Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVII, Number 17, 27 April 1878 — Nuhou o ko na Aina e! Kaua Nui ma Europa. [ARTICLE]

Nuhou o ko na Aina e!

Kaua Nui ma Europa.

Ūa ole'o ae hoi ko Beriuaia Kohiaa Ka» «3, penei: O ka Eoelaoi eoan hoomakao* kao kaua aoa ena ka aina « ma ke kai, ua ikaika kupooo m oo ks hoop»Ie ana i na koioa a paa e kau ia mat ana maiam o lakou. O ka Enelani waie no e makemake nei, o ke alaī oie ia mai o oa iauoa a&a aku maioko o ke Kai Eieele a se ke Dadeaak, a ke hoiopono oie ma kekahi aoo oioola, ak« ila, e aho paha ma ka ikalka. Ua paoe ae hoi ko Geremaoia Kuhina, peoei: O Gereraania waie oo ka "Maor Uwao" mawaena o keia ooloku ana ; a ioa e noho aoa ka Aha K&kakuka o oa Maoa, alaiiā, e kuupau aku ana o Geremania i kona mana piha, ī mea e hoopaleia aku ai na manao kekeue hookahe koko. O ke Kahina Turke hoi, oa neo oia i ke kahoa paa ole. Ua hoohaahaaia kona aupuni, a ke kau waie aku nei no kona wahi ea no ka hopena o na haoa a ki Ahaoieio. Aole i kanamai na iiuliu kaua o na aupuni o Rusia a aie Beritania, a ke hoouoa nei kela a me keia i na kauoha, no ke kuai ana i na pu a me na pono kaua e ae i Amerika, kahi o na mea kaoa ano hou, a i oi aku hoi o ka maikai o keia au hoiomua o ka hooua. Ua ku ae nei na puaii koa Kukini o Buiegaria, Koumania a me ka hema komohana o Kusia, maiuna o na kuiana maikai ioa i keia wa ; oiai o Piteseti iioko o Koumania, e hoomaiu aku ana i na alahele ma ka aoao hema o na mauna Capatiana, Ua hanaia na olole aeiike e ke aupuni Kukini, me ka poe nana ehoolako mai ī na pono, no ka koouna ana mai ma kela mau kikowaena. O na puali i hoounaia ma keia mau wahi, he poe kiai hele mua lakou, e hoomakaukau e no ka hookipa an» aku i na puaii kaua nui e hoea aku ana mahope. Ua loaa aku in Layard, ka Elele Beritania e noho ana ma Kooatinopela, kekahi hoikemai a Keade aku, ke Kanikela Beritania ma Kusetaka, e oieio ana, ua komo aku ia na koa Kukini maloko o kona wahi, a iawe aku ia i kana mau buke oihana a me kana mau pepa piii aupuni, me ke kuihe oie iho no ka hoomaiu ana a ka hea Beritania e weio aoa ma ka pahu hae la wa, maluna ae o kona hale noho. Ua ninau aku keSuietana, i keDuke Nui Nikoia; penei : 1 ka wa hea ia na puaii kaua Kukini e hookaawaieia aku ai mai ko iakou hookahua paa nna, mai na iaina aku o ka aoao Tureke o ka aina ? Ua paneia aku ia kana ninau e ke Duke Niekoia, "Aia i ka wa a na aumoku kaua Beritania e haaiele iho ai i ke Kai o Mamora, a ina aoie, e noho no inakou me ka neeu ole ae." Ua kauohaia aku nei na nupepa Tureke a pau, e hooki iho hoi i ko iakou kipehi waie ana i na hoino maiuna o Eneiani. Ua maopopo ka manao haaieie o Gereinania i kona kuiana ano kupiiikii o- na wa ī aui ae nei. Ke manao nei ke Keiki Alii Bisimaka,e hoohana i kona mana a piu ma ka aoao e loaa mai ai ka. noho'na maluhia, a me he meo ia e hoaia hou ia ana ka Ahaoielo, ma ke «<ukakuka ana maiuna o kekahi kahua bou. 0 ni pa kaua a na Tureke i hoomakaukau inua ai e hana ma Sekemedeka me Sekosa, aoie nae i pau ioa i ka paa, ke hoalaia ae nei hoi e na Kukini a paa pono iou. Ke hoomaka hou ae nei hoi ke Keena Oīhana Kaua o Turkke, e kuai i na lako kaua. Ua loaa mai ka iono oialo, ua haawiia'ku ka mana i ke Keiki Aiii Oehika o Koumania, e heie a hoike aku imua o ke Keiki Alii Kukini Gotekakofa, e aho no ke aupuni o Koumania, e hoomanawanu' aku iloko o na piiikia a hiki i kona hehikuia ana mai a palaha pu ilalo, mamua ae o konaae ana'ku e ku olohelohe waie ana me na iako kaua ole. Ua hoike pu aku ia no hoi ke Keiki Aiii Kaie ia mea hookahi imua o ke Kanikeia Kukini. O na lono hoo mai Konatinopela |pai, he wahi ano hoopaee ko na Tureke, no na mea e piii i ka nee ana o ko Rusia mau puali kaua. Ua haawi aku nei o Kusia i kona mau kokua no na K&umania e noho ana ma Widina, Nikopoii a me Ka!iova, a ke paa ia nei, ka muliwai Danube e na Hukini m&i kona nuku a haiakau loa aku i na palena o Serevia. E oieie ana ka nopepa Jourual o Sana Peteroboro penei; Ke koi mai nei o Rusia, 0 na pomaikai a pau i ioaa tnai i na Kristiano, aoiee hoomaiu ia maiaio o na ae like hoo- j meamea waie no, aka maiuna o na ae like i | hooia paa ia. ! Ua pane kikaho ae o K&una Coreti, ke Kuhioa italia no ko na aina e, no na mea e piii ana i ka ninau o ka hikina, rae ke oleio •na. oa kaawaie ioa o Itaiia mat oa hana a pau, koe wale na mea hoohuikau mai i na kuikahi ī hana ia, a i hookahua ia iioko o na kanawai lahui o Europa. Ua manaoio ia aoie ioa i apono iki o Berat ano, ke Kuhina Nui o Koumania, no na hopena i ioaa aku iaia no ka huakai i heie aku nei i Bereiint. Ua hoole o Gennania 1 ka Uwelawe ana i k« hma hookoikoi waie aka ia Rusia, no ka unohi ia ana mai o kana koioa no Besarabit. Ua kauoha ke aopani o Koumania i oa o Beraiino, e waiho ako i kona hana imua ponoi o ka Emepeni, a e hoomaoawanoi aku hoi i ke noi haahaa e ae mai i ea kumuhana ma oa hooponpooo waipahe waie no. Ma na teleg«rapa mai ka mea kakau nupepa mal o Sana P«t«roboro e olelo aoa peoei: Ke hoomaka ia oei na kokakoka mawaeaa o Eoelaoi a me Koaia, ma na mea e loaa ai ka oioolu like o oa aapaoi eloa, a e akakaa iki mai ai hoi ko laoa mau kaiana | kakahaoa o keia wa; ioa he mea e hoopaa!

' i* ai na ooioka, tbt!a e haalele maī no o» , aamoko B«ntanim i km hoolaabatt ans ma [ fee Kowa o Dsdenale, e pea bo4 ks »u«« b* ' hua aiur o ni &eiki Kaīeioi ma!eko o Saoa : Seteluio. , Aol« oae i maopopo ko na Hokioi haaleie [ iho ii Bai«geri&, a fciki 1 ka w» e paa poeo ; k» ii oa hokeke n? ia okaoa aioa i ka hoii iilaomaoia ia, k« kaHke oae me ko oa Ha- | kioi makemake. j £ hoike ana kekabi m«a kakaa oka aa* I pept Manenm o Ladaoa penei: Ma ka \ le makmikai ana aka ma wabi kapUi mokn [ o Fotamaata, aole he kiho» holomaa ona | hoo»akaokaa aoa malaila, e like ta hot me ■ oa loao i pahoia maa mai, aohe maa moku I ta«re koa aole hoi he eka iki o na haoa, a |he ano ololohi ioa ia e nei t a o na hooleo (noi aoa i oa lt i h»U ae oo ke kaaa, he »no f kukahaoa w&le iho no paha keia. Ma ka oaoa ana i ke kaiaoa hooweHweH o £aropa i keia wa» iaa hoi e ha; io ae ana o Enelani me Aus«ruria, e koe mai ia Ra* sia, a o Geremania hoi a me lta!ia, ke hihm pu mai ma ka umiumu e kokua aka laaa mamaii o Rusia, e kue aku i kela maa au* puni, be mea pono ke naoa aku i ke kulana o na puali kaua atna a me na aumoku raa ka moana» amekd haioa nui o ka Uhui o keia mau aupuni pakahi, a oia keia malaio iho aei: Ko BEaiTA,sjA.—Na koa hele wawae, he 61,037; na koa kaua lio, he 13,371 ;oa koa puka», he 17,856 ; a o na poe cncgioia. he 4,007; oko £nei»m raau koa hoi ma Inia, he 62,652, oia na koa hele wawae; oa koa paaiu kumau, he 174,241 ; oa koa pukaa, he 32,393; a he 141,54S na koa ho holo ma« j ma, na eneginia a me na koa puaia ratfela t Ike huipuia. He 139,331 na koa kuikawa ; he 14,530 na koa lio haiumanu (yeomaoa}; na koa oku hoomau a me na puaii i hooka* okoaia, he 36,000, a o ka h&paiua o ia helo* na, ua hiki ke laweiawe ika hana; ka huina pau o kona mana kaua, he 617,566 na koa. He 31,625,335, ka iahui holookoa o Berita« oia. Ko Rusia.—He 694,511 na koa hele \vawae ; he 49,183 koa kaualio; he 45,773 na koa pukaa ; he 16,203 na poe eneginia ; ka liuina pau o kona mana kaua he 808,670 na koa- He 78,231,447 ka lahui holookoa o Kusia. Ko Auseturia.—He 571»092 na koa hele wawoe; he 58,794 na koa kaualio; he 62,774 pukaa ; he 45,134 na poe eneginia, ka huina pauo kona enana kauo, he 737,794 na koa. He 35,904,306 ka lahui holookoa. Ko Gereman/a,—He 946,77S na koa he« ie wawae ; he 111.763 na koa kaua iio; he 90,532 na koa pukaa; he 79,240 na poe eneginia ; he[ 1,223,313 ka huina pau o kona mana kaua, He 42,727 k 360 ka huina nui o ka iahui holookoa. Ko Italia.—Na koa halewawae 339,297; na koa kaualio 25,769 ; na koa pukaa 35,364; na poe enegioia 30, 272; huina pau o kona mana kaua 430,702 ka lahui holookoa o Ilalia he 26,501,154. ma ka nana ana i na puali kaua o na aupum i hoike ia ae nei, ua ike ia ka uuku o ko Eneiani mau wahi koa, a ma ka hookuku ana ae, me he la, ua palaha pu ia o hookahi koa Pe« iekane e umi koa Kukini, a me na koa 0 Geremania. Ke hui ia ko Eneloni me ko Auscturia, ua hiki loa ia Kusia a me Geremania iloko o ka wa pokole, ke kukulu aku ma ke kahua kaua i na koa he 1,000,« 000. fna e hoopuipui hou ae ana o Enelani iaia iho, ina o leona mau koa pualn boiookoa la, he 300,000 wale no ke kiekie loa. Ua hiki paha i ko Eneleni mau panalaau ma Auseteralia a me Canada ke hoolako mai i na koa he 100,000, ke hooikaika ia pela, a ma na lawelawe eleu ana hoi iloko o Beritania ponoi, e ioaa mai ana paha na koa 250,000. Anoai paba o alakai ae o Auseturia iaii iho ma ke alanui okoa, aka aoie i /oaa iaia ka ikaika kupono e ku aku ai imua o Geremania a o Rusia paha, a ma kona ano he hoa ke hui aku hoi me Enelani, aole no paha e iike ana ka ikaika o kona paio ana aku 1 ka enemi e like me Enelani, a he ano koihe mau no oia no Auseturm. Ma ka mana kaua moana fioi o Eneiani ka mana kiekie loa. O ko Enelani mau moku kaua hao o ka Helu 1, he 15 me na pu be 105; na tona he 118,716. Na moku kaua.hakiio hele ma na kapakai, he 12, me na pu 100; he 62,950 na tona. Na moku kaua kiai kapakai, he 5, me na pu 121, a he 50,155 na tona. Ko Kusia mau mokukaua ho)o hakilo ma ka moāna. he 2, me na pa 8 a me 15,160 n« tona ; he 4 mokukaoa hakilo ma na kapakai me na pu he 20 a me na tona he 15 6dS; a he 5 na mokakaua kiai kapakai, me na pu he 26 a me oa tona he 17,231. Ko Geremania mau mokukaaa ikaika, he eono, me na pa he 72. Na mokukaoa ha. kīio kapakai, he 4, me na pu he 56 a me nx tona he 20567. Ko Italia mau mokokaaa ikaika he 2, me na pu 8, a he 11,500 na tona pakahi ma ka a?erika aoa. He maa mokakaaa keia ioi loa aku ka manoanoa imui o na moka kaua o na mani e ae, a nolaila i kjpaia laua he maa 4, Go!ia." Na mokuk*ua hakiio kapakai he 4, me na pu he 28 a me 26,000 na tooa. Na mokakaua kiai he 8, me na pu he 68 a me na tona he 23.170. Aole keia o oa haina pau o na mana kaoa moaoa o keia maa aupuni, aka, o iakoa oa aomoku i hoaiai ia ae ia, koe aka no ka nui. Kcbih£wa.—Ua ike iho makoa i ka hooiaha hewa a •* Ko Hawaii Paeaina," no ka oai o oa hela o ka Nupepa Kūokoa e lawe ia oei; a ioa » oiaio kana, he mea pono ia nukoa ke noonoo iho oa hana oia eiike me ka mea i maa i kahi poe, a ua"pii ae ma kahi e, n aole hoi i komo ma ka puka, a lawe hewa ika waiwai oko makoa ma« hake helo. Aka, aa halaha kana koho wale ana mawaho o ke kaha o ka oiaio. Aia makoo malana aka o kooa helu koho hewa e hele oei. Nolaila, oa ulu mai paha kaoa mea io ole noloko ae o oa noonoo olalaa a me na manao ohewahewa o keia mao la, a t ole he moeuhane paha no keia mau po iho nei. O Im hawa, aoie ia he maikai; aka, oka pakoi jm ana aku ika eepa me ka hawa, he mea ia • maooaooa ai kt hala,