Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVII, Number 11, 16 March 1878 — Page 2
| This text was transcribed by: | Patricia Ravarra |
| This work is dedicated to: | To all the volunteers who are bringing this project to life! |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Ma ke Kauoha.
OLELO KUAHAUA.
O Makou, KALAKAUA, ma ka lokomaikai o ke Akua i ka Moi o ko Hawaii Pae Aina, ke k@kala aku nei.
Ma ko Makou Olo@ia i like ai me ko Makou Kamakama@@, e akoakea mai na Hoa o ka Ak@@helo o ko Makou Aupuni ma ka Hale Ahaolelo, ma ko Makou K@lama@aahale ma Hemolele no ke kua ana o@ ma Hana o ke Aupuni, ma ka hora 12 o ka Poalua, ia Kanakolu o Aperila, A.D. Umikuma@@wal@ Hame@@ Kanahik@@@aw@@.
Haaw@n malalo o ko Makou H@@i@@@ A@, ma ko Makou Hale@@@ maloko o @@ Ka@aaha@hale o Honolulu, i keia la eha o Maraki, A.D. Umikumawalu Haneri me Ka@@kukumawal@, a o ka lima hoi o na makahiki o ko Makou Noho@@@ ana.
KALAKAUA R
Na ke alii:
J. Mott Smith Kuhina Ka@@@ $50
Ua @@mo@u i ka Moi ka hooko@o ana ia Henry A. Pierce Esquire, i Kuhina no ko na Aina e.
Halealii Iolani, Maraki 1, 1878. $50
Ua oluolu i ka Moi ka hookohu ana ia S. Kipa @@@ i Kalama no ka Mokupuni o Hawaii.
Halealii Iolani, Mar. 1, 1878. $50
Ua hookohuia i keia ia o Mr. Joseph R. Mills i Luna Horatio Palapala, no ka Apana o Hamakua, Hawaii.
THOS. BROWN, Luna Kakau Kope.
Keena Kakau Kope, Mar. 6, 1878.
Aponoia: J. Mott Smith , Kuhina Kalaiaina. $50
MA KA Poaono ia 6 o Aperila i ka hora 12 o ka auina la, e kuai kuiala ia aku ana ma ke akea, ma ka puka komo mauka o AliiIolani Hale, ia hoolimalima no na makahiki @lima (3) ka Apana Aian “Aupuni i kapaia, @ Ka pa Aina Aupuni @ e waiho la ma Nuuana, a he 146 eka, oi a emi mai paha ka nui.
O ka mea e lilo ai ka hoolimalima o keia aina, aole oia e ae la e hookuu malama o na aina nei, i kekahi ano holoholona a keia a me kela ano, a aole no hoi ia e @e la e lawe i kekahi wai a kukana wai paha.
J. MOTT SMITH,
Kuhina kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Mar. 7, 1878. $1@
OIHANA WAI!
Ke haiia aku nei i na mea a pau, mai keia ia aku, a hiki i ka @a e hoolaha hou ai, e hoopaaia ana ka wai o na piula aupuni, mai ka hora 6 ahiahi a hiki i ka hora 5 o kakahiaka o kela a me keia la.
R. LISHMAN, Luna Wai.
Aponoia: J. MOTT SMITH, Kuhina Kalaiaina.
Honolulu, Mar. 8, 1878. $49 tf
I kulike ai me ka pauku 231 o ke Kanawai Kirila, nolaila, ke hoolaha ia aku nei ka lohe e hookaawale ia ana kekahi Pa no na holoholona komohewa, ma Kukuihaele, apana o Hamakua, Hawaii, mauka o ke alanui aupuni.
I kulike ai me ka pauku 232 o ke Kanawai Kirila, nolaila, ke hoonoho a ke hookohu aku nei au ia K. P. Kuikahi i luna pa no ka Pa Aupuni ma Kukuihaele, apana o Hamakua, Hawii.
S. KIPI,
K@aaina o Hawaii.
Aponoia : J. MOTT SMITH, Kuhina Kalaiaina.
Honolulu, Feb. 19, 1878.
U a hookohuia o R F Bickerton i keia la i noa no ka Papa Koho i ka waiwai io o na aina no ka mokupuni o Oahu, ma kahi o J W. Makalena i make.
J MOTT SMITH
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Dec. 11, 1877. $@7
U a hookohuia ka poe nona na inoa malalo iho i mau Komisina no na Pa:
Dec. 1, J W Smith, Kona Heina, Hawaii.
Dec. 10, D Kahana, Kona, Oahu, ma kahi o J W Makalena i make.
J MOTT SMITH
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Dec. 11, 1877. 837
Ma ka Poaono, la 29 o Dekemaba 1877, i ka hora 12 auina la, e kuaila aku ana ma ke ku@lala, ma ke ala komo o ka aoao mauka o AliIolani [ as printed ] Hale, Kono (@) Loi, e waiho la ma Auaukai, Waikiki ; a penei ka nui o na eka o kela a me kela loi: 233-1000 eka, 20@-1000 eka, 100-1000 eka, 134-1000 eka, 56-1000 eka, 79-1000eka.
O ke kii a me ka Palapala Anaaina o na aina i oleloia maluna, e ike la no ma ke Keena Kalaiaina.
J MOTT SMITH
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Novemaba 3, 1877. 832 3@
U a hoopaneeia ke kuai o na Loi Kalo i hoikela maluna ae a hiki i ka manawa e hoolaha hou la aku ai.
J MOTT SMITH, Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Dec. 11, 1877. 837
Hoolaha.
O na @a@a Aupuni Hawaii ma na puu dala he $100, $200, $@00, $1,00 a me $5,000, o uku aku ke Aupuni he 7 ke@eia no ka makahiki, a e ukuia iloko o aole e emi malalo o umi makahiki, e hiki no ke loaa maka puu dala e kau palenaia ai, a hiki i ka wa e hoike hou ia’ku ai, ke noi mai i keia Keena.
JOHN M. KAPENA, Kuhina Waiwai.
Keena Waiwai, Aug. 27, 1877. 828tf
Hoolaha.
O na Kahu Malama Keiki, na Lunahooponopono Waiwai, na Lunahooko Kauoha a Kahu Malama Waiwai e ae paha e makemake ana o hoopukapuka, ke hoike ia’ku nei ka lohe ia lakou, o hoopuka ia no na @ona Aupuni Hawaii, na puu dala he $100, $200, $@00, $1,000 a $@,00 paha, ma ka ukupanee ma ka 6 keneia no ka makahiki, ke noi mai i keia Keena, a e kau palenaia no pae ka nui o ke dala e hoopuka’i.
JOHN M. KAPENA, Kuhina Waiwai.
Keena Waiwai, Aug. 27, 1877. 828tf
He Hoololi i manaoia no ka Pauku 6 o ke Kumukanawai i haawiia ma ka la 20 o Augate, M H 1864, a like me na olelo o ka Pauku 80 o ia Kumukanawai.
E hoololiia a ma keia na hoololiia no ka Pauku 61 o ke Kumukanawai, a penei e heluheluia ai ua Pauku la;
Pauku 61. Aole no e kohoia kekahi i Lunamakaainana i na he pupule a he hupo paha, a ke ole ia he kanaka malalo o ka Moi, a ke hiki ole aku oia i na makahiki he iwakaluakumainakahi, a ke ike ole hoi i ka heluhelu a me ka kakaulima, a ke maopopo ole hoi iaia ka helu waiwai, a ke ole hoi oia i noho ma keia Aupuni i ekolu makahiki, mamua iho o kona kohoia ana ; a ke ole hoi ona waiwai p@a, a waiwai lewa paha i maopopo i hihia ole iloko o kieia Aupuni e like me elima haneri dala.
Aponoia i ka la––o––M H 1876.
E ku kaawale ia mau mahele okoa ; aole hoi e noho kekahi Lunakanawai iloko o ka Hale Ahaolelo.
Aponoia i keia la––o––M H 1876.
He Hoololi i manaoia no ka Pauku 20 o ke Kumukanawai i haawiia ma ka la 20 o Augate, M H 1864, e like me na olelo o ka Pauku 80 o ia Kumukanawai.
E hoololiia a ma keia ua hooloiia no ka Pauku 20, ma ke kapae ana i ka huaolelo “Ahakakau” mamua iho o na huaolelo, “iloko o ka Hale Ahaolelo,” a penei e heluhelu ia ai ua Pauku la:
Pauku 20. E mahelelia ka Mana Nui o ke Aupuni i ekolu Apana okoa, oia hoi ka Mana Hooko, ka Mana Kau Kanawai, ka Mana Hookolokolo.
Na Mokukaua .––O ka heluna o na aumoku Beritania e holo nei ma na wai o Tureke i keia wa, ma kahi e kokoke ana i Konatinopela, he 12 mau mokuhao kaua me na pu he 111 ; a he 10 hoi mau moku lako kaua ole, me na pu he 56. Ua pakui ia aku hoi iloko o kela heluna ka aumoku e holoholo ana ma ke Kowa o Dovera, oia hoi he 4 mau mokuhao, aia nui ae la ma ko lakou alahele e hui aku ai me kela poe. Ma ka moana Pakifika hoi, he 11 mau moku me na pu he 110.
Kaalio poino .––Ia Kahalemauna e ku ana me kona Kaalio ma ka huina o Kaukeano i ke kakahiaka Poakolu nei, na hookuiia maila e kekahi kaa e hookele ikaika ia mai ana e kekahi wahi haole a@o, a hoomaka aku la ko Kahalemauna lio e puiwa, owa@a, a peku, aole i liuliu a haki pu aela na kolo o ke k@@ a kaawale aku la, o ke oki aku la no ia o ka lio i kana hana. Ua hopuia ka haole a lawe ia ae i ka halawai, a ua lono wale mai makou, o na poino a pau o Kahale mauna na ua wahi h@@le nei e uku.
ANO KA WA!
Hookahi wale no Mahina i koe.
O ka poe lawe Nupepa Kuokoa a pau e waiho mai ana he Elua Dala iloko o ko makou lima mamua ae o ka la 31 o keia mahina, e loaa ia lakou ka makana Buke Mea Mele Coloniala i olelo ia maluna.
A o ka poe lawe hou a pau e waiho mai ana iloko o ko makou mau lima he $1.75 mamua ae o ka la 31 o Maraki, e loaa ia lakou ka Nupepa Kuokoa no keia makahiki mai ka helo 5 aku, a me ka Makana i oleloia maluna. He Hapalua Dala ke kumukuai o keia buke e haawi wale ia nei.
KA NUPEPA
Kuokoa me ke Au Okoa
I HUIIA.
No ka Makahiki, $2. Eono Mahina, $1
Dala kuike ka Rula.
MARAKI 16, 1878.
KA HUAKAI A KA HOOILINA MOI NO KALEPONI.
Ma ka hora 8.45 a.m. o ka Poakahi i aui ae nei, ua kau aku ka Hooilina Moi ke Kama Aliiwahine Liliuokalani, i ukaliia e Kana Aliikane, maluna o ka mokuahi “Sana Paulo.” I ke kaawale ana aku o ka moku mawah@ o ka uwapo, oia ka hora 9, ua haawi mai la ka batari o Puowaina i na kipu aloha ana, a pela no hoi i panai mai ai ka moku kaua “Penesacola,” no ka holo ana o ka Hooilina Moi i Kaleponi. Aka, mamuli o ka inoa o ko Lakou Kalaunu, ke lana nei ko makou manao, e loaa ana no na hookipa aloha maikai ana a ko Kaleponi, a me ko na wahi e aku Ana e hele Alii malihini ai, a hiki wale i ka huli hoi ana mai.
O keia huakia a ke Kama Aliiwahine, he huakai hooluolu kino, no ka anawaliwali i loaa mai i kona kino iloko o keia mau la i hala ae nei. A ma ka lapaau akahele ana a kona kauka, ua loaa ka oluolu maikai, a ma kana kaouha no i au aku la i ke kai loa, e aneane ana e piha ka ekolu tausani mile. Na ka Makua Mana Loa e malama i ka Hooilina Moi o ke Aupuni Hawaii, a hiki i ka pae hou ana i ka home.
KA AHA KUHINA.
M a ka hookohuia ana e ka Moi o Mr. II. A. Pierce (Hanale), i Kuhina o ko na Aina e, ua hoopihaia ka Aha Kuhina i hoohakahakaia mamua, ma ka waiho ana mai o Henele Kaaka i ka oihana Kuhina no ke kulana hanohano i haawiia mai nona, ma ke ano he Elele i na Mana Aupuni o Europa. O ke Kuhina hou no ko na Aina e, he kanaka ia i kamaaina ia kakou. He kamaaina kahiko no hoi no keia pae aina. Mai kona wa opio mai kona lawelawe ana i na hana i pili i ka hooholo mua ana i keia lahui. Oia no kekahi o na haole kalepa mua ma Honolulu nei, a ua ike oia i na hoonohonoho mua ana i na kahua o ke Aupuni iloko o na au i kaahope. Ma keia mau makahiki hope mai nei, ua noho oia me kakou ma ke ano he Kuhina Noho no ke Aupuni o Amerika Hui ; oia no hoi kekahi o ka poe i kokua nui mamuli o ke Kuikahi Panailike me Amerika. He kanaka keia i kahiko iloko o na hana o ko kakou nei aina, a me he la e lawe mai ana oia i na noonoo ana, aole o ka mea akahiakahi, aka, o ka mea i noho a oo na manao.
E like me ka makou i puana iho nei, ua piha ka Aha Kuhina i keia wa, a me he mea la ua makaukau no ka lawelawe ana ma ke Kau Ahaolelo e hiki mai ana.
KO KAKOU KOMISINA MA EUROPA.
M a na lono i hiki hope mai nei, ua pau pono ka haua a Henele Kaaka imua o ke alo alii o Beritania, a na nee ae nei oia i keia wa a aia i Geremania kahi i noho ai ma ke alo o ka Moi Uilama. Ua hoohui aku me ia o Mr. F. W. Damou, keiki a ke Kahu Ekalesia o Polelewa, ma ke ano he kakauolelo. Ua ike iho nei makou iloko o ka nupepa Friend i na palapala a ua keiki Hawaii la i piha i na manao maikai a me na hooaiai ana no na aina a me na lahui kahi ana i hoolauna aku ai ; a o ka mea nui nae iloko o ia mau palapala, oia ka poina ole o ke aloha no ka aina kulaiwi. Pela no laua a i elua me ke Kuhina. Oiai he mau keiki Hawaii ponoi, a he mau Hawaii oiaio no hoi laua, ua loaa i ko laua mau hoa lahui na kumu e papalua ai ka haaheo ana no laua, no ko laua hookipa ia ana me ka maikai imua o ko na aupuni nui, a no ka hoohihi aloha ana o ko laua mau puuwai i ka aina hanau.
Ma kekahi leta a F. W. Damon a makou i ike ai, e olelo ana penei : “Ma na wahi a pau a’u i hele ai, aole i loaa kauwahi i lawa i ka hapalua o ka nani o Hawii. Ua hooholoia a ua paa iloko o ko’u noonoo, o Honolulu, oia no ka oi o na wahi a pau o ka honua nei, a o ka mea i loaa iaia ka pomaikai o ka noho ana ilaila, mai awiwi oia e hele i kahi e. Ua punia au i ke aloha i kela pae aina, a me na lau nahelehele ma na kuahiwi me na mauna, mai Hawaii a hiki aku i Kauai.”
Aole hiki ia makou ke hai aku i ka wa e hoi mai ai ke Komisina a me kona hoa hele, mai ko laua huakai mai.
Pule Kupapau o ka Pope Pio IX ma Honolulu.
Ma ka hora 10 A. M. o ka Poaha iho nei, ua malamaia he pule kup@pau no ka Pope Pio IX., ma ka luakini Katolika Roma.
Ua hana ia ka he me na pio eha i kekolo kuea ia, a mawaho iho o keia mau @@@ ua uhiia hoi me ka lole kanikau, me na @ lihilihi keokeo i kau ia ma kae, a me ka kino hoi o ka lole, ua kau ia me na pohaka liilii keokeo, me he papaua la ka@ hoahoaka. Aia iwaena o na kia eha, ua hanaia he @olu a@uu, a maluna loa iho ka pahu kapapau, @ uhi hou ia iho me ka uhi veleveta- i hoonaniia ia na kae me na lihilihi waikala, a he nani maoli no ke nana aku ; a maluna iho o ka pahu ka papale o ka Pope, i hoop@niia me na Kalaunu ekolu, a mamua a mahope o ka papale, he elua mau ki, “oia hoi ke aka o na ki i haawiia ia Petero, i oleloia ma ke Kauoha Hou,” wahi a ka mea nana i olelo mai, a mamua hoi he kookoo a me na kea ekolu. He aka keia kookoo no ke Kahuhipa e like me na kahuipa o ka hikina. Ma na kihi eha o ka he i hoomakauka ia, ua kukuluia eha mau Kahunapule, oia hoi o Rev. Mathias, Rev. Remone, Petero Modest, Heremano a me Leonoro, malao o na hooponopono ana a ka Right Rev. Bishop @ui Maigret. Ma ke kumu o na kukui, ua kapiliia ne mau poo kii, he mea hoailona kanikau no ka mea i make. Ua malamaia he pule a me na himeni a hiki i ka hora 11, ua hoopauia na hana, a hookuuia ka halawai. Ekolu haneri paha ka nui o na kanaka i akoakoa ae ma ia anaina.
He Pepehi kanaka.
Aia kekahi kanaka opiopio, nona ka inoa o Michael Dunn, ua hoopiia oia no ka pepehi kanaka ma Kapalakiko iloko o na makahiki ekolu i hala ae nei, a eia nae oia iloko o ka halepaahao no ke k@li ana i ka wa e hookolokolo ai i ke k@raima i hana ia. Eia nae ka mea kupanaha, i ka wa i hoomakaukau ia ai ka palapala, hopu, e palahi@ iho ana kela, o ka hala no ia i Nevada, a malaila kahi i noho ai a hala na makahiki ekolu, i iho la oia, “E ! poina aku nei paha ua poe nei i kuu hewa i hana ai, e hoi au.” I loa no a hiki ua wahi kanaka nei, i Kapalakiko o ka wa no ia i puliki p@a ia ai e ka owau, a aia ke noho la i ka halapaahao.
KO ENELANI LAUNA ME NA AUPUNI E AE.
O ka manao o na kanaka naauao o ke ao nei, o ke ala ole ae o kekahi hookahe koko nui, no na mea e pili ana i ka ninau o ka Hikina. Ua paani iho nei o Rusia i ka paani wiwo ole, aka ua ike no oia i ka manawa, a me ka nui e hiki ai ke hookuu aku. Ua ii@i nui ka Emepera i na pomaikai a pau o kona lanakila, na mea i hiki i@ia ke hoopaa mai, me ka hoonawele hou ole aku i ke kaua, aole nae e hoopoino aku i na mea a pau, mamuli o na koi ana a nui hewahewa.
Ma ka hakilo pono ana iho i ke ano o keia mau kuluna o keia wa, he mea pono ke hoomanaoia keia mau mea ekolu.
Akahi.––Mai hoohuikau wale i ka Rusia mau kumu i koi mai nei no ke kuikahi, me na kumu no ke kapae kaua ; no ka mea aole ia he mau mea like.
Alua.––Ua mawehe mai nei o Tureke i kona pili me Enelani, a ke holo aku nei mahope o kona enemi lanakila. Ua maopopo keia mamuli o ke kiai makaala ana a na Mana Aupuni o Tureke, i ka mea huna o ke kumu o ke kuikahi, i mea hoi e hiki pono ai i ka Emepera ke alai aku ia Enelani i ka wa pono, no ka lawe ana a noho iho iloko o Konatinopela, a e noho mana mai hoi no ka ninau o ke kowa o Dadenale, malalo o ke ano e kokua mai ana ia Tureke. No ka hiki ole ana ia Eneleni [ as printed ] ke paani mai i ko Tureke wa e kuhea leo nui aku ana, nolaila ke manao nei na Mana Aupuni o Tureke, he mea pono hoi no Enelani i keia wa me Rusia oia e paani aku ai.
Akolu.––O Geremania ka mana nui. O ka Berelina mea e aua mai ai i kona ae, aole o Sana Peteroboro e lele aku ana no ka hooili kaua, no ka mea, ua hooki mai la kona mau waihona waiwai. O ka Berelina mea hoi e hooia mai ai, aole loa e hiki ia Auseturia ke hoopaapaa aku. Ma keia ano, ua ku wale iho la o Enelani aohe ona hoa, aole loa hoi e hiki i ko Beritania noonoo, kie hapai ae no ke komo kue aku iloko o keia kaua, ina oia hookahi wale no.
Ua loaa ka lanakila hiwahiwa i ko Rusia Aha K@ka, ma ka hoaiai ana ae nei ia Serevera Pasha a waiho molaelae. O keia ka mea i ku ai o ko Rusia mau pualikaua ma ke kulana i hiki ai ia lakou ke komo@n hookahua iho maloko o Konatinopela i ka la hookahi, a e hoopuni paa aku hoi i ke kowa o Dadenale, ma ke ano he hoa no Tureke me kona ae laelae ana mai.
Heaha ia ka mea hiki ia Enelani ke hana mai? Aole anei o ke kakali akahele mai no ka Aha Uwao Nui, kahi hoi e waiho holookoaia aku ai o ka ninau. Ua pun@kuai kona mana, a ua @@lo hoi kona ikaika palena ole, i mea na waliwali imua o na puali kaua oi ae o ka ikaika, iwaena o na lahui naauao. Ke makemake nei o Tureke i mea nana e hoomalu iaia. Ua hoohaule hopo loa o Enelani ia Tureke ma ia kulana. Ua koho ae nei ke “Kanaka Mai,” i kauka lapaau hou nona. Pehea la e hiki ai ia Enelani ke k@e aku? E koi mai auanei na Mana a pau o Europe, e lilo lakou i mau kauka ninaninau, aka, aole loa lakou e hakaka aku ana, i mea koikoi wale aku i na Mana Aupuni o Tureke, e noho mau loa aku malalo o ko Enelani malu.
O ka Enelani mea pono wale no e hana ai i na wa mua o keia au kaua, oia hoi ina i komo ae oia a hookahua iho maloko o Konatinopela mamuli o ka ikaika, oiai ka manawa a na puali kaua o Rusia, akahi no a hoomaka aku e nee imua olaila. Aohe mea nana i hoopaee aku iaia, aka na hoouluku maohia no o Enelani no na lanakila hiwahiwa i loaa ia Rusia i keia wa.
Anoai paha o hooloihi houia aku ke kaua ma o kekahi mau ulia e ae, aka aole ia he mea e hiki ai ke hoomaopopo aku. E hiki ana no nae paha ia Enelani ke hoomalu no kona mau pomaikai, ana i kuleana maoli ai, a ma ka manao noii ana aku i mau pomaikai hou e ae, aohe ona kokoolua, a mamuli hoi o kana mau hana hookelakela wai e, e ike iho auanei o Beritania, o ka loli ano nui ana o ko Tureke mau hooponopono Aupuni, ka mea nana e hoohiolo loa, i na hana alapahi no ko Beritania ku mai e akeakea, ma ka hookupaa ana i ke Kuokoa o Tureke.
Kai hoee ma Kalio Peru.
Ma ke kakahiaka o ka la 27 o Ianuari i ka wa a ke au e mimiki ana, ua ikeia aku la na waapa a me na moku holo pili aina ma kapa kahakai, ua kiekie a e ahuwale mai ana, a i ka manawa a ke kai i hoi hou mai ai iuka, ua popoi aku me ka ikaika nui maluna o na papahaku o “Muelle Doreseno,” a pahola emoole aku la a hiki ma kahi hookio o ke alahao Oroia, no na kapuai 300 ka mamao, o ka pulumi hele ana i na mea mamua. Na @a-na nunui, na hale, a me na wahi hoahu waiwai a pau, ua pau loa i ka hoohiolo ia, a pulumi holookoa ia. Ua pau hoi i ka hiolo kela pa nui o Muelle Doreseno, ma ke alo o kahi hookio o ke alahao Beritania, a maloko ponoi hoi o kahi hookioua nahaha liilii kekahi laina kaa hooili ukana, a pela iho la ka hopena. Aole i kana-mai ke kiekie o na ale, a o na wai hoi ma ke Kaikuon@ o Kalio, ua kupikipikio loa ma ia la, a ua maopopo pono ole hoi ke koho aku i ka nui oiaio o na poino. Ua hoohakui mau mai no na hoonaue ana a ke olai i kekahi mau la mamu iho ma kahi kokoke i ke kulanakauhale o Lima aka, aole koikoi loa o na poino i loohia mai.
Ma ka po o ka la 23 o Ianuari, ua hoohakui mua no ke olai ma na kulanakauhale o Kalao, Ikiki a me Arica, a ua nui ka pioloke o na kanaka, a he mau poino no hoi kekahi i pahola iho ma ia wahi, a ma ka mokupuni hoi Haiti, ua puhi ae ka makani a me ka ua nui.
E hoike mai ana hoi kekahi mea kakau Nupepa penei : Ma kekahi la ae, ua ikaika launa ole ke kai, e hooluli ino ana i na moku me ka weliweli, a o na papahele keia o ka mokukaua Huasecura o ke Aupuni Peru, ua p@l@mi ia aku la e na ale.
O na waiwai hoi a pau ma na moali o na alahao, ua kau liilii aku mao o maanei, a he nui loa ka waiwai i hooneoneo ia. He nui na moku i kaawale mai ko lakou mau wahi i ku ai, aka ua pakele wale no nae ma ka apua. O na pap@ hoi a pau e ku ana ma kapa kahakai, ua pau loa i ka poino.
Pakele maloko o ka Barela.
Ka hooikaika walohia ana a kekahi Kapena o ka Puali kaua aloha aina o Kuba.
He mau la i hala ae nei, hiki aela ma ke kulanakauhale o Kapalakiko, kekahi kanaka i haalele aku i ka mokupuni o Kuba, ma ka la 24 o Dekemaba, a i lawelawe hoi me na hooikaika ana he nui wale iloko o ko laila pualikaua aloha aina. He Kapena oia no ka Regimana Elua, Berigade Elua o ka pua likaualio, malalo o ka hoomalu ana a Maximo Gomeza, ka Alihikaua Nui o na pualikaua aloha aina o Kuba, no lakou ka heluna he 28,4000 [ as printed ], he 3,000 hoi o lakou he poe Amerika.
O keia Kapena no kekahi o na kanaka o lakekona Papohaku, iloko o ka wa o ko Amerika kaua kuloko, a mahope koke iho o ka pau ana oia kaua, komo aku la oia iloko o ka pualikaua o Kuba. Malalo hoi o na kauoha a kona luna kiekie ae, ua h@ounaia aku la kona poe he 80 ka nui, e hanaino aku i kekahi aina mahi no kekahi kanaka Sepania, ma kahi kokoke i ke kulanakauhale o Karedenasa ; aka, no ko lakou kumakaiaia ana, ua paa maila lakou i ka hoopuni holookoaia e kekahi pualikaualio Sepania he 600 ka nui, a pau loa iho la ka nui o lakou i ka lukuia, a koe wale no ua Kapena nei a me kekahi hoa e ae. Mahope iho o kona mau hooikaika me ka alo ana i na pilikia, e pakele wale ana ma ka apua, holo aku la o Kapena W. iloko o Caredenasa [ as printed ], a mamuli o ke kokua ana mai a kekahi kanaka Amerika e noho ana malaila, na laweia aku la oia a hiki ma ke Keena Oihana o ke Kanikela Amerika, a nana hoi i hookomo iaianei iloko o kekahi pahu wai ole, olokaa ia aku la a hiki ma ka uwapo, hooiliia aku la maluna o kekahi moku Italia e holo ana i Antwerp.
Hiuia ae la e ke Kapena o ka moku iluna a hooleleia aku la iuka o ka aina ma ke Ki Komohana, a mailaila oia i hele ae ai a hiki i Kapalakiko, kahi ana e noho kakali nei, no na leta loaa mai a me na kokua a kona mau pilik@na mai Wisekonisina a me Baletimoa mai. He mea weliweli na hoike a loaa mai nei, mai a Kapena W. mai, no na hana h@po a lokeino a na @oa Sepania. Ua hoike mai nei oia, o na moolelo a pau no ka haalele a holomalu o na koa mai na laina mai o ka poe Kuba, he hoopunipuni wale no ; oiai iloko o na makahiki eha, o kona noho ana iloko o na pualikaua o Kuba, aole loa oia i ike i kekahi koa e haawi pio ana iaia iho i na Sepania.
Ua lako loa hoi na koa Kuba i na pono kaua, aole loa hoi o lakou wahi manaoio iki aku i ka hooia o ke kala ana, ka hoomaikai holookoaia aku o ka lahui no ka lakou mau hana kue a pau i ke Aupuni, a me kekahi mau hana loka maikai e ae i haawiia mai ai e ke Aupuni Sepania, aka ea paa ko lakou manao, e hakaka no a hiki i ka hopena awahia. Ma ka wehe ana o na wahi hoomoana kaua @ ke kupulau i Maraki, ua pahola maika mai fiva lenalena e kokua ana i na kou Kuba, a pul@mi aku la i na Sepania ma na tausani.
O na hoike no ke kulanakauhale Poo Aupuni o ke poe Kuba oia o Sanata Lucia, he ano paakiki ka hiki ana ke lawe mai elike la me Giberaleta, no ka mea, ke ku nei oia ma ka puuwai o na mauna Sierra Cobre, a he elua wale no mau ala ololi, e hiki ai ke pii aku iluna, a ua hiki wale no ke paaia e kekahi poe ikaika, i hiki ke kue aku i kekahi puali kaua Sepania nui. Ua hilinai piha na kea Kuba no ka hopena o ko lakou lanakila. O Miximo [ as printed ] Gomeza ko lakou Paresidena a alakai hoi, he koa oiaio, a o ka h@ina hoi no ka hanohano no ka poe aloha aina.
He mau egena eleu ko lakou ma na kulanakauhale nui a pau o Europa, aia pu no hoi iwaena o ko lakou mau enemi, a ma na kulanakauhale hoi o na Kuba e paaia nei e Sepania, ke lawelawe nei no ko lakou mau egena i ka hana.
O na waiwai pio a me na mea kumukuai @ui i @lo pio mai ka enemi mai, ua puunaue a iwaena o na aliikoa, a hookahi wale no hapakolu i ke Aupuni.
He Aha Senate no ko lakou, he Hale hoi a na Lunamakaainana a me kekahi mau oihana hooponopono Aupuni e ae, i hoolalia mamuli o ko Amerika, a ke kau nui aku nei hoi ka nanaioa o ka hapanui o na alakai o ka poe Kuba me ke ake e ikeia mai eia Aupuni, me ka iini o ko lakou manao he mau koina kupono ko lakou, maohope iho o na hooikaika holopono ana no na makahiki he umi, i ke kue ana i ka mana a pau o Sepania.
OLELO HOOLAHA.
UA HAVLE,
HE Komolima Pohaku, a e haawiia ka uku ku pono i ka mea nana e hoihoi ae ma ke keena e paila nei ka “Nupepa Kuokoa.” 850––1t
MA ke keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Paeaina. Ma ka waiwai o Napue k., no Wailuku, Maui i make. Ua heluhelu ia a no waiho ia ka palapala noi a Kalua w , e noi ana e hooiaio ia ka palapala kauoha hope loa a kana kane o Napue k., no Wailuku, Maui, H.P.A. i make aku nei. Nolaila ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poaha oia ka la 4 o Aperila 1878, ma ka hora 2 p.m. ma ka hale hookolokolo ma Wailuku, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ka hoikela.
ABR. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni Apana 2 H. P. A.
Lahaina, Mar. 8, 1878. 850 3t
MA ke keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Paeaina. Ma ka waiwai o Kaihumua k., no Waihee, Maui i make. Ua heluhelu, a ua waiho ia ka palapala noi a Makaelau k., kekahi o na hooilina o Kaihumua k., no Waihee, Maui, H.P.A. i make, e noi ana e kohola kekahi Komisina i mea mahele a hookaawale i na mahele elua iloko o ka waiwai paa o ua Kaihumua la i make, i mea o kaawale ae ko ka wahine kane make hapalua, a me ko na pilikoko hapalua. Nolaila ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poaha oia ka la 4 o Aperila 1878, ma ka hora 11 a.m. ma ka hale hookolokolo ma Wailuku, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ka hoikela.
ABR. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni Apana 2 H. P. A.
Lahaina, Mar. 8, 1878. 850 3t
MA ke keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Paeaina. Ma ka waiwai o Kaowao k., no Wailuku i make. Ua heluhelu a ua waiho ia ka palapala noi a Kukona w., ka wahine kane make a Kaowao k , no Wailuku, Maui, H.P.A. i make, e noi ana e mahele ia a hookaawale ia kona kuleana hapakolu, wahine kane make, iloko o ka waiwai o kona kane, o na Kaowao ia i make. Nolaila ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poaha oia ka la 4 o Aperila 1878, ma ka hora 1 p.m. ma ka hale hookolokolo ma Wailuku, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ka hoikela.
ABR. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni Apana 2 H. P. A.
Lahaina, Mar. 8, 1878. 850 3t
MA ke keena o ka Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elua o ko Hawaii Paeaina. Ma ka waiwai o Joseph Enos, no Waikapu i make. Ua heluhelu a ua waiho ia ka palapala noi a Wm. Enos, e noi ana e hooiaiola ke palapala kauoha @ pe loa a kona makuakane, oia hoi o Joseph Enos no Waikapu, Maui, H. P. A. i make aku nei. Nolaila ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poaha oia ka la 4 o Aperila 1878, ma ka hora 10 a.m. ma ka hale hookolokolo ma Wailuku, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ka hoikela.
ABR. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni Apana 2 H. P. A.
Lahaina, Mar. 8, 1878. 850 3t
Hoolaha a ka Luna Hooko Kauoha.
UA h@@kohula mai ka mea nona ka inoa malalo i keia la, i Lu@u Hooko Kauoha no ka Palapala Kauoha hope loa a J.S. Christie opio, no Honolulu mamua i make, a ke hoolaha ia aku nei hoi, o ka poe a pau he mau koi ana ka lakou i ka waiwai i oleloia, ia a @ hoopaaia ma ka Moraki [ as printed ] a ma kekahi ano e ae paha, ke kauoha@a aku ne lakou, e hoike mai iloko o na malama eono, mai ka la aku o ka hoopuka mua ia ana o keia olelo hoolaha, a i ole, alaila e hoo@ele mau loa ia aku lakou, a o ka poe a pau i a@@ i ka waiwai i oleloia maluna ke kauohaia aku nei lakou e hookaa koke mai i ka Luna Hooko Kauoha.
CECIL BROWN,
Luna Hooko Kauoha o ka Palapala Kauoha Hope loa a J.S. Christie opio.
Honoluly, Mar. 7, 1878. 850 4t@
E IKE auanei na kanaka a pau ma keia, owau o ka mea nona ka inoa malalo nei, ka halia aku nei ka lohe i na kanaka a pau e noho ana ma Puahia. Ekolu la koele o ka malama, a pela a pau ka makahiki, e hoomaka ka hana ana mai ka hora 8 a.m. a e pau ana ma ka hora 4 p.m. o kela a me keia la. Ma na Poakahi a pau, he hana hui ma ka hoomaemae ana i ka auwai i mea e hiki pono ai ka wai i na mahinaai, oiai keia wa pamaloo. O ka mea kue i keia, e pau no kona noho ana maluna o ka aina i halia ae ia maluna. Owau no me ka mahalo.
JOHN PAONA.
Puahia, Mar. 14, 1878. 850 4t@
MA ke keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Paeaina. Ma ka waiwai o J. Y. Kanekoa o Kaanapali, Maui i make. Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a J. A Nahaku, ka lunahooponopono o ka waiwai o J. Y. Kanekoa no Kaanapali, Maui, i make, e noi ana e hooloheia kana moowaiwai a e hoopono ia na @iia ai@ o ka mea make. Nolaila ke kauohaia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poalua; oia ka la 26 o Maraki 1878, ma ka hora 10 a.m. ma ka hale hookolokolo ma Lahaina, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ka hoikela.
ABR. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni Apana 2 H. P. A.
Lahaina, Feb. 27, 1878. 849 3t
MA ke keena o ka Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elua o ko Hawaii Paeaina. Ma ka waiwai o A. Kekoana k. no Wailuku, Maui i make. Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a Wm. Aki a me Rubertina Kaleipaopao, e noi ana e hooialoia ka palapala kauoha hope loa o A. Kekoana k., no Wailuku, Maui i make. Nolaila, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poaha oia ka la 4 o Aperila 1878, ma ka hora 9 a.m. ma ka hale hookolokolo ma Wailuku, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ka hoikela.
ABR. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni Apana 2 H. P. A.
Lahaina, Feb. 27, 1878. 849 3t
MA ke keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Paeaina. Ma ka waiwai o Kekahuna k. no Kula, Maui i make. Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a Kekumu k., e noi ana e koho ia kekahi Komisina nana no e mahele i ka waiwai o Kekahuna k., no Kula Maui i make, iwaena o Kailiana a me Kekumu, ua hooili@a o na Kekahuna la. Nolaila, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poakahi, oia ka la 8 o Aperila 1878, ma ka hora 12 @. ma ka hale hookolokolo ma Makawao, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ka hoikela.
ABR. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni Apana 2 H. P. A.
Lahaina, Feb. 27, 1878. 849 3t
MA ke keena o ka Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elua o ko Hawaii Paeaina. Ma ka waiwai o Poka k. no Pauwela, Hamakuaka, Maui i make. Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a Hana P., e noi ana e hooponopono ia ka waiwai o Poka k. no Hamakuaka, Maui, H. P. A. i make, a e hooholoia ka waiwai i na hoo@li@a. Nolaila, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poakahi oia ka la 3 o Aperila 1878, ma ka hora 10 a.m. ma ka hale hookolokolo ma Makawao, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ka hoikela.
ABR. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni Apana 2 H. P. A.
Lahaina, Feb. 27, 1878. 849 3t
MA ke keena o ka Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elua o ko Hawaii Paeaina. Ma ka waiwai o Pii k. no Makawao, Maui i make. Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a Makanui w., e noi ana e hooponopono ia ka waiwai a kona kane, o Pii k. no Makawao, Maui, H. P. A. i make, a e hooholo ia ka waiwai i na hoo@li@a. Nolaila, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poakahi oia ka la 3 o Aperila 1878, ma ka hora 9 a.m. ma ka hale hookolokolo ma Makawao, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ka hoikela.
ABR. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni Apana 2 H. P. A.
Lahaina, Feb. 27, 1878. 849 3t
WAI! WAI!
O NA p@e a paa @o ka piala mai ko lakou wai, ke haawi ia aku nei ka lohe, mai keia la akuk a hiki i ka hoohaha @ou ia ana aku, @ @@@ku@ia ana ka wai no ka h@@m@ mea kane mai ka hora 6 a hiki i ka hora 8 a.m. a mai ka hora 6 a mai i ka hora 6 p m o kela a me keia la.
N@ ka k@maki @ o na kumu wai i keia wa, nolaila, he pono e maka ma ka ia na rula. @a kaau@uia na makai e hoike mai i na poe a pau e kue ana i keia hooponopono ana, a e malama ka ia kauoha mai keia @a aha.
O ka mea e kue ana i keia ho@aha, e neia ana aia i kona pomaikai wai.
R. LIS@MAN,
Luna Nui o ka Oihana Wai.
K@@ua a ka Oihana Wai o Honolulu.
Aponoia: J. MOTT SMITH.
K@hia@ Kala@aina.
847 4ts
Kuai a ka Hamuku.
J. Cartwright, mea hoopii kue a W @@bara Wood, mea pale. Ma ka mana o ka @ a @ hoopuka ia e ka Aha Kiekie o ka Hawaii Paeaina, no ka pono o ka ao@n@ hoopii i ehelo ka maluna, no na dala aina Aaneri a me e wahi a ma @0-@@0 ke koi i ka mea i hoopi@a i ha@a mahea. Ua lawe mai a@ a e kuai ia aku ma ke kuai ko@a@a ahea ma kahi i hoikeia ma@alo nei, ke hiki aku ma ka la 23 o Maraki, A.D. 1878, hora 12 awakea, i ke kuleana a pau a me na pomaikai o ka mea i @@po@a iloko a me ka
Apana 1. Kela apana alua a pau e waiho o @a ma ke alawai Liliha, i @@aka@aia ma ka Palapala Sila Helu 224@, nona ka @@ he i eka oi a emi mai.
Apana 2. Kela apana aiai a pau e waiho ka mea Kapalama, Honolulu, i hoikeia ma ka Palapala Sila Helu 1727, e @i ana @e @@@ anana oi a emi mai.
Apana 3. Kela apana aina a pau e waiho ia ma Kapalama, Honolulu, i hoikeia ma ka Palapala Sila, Helu 16@0, nona ka ili he 91-100 eka. Ke o@e @@e e hookaa ia mai mamua ka uku hoopai i oleloia, ka ukupa@@@, ea k@na o ka Aka a me kekahi mau @@lo e ae.
E kua ia ana keia mau aina i keikeia maluna, malalo o 3 Maraki, @la hoi keia:
D. Kahiwie no $300 a me ka ukupanee.
S. L. Lewis no $150 a me ka ukupanee.
T. H. Davies no $979.27 a me ka ukupanee.
E ike ia no na ki@ o keia mau aina ma ke keena @hana o ka Hamuku. A ina he manao ko kekahi e pili ana no keia, e hoike ia aku no ia me ka eheu.
W. C. PARKS.
Honolulu, Feb. 20, 1878. 84@ @ts
AHA KIEKIE o ko Hawaii Pae Aina, Oahu, ss, Kau, o Ianuari A.D. 1878, Aina w. ka mea hoopii no ke oki mare, kue @a Lai Keiki k. ka mea i hoopilia. Hoopii oki mare.
Ma ka palapala hoopii i oleloia maluna no ke oki mare, ano ua kauohaia, o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku, e hookomo ia ma ka moolelo o ka, Aha, mamuli o ka aoao o Aina w, no ke kumu o ka moekolohe a no ka haalele mau a haalele @@a o Lui Keiki k. I oleloia, e lilo i mea paa mahope o na malama eono mai ka la i hoopoukaia ai keia olelo hooholo ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai. A na kauoha ia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope ia hooialoia o keia olelo kauoha ma ka Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa i kela a me keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopukaia ai keia olelo kauohai i mea e hiki ai i na mea a pau i pili ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole la ai ia olelo hooholo a liko i mea paa.
JNO. E. BARNARD, Kakauolelo.
Hanaia i kela la 9 o January, A.D. 1878
Honolulu, Oahu, ss.
Ke hoike aku nei au me ka oiaio, he kope olelo keia maluna o ka palapala oki mare i kakauia ma ke keena o ka Aha Kiekie o ko Hawaii Paeaina.
I hoikela e ko’u lima i kela la 31 o Ianuar, AD 1878.
JNO. E. BARNARD.
Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
84@ 6@@
AHA KIEKIE o ko Hawaii Paeaina, Oahu ss. Kau o Januari, A.D. 1878, Jon Ielemia k, ka mea hoopii no ke oki mare, kue la Kuinana w., ka mea i hoopiia. Hoopii oki mare.
Ma ka palapala hoopii i oleloia maluna no ke oki mare, ano na kauohaia, o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku, e hookomoia ma ka moolele o ka Aha, mamuli o ka aoao o Jon Ielemia k., no ke kumu o ka moekolohe o Kainana w., i oleloia, e lilo i mea paa mahope o na malama eono mai ka la i hoopuka ia ai keia olelo hooholo ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke’ole nae i ike ia ke kumu kupono a hoole ai. A ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope i hoolaloia o keia olelo kauoha ma ka Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa i kela a me keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku l. hoopukaia ai keia olelo kauoha; i mea e hiki ai i na mea a pau i pili ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa.
Na ka Aha: JNO. E. BARNARD, Kakauolelo.
Hanaia i kela @e 8th o January, A.D. 1878
Honolulu, ss.
Ke hoike aku nei au me ka oiaio, he kope oialo keia maluna, o ka palapala hoopii oki mare i kakauia ma ke keena oihana ka Aha Kiekie o ko Hawaii Paeaina.
I hoikela e ko’u lima i kela la 31 o January, A.D. 1878.
JNO. E. BARNARD.
Kakauolelo o ka Ahakiekie.
845 6t
AHA KAAPUNI o ko Hawaii Paeaina, Apana Ekolu, mokupuni o Hawaii, Hawaii Paeania, @@, ma ka hooponopono waiwai ma ka waiwai o Naukana no Kohala, Hawaii i make. No ka mea, ma ka la 16 o Feberuari M. H. 1878, na waihola mai imua o ka Aha, kekahi Palapala i olelo la ola no ke kauoha hope loa a Naukana i make aku ia : a maka palapala hoopii e noi ana e hooialoia kela palapala kauoha a e hoopuka hoi ka palapala luna hooko no Jas. Wight, ua waihoia mai e Jas. Wight. Nolaila, ua kauohaia o ka Poalua oia ka la 9 o Aperila, M. H. 1878, ma ka hora 10 o kakahiaka ma ka rumi hookolokolo o ia Aha ma Kapaau, Kohala Ak. oia ka ia me ka hora e hooiaio ia ai ia palapala kauoha, a e hoolohe hoi no ia noi ana mai, a me ka poe a pau i pili, e kue ana ia palapala kauoha, a me ka hoopuka ana i ka palapala luna hooku. A ua kauoha ia, e hoolaha no ia mea no na pule ekolu iloko o ke Kuokoa he nupepa i palia a i hoolahala ma Honolulu. A na kauoha hou ia, e hoopukaia na palapala kena no na hoike no ia palapala kauoha, a me na hooik@@a o ka mea make, e hele mai a e kue i kela palapala hauoha i ka wa i oleloia.
Kakauia ma Kohala, Hawaii, Ko Hawaii Paeaina, Feb. 18, 1878 848 3t
CHARLES F. HART,
Lunakanawai o ka Aha Kaapuni Apana Ekolu.
AHA KIEKIE o ko Hawaii Paeaina, Oahu ss. Kau o Januari, A.D. 1878. Kawainui k, ka mea hoopii oki mare, kue la Kailipilo w., ka mea i hoopiia. Hoopii oki mare.
Ma ka palapala hoopii i oleloia maluna no ke oki mare, ano ua kauohaia, o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku, e hookomoia ma ka moolele o ka Aha, mamuli o ka aoao o Kawanui k, no ke kumu o ka moekolohe, a no ka haalele mau a haalele loa o Kailipilo w, i oleloia, e lilo i mea paa mahope o na malama eono mai ka la i hoopuka ia ai keia olelo hooholo, ke hanaia elike me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono a hoole ai.
A ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope i hoolaloia o keia olelo kauoha ma ka Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa i kela a me keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopukaia ai keia olelo kauoha; i mea e hiki ai i na mea a pau i pili ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa.
Na ka Aha : JNO. E. BARNARD, Kakauolelo.
Hanaia i kela @e 7 o January, A.D. 1878
Honolulu, Oahu, ss.
Ke hoike aku nei au me ka oiaio, he kope oialo keia maluna o ka palapala hoopii oki mare i kakauia ma ke keena oihana ka Aha Kiekie o ko Hawaii Paeaina.
I hoikela e ko’u lima i kela la @ o February, A.D. 1878.
JNO. E. BARNARD,
Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
fe16 6t@
AHA KIEKIE o ko Hawaii Paeaina, Oahu ss. Kau o January, A.D. 1878. Akula k, ka mea hoopii no ke oki mare, kue la Likia w, ka mea i hoopiiia. Hoopii oki mare. Ma ka palapala hoopii i oleloia maluna no ke oki mare, ano ua kauohaia, o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku, e hookomo ia ma ka moolele o ka Aha, mamuli o ka aoao o Akula k, no ke kumu o ka moekolohe a no ka haalele mau a haalele loa o Likia w, i oleloia, e lilo i mea paa mahope o na malama eono mai ka la i hoopukaia ai keia olelo hooholo ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono a hoole ai. A ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope i hoolaloia o keia olelo kauoha ma ka Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa i kela a me keia o na hebedoma eono ; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopukaia ai keia olelo kauoha ; i mea e hiki ai i na mea a pau i pili ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa.
Na ka Aha : JNO. E. BARNARD, Kakauolelo.
Hanaia i keia la 8 o January, A.D. 1878
Honolulu, Oahu, ss.
Ke hoike aku nei au me ka oiaio, he kope oialo keia maluna, o ka palapala hoopii oki mare i kakauia ma ke keena oihana ka Aha Kiekie o ko Hawaii Paeaina.
I hoikela e ko’u lima i keia la 1 o February, A.D. 1878.
JNO. E. BARNARD,
Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
845 6t@
AHA KIEKIE o ko Hawaii Pae Aina, Oahu ss. Kau o January, A.D. 1878. Kamai k, ka mea hoopii no ke oki mare, kue la Awahua w, ka mea i hoopii ia. Hoopii oki mare. Ma ka palapala hoopii i oleloia maluna no ke oki mare, ano ua kauohaia, o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku, e hookomoia ma ka moolele o ka Aha, mamuli o ka aoao o Kamai k, no ke kumu o ka moekolohe a no ka haalele mau a haalele loa o Awahua w, i oleloia, e lilo i mea paa mahope o na malama eono mai ka la i hoopukaia ai keia olelo hooholo ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke ole nae i ikeia ke kumu kupono a hoole ai. A ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope i hoolaloia o keia olelo kauoha ma ka Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa i kela a me keia o na hebedoma eono ; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopuka ia ai keia olelo kauoha ; i mea e hiki ai i na mea a pau i pili ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa.
Na ka Aha: JNO. E. BARNARD, Kakauolelo.
Hanaia i keia la 8 o January, A.D. 1878
Honolulu, Oahu, ss.
Ke hoike aku nei au me ka oiaio, he kope oialo keia maluna, o ka palapala hoopii oki mare i kakauia ma ke keena o ka Aha Kiekie o Hawaii Paeaina.
I hoikela e ko’u lima i keia la 31 o January, A.D. 1878.
JNO. E. BARNARD,
Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
845 6t@
AHA KIEKIE o ko Hawaii Paeaina, Oahu SS. Kau o January A.D. 1878. Kane w, ka mea hoopii no ke Oki Mare, kue la Lanahi k., ka mea i hoopii ia. Hoopii Oki Mare.
Ma ka palapala hoopii i oleloia maluna no ke oki mare, ano ua kauohaia, o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku, e hookomoia ma ka moolele o ka Aha, mamuli o ka aoao o Kane w, no ke kumu o ka moekolohe o Lanahi k, i oleloia, e lilo i mea paa mahope o na malama eono mai ka la i hoopukaia ai keia olelo hooholo ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono a hoole ai. A ua kauohaia ka mea hoopii, e hoolaha i ke kope i hoolaloia o keia olelo kauoha, ma ka Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa, i kela a me keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopukaia ai keia olelo kauoha; i mea e hiki ai i na mea a pau i pili ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa.
Na ka Aha: JNO. E. BARNARD, Kakauolelo.
Hanaia i keia la 7 o January, A.D. 1878
Honolulu, Oahu, ss.
Ke hoike aku nei au me ka oiaio, he kope oialo keia maluna, o ka palapala hoopii oki mare i kakauia ma ke keena o ka Aha Kiekie o Hawaii Paeaina.
I hoike ia e ko’u lima i keia la 31 o January, A.D. 1878.
JNO. E. BARNARD,
Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
845 6t@