o ke ko, mai na eka ko mai a D. P. Kaelemakule, he kanaka Hawaii ka mea nana ke ko, e nome mua nei ka huila i kana hana.
HOOLELO O KA AHAHUI EKALESIA
O KAUAI.
Halawai ka Ahahui Ekalesia o Kauai maloko o ka Luakini o Koloa, i ka hora 11 o ka la 10 o Aperila M. H. 1878, noho o Rev. R. Puiki ma ka noho, oia ka lunahoomalu o ka halawai i hala. Ma ka balota ana, ua kohoia o Rev. J. H. Mahoe i lunahoomalu, a me ke noi a Rev. J.W. Smith, ua kohoia o S. R. Hapuku i kokua kakauolelo. Ua wehe ia na hana o ka Aha maka pule a ka lunahoomalu, eia na iaia i hiki mai.
Ekalesia Kahu Elele
Waioli Rev. R. Puiki A. Kahananui
Anahola " G. M. Keone ---
Lihue " Puuloa B. K. Holi
Koloa " J.H. Hahoe ---
Waimea --- ---
Na Lala mau, Rev. J. W. Smith, S. Kahookui, S.R. Hapuku, Koho ka Lunahoolu ia Rev. J W Smith, B K Holi, G M Keone i komite imi kumu hana, aia Rev. T. Puiki A Kahananui, S R Hapuku i komite imi haawina no ka halawai o Okatoba 1878, a ia Rev. J. W. Smith i komite hoike no na Ekalesia o Kauai nei i ka Ahahui ma Honolulu, a ia Rev. G. Puuloa i komite hoike no na o ka Ahahui o Kauai nei i ka Ahahui ma Honolulu.
Mahope o ke koho ana i na komite, ua noho ka Aha e hoolohe i ka haiolelo a Rev. R. Puiki, penei kana Poolelo-Oihana 6:3. Hapa hope, "A e hoonoho kakou ia lakou maluna o keia oihana." Hoike hapa mai ke komite imi kumu hana i na humu hana. 1 Hapalua hora haipule, 2 hoike kihapai, 3 heluhelu, haawina, 4 na palapala hoopii, 5 koho ana i na elele no ka Ahahui ma Honolulu Hapai ia na kumuhana. Kumuhana 1. Hapalua hora haipule, ua lawa ka hapalua hora haipule ma ka haiolelo piha a Rev. R. Puiki-Kumuhana 2, Hoike Kihapai. Na Rev. R. Puiki i hoike mai no ka ekalesia o Waioli, na G. M. Keone i hoike mai no ka ekalesia o Anahola. Na Rev. G. Puuloa i hoike mai no ka ekalesia o Lihue.
Hoopanee ka Aha a ka hora 3 P. M. Pule o A. Kahananui. Akoakoa hou mai ka Aha i ka hora 3. Pule o S. Kahookui. Na Rev. J. H. Mahoe i hoike maino ka ekalesia o Koloa. Kumuhana 3. Heluhelu haawina. Heluhelu mai o Rev. R. Puiki i kona haawina. " I na ua koho ia kekahi kanaka no ke ola, e ola ana anei ia ke malama ole i ka pono." Heluhelu mai o G. M. Keone i kona haawina. " Heaha ka hewa i hiki ole ke kalaia, i oleloia ma ka Baibala ? Heluhelu mai o Rev. G. Puuloa i kona haawina. "Heaha ko ke kanaka hemahema i hiki ole ai ia ia ke malama i na kanawai o ke Akua ? Ma ke noi a G. M. Keone, ua hoopaneeia ka Aha a popo hora 9 a. m. Pule o Rev. G. Puuloa.
Aperila 11. Akoakoa hou mai ka Aha i ka hora 9 a. m. Malama ia ka hapalua hora haipule. A pau ka hapalua hora haipule, heluhelu ia ka moolelo o ka la mua. Aponoia. Heluhelu mai o Rev. J. H. Mahoe i kona haawina. "O ke kukulu ia ana o na Ahahui hoola Lahui ma Hawai nei, he mea anei ia e ulu ai ka Lahui ma Hawai nei, he mea anei ia e ulu ai ka Lahui ?" Kumuhana 4. Na palapala hoopii. Heluhelu mai ke kokua kakauolelo i ka palapala hoopii o G. M. Keone. Kamailio ka Aha no ka palapala hoopii, a mahope o ke kamailio ana, ua heluhelu mai o Rev. G. Puuloa he olelo hooholo. Hooholoia e keia Aha no na makahiki elua, a ua lawelawe oi i ka hana no na makahiki elua, aole hoi i loheia kekahi mea pono ole nona, a ua pau ia manawa, nolaila, ke manao nei keia Aha, na G. M. Keone e noho haiolelo hou aku no na makahiki elua no ka ekalesia o Anahola. Ua aponoia ka olelo hooholo, a na ka lunahoomalu a me ke kakauolelo e haawi ia G. M. Keone i palapala haiolelo.
Kumuhana 5. Koho ana i na elele no ka Ahahui nui ma Honolulu Eia na elele a me na hope i kohoia. W. M. Kekoa, B. K. Holi, A. Kahananui, na hope. W. H. Kaluahi, D. Kealahula, D. Seta. Waiho hou mai ke komite imi kumu hana i keia mau kumuhana hou. Kumuhana 6. Na Buke moolelo ekalesia. Kamailio ka Aha no keia kumuhana, a mahope, heluhelu mai o Rev. G. Puuloa he olelo hooholo. Hooholoia. I kulike ai me ka rula 5 o keia Aha, nolaila, ke kauoha ia aku nei na kahu ekalesia a me na haiolelo e lawe mai i na buke moolelo a me na buke papa inoa o na hoahanau o na ekalesia i mua o keia Aha, i kona wa e halawai makahiki ai.
Kumuhana 7. Na hoomaemae ekalesia. Ua kamailio ka Aha no keia kumuhana, a eia ka mea e hooholoia, no kela kahu ekalesia keia kahu ekalesia e hoomaemae i ka ekalesia o ke Akua, i ole e piha wale ka ekalesia o ke Akua me no mea e hauimia ai ae pelapela ai.
Kumuhana 8 No ka ekalesia o Waimea. Na ka makua Rev. J. W. Smith i hooakaka mai no ka ekalesia o Waimea, a me ko Keaupuni noho ana i kahu ku i ka wa no ka ekalesia o Waimea. Mahope o ke kamailio ana o ka Aha no keia kumuhana, ua waiho iki ia keia kumuhana. Kumuhana 9 ka maloo o ka aina a me ka wi o kanaka. He mau kuka maikai ana a me na kamailio naauao ana ka na hoa no keia kumuhana, aole nae he mea i hooholoia.
Kumuhana 10 Na haumana no ke kula Kahunapule. Hoike mai o Rev. J. H. Mahoe ke komite i koho ia no ia hana. Ua loaa iaia ke kahi poe, he ano naauao, a he kupono e lilo i mau Kahunapule, ua kamailio pu me lakou, ua paipai aku, a ua kono aku ia lakou e hele i ke kula Kahunapule, ma Honolulu, e ao, ia i mau Kahunapule, i mau lunaolelo hoi no ka olelo maikai a Kristo ua hoole mai lakou olelo mai kekahi he pilikia au a o kekahi hoi, aole au i koho ma ia hana. Nolaila, ua nele keia Aha i ka haumana ole e komo ai i ke kula Kahunapule. Hoopanee ka Aha a hora 2 p. m. Pule o Rev. J. W. Smith. hora 2 p.m. akoakoa hou mai ka Aha. Pule o S. R. Hapaku.
Hoike mai ke komite iimi haawina no ka halawai e hiki mai ana i ka malama o Okatoba. 1 Heaha na hewa i ka mahuahua ana o ka waiwai ma Hawaii nei ? Rev. R. Puiki. 2 Ehia kumu nui nana e hoemi nei i keia Lahui ? G. M. Keone. 3 He mea pono anei ke kaua ? Rev. G. Puuloa. 4 Heaha ia ka mea i mau ai ka ilihune o ka hapanui o na kanaka o Hawaii nei ? S. R. Hapuku. 5 O na la eono i hana ai ke Akua, he mau ia maoli paha, he mau la loihi paha ? Rev. J. W. Smith. 6 O ka hiki ana mai o na pake i Hawaii nei, he mea anei ia e pomaikai ai, aole paha ? Rev. J. H. Mahoe. Hooholoia E hoopaneeia keia halawai a halawai hou ma Lihue i ka Poakolu ekolu o Okatoba M. H. 1878. A na ka lunahoomalu e hoolaha i ka wa halawai i hookahi malama mamua ae, a o Rev. J. H. Mahoe a me Keaupuni na haiolelo. Ma ke noi ua hooholoia, e hookomoia ka moolelo o keia Aha maloko o ka Nupepa Kuokoa. Hoike mai o Rev.J. W. Smith a me Rev. G. Puuloa he mau manao paipai i mua o na hoa, a maloko oia mau manao paipai, ua like me na mea ai ono loa i hoohuiia na mea ono a kahi hookahi, pela no ka ono o ka olelo no ka nui o ko ke Akua aloha i kona poe haipule oiaio. He nui aku no na olelo. Heluheluia ka moolelo a ponoia, hookuuia ka Aha me ka pule a ka lunahoomalu. S. R. Hapuku, Kokua Kakauolelo
He Wati Kupanaha Lua Ole.
Ma ke Kuokoa, helu 12, ua paiia ke ano o kekahi wati kupanaha. He hapa ke kupanaha oia wati. 1 kuu heluhelu ana i kekahi nupepa, The Independent no Feb. 21, aia hoi, he wati kupanaha lua ole kai hoea mai. Eia kona ano. Ka mea nana i hana, o Steven D. Engle, he kanaka hana wati ma Hazleton kona wahi hanau, Peneselevenia. Hana oia ma keia wati he 20 makahiki a paa maikai. Ua kuaiia aku ia Mr. Reid no 5,000 dala. He 11 kapuai ke kiekie, 4 kapuai ka laula malalo, 2 kapuai ka laula maluna ma na aoao elua. Emi iho ma na aoao e ae elua, a he 9 iniha ka loihi o na huahelu.
Aia kokoke ka hora kani, he mea ano ogana kai hookani i ka Anetema (leo mele). Elima leo okoa i hiki ke hookaniia. Mahope iho kani ka bele hora. Ka wehe ia iho la ia o na puka, a hoea mai ke kii o Iesu, a weheia he mau puka hou, a hoea pakahi mai na haumana he 12 a maalo ae ma o Iesu, a kunou iho Iesu ia lakou pakahi. Aia hoea mai Petero, nana mai Satana ma ka puka aniani maluna e hoowalewale iaia, elima hoea ana o Satana, a ia Petero i hoole ai ia Iesu, he moa kane kai upaipai i kona mau eheu a o-o-o mai. Aia a hoea mai Iuda Isekariota, iho mai Satana mai ka puka aniani mai a ukali ia Iuda ma ka huakai, a hoi aku iluna e kiei ia Iuda ma kela a keia aoao. A hala ka huakai, nalo aku o Iuda me na Mesia ekolu, a paniia na puka. Na ka wati no i hana i keia mau mea, i eha hana ana i ka hora hookahi.
Aia malalo ae he pa wati poepoe he 13 iniha ka waenakonu. Ma ka lima akau he kii manawa me ke aniani ana hora. Maluna ae he mau kii no ka wa opio, wa oo, wa elemakule. Ma ka aoao o ka papa poepoe, he keletona (iwi kanaka ) he kii o ka make. Aia hala ka lima hora i hookahi hapaha hora, hookahuli ke kii manawa i ke aniani ana hora, a hahau me kana pahi i ka pele kani, kani ka bele i hookahi kani ana, a kupinai ia kani maloko. Ka hoea koke no ia o ka wa opio. A hala he hapaha hora hou, elua kani ana o ka bele, alaila, hoea mai ka wa oo, a hookani ka ogana i mele. Mahope iho hahau palua ke kii manawa i ka bele, a hookahuli i ke aniani ana hora, a loheia elua kani ana o ka bele maloko. A hala hookahi minute, he mau bele kanike kai kani mai, a weheia ka puka, a hoea mai Iesu me na haumana pakahi he 12.
Hoike hoi keia wati i na ano o ka mahina, ka la e mahina hou ai, a e piha ai, &c., i ka pii a emi ana o ke kai, i na kau, i ka la o ka malama a me ka makahiki, i na hoailona he 12 o ka Zodiaka.
Aia maluna o ka wati he kii koa e kini mau ana, e holoholo anai o ianei, imua a ihope. I ka hala ana o na hora, hoea mai no na kii o ka wa oo, o ka wa elemakule a me ka make, o hana i ka lakou mau hana ma ka panorama. Unuhiia e Hawaii.
HE NANE.
E kanu ana o Mailelaulii, ka wahine noho anu o Koi ʻ ahi, i kekahi mala pua o na ano 7 ; Roserani, Rose kupaoa i ke ala, Pikake, Melekule, Laniuma, Apiki a me ka Lehua, a ua kanu ia lakou ma kekahi pa huinahalike. Ua kanuia ke kumu o kela pua keia pua, ma ka lalani e like me ko lakou i hoikeia ana maluna. O ka nui o na kumu Roselani ma kona lalani, he 1,403,121, a o ka huina houluulu o na kumu pua o na ano a pau ma ka aoao akahi o ka huinahalike, he 13,333,332, a pela like no ma na aoao eha oka huinahalike. Ehia na kumu Rose aala ma kona lalani ? Pikake ? Melekule ? Laniuma ? Apiki ? Lehua ? Me ka lana o ka manao, e loaa no i na opio omo waiu. Owau no me ke aloha. J. L. K. Kealakuhilima.
Laie-maloo.
Ma Mahukona awa ku moku ke ku nei ka hale aina, a inu ki, o S.G. Waila ona o Likelike, he hale hoopau i ke poluea moku mai Oahu mai, a me ka poe o Kohala nei e holo ana i Oahu, ke halale nei ke ki o keia mau la.
OLELO HOOLAHA.
RICHARD F. BICKERTON.
(PEKETONA.)
LOIO a he KOKUA ma ke KANAWAI !
E ike ana oia imua o na a Hookolokolo a pau o kula Aupuni na ua ano hihia a pau, ina paha ma Oahu nei, a ma na Mokupuni e ia.
Ua makaukau ana oia i ka hana ana i na Palapala pili kanawai o kela a me keia ano.
Ua hiki no hoi iaia ke hoiki dala aku ma ka moraki ana ina aina, ma ka ukupaana haahaa loa.
E hanaia no hana me ka hikiwawe a ma ao aku haahaa
Keena hoao, Helu 22 Ahonui Kalepo, elua puka ma o aku o ka hale kanaka o Kauka Minuteole. 840 1y
LOLE MAKEPONO
Ke Kuike.
E LOAA NO IA MA KAHI O
KAKELA ME KUKE !
-E LAA NA-
Ahinahina, Kalakoa,
Keokeo, Leponalo
Pena, Aila, Aniani
NA MEA PIULA !
KOPA, AILA HONUA,
AILA HOOMALOO
Kui Kakia, Pakeke,
Tabu, Kaula, Noho Lio,
Hulu Palaki, na Pulumi.
- A HE-
AGENA NO HOI NO NA MOKUPUNI O HAWAII NEI NO NA
Lainakini-nao,
Lainakini Maoli,
Palule Kalakoa,
Alapia, Kelepa, Kilika,
Na lole kupono i ka wawae,
Palule Huluhulu,
Na Lole Huluhulu,
Na Lole no ka hoohehelo ana
Lipini, Lihilihi, &c.
LIPINE, LIHILIHI, &c.
-A ME NA-
Mikini Humuhumu MakeponoLoa !
-A HE-
MAU MEA AI KANI
Ka Palaoa, Kopaa,
Raiki, Pia, Hoohu,
Paakai, Huaala,
Pia Kulina, &c.
A he Laau Lapaau Kaulana Loa
A DR. JAYNES.
Laau Kunu,
Laau Hoomaemae Koko,
Laau Hoopau Naio,
Penikila, Huaale,
A ME NA LAAU HAMO, A PELA ʻ KU !
827 3m 839
PAPA ! PAPA !
-NO-
ALLEN & ROBINSON
UA WEHE AE NEI MAUA I
PA KUAI PAPA
-MA-
KA UWAPO O PAKAKA !
Na Papa Ulaula o na ano a pau.
Na Papa Paina o na ano a pau.
Na Pili Hale Ulaula.
Na Pili Hale Keokeo.
Na Pepa Hoonani Hale,
Na Pepa Molina.
Na Pena a me na Aila Pena !
NA KUI O NA ANO A PAU.
NA PANI PUKA a me
NA PANI PUKA ANIANI.
NA PANI PUKA a me
NA OLEPELEPE
---
NA LAKO KUKULU HALE
O NA ANO A PAU !
E KUAHA MA KE
KE KUMUKUAI HAAHAA LOA
O keia Makeke.
ALLEN & ROBINSON.
Honolulu, Ian. 1, 1878. 840 3m
MEA HOU
NO NA KAMALII !
Kinipopo Laholio !
Ua loaa mai nei ia ʻ u he helona nui o na kinipopo laholio ma ke kuai kulala, no ke kumukuai malalo iho o na i lo mua, a e kuai aku ana wao ia lakou malalo iho o na kumukuai mai ka 5 keneta a hiki i ke 13 keneta o ka popo hookahi a pela aku.
Kia no hoi ma ko ʻ u halekuai na kuka hele na laholio, a me na laholio omau penikala o hope. E kuai ia aku ana lakou me na kumukuai haahaa loa.
A. L. KAMIKA, Opio.
Helu 41, Alanui Papu 880 3ms
PAPA, PAPA
AIA MA KAHI O
LEWERS & DICKSON !
(O LUI MA.)
MA KE KAHUA KAHIKO MA
Alanui Papu a me Moi !
E LOAA AI NA
Papa Nouaiki !
o kela a me keia ano.
Na Papa Nani a Paa no ke Kukulu
ana i na Hale !
Na Pani Puka, Na Puka Aniani,
Na Olepelepe, Na Pou, Na O-a
Na Papa Hele, Na Papa Ku,
A me na Papa Moe nui loa.
NA PILI O KA HALE
ONA ANO A PAU.
Na Pepa Hoonani, Na Pena o na Wai a pau.
Na Kui mai ke Nui a ka Makalii,
Na Ami Puka, Na Ami Puka Aniani,
Na Ami o na ano a pau,
Na Aila Pena, o kela me keia ano,
Na Aila Hoomaloo, he lehulehu wale.
Na Aila e ae o na ano a pau.
HA WAIVANIKI
- A ME NA -
WAI HOOHINUHINU NANI !
o na ano a pau loa.
NA BALAKI ANO NUI WALE !
A ke hai ia aku ei ka lono i na makamaka a
pau, ua makaukau keia mau makamaka
o oukou e hoolawa aku ma
na mea a pau e pili ana
ma ka laua oihana
-NO KA-
UKU HAAHAA LOA !
E like me ka mea e holo ana mawaena o
LAUA a me ka MEA KUAI.
E hele mai ! E na Makamaka ! !
A e lawa no hoi ko oukou makemake
me ka oluolu a me ka maikai !
845 tf
KOPA KUKAEPELE
--A--
GLENN !
AOLE LUA NO KA HOOMAEMAE I KA ILI !
He mea hoopau i na eha,
Na Ili Puupuu,
A he hoomaemae i na mea ino,
A he hoopau Lumatika.
A he kopa auau no hoi
O keia kopa ka oi aku o ka mea maika
I waihoia mai imua o kanaka.
Aole wale no ka Hoopau ana i ka Huehue
Ili Poha, Wela la, Luluaina, a me
na mea e ae o ka ili ;
A ma ia holoi ana, o ka hoopalupalu pu ke-
kahi i ka ili, a keia
Laau Hoomaemae ina ole e hanaai.
O ka hoemi ana iho i na mai o ka ili, a o
ke pale aku i ka mai mai na lole e na
Mai Lele, oia kekahi. O na ohana
ame na poe makaikai, ina
e hoolako lakou
i keia
KOPA HOOMAEMAE LUA OLE !
ALAILA, UA LANAKILA LAKOU
He hoopau i ka lehu o ke poo,
A he Kopa no hoi e kaohi mai ai
I ka lauoho mai ka hina ana
Ua hooia nui mai na Kauka no ka maikai o
keia Kopa !
E loaa no ma kahi o
M. McINERNY.
Kihi o na Alanui Papu a me Kalepa 840 3m