Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVII, Number 12, 23 March 1878 — Page 3
| This text was transcribed by: | Michael |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
OLELO HOOLAHA.
HAI KA OIAIO UA MEA HE KUAI
MANUAHI!
OWAU o Apana pake ke keiki o ka aina paa o Kina, ka mea e noho ana ma Puheemiki, Koolauloa, Oahu, ke kahea a poloai aku nei au ia oukou, e hele mai ma ko'u halekuai lole. E kuai aku ana au ia oukou i na lole ma ke kumukuai makepono a emi loa i lawa ai ko oukou makapehu a na'u hoi ia e paki haalele wale aku, a ia wa oukou e ike iho ai i na iliahi okomo, a e ka auanei ka paila hana ka haawe ke hoi, ka ua mea he manuhi.
APANA. Pake
Puheemiki, Koolauloa, Feb. 25, 1878.
E IKE auanei na kanaka a pau, owau o ka mea nona ka inoa malalo nei, ke hoike aku nei au ma ke akea, ua haalele kumu ole mai kuu wahine mare ia'u oia o Laie w, a me ko maua wahi moe, a ke noho nei oia ma kahi o kona mau makua i keia wa. Ua kii kino aku au iaia e hoi mai maua e noho pu he kane a he wahine, aka, e like me kona ano malama, pela no oia i maliu ole mai ai. Nolaila, mai keia la aku, ke papa aku nei au i na kanaka a pau aole e hookipa mai iaia ma kekahi ano, o hoopiiia auanei e a'u. Aole hoi e hoaie ia ia, no ka mea, aole au e hookaa ana ia mau aie. a maluna o ka poe hoaie na poho o lakou iho. KUKO EHA.
Honolulu, Maraki 2, 1878.
OLELO HOOLAHA.
UA hoonoho ia mai au e ka mea hanohano Lawrence McCully i lunahooponopono no na waiwai a pau o Koa Keikenui k., a me Kapehe w., i make ai iaua a elua ma ka A. D. 1877, nolaila, o ka poe i pili ma ka waiwai, e hoike mai imua o'u, a o ka poe i aie ia laua, a o laua hoi i kekahi poe i aie ai e hele mai me na bila kupono i kakauia e laua iloko o na malama eono mai keia la aku, a i hala ia manawa, alaila e hoole mau loa ia aku. E loaa no ia ma ka Pa Alii ma Honolulu, Oahu.
J. AALAIOA,
Lunahooponopono Waiwai.
Honolulu, Feb. 20 1878. 847 2ms
J. L. HANCHETTE,
MEA HANA PIANO.
Ma ka Halekuai Buke o H. M. Wini e waiho ai i na
kauoha pili ma la hana.
Honolulu, Jan. 31, 1878. 844 tf
A. MoWAYNE,
HALE KUAI LAAU LAPAAU. A ME NA WAIALA o na ano a pau, me na SOPA ALA o na ano he nui wale. Ma ke kihi o Alanui Papu me Kalepa.
840 1y
Castle a me Hatch.
O KAKELA OPIO A ME F. M. HATCH, ua hui laua ma ka lawelawe ana i ka oihana Loio. Ua hiki ia laua ke ku imua o na Aha a pau, mai ka Aha Hoomalu a hele iluna. A e lawelawe no hoi ma na hana pili i ka hooponopono waiwai, me ka imi ana i na Palapala Sila Alla, ka hana ana i na Palapala Kuai, Hoolimalima, a me ka Hoaie Dala ana.
W. R. CASTLE, Luna Hooiaio Kope.
Keena Hana, ma Alanui Kalepa, Honolulu, 3 puka manae aku o Alanui Papu. 3 6ms
OLELO HOOLAHA.
O KA mea nona ka inoa malalo, ke hoolaha aku nei au ma ke akea i ike na mea a pau, eia ia'u elua lio i hoailonaia penei, hookahi lio kane ulaula wiwi, ekolu wawae keokeo, i hoailonaia ma ka uha akau a ma ka uha hema k. Hookahi ho kane ahinahina lae kea, i hoa@@onaia ma ka uha akau oia na hoailona.
Ina o ka mea a mau mea nona keia mau lio, e kii koke mai me ka uku pu mai i na dala he umu $10 no ka kehi a hoopoino ana i kuu mea kanu, me ka uku pu ana mai hoi i na lilo o keia hoolaha ana, a lua aole e kii mai a hala na la he 30, alaila e lilo loa keia mau lio ia'u, a owau ko ona nona keia mau lio. JOSEPH W. KAHUHU
Keanae, Koolau, Maui, Feb. 25, 1878. 849 3t
WM. O. SMITH,
LOIO.
WAILUKU, MAUI.
Ua waiho oia i na Oihana Aupuni a pau a ua makaukau e lawelawe i ka Oihana
Loio me ke kuokoa. [840 6m
S. B. DOLE,
HE LOIO A HE KOKUA no na KANAKA ma ke Kanawai. E hiki no iaia ke lawe i na hihia o kela a me keia ano imua o na Ahahookolokolo a pau o keia Aupuni.
Keena hana ma Alanui Papu, maluna ae o ka Halekuai o Likikini.
Honolulu, Oahu, Januari 19, 1878. S 1y
KE NONOI AKU NEI NA MEA NONA NA inoa malalo iho i ko lakou mau makamaka Hawaii, e naue mai e kuai i na mea kuai hou i loaa mai nei i keia mau pule i hala, a e hiki mai ana ma na moku e ku mai ana, oia na
Palau Pipi Hou Palika!
A me ka Pahi Pokaakaa,
Ka Palau Molina Nui a Liilii,
Ka Palau Lio Kila,
(no Lio pa kahi a pa lua,)
Ka Palau Lio Aeko,
(no ka Lio pa kahi a palua,)
HE EONO DALA WALE NO!
Ka Palau Pipi Aeko,
(Helu 2 a 20.)
Ka Hapuku,
Maile Pipi,
Kua Pipi,
Ho a me ka O-o,
O-o Kopala,
O-o Kope manamana,
Kipikua, a me
Na mea a pau e pili ana i ka waele uina,
Na Kaa Liilii, hao a me laau,
Pahi Oki Ko, Pahi Oki Laiki,
Pahi Kila Nui, Pahi Kila Liilii,
Koi Lipi, Koi Kalai,
Koi Hamare, Koi Kahi,
Au Koi, Ho. O-o, Kipikua, &c.,
Laka Puka, Pahu, Holoaa, &c.,
Pahiolo, Hamare, Kila, a me
Na mea a pau e pili ana i ka oihana kamana,
Na Pahi Umiumi a me na
Pahi Maoli o na ano a pau,
Na Ipukukui Aniani,
Me na Aniani makepono loa.
Na Pa-palai me na Ipu-ti,
Aiana Lole, a me
NA PENA O KELA A ME KEIA ANO!
Aila Vaniki,
Hulu Pena o na ano a pau,
Ahikoe Kaleponi
Ekolu Pena i ka Hapaha!
Pauda, Lu, Kukaepele Pu,
&c., &c., &c.
Nui loa keu aku.
DILLINGHAM & CO.
Alanui Alii, Helu 96 me 97.
OLELO HOOLAHA.
MA ke keena e ka Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Paeaina. Ma ka waiwai o Napae k., no Wailuku, Maui i make. Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala nei a Kalua w , e noi ana e hoiaio ia ka palapala kauoha hope loa a kana kane o Napae k, no Wailuku, Maui, H. P. A. i make aku nei. Nolaila ke kauohaa ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poaha oia ka la 4 o Aperila1878, ma ka hora 2 p.m. ma ka hale hookolokolo ma Wailuku. oia ka la a me kahi i kohaia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoikeia. ABR. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni Apana 2 H. P. A.
Lahaina, Mar. 5, 1878.
MA ke keena o ka lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Paeaina. Ma ka waiwai o Kaikumua k, no Waihee, Maui i make. Ua heluhelu, a ua waiho ia ka palapala noi a L. Makaelau k., kekahi o na hooilina o Kaikumua k., no Waihee, Maui, H. P. A. i make, e noi ana e kohoia kekahi Komisina i mea mahele a hookaawale i na mahele elua iloko o ka waiwai paa o ua Kaikumua la i make, i mea e kaawale ai ko ka wahine kane make happalua, a me ko na p@ko hapalua. Nolaila ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau, ke pili, o ka Poaha oia ka la 4 o Aperila 1878. ma ka hora 11 a. m. ma ka hale hookolokolo ma Wailuku, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoikeia. ABR. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni, Apana 2 H. P. A.
Lahaina, Mar. 8, 1878.
KUAI A KA ILAMUKU.
MA ka mana o ka olelo hooholo i hoopukaia e ka Aha Kiekie, no ka pono o Malama ma o kona kahu oia hoi o Kalimahauna kue ia Debera Haakuloa no na dala he $1303.07 Ua lawe mai au a e kuai ia aku ma ke kuai kudala akea ma ke alo iho o Aliiolani Hale ma ka hora 12 awakea o ka Poakolu, Aperila 17, A. D. 1878, i ke kuleana a pau a me na pomaikai o Debera Haakuloa i hai ia ae la malana a maloko a me na apana aina a pau malalo nei:
Na apana aina e waiho la ma Waianae, Oahu. a i hoikeia ma ka Palapala Sila Helu 4574, a e ili ana he 12 eka, oi a emi mai.
Palapala Sila Helu 1053 nona ka ili 478-1000 eka.
" " " 475 " " 2 177-1000 eka.
" " " 1050 " " 2 294-1000 eka
" " " 466 " " 1 244-1000 eka.
" " " 1000 " " 7 6-1000 eka.
A o ka aina no hoi kekahi e waiho ia ma Leleo, Honolulu, i hoakaka ia ma ka Palapala Sila Helu 2690, e ili ana he 524 anana, Ke ole nae e hookaaia mai mamua ka uku hoopai i oleloia, ka ukupanee a me na koina.
W. C. PARKE, Ilamuku.
Honolulu, Mar. 6, 1878. 849 4ts
Ua Kapu Loa.
E IKE auanei na kanaka a pau ma keia ke hookapu loa aku nei ka mea nona ka inoa malalo nei, aole loa e hiki i kekahi kanaka a mau kanaka paha e komo a hoolilo i kuu pa hale ma Hauhaukoi, Kapalama e pili ala ma ke alanui Liliha, i alanui hele, oiai, ua hookaawale au i kekahi wahi o'u i ala nui no ka lehulehu, a o kahi i koe mai ia'u, ua kapu loa ka hele wale ana maloko a ma na kuauna. Ua makemake au e hooulu i ka manienie, aka, in a e hehi wale na kanaka, alaila, o ka nele no ia i ka mauu, nolaila, e malama loa i kela kauoha a i ole e malama ia, alaila, e hoopii no au no ke komohewa.
Owau no me ka mahalo, JOSEPH WEST, (Keo.)
Hauhaukoi, Mar. 4, 1878. 849 4t
AHA KIEKIE o ko Hawaii Paeaina, Oahu, ss. Kau o January, A. D. 1878. Kawainui k, ka mea hoopii oki mare, kue ia Kailipilo w, ka mea i hoopiia. Hoopii oki mare.
Ma ka palapala hoopii i oleloia maluna no ke oki mare, ano ua kauohaia, o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku, e hookomoia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o Kawainui k, no ke kumu o ka moekolohe, a no ka haalele mau a haalele loa o Kailipilo w, i oleloia, e lilo i mea paa mahope o na malama eono mai ka la i hoopuka ia ai keia olelo hooholo, ke hanaia elike me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hooie ai.
A ua kauohaia ka me hoopii e hoolaha i ke kope i hooiaioia o keia olelo kauoha me ka Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa i keia a me keia o na hebedoma eono; a o ka hoolaha mai ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopukaia ai keia olelo kauoha; i mea e hiki ai i na mea a pau i pili ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa.
NA KA AHA:
Kakau inoaia JNO. E. BARNARD, Kakauolelo.
Hanaia i keia la 7 o January, A. D. 1878,
Honolulu, Oahu, ss.
Ke hoike aku nei au me ka oiaio, he kope oiaio keia maluna o ka palapala hoopii oki mare i kakania ma ke keena oihana o ka Aha Kiekie o ko Hawaii Pae Aina.
I hoike ia e ko'u lima i keia ia 1 o Feberuari, A. D. 1878.
JNO. E. BARNARD,
fe16 6t Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
HENE IKI KA AKA I KA OLU.
OLU O KE AHA?
Olu ke Kumukuai o na Lole Hou o
KA HALEKUAI
-:o:-
GOO KIM.
MALUNA mai nei o ka mokuahi Hawaii "Likelike" a me ka mokuahi "Kulanakauhale o Nu Ioka."
E hoomaka ana ke kuai manuahi ma keia Poaono, a pela mau aku ma na Poaono a pau. Nolaila, e hele nui mai oukou e o'u mau hoa maikai ma keia la, e wae a ka mea a ka iini e lia ai, kiola iho i ka ala a mau ala paha o Kaualeau, a e loaa no na holoku poni a uliuli halila, a me na kalakoa hou loa i ike ole ia mamua ma Hawaii nei, na palu huluhulu a me na iliwai o keia a me keia ano, na kihei huluhulu nani loa akahi a ike ia, na makalena lau liihi, kakau loloa ulaula, hinahina uliuli a me ka poni, na Mamalu liilii, na Lakeke keiki a me na koloka hoopumehana o na kaikamahine liilii, a me na mea nani e ae he lehulehu wale. E hele mai i ike i ka nani o Aipo
GOO KIM.
Alanui Nuuanu, ma ka aoao
ma Ewa o ka hale Polapola. 2tf
CECIL BROWN.
LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI
A HE AGENA no ka Hooiaio ana i na Palapala no ka Mokupuni o Oahu.
Helu 8. Alanui Kaahumanu. Honolulu, H. P. A. 2y
E. O. HALL & SON.
(E. O. HOLO MA.)
NA MEA KUAI I NA MEA MAHIAI,
Na Lole, Na Pena, Na Aila, a me
Na ano Lako e ae a pau he lehulehu wale.
846 Kihi o Alanui Papu me Moi. 1y
E. STREHZ,
(AILUENE.)
MALAILA E LOAA AI NA ANO LAAU A pau; a me na wai hoomaemae o kela a me keia ano. E hamama mau ana ka ipuka ma na po Poaono a pau. Ma ke kihi o alanui Papu a me Hotele, ma Monikahaae. (845 1y)
DR. T. P. TISDALE,
HOMEOPATIKA. (Kuluwai Liilii.)
HALE OIHANA A ME KAHI NOHO AIA ma ke alanui Beritania, mawaena o ka Luakini o Kaukeano a me ka pa hale o Kaleleonalani.
Na hora hana, mai ka hora 8 a hiki i ka hora 9 A. M., a mai ka hora 1 a hiki i ka hora 3 P. M., a mai ka hora 6 1/2 a hiki hora 8 o ka po.
He 20 makahiki kona lawelawe ana i na mai o ka Ihu, Puu, Akemama, Maka a me ka Pepeiao. Na mai o ka Puupaa a me ka Opumimi, a me na mai ano Lolo a me ia mea aku. He eleu no hoi ma ka lawelawe ana i na mai o na wahine me na keiki.
Honolulu, Jan. 31, 1878. 844 tf
HE PAPA KUHIKUHI MANAWA HOLO
-O KA-
MOKUAHI HAWAII
LIKELIKE!
KAPENA, : : : : SHEPHERD.
Poalima Mar 29, hora 5 pm…………………............…………………………..Nawiliwili
Poakahi Aper 1, hora 5 pm……………………..........…………………Kaapuni ia Hawaii
Pualua, Aper 9, hora 5 pm…………………………………………………………......Hilo
Poalua, Aper 16, hora 5 pm………………………………………………………Kaulualu
Poalua, Aper 23, hora 5 pm……………………………………………………………Hilo
Poalua, Aper 30, hora 5 pm………………………………………………...........Kawaihae
Poalima Mei 3, hora 5 pm………………………………………………………Nawiliwili
Poakahi Mei 6, hora 5 pm………………………………………………Kaapuni ia Hawaii
Poalua, Mei 14, hora 5 pm………………………………………………………...Kaalualu
Poalua, Mei 21, hora 5 pm……………………………………………………………..Hilo
Poalua, Mei 28, hora 5 pm…………………………………………………….....Kaalualu
Poakolu Iune 5, hora 5 pm…….................................................................Kaapuni ia Kauai
Poakahi Iune 10, hora 5 pm……………………………………………Kaapuni ia Hawaii
Poalua, Iune 18, hora 5 pm…………………………………………….................Kaalualu
Poalua, Iune 23, hora 5 pm……………………………………………………....Kawaihae
AOLE AIE NO NA UKU OHUA!
Ma ka Hale Oihana e loaa'i na Palapala.
Aole keena o hope e lilo, aia wale no a aka mua mai ka uku moku. Aole e ili ka hewa no na paiki, ukana a puolo paha, ke ole e kakauia ka loaa ana mai. E hookaaia ka uku ukana i ka wa e noiia aku ai.
SAMUEL G. WILDER,
(WAILA) Agena.
Keena ma ka Hale Kuai Papa o Waila Ma, kihi o Alanui
Papu a me Moiwahine. 848 8ms
KA NUPEPA
Kuokoa me ke Au Okoa
I HUIIA.
No ka Makahiki, $2. Eono Mahina, $1
Dala Kuike ka Rula.
MARAKI 23, 1878.
Hoolaha Mau.
E hoomanao na makamaka a e hookomo mai i na olelo hoolaha mamua ae o ke awakea Poaha, i ole e kaukai ia aku a kekahi pule ae.
NU HOU KULOKO.
MA ka Poalua iho nei, ua kau aku la ka Moi maluna o ka mokuahi Likelike, no kana kuakai i Kona Hawaii.
Ua haalele mai la ke Zealandia i keia awa ma ka po Poalua nei, a niau aku la ma kona ala hele no Kapalakiko.
Inehinei ka la hanau o ka Emepera Wiliama o Geremania, a o ka piha ana hoi o kona mau makahiki he 81.
E ALO ae i ka olelo hoolaha o ka mokuahi Likelike, i ike i na manawa holo, no keala a me keia awa i hai'a maloko.
UA MAKE LOA. - I kekahi la o ka pule i hala aku nei, ua kaa i ka pali o Kaalaea kekahi haole Farani o Louis Clien kona inoa, a ua make loa oia.
ELUA wale no hora hoomau mea kanu, oia hoi mai ka hora 6 ahiki i ka 8 A. M. mai keia la aku, ahiki i ka wa e hai hou ia aku ai ka lohe.
HELE I KA LOA. - Ma ka mokuahi o keia pule ua Meila ia ka NUPEPA KUOKOA no na apana okoa o Kaleponi, Amerika Hikina a me ka Hema, a hiki loa aku i na aupuni nui o Europa.
Inehinei ka piha pono ana o keia hapaha kula o ke Kulanui o Punahou; a mai ka Poaha mai a hiki inehinei ka hoike ana o na papa kula, ma na haawina i ao ia, a ua ikeia ka holomua.
KAULUAIA. - Ma ka hora 8 o ke ahiahi Poakolu iho nei, ua hoohui ia ae la iloko o ke apo hemolele o ka Mataremonio, o W. E. Foster me Miss. Robinson e ka Rev. H. H. Parker, ma ka home noho o ka wahine mauka o Maemae.
E HOOMAEMAE ANA. - Aole e holo ana ka mokuahi Likelike no kona mau awa ma ka Hikina i keia Poalua ae, la 26, aka, e hookaulua ikiia ana oia no na hana hoomaemae hou, a ma ka Poalima la 29, e holo aku ai oia no Nawiliwili, Kauai.
AUAU KAI. - Mawaho aku o ka makeke kuai ia i ka auina la Poakolu iho nei, ua kahuli iho la kekahi waapa me na haole elua a he elua no hoi mau wahine Hawaii oluna, a au nui ana iloko o ke kai, me ko lakou mau kahiko i hao ai a paihi. O ka lealea auau kai ia ke luu pu ala me na pono a pau.
HOOKOIA. - Ma ka moku kuna Kinau i ku mai ai i ke kakahiaka Poalima o ka pule i hala, au loaa mai la ka lono, aia ke hooko pololei la na Luna Aupuni o Molokai i ka lakou hana, maluna o ka poe noho huikau e hakihaki wale ana i ka mana o ke kanawai.
E HOOMAOPOPO e na makamaka lawe pepa o na buke himeni "Mea Mele Coloniala," a makou e hoolaha mau aku nei ma ke ano he makana no ka "Nupepa Kuokoa," aole ia i pili i ka poe hookaa pau i na luna, aka, ka poe wale no e hookaa pau mai ana i na $2.00 ma keia Keena.
UA HOLO AKU NEI. - Ma ka holo ana aku nei o ke kuna Marion no ka mokupuni o Manokalanipo i ke ahiahi Poaha nei, ua hala pu aku la me ko makou hoa paaua o keia Keena, no ka aina wai ula iliahi. No kekahi mau la pokole wale no nae a huli hoi mai oia.
LELE I KA PALI A MAKE LOA. Ma Ookala, Hamakua Hawaii, ua uhai ia kekahi mau kanaka elua e ka bipi, a ia wa i hoomaka ai ua mau kanaka nei e holo, a pii ae la kekahi kanaka iluna o ke kumulaau a pakele ia. O ka lua hoi o ke kanaka, ua holo oia a lele i ku pali a make loa.
I AINA HANAI HOLOHOLONA. - Aole no he mau mea hou ano nui ma na Waie-ha nei; I keia mau la nae, eia na paahana o Kapena J. Makee ma ma Waihee nei, a ua haalele aku ia Ulupalakua, no ka nele i ka wai ole ka ua mea he ikaika o ka wela a ka la. Ke hoala nei na hale o na paahana, a o ke oni paa iho koe ianei a waiho aku ia Ulupalakua i aina hanai holoholona.
W. KAHINU.
Waihea, Maui.
HOOPOLOLEI. - Hu no hoi ka aka i na lalau ana o ka poe hoonoho hua. Ma kahi a makou e olelo ana i kela pule no ka Nupepa hou i pai hewa ia he "poopuka," penei ka pololei "o M. S. Hookano ka lunahoopuka, oia ka makou i kakau ai a i na keiki nae o ka hale pai, hui pu hoi me ka makapo o na hoa heluhelu palu, hu aku la na olelo mawaho o ke kaha o ka pono, a hu no hoi ka aka i keia lalau ana.
HOKA MAOLI. - I ka wa i kaheaia ai kekahi hoike o na pilikoko o ka waiwai o ke Alii Kanaina, ua hele maila oia a noho ma ka noho, a i ka ninaninauia ana aku o kana ike, unuhi aela oia i kekahi wahi apana pepa, me ka manao o na olelo i kakauia maloko olaila, kana e hoike aku ai imua o ka Aha, ia wa no i kailiia ae ai e ka maheleolelo o ka Aha Kiekie, a hoka iho la ua wahi kanaka nei. Nolaila o ka poe e hele mai ana imua o na Aha, mai hoohalike me kela kanaka o hoka auanei.
KE pai ia mai nei na auhau wai i kaa ole mamua, e hookaa aku; a in a aole e hookaa ia mamua ae o ka la hope o Maraki nei, alaila o ka nele no ia i ka wai.
HOIKE KULA HIMENI.-Ma Honokane Kohala Akau Hawaii. ua hoike ko laila kula himeni ma ka la 7 o keia malama, a ua holo mua na haawina e pili ana ia lala o ka ike. He haiolelo kekahi mahope iho a ua ku i ka mahalo ia Pela mai nei ka leta a J. W. Uilama Opio oia wahi.
KA LULU DALA O KAUMAKAPILI.- Ua lulu hou iho nei ka Ekalesia o Kaumakapili, ma ka la Sabati iho nei la 17 o Maraki A. D. 1878. A ua loaa iho nei na dala me ka mahuahua. Oiai ua oi ae mamua o ka lulu mua ana a penei ka hoonohonoho ana: Hokuopekelehema. $104. Kapalama Kai, $42.50; Holokahana $120.50; Kapuukolo $115.20; Kikihale $100.10, Honolulu-waena $33.50; Waikahalulu $122.75; Kaakopua & Kahehuna $19.35; Pauoa $70.40; Maemae $104.80; Papa Himeni $4.35; Kula Kuokoa o Kaumakapili $2.65; Mrs. Kaaua Komite $35.25; Mrs. L. Levi Komite kuwaho $87. Mrs. J. P. Kanehalau Komite kula kahunapule $15. Miss. Lebeta Kuaea Komite no na pake $115.30; Aha Hui Puuwailokahi $58.80; Aha Hui Poola o keia kulanakauhale $63.10: Malihini $20. Lulu Huikau $5.45; Hui pau loa $1240. Oia ka nui o na dala i lulu ia e ka Ekalesia a me ka poe e ae no kekahi. Ua hiki kino ae ma ia la ka puuku malama dala o ka Luakini, Pauahi Bihopa, Emma Kapena, a me kaikamahine a Bikimana o Hilo, a me Mrs Haalelea. Oia ka poe i noho pu ma ia anaina haipule.
Ke kono ia aku nei oukou a pau e eleu e wiki i kaa ka Luakini hou i keia makahiki Oiai ke hana nei ka uhane me ka eleu, ke haha nei kona lima i ka naau o ke kanaka, ke hoike mai nei no ka holo on a lulu ana i keia manawa wi o ka aina, ka manawa hoi e olelo ae ai ke kanaka he wa pilikia i ka pii o kahi pai ai, aka, he okoa ka ka uhane hana. Owau no me ka haahaa.
JAMES KEAU.
Hope Kakauolelo o ka la.
Ka mai hepera ma Mekiko Hou.
E hoike ana ka nupepa Taribiune o Deneva o ka la 31 o Ianuari penei: Ua hoea ae nei ka mai hepera, a pahola aku la maluna o ka aina me ka luku ana i na ola kino he nui. Ua lono mua ia mai ka hoea ana ae ma ke awawa o Mesila iloko o ka makahiki 1876, a mai laila pahola ae i ka akau, kahikina a me ke komohana, me ka pulumi ana a hooneoneo i kekahi mau wahi noho o na kanaka Mekiko a me na ilikini, a aneane e kau wahi kanaka ole. Ua laulaha hou aku la hoi mai Mesila aku, a hiki ma ka muliwai Rio Geranede, Alebukaka a me Santa Fe ma ka malama o Aperila o ka makahiki 1877 aku nei, Ua komo pu aku la hoi maloko o na okana aina o Rio Ariba, a me Taosa mahope koke iho no o kela manawa, ma na malama o Iulai a me Augate.
Mai keia mau wahi ae la hoi i laha aku ai a komo iloko o Kolorado, a iloko o ka wa makalii, ka haulelau a me ka hooilo, ua nui na ola i pulumi ia aku la iloko o ka make, ma na palena hema o ka aina. Ma Taosa, Sana Miguela a me Rio Ariba ka oi loa aku o ka hahana o ke ahulau. Aole maopopo loa na huahelu e hiki ai ke hoike ia na make o kekahi mau wahi e ae, aka mamuli o na heluna i hoike ia mai oia keia ma Santa Fe he 170 na make, a ma Taosa hoi he 700. Ua hoike mai hoi na Mana Aupuni o Sana Miguela i ka nui o ko laila mau make he 1,200. ma Mora he 600 a ma Rio Ariba hoi he 800, a ke hui puia mai hoi me na ilikini, alaila ua hiki ka huina o ka poe make i ka 6,000 a oi aku. O na kanaka Mekiko ka oi aku o ka make mamua o na Amerika, a o na ilikini hoi ka oi loa aku. Ua hoike ia mai hoi, aia ma kekahi kauhale no na heluna he mau haneri o na kanaka, aole paha i hiki aku i ke kanakolu ka poe e oia nei, nolaila ma keia mau hoike e hoomaopopo ia iho ai, ka weliweli o ka luku ana o keia mai ahulau.
Hoolaia mai ka Make mai.
Ua lonoia mai he moolelo kupanaha mai Manch Chunk, Peneselevania mai, no ka hoola ia ana mai ka make mai o Miss Amelia Greth, nona na makahiki he 36, he hoahanau Katolika manaoio i hoopakele mau ia e kona anela kiai ana i ike mau ai, a i make nae no kona mai hano.
Ua hooia ia ae, ua kamailio mua aku ka anela iaia, e hanaia ana kekahi hana mana maluna o kona kino. E make ana oia, oia hoi, e haalele mai ana ka uhane i ke kino ma ka la 2 o Feberuari, a mahope iho o ia waiho make ana, e hoola hou ia mai ai oia, a haalele iho i kahi moe, a e hele aku hoi i ka pule mesa me ka ola maikai.
Hoolilo iho la o Miss Amelia Greth i kona home, ma kahi o ka Makua Heniana, me ka loohia ana i ka mai, a he ai uuku loa hoi i ke ai, kahi waiu, inu liilii loa i ka wai a me kekahi wahi ohia maloo; a pela wale iho la no ka ke ano o kona paina ana no na hebedoma eiwa.
Ua makaikai nui ia oia no kekahi mau la e na tausani kanaka; a ma ka la i hoakaka mua ia no kona make, ua piha kui mai la na alanui i na kanaka, no ke ake nui e ike maka i ka hopena o keia hana kupanaha.
Maloko hoi o ke keena, e moe ana na wahine la maluna o kahi moe, a e emi mau ana kona hanu; a o ka Makua Heniana pu hoi kekahi malaila, e lawelawe ana i na oihana o ka Ekalesia maluna o ka mea e make ana, e like me ka mea maa mau ma ia aoao hoomana. Haiia mai la, ke nawaliwali loa iho la o Miss Greth, a ma ka hapalua o ka hora 8, ua waiho loa aku la oia he kino make. Ia wa i hoomaka aku ai o Heniana i kekahi hapa o kana hana. Hoike mai la oia, "Ua haalele loa mai ka uhane i ke kino, aole loa he wahi mana iki ia'u no ka hoola hou ana mai i ka mea i make, aka, koe wale no ka Mana mai luna mai ma ka inoa o ka Haku."
Ua ae ia aku la hoi ka lehulehu e komo mai iloko, e ike i ke kino o ka mea i make. Ua oi aku mamua o ka ehiku tausani kanaka i kaalo iho ma kona wahi e waiho ana.
I ka hiki ana ae i ka hora 9:25, hoomaka ae la o Heniana e kahea ma ka inoa "Amelia." a pela no hoi i ke kahea elua ana, a i ke kolu hoi o ke kahea ana, pane ae la ka mea i manaoia ua make, me keia mau huaolelo "e ka makua." me ka puana ana i kekahi mau hua pule. a mahope koke iho no, iwaena hoi o ka uluaoa, ala ae la oia a hele aku la i ka luakini, a malaila o Heniana i haiolelo loihi mai ai ma ka olelo Beritania a me ke Geremania no na hora elua.
Ua hooia mai la au o Miss Greth, aole oia e hiki ke hoolaia e na Kauka lapsau a me kekahi poe e ae, aka, o ke Akua wale no. Ua hoole mai la nae oia i ka hoike ana mai i na mea i uliaia mai maluna ona, i ka wa i kaawale ai ka uhane mai ke kino aku, ke ole e loaa iaia na kauoha mailuna mai e hana pela. Aole i kana mai ke pioloke no keia mea, aka, e hooiaio ia ana no nae e na Mana o ke Aupuni Honua o ka Pope.
"He leo Poloai."
He leo poloi keia i na manu hulu like a pau, i hoopunana ia e na lokomaikai me ke aloha. E ku, e eu ka manu o Lihau, ka manu kiai i ka lai o Hauoli la-e. "Hoolono mai."
E makaukau ana ka ahaaina komo halepule o Kahana i ka pali Hinahina o Kaanapali, Maui i ka Poaha alua o Aperila e hiki mai ana oia ka la 11. Mamuli o ka hapai ana a ka Moiwahine Kapiolani, a me na hoahanau kakaikahi o laila, ua paa iho la ua halepule la i na dala elua haneri kanawalu kumamakolu me umi kumamalua keneta ($283.12) me ka aie ole. Huro! no ko lakou eleu.
O na hunahuna hana i koe, i manaoia e hapai; oia no na papa pale oluna, a me na puna o na paia o lalo, a me ka hale bele. Ma keia mau mea, ke kono ia'ku nei na Kristiano a pau. E pupukahi kakou i keia hana hou me ka lokahi. E na Hono a Piilani-e. Imua a lanakila. I haaheo mau hoi kou moto "Eo no ia Maui."
Eia ke kau leo i ko Hana i ku a lanakila ka makani ua "Lauawa." Me he moa lawa-kea la ka ua i ke kai. Ka ulupa i ke kai o Nanulele. Hanu a ea i uka o Honokalani la "Ka lala i ka wai la kuu'a mai."
Eia mai ka "Anoai" i ko Makawao mau manu hulu like, aina ua ukiukiu, i pili ia me ka ua ula o "Kokomo" "E komo oukou i ka hale ua launa."
Eia ka ualo ia Moekokolo ka uahi o Kula he hau; alualu hele a ke kula noho mai. A ke kula o Waiohuli i Kamaole. Hoole ka waha luna, e puhau o lalo. "Elima la"
Eia ka mahalo i ko Maunahuihui a me ko Palauea, manuahi wale mai hoi ko Koolau he pakika he pahee ka pali o "Kaliae," he nenelu poho ka naela o "Oopuola," he laula ke kula o Kamaomao, mea ole nae i ka ihu o na lio. "Ho iho ko kapuahi."
Eia ka poloai i ko na Waieha, kuu paulia mai na lio e ko Waikapu i ka makani kololio, a loaa'ku ko ka malu kuawa e anapau ana. Lea ka hulei i ka hoeha ili; hookahi ka umauma i ka makani Kilioopu. "Hoohiolo ia iho na pali o Leinaha."
Eia ka welina i ko "Kahakuloa. He mau pali mamua, he puu kinikini he kahawai lehulehu, he alu he kapekepeke; hihia mai palaha ia Hononana" e maliu i ka leo. "E naue like mai."
Eia ka lawe'na o ke oki i ko Honokohau, Me he ku na ka ahu pea maikai la, "ka maloeloe o ke alo o ka pali", "Kulu wai liilii la."
Eia ka alana e ko Molokai nui a Hina. E na eueu o ke kai o Pailolo, na oukou i hehihehi na a'e, ua kamaaina ka moana, eia mai ka papa aina o ke aloha mamua o ka ihu o na waa. E kipa e kamau ai a piha ka lua o ka anaina. "Eia iho ka uku la o ka leo."
E molia aku ana i ko Lanai a Kaululaau. Aole i kahi moku puakala iki, eia iho i ka moku puakala nui ka mole "uau" "Pa iho ia Kinau. Waiolu wale ka manawa."
Pa kahea a ke kini o lalo, e aha ana ko Kaukaweli mau Iwa? E walea ana i ka wai hui a "Wao," i ke kilihune mai a ka ua Paupili i ke kula. Ae, he kau aoao wale no a hiki i kahana. "Aia paha ia Hanaike ia wahi." "He kiu ka pua kuikui na ka makani, he alele na ka ua ula o Napili i ko ka Malu Ulu o Lele." e uhau ka uepa o na kaa lio, e hawele na kepa o Lihue i ka poe hololio, e kainepu ma ke kua o Kekaa, i ike i ke ala kikeekee a Maui, e lulu lima pu me ka ua "Lililehua." e wehe i ka umauma i akea, i kaawale ka houpo kahi i waiho ai ke aloha, e lalau ma ka lima hema, i ohi hapuku ka makapehu, o Kaunu. Ia lakou ia mai hoi ka wale, a ia oukou aku hoi ka Pe. "E kikikoele apau i Kahane."
Konohiki lua ka la ia Olowalu i ka la, i ka makani kahi aoao. Na Ukumehame ka nau a ka makani. E lauhoe mai na waa, he mau keiki no ka aina makani, i ka hoe i ke ka, i ka hoe i ke ka, pae ana i Kahana. "Haawi na eo" Huro! Huro!! e wiki kakou.
"E hui mai apau me Haiku
E alu ka pule i Hakalau
E kui mama i loa o Kaahele
E loaa ana no i Kahana."
W.L. MOEHONUA.
Komite Poloai.
Hauola, Lahaina, Maraki 16, 1878.
Nuhou o ko na Aina e!
Kaua Nui ma Europa.
Ma ke ku ana mai o ka mokuahi Zealandia mai Kikane mai i ka Poalua iho nei la 19 o Maraki, ua loaa mai ia makou na Nu Hou malalo nei:
E noho ana ka Ahaolelo o na mana nui o Europa, iloko o na pule mua elua o Maraki, no ke kuka pono no na hokuku mawaena o Rusia a me Tureke, a no na kumu hoi e loaa ai ka noho ana maluhia.
NA AUMOKU O KE KOWA.
Ua haawi ia aku nei hoi na kauoha i ke aumoku Beritania ma ke kowa o Dovera, e holo koke aku lakoku ma Galipoli.
Ua hoike ae hoi ka Peresidena o ko Auseturia Aha Kuhina, ke paa nei no o Auseturia i na pomaikai oia Aupuni Emepera, a ke kue aku nei hoi oia i ka hoololi wale ana i ka mana kaulike.
Ua pane mai ka Haku Derebe, ke Kuhina o ko na aina e o Beritania, no ka ninau i waiho ia aku i ka hale Ahaolelo o na lii, me ka hoike mai aole loa i loaa aku kekahi hoike no ka noho ana ae o na Rukini iloko o Konatinopela, aka, ua loaa mai nae ka lono oiaio, aia lakou ke kaukoe hele la imua ma ke kuamoo e kapalulu aku ai i Galipoli.
O ka ninau hoi no ko Bulugaria noho aupuni kuokoa au kukakuka pono ia. Ua nui hewahewa nae na koina a Rusia i koipoho aku nei, a mawaena oia mau koipoho, ua nonoi pu aku la oia i kekahi hapa o ka apana aina o Besarabia, oiai ua waiho ia ke koi ana, no ko Tureke mau aumoku kaua.
Ke hoomau aku nei no nae o Rusia i ke koi ana e haawi pio ia mai na aumoku kaua o Tureke, a o kona mau pualikaua hoi, e hookahua aku iloko o Konatinopela.
O na kumu o ke kuikahi mawaena o Kusia a me Tureke, he ole ka hiki mai o na lono oiaio ia Beritania, aka ua olelo ia, e hoike no o Enelani i kona kulane keikikane (ikaika) ina aia maloko oia mau kumu, ka mea nana e hoopilikia mai i ko Enelani mau pono.
E nonoi aku ana hoi ke aupuni o Auseturia i kona Ahaolelo, e hookaawale ia i $30,000,000, no ka hoomakaukau ana i na lako kaua.
Aia hoi o Kenela Gouka, he hoohana aku la i Sana Setepanusa me kekahi pualikaua Rukini he 30,000 ka nui,
Mailoko mai hoi o na koa Rukini kuikawa, ua kauoha ia he eha mau mahele, e hui pu mai me na pualikaua Rukini e noho nei ma Tureke.
O ka puali Helu 1 o Beritania, ke ku makaukau nei lakou no ka haawi ia mai o na kauoha no ka neeu aka ma ke kahua o ka hookahe koko, aole nae i piha pono ka puali Helu 2, aka ke haawi ia nei na hooikaika ana e hoopiha ponoia ai ia puali.
Ua haawi aku nei hoi ke Suletana i kana olelo kauoha ikaika i ka mana hoomalu ma ke Dadenale, aole e ae iki aku i ke komo ana mai o na aumoku kaua o Beritania ma ke Kowa Dadenale.
No ke kuka malu o Tureke a me Rusia no na kumu o ke kuikahi nolaila, ua walaau ae la na nupepa o Europa ma ke aoao hoahewa, aka ua loaa mai la nae ka lono ua kakau inoa ia ke kuikahi hoopau i ke kaua, mawaena o ua mau aupuni mokomoko nei.
Ma ka noho ana hoi o ka Ahaolelo o ke aupuni Geremania, ua hoike ae ke Keiki Alii Bisimaka i kona manao hoomalau no ke ala hou ole ae o ke kaua maloko o Europa. a ua hoike pu mai hoi oia, aole loa o Geremania e hana aku ana i ka mea hookuee ia Rusia a me Tureke, aka, o kona makemake ka noonoo maikai ana me ke akahele.
He Nane ano Kaua.
E KA NUPEPA KUOKOA, Aloha oe:-
He poe koa no A. Linekona. E makemake ana oia e hoonoho ma na laina elima; ma ka huinaha like ka hoonoho ana. Eha aoao like loa. Ma ka laina mua 80,432 ehia ma ka laina 2, 3, 4, 5 i like ai ka huina hoouluulu ma kekahi aoao 188,887, a pela like no na aoao eha. O ka like loa me ka'u ke hai mai e lilo ia i hoa lei maile laulii no'u. Owau me ka welina.
J. L. K. KEALAKUHILIMA.
Laie-Maloo, Maraki 21, 1878.
He lono oiaio ole.
Ke laulaha nei mawaena o kekahi poe o Honolulu nei a me ko Molokai, kekahi lono oiaio ole, e hoopau ia ana ke makai nui o Molokai no ka hoopii ia e T. Puuohau, i na poo aupuni. Ke hai aku nei au i ka oiaio ma ke akea, aole loa au i hoopii, a niania hoi i mua o na poo aupuni, i na hana a ka makai nui o Molokai ma ka la koho balota Feberuali 6, e like me ka'u i hoopuka akea ai ma ia la, a ina e hoopau ia ana oia ma keia hope aku, mai kuhihewa kekahi, a i ole ia o ka lehulehu paha; i hoopii ia e a'u ke kumu i hoopau ia ai, a kapa mai ia'u he manaoino, ua kaomi malie iho no a'u i ko'u manao a na ke'au no o ka manawa e hoike mai.
T. PUUOHAU
Waiki-kai, Mar. 19, 1878.
Na Hoopuniia ana o Konatinopela.
Aole paha he kulanakauhale ma ke ao nei, i oi ae kona mau hoopuni ia ana, elike me Konatinopela. He 23 ka nui o na hoopuniia ana e ka enemi: he elua hoopuniia ana e ko Helena: he ekolu hoi na ko Roma mau Emepers; he elua na ka poe Latina, Peresia, Avaresa, a me ka poe Secalavesa, a hookahi na Mikaela Paleologusa; elua na ko Bulegaria, hookahi na ka poe kipi Bezanetine; he ehiku na ko Arabia poe, a he ekolu manawa na ka poe Tureke no.
He eono hoi manawa o kona laweia ana, na Alecibiade, na Empera o Koma oia o Sepetimusa, Severusa, Konesetine, Doge Danadoloa me ke Kauna Baledawina, ka Emepera Mikaela Paleologasa a me Mohometa II.