Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVII, Number 1, 5 January 1878 — Page 2
| This text was transcribed by: | Shaun Kamakea-young |
| This work is dedicated to: | Hawaiʻinuiākea School of Hawaiian Knowledge |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
E kono ia'na na Lunamakaainana o na Apana KOho Balota Lehulehu no keia Kau Ahaolelo ae, i ka Poakolu, la 9 o Feberuari e hiki mai ana a puni ka aina. Eia na @ani i hookaalaweia:
Hawaii.
No Hilo-Hale Hookolokolo ma Hilo, Halekula ma Onomea.
No Hamakua--Halehookolokolo ma Waipio, Halekula ma Honokaa.
No Kohala--Halehookolokolo o waimea, Halehookolokolo ma Kohala Akau.
No Kohala Akau--Halekula ma Kalina.
No Kona Hema--Halekula ma Hookena.
No Kau--Halehpokolokolo ma Waiohinu.
No Puna Halekula ma Kapoho.
Maui.
No Lahaina Hale Hookolokolo o Lahaina
No Kaanapali Halekula o Honokohau.
No Wailuku Halehookolokolo ma Wailuku, Halehookolokolo ma Ulupalakua.
No Makawao Halehookolokolo ma Makawao.
No Hana Halehookolokolo o Hana, Halekula o Keanae.
No Molokai & Lanai Halehookolokolo ma Pukoo, Molokai, Halekula o Kaohai, Lanai.
Oahu.
No Kona Aliiolani Hale, ma ka pukka ma ke alo mauka.
No Ewa & Waianae Halekula ma Waiawa, Halekula ma Waianae.
No Waialua Halekula o Waialua.
No Koolauoa Halekula ma Hauula.
No Koolaupoko Halehookolokolo o Kaneohe.
Kauai.
No Waimea & Niihau Halekula ma Waimea, Halekula o Niihau.
No Puna Halekula o Lihue, Halekula o Koloa.
No Hanalei Halehookolokolo o Hanalei, Halekula ma Anahola
J. MOTT SMITH. Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Dec. 18, 1877. 839 3ts
Ua oluolu i ke Alii ka Moi ka hookohu ana aku ia Simon K Kaai i Hoa no ka Ahakukamalu o ke aupuni.
Ua hookohuia o R F Bickerton i keia la i Hoa no ka Papa Kohi i ka waiwai io o na aina no ka mokupuni o Oahu, ma kahio J W Makalena i make. J. MOTT SMITH.
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Dec. 11, 1877. 837
Ua hookohuia ka poe nona na inoa malalo iho i mau Komiaina no na Pa:
Dec. 1, J W Smith, Kona Hema, Hawaii.
Dec. 10, D Kahanu, Kona, Oahu,ma kahi o J W Makalena i make. J MOTT SMITH.
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, De. 11, 1877. 837
Ma ka Poaono, la 29 o Dekemaba 1877, i ka hora 12 auina la, e kuaiia aku ana ma ke kudala, ma ke ala komo o ka aoao mauka o Aliiolani Hale, Eono (6) Loi, e waiho la ma Auaukai, Waikiki; a peni ka nui o na eka o kela a me keia loi; 233-1000 eka, 208-1000 eka, 134-1000 eka, 66-1000 eka, 79-1000 eka.
O ke kii a me ka Palapala Anaaina o na aina i oleloia maluna, e ike ia no ma ke Keena Kalaiaina.
J. MOTT SMITH, Kuhina Kalaiaina,
Keena Kalaiina, Novemaba 3, 1877. 832 3t
Ua hoopanee ia ke kuai o na Loi Kalo i hoikeia maluna ae a hiki i ka manawa e hoolaha hou ia aku ai.
J. MOTT SMITH, Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Dec. 11, 1877. 837
Hoolaha.
O na Bona Aupuni Hawaii ma na puu dala he $100, $200, $500, $1,000 a me $5,000, e uku aku ke Aupuni he 7 keneta no ka makahiki, a e ukuia iloko o aole e emi malalo o umi makahiki, e hiki no ke loaa ma ka puu dala e kau palenaia ai, a hiki i ka wa e hoike hou ia'ku ai, ke noi mai i keia Keena. JOHN M. KAENA, Kuhina Waiwai.
Keena Waiwai, Aug. 27, 1877. 828 tf
Hoolaha.
O na Kahu Malama Keiki, na Lunahooponopono Waiwai, na Lunahooko Kauoha a Kahu Malama Waiwai e ae paha e makemake ana e hoopukapuka, ke hoike ia'ku nei ka lohe ia lakou, e hoopukaia no na Bona Aupuni Hawaii, na puu dala he $100, $200, $500, $1,000, $5,000 paha, ma ka ukupane ma ka 6 keneta no ka makahiki, ke noi mai i keia Keena,a e kau palenaia no nae ka nui o ke dala e hoopuka'i JOHN M. KAPENA. Kuhina Waiwai.
Keena waiwai, Aug 27, 1877. 828 tf
HE HOOLOLI i manoia no ka Pauku 20 o ke Kumukanawai i haawiia ma ka la 20 o Augate, M H 1864, e like me na olelo o ka Pauku 80 o ia Kumukanawai.
E hoololiia a ma keia ua hoololiia no ka Pauku 20, ma ke kapae ana i ka huaolelo "Ahakakau" mamua iho o na huaoleo, "ilokoo o ka Hale Ahaolelo," a penei e heluhelu ia ai ua Pauku la:
Pauku 20. E maheleia ka Mana Nui o ke Aupuni i ekolu Apana okoa, oia hoi ka Mana Hooko, ka Mana Kau Kanawai, ka Mana Hookolokolo.
E ku kaawale ia mau mahele okoa; aole hoi e noho kekahi Lunakanawai ilokoo ka Hale Ahaolelo.
Aponoia i kela la ---- o -------- M H 1876.
HE HOOLOLI i manaoia no ka Pauk 6 o ke Kumukanawai i haawiia ma ka la 20 o Augate, M H 1864, e like me na olelo o ka Pauku 80 o ia Kumukanawai.
E hoololiia a ma keia ua hoololiia no ka Pauku 61 o ke Kumukanawai,a penei e heluheluia ai ua Pauku la;
Pauku 61. Aole no e kohoia kekahi i Lunamakaainanai na he pupule a he hupo paha, a ke ole ia he kanaka malalo o ka Moi, a ke hiki ale aku oia i na makahiki he iwakaluakumamakahi,a ke ike ole hoi i ka heluhelu a me ke kakaulima, a ke maopopo ole hoi iaia ka helu waiwai, a ke ole hoi oia i noho ma keia Aupuni i ekolu makahiki, mamua iho o kona kohoia ana; a ke ole hoi ona waiwai paa, a waiwai lewa paha i maopopo i hihia ole iloko o keia Aupuni e like me elima haneri dala.
Aponoia i ka la --- o------ M H 1876.
Hebedoma Haipule.
SABATI, Januari 6.--Na Haiao:--Ka hookoia o ka hoohui Karistiano. Hoik. VII:9-10
POAKAHI, Januari 7.--Pule; me ka Hoonani:--Hoomanao ana no na pomaikai pilikino; Pule no na pono Uhane, ame ka naau akahai.
POALUA, Januari 8.--Pule: No ko Kristo Ekalesia ma na aina a pau; no kona hoopakeleia mai kahewa mai; no ka hoonui ana i ka manaoio a me ka hemolele, a i hoikeia no Kristo; no ke aloha a me ke alakai ana o ka Uhane Hemolele.
POAKOLU, Januari 9.--Pule: No na ohana Kristiano.--no ka poe pilikia; no na kamalii maloko o na kula hoonauaao a pau; a nona kula kiekie a no ka poe a pau e hoike akea ana no Kristo.
POAHA. Januari 10. Pule:--No na Lahui--no na kia a me na luna aupuni; a no ka noho mana ana mai hoi o ka pono a me ka maluhia. i hamama ka puka a laha ai ka Euanaliio.
POALIMA, Januari 11. Pule:--No na Misiona Karistiano i ka poe Iudaio ame ko na Aina e; no na kula Sabati, a me na pomaikai Uhane, maluna o ka poe Kristiano e hooikaika ana, no ka hoolaha aku i ka Euenelio a ke ola.
POAONO, Januari 12 Pule:--No ka hoolaha ana i ka Baibala; no ka maluhia o ke Sabati no ka hoopau ia o ke ana a no ka maluhia a me ke ola o na mea a pau ma ka aina a me ke kai.
SABATI, Januari 13. Na Haiao:--Ke Ola Kristiano. "E hoike aku i ko oukou malamalama." Mat. V:16.
MA kahi e hoike ana no ka haiolelo a ke Kahu o Kaukeano, ma ka aoao 4 o keia papa, e i ana he 3 keiki i make, he 5 ka pololei.
KA NUPEPA
Kuokoa me ke Au Okoa
I HUIIA.
No ka Makahiki, $2. Eono Mahina, $1.
Dala Kuika ka Rula.
IANUARI 5, 1878.
KE panee aku nei makou i ko kakou wahi waa no kona alo mua ana iloko o ka makahiki hou, me ke kanalua ole o ka manao e loaa ana iaia ka hookipa maikai ia ma na home a-ekai a me na ulu wehi o ka nahele kahi ana e maalo ae ai; ua hele a komo me na waiwai kilakila e ko ai ka makemake o kona poe makamaka. Ma na aoao o waho ka moolelo hiwahiwa o Abeona, a me na mea pili kula Sabati,a a pela aku. A maloko hoi, na nuhou kuloko a kuwaho me na olelo hoolaha he waiwai nui ke nanaia. He mau mea e ae kekahi i hoomakaukau ia no keia helu, aka, no ka piha e ua hookualua ia, a e hoea aku no mahope.
MA KA wehe ana ae o keia mau la mua o ka makahiki hou ia makou hoi e pahola aku nei i keia helu mua o a ka NUPEPA KUOKOA no keia makahiki, ke haawi pu aku nei makou i na kini lehulehu o na makamaka heluhelu i ko makou aloha "Hape Nu Ia." Welina oukou a pauloa. O ke aloha, ka lokomaikai a me ka maluhia, me oukoku a pau, mai keia mau la mua a hiki aku i ka hopena o ka makahiki e naue nei, oia ka makou e kalokalo ae nei no oukou, na makamaka heluhelu a me ka lehulehu okoa.
He wa kupono keia no kakou e noonoo pono ai i kokakou kulana, a ma keia mau la mua o ka makahiki e hoonohonoho kela a me keia i kana hana iho no na la a me na mahina o keia mua iho. He mea maopopo e lawe mei ana ke au o ka manawa i na pomaikai he nui wale a imua o ko kakou mau maka. A nowai la ia mau pono? Ke puana ae nei makou me ke kanalua ole, no ka poe i makaukau mua a no ka poe mikiala ma na hana keia mau pono. Pela maoli no ka hoike ana mai o na au i hala. O ke kanaka pii ma ka lapa manu ole e nele ana oia i ka hulu. I ka wa e holo ai ka anae mawaho ae o waikiki, owai la ka poe laki? O ka poe i makaukau mua me na waa, na upena a pela aku, a o ka poe e lawelawe pu ana me lakou, aole no e nele kahi helu. Aka, o na mea ku wale me na lima lawelawe, aohe a lakou wahi pono; he makilo ka loaa.
Pela oe e ke kanaka, aole e kahe wale ana na pomaikai imua o kou alo, a kali iho ia oe. Aole pela; e hoea mai ana no na pono, a e maalo hou aku. He au a he manawa ko na mea a pau. E helu pono iho i na la e pono ai, a e malama i ka manawa; no loko mai o ka manawa i hoolilo pono ia na pomaikai o keia noho ana he lehulehu wale, ame kela mau pomaikai ak.
O ko makou ake nui no na makamaka lehulehu i keia pepa, oia keia, i poe lakou e noho paa ana maluna o kekahi hana e hoohua mai ana i ka hua ilokoo o ko lakou lime i kela la a me keia la. I hana nau ponoi iho e ke kanaka. a e noho iho oe iluna o ua hana nei me ka mikiala, a me ka hoopono' pela e pono ai oe i keia makahiki hou i haawi lokomaikai ia mai ia oe, a i kou hiki ana aku i ka pahu hopu o kona la hope, a aui ae oe a nana i ke ala au i holo pauaho ole ai, nou ka puana haaheo ana, "Ua pono, ua helu ka makahiki."
KO KAKOU NUPEPA.
MA KO makou komo ana e hoopnopono a e hoopuka i keia pepa o kakou no ka makahiki e hele nei, aole makou i ake nui e hoikeike e aku no na mea a makou i noonoo mua ai ehana no ka pomaikai o namakamaka heluhelu. Ua manao makou na ka pepa e hoikehoike nona iho, me ke kanalua ole e loaa ana no kona hoaponoia. Aka hoi, na kekahi mau mea i hana ia iloko o na kolamu o keia pepa iloko o keia mau pule iho nei, a e hana ia nei no hoi mawaho i keia mau la, e kono nei ia makou e hoakaka pono aku i ka oiaio.--Aole makou "he pegana;" "aole kipi;" aole "kue i ka pono o ka lahui." He Hawaii oiaio makou, a he Hawaii holookoa. Aole mea nana e hoole mai. No ka pono o ua aina kulaiwi nei makou e luhi ai i ke ao a me ka po no na kau i hala ae; a e hoohele aku ana no makou i ko kakou nupepa ma ia meheu hookahi, oia hoi ka hookauwa lawelawe ana mamuli o na pono o keia lahui.
A he waha olelo no hoi ko kakou NUPEPA KUOKOA no na kanaka Hawaii. No na ninau a me na kumuhana e hapai ia nei, a e hoala ia ana hoi ma keia mua aku, e ike auanei na makamaka e hamama ana na kolamu o ka pepa no ke kalai manao ana o ke kanaka Hawaii. E noa ana i na mea a pau. O ka poe i like ole ka noonoo me makou, he hiki no ke kamailio iloko o keia pepa, koe wale no ka hana ino. Aia a ee aku ka mea kakau maluna o na rula o ka poe maikai, a haalele ia ke kahua o na olelo kupoono mawaena o ke kanaka a me kona hoa kanaka, e pani ak no makou i ka puka iaia. E ake makou e maemae a e ala ka inoa o ko makou pepa, a pela no hoi me ka poe heluhelu, e like me ke ala o ke Kiele.
"O ka lau o ke Kiele i aala,
E ka lani, ai mai, ai mai,
Aala no mai ka lau a ke kumu."
MAHALOIA.
AOLE hiki ia makou ke uumi iho i ko makou mahalo no kela poe makamaka mauka o Kalihi, no lakou ka hui a makou i lono wale ae he hui mahiai. Na kekahi o na keiki kamaaina o ua uka iuiu nei i hoike mai ia makou he poe kanaka Hawaii nona paha ka heluna i hiki aku i ke kanakolu a oi ae, a ua hoohui ae lakou ia lakou iho, ua koho ia ko lakou poo a ua hoonohonohoia ko lakou hana a ua kahua. He kanu maia a me na hua e ae o ka aina ka lakou hana. Ua ulu na mea kanu o lakou, a ke hoopalapala n ei, a e nui aku ana mahope. He mea oluolu loa no makou ka hoikeike ana aku i keia hana a ia poe i kumu alakai no na lima hana ole o kekahi poe o kakou henui wale. Aole kumu e nele ai ka mahi ana o ke kanaka Hawaii i kona aina ponoi. He nui loa na wahi kupono ma ko kakou mau kuahiwi e hiki ai ke hoopiha ia me na ulu maia, alani, lemi, pea, kelemoio a me na hua e ae i kamaaina i na poai olu. A ma ka hoomaka ana e lawelawe e kanu ia mau mea, aohe nui o ka lilo. He mea hiki oluolu loa ka malama ana o ke kanaka hookahi i na eka aina elima i paa i ka maia. Maluna o ia mau eka he mea hiki iaia ke hooulu hemau tausani ahui maia, a aole paha e nele ka lilo o ia mau hua no ka hapalua dala pakahi o ka ahui. Iloko o ia hana aole e nele ka waiwai, ke hana pono ia, a ke hoomau aku no hoi me ka paupauaho ole.
Mamua ua lohe makou ua hoohaikiia na pomaikai o keia hana ma ka lilo ana i kekahi poe uuku ka manapole oia hana, a ua paa ia e lakou. Aka, i keia wa ua hai ia mai ia makou e pau ana ia, a e loaa ana i ka poe mahiai na pomaikai kaulike me kekahi poe e ae. Eia no hoi he agena e noho nei ua makaukau e lawe i namea ulu a pau no ka makeke ma Kaleponi me ka haawi ana aku i na kumukuai kupono.
M ako makou noonoo ana, ma o ke Kuikahi Panailike i pahola ia ma ai na pomaikai imua o keia lahui i hiki ole ke hoohalike ia me ko na kau i hala, ma ka mahi ana i na aina,a o ka mea i koe o ka lawe maoli ana o ko Hawaii nei e hana.
LA HANAU O KA MOIWAHINE.
O KA la 31 o Dekemaba o ka makahiki i hala, oia no ka la hanau o ka Moiwahine KAPIOLANI, a o ka hiki ana aku hoi ia o ka huina o Kona mau makahiki i ke kanahakumamakolu. I ka hiki ana ae hoi i ka hora 12 ponoi o ke awakea, ua hoohiwahiwaia mai la ka MEA NONA ka la kuakoko, me na kipu ana mai ka batari mai o Puowaina ame ka moku kaua Pensacola.
Ua haawi pu mai hoi Oia i kekahi papaaina nui no ka lehulehu, maloko o kekahi lanai loihi, i kukuluia iloko o ka Pa Alii, a ua konoia kela a me keia e naue aku ma ia papaaina, e lawe i namea a pau a Kona lokomaikai i hoakea mai ai. O ka poe hoi a pau i hele aku e ike Iaia, ua apo mai Oia ia lakou me ke aloha ma he ano makuahine la.
O na Luna hoi kekahi o na Ahahui Hoola Lahui, mai na apana mai o keia mau mokupuni, ua kahea pu ia lakou e hui mai ma keia papaaina. Ua hiki pu ae hoi malaila ka Ohana Moi. O ka Adimarala Murray hoi, kona mau Aliimoku, na luna Aupuni o na aina e, ma ko kakou nei aloalii a me kekahi heluna nui o na makaainana, ua hui pu ae la maloko o laila e pahola aku i na hoomaikai ana i ua o "KAPIOLAOLEHUA."
Koho Kahuwaiwai.
Ma ke Sabati i hala ae nei, ua koho ka Ekalesia o Kaumakapili i mau kahuwaiwai nona, a eia na inoa. Rev. L. Kamika, Hanare, Waterhouse, J. W> Kaapa, P. Makaike, D. Nuhi, M. Kuaea, Hon. J. MOanauli, M. Keau, J. Alapai, M. Palau, L. Keliipio, W. A. Kiha. Ma ka halawai ana o keia poe kahu i ka po Poaha nei, ua koho ia na luna, a eia na inoa. Mr. Kalauao, Peresidena; Mr. Kaana, Hope; Hanare, Walaiahauki, Puuku; J. Alapai, Kakauolelo; Rev. L. Kamika; Hooiaio Buke dala. M. KUAEA.
KA LA HAPE NUIA MA HONOLULU.
O KA Poalua iho nei, oia no ka la mua loa o keia makahiki, a kakou hoi e komo poo aku nei. Ua malama ia keia la e ko ke kaona nei, me na hoohauoli ana i ane like no me na mea maa o na makahiki i hala, a o na hauoli hoi i hala aku mawaho o na palena kupono, na kela a me keia no ia e noonoo nona iho.
NA HANA O KA PO MAMUA IHO.
I ka uhi ana mai o na eheu po o ke ahiahi Poakahi, ua hoau mua ae la no kekahi poe, ma na hoohauoli ana iloko oia mau hora hope loa o ka makahiki e hala ana, me he mea la hoi o na hora mua ia o ka makahiki hou.
Ma ka hora 9, ua puka ae la ka "Ahahui Opiopio Puuwai Lokahi," mai ka pa luakini mai o Kaumakapili me na ipukukui, a kai aku la i kai o ka uapo ma na Hale Mahoe, no ke kali ana i ka lele mai o ka bana o ka manuwa Adimarala Pensacola. Aole hoi i upu iho, a hoea mai la ka waapa o ka manuwa me ka bana, a me J. Wahineaua hoi , ke Komite no ke kii ana i ka bana.
I keia wa ua hoomaka aku la ka huakai e hele iuka ma ke alanui Nuuanu, me ka bana o ka Adimarala ma ke poo o ka Ahahui. Hiki ma ka huina o Polelewa, pii iluna ma ke alanui Alii, a komo iloko o Halealii Iolani. A malaila i haawi aku ai o G. Koli i kekahi haiolelo ma ka inoa o ka Ahahui imua o ka Moi, no na mea e pili ana i ka la hanau o ka Moiwahine Kapiolani, a me ka makahiki hou e hiki mai ana.
I ka pau ana o kana, ua haawi mai la ka Moi i ka pane, i ku i ka mahalo a me ka eehia. Ua haawi pu ia aku hoi he mau huro nui ana e ka Ahahui a me ka lehulehu a pau, no ua Moi. Mailaila aku a hiki ma kahi o ka Hooilina Moi ma Wasinetona, a na D.K. Maleka ka haawi ana aku i ka haiolelo imua Ona, a ua pane mai ka Hooilina Moi me ka ilihia, a ua haawi ia aku na huro e like me ka mea mau mai ka Ahahui aku.
Mailaila mai ka huakai a hiki imua o ke Kapena o ka manuwa, ma kahi o Maunakea, a ua haawiia aku nona he haiolelo mahalo ma ka olelo haole e W. A. Kiha, i kakauia ma ka palapala, a ua pane mai ke Kapena ma ka panai ana i na hoomaikai. Mailaila mai a hiki ma kahi o Emma, a na Moanauli Opio ka haiolelo malaila, a ua pane ia mai e ka Moiwahine Kanemake.
O ka hope loa hoi o na hana a ka Ahahui, ma kahi o ke Kanikela Amerika, a na ka W. A. Kiha, ka wehe ana i ka haiolelo hope loa, ma ka olelo haole hou no i kakauia ma ka pepa, i ka pau ana o kana, ua haawi mai la ke Kanikela i kana olelo pane piha, me ka hoike ana mai i kana olelo aloha oiaio, a he ano makamaka hoi no ke kanaka Hawaii. I ka pauana, ua haawi ia aku he mau huro hoomaikai iaia ame kona Aupuni, a oia iho la ka hookuu ia aa na hana oia po.
NA OULI A ME NA HANA O KE AO.
I ka wehe ana mai o ke alaula o ke ao, a puka mai la hoi ka la me kona nani nui, ua oili pu mai la no ka lehulehu, a haiamu ae la ma na alanui, me na hiona i piha i ka hauoli, maluna o kela a me keia, iloko oia mau hora poniponi o ka la Hape Nuia.
Ma ka hora 11 hoi, ua puka hou ae la ka "Ahahui Opiopio," a naue aku la ma ka Hotele Hawaii, kahi o ka lakou papaaina i hoholaia ai.
Ma ke kupono ana ae hoi o kala i ka lolo, ua puka ae la ka Ahahui Poola, a kai aku la maloko o Halealii Iolani, kahi i hoomakaukau ia ai o kekahi papaaina nui, maloko o kekahi lanai loihi, i haawiia mai ai hoi e ka lokomaikai o na Moi no ka poe a pau i launa aku malaila, a ua haiia mai hoi makou, ua aneane i ke tausani ka poe i hoolalwaia ma ia papaaina piha i na momona, a ua ai a ua lawa ka poe i paina, a pela iho la i hoohalaia ai ka hapa nui o ka la, a o ke koena aku o kamanawa, ua hoohalaia me na lealea hooholo lio, a holo kaa, a hiki wale i ke kapoo ana aku o ka la malalo o ka ili kai.
PAUAHI MA KA HALE KUAI O AFONG A ME ACHUCK.--Mahope iho o ka hora 12 o ka po oneihinei, kani kuike mai la na bele pauahi o ke kulanakauhale nei, no ke ahi i hoea ae maloko o ka hale kuai o Afong a me Achuck, ma ke alanui Nuuanu. Ua eleu koke ae ko kakou mau oihana kinaiahi, ma ke kahua o ka poino, a ua hoohanaia na ikaika a pau, no ka hoopio ana i ke ahi a ua pio io no mahope o ka hala ana ae o kekahi mau hora. O na waiwai makamae nae o loko, ua lilo i mea ole, a he mau heana lakou ke nana aku. Ua manaoia ina he hale laau, ina aole e paa mai ke ahi, a e lehulehu na wahi e poino. E hoomanao hoi kakou, o ka makamua keia o ka pauahi ma keia kaona, iloko o na la mua loa o keia makahiki hou. Ua hoopaa ia ka hale no $8000 o na waiwai o loko no $30,000 iloko o kekahi na hui hoopaa waiwai.
Lulu Dala Luakini
Ua hookaawale ka Ekalesia o Kaumakapili i ke Sabati 2 o Ian 1878 nei i la haa@ makana hapenuia no ka Makua Mana L@ ma ka lulu dala ana no ka luakini hou @ Kaumakapili. Nolaila ke kau leo aloha aku nei na luna Ekalesia, na kahu waiwai, na hoahanau, a me na keiki e lawelawe liuliu, e ne hoa, e hoopiha i ko oukou mau lima, ame na pakeke, i ka makana Hapenuia no ka Makua Kiekie Loa.
Ke kono pu ia'ku nei ka lokomaikai ona Ahahui Poo-la a me ka Puuwai Lokahi,@ Keonimana a me na Lede o ke Kapi@ hele mai e hapai pu i keia hana maikai.
M. KUAEA.
OLELO HOOLAHA
OLELO HOOLAHA
KE hoolaha nei au ma ke akea, o kuu wahi mare o WAIOPUA, ua haalele mai i maua hale me ke kumu ole. Ke papa ia aku @ na mea a pau, aole e hookipa, aole hoi e haa@ iaia; a o ka mea kue i keia e hoopii ia oe @ ke kanawai. 840 3t(* 842 JOHN BESSING.
Kahaluu, Koolaupoko, O. Jan. 5, 1878.
MA KE KEENA o ka Lunakanawai Kaapuni, Apan@ Ekolu, ko Hawaii Pae Aina.
E ike auanei na mea a pau, ke pili e noho ana ka Lunakanawai Kaapuni ma ka Hale Hookolokolo ma Hilo, Hawaii i ka POALUA hope o Januari, M.H. 1878, ma ka hora eiwao kakahiaka, e hoolohe i na hihia i hoopii mai ka Aha Hoomalu o Hilo, me ka Aha Apana o Puna, Hawaii.
Nolaila ua kauoha ia ka poe a pau nona na hoopii mai ia mau Aha mai, e makaala mai ma ia la, me ka makaukau, o hooneleia ka hoopii.
F.S. LYMAN,
(840 3t) Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu.
MA KE KEEN o ka Lunakanawai Kaapuni, Apana Ekolu, ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Waiwai o AHO (Pake), no Hilo, Hawaii, i make.
Ua heluhelu ia a ua waiho ia mai ka palapala noi a Ahong, e noi ana e hoonohoia o Asine me Alai, i mau Lunahooponopono no ka waiwai o Aho, no Hilo, Hawaii, H.P.A., i make kauoh@ ole; Nolaila, ua kauohaia ka poe a pau i pili, o a POALIMA oia ka la mua o Feberuari, M.H. 1878, i ka hora 10 o ke kakahiaka, ma ka hale hookolokolo ma Hilo, Hawaiii, oia ka manawa me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la, me na mea kue ke hoike ia.
F.S. LYMAN,
Dek. 24, 1877. Lunakanawai Kaapuni Apana EKkolu
840 3t
MA KE KEENA o ka Lunakanawai Kaapuni, Apana Ekolu, ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o HIO (k) no Hilo, Hawaii, i make.
Ua heluheluia a ua waiho ia mai ka palapala noi a Ka@ (k), e noi ana e hoonohoia i Lunahooponopono no ka waiwai Hio (k), no Hilo, Hawaii, H.P.A. i make kauoha ole; Nolaila ua kauohaia ka poe a pau i pili, o ka POALIMA, oia ka mua o Februari, M.H. 1878, i ka hora 10 o kakahiaka ma ka hale hookolokolo ma Hilo, Hawaii, oia ka manawa me ka la i kohoia no ka hoolohe ana ia noi, me namea kue ke hoike.
F.S. LYMAN
Dek. 24, 1877. Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu
840 3t
MA KE KEENA o ka Lunakanawai Kaapuni, Apana Ekolu, ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o Ho@lu(w), no Laupahoehoe, Hilo, Hawaii, i make.
Ua heluheluia a ua waihoia mai ka palapala noi a Pak@ (k), e noi ana e hooiaio ia ka Palapala Kauoha hope loa @nolulu (w), no Laupahoehoe, Hilo, Hawaii, H.P.A. i m@ e hoonohoia i Lunahooponopono malalo o ia palapala ka @ nolaila, ua kauoha ia ka poe a pau i pili, o ka Poalima, @ la mua o Feberuari, M.H. 1878, i ka hora 10 o kakahiaka ma ka hale hookolokolo ma Hilo, Hawaii, oia ka manawa @ kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la, me na mea @ hoike ia.
F.S. LYMAN
Dek. 24, 1877. Lunakanawai Kaapuni Apana @
840 3t
MA KE KEENA o ka Lunakanawai Kaapuni A@ Ekolu, ko Hawaii Pae Aina Ma ka waiwai o Maka (w), no Kihalani, Hilo, Hawaii i make.
Ua heluheluia a ua waiho i amai ka palapala no a i @ (k), e noi ana e hooiaio ia ka Palapala Kauoha hope loa o @kahuhu (w), no Kihalani, Hilo, Hawaii, H.P.A. i make @ hoonoho ia i Lunahooponopono malalo o ka palapala kauoha. Nolaila, ua kauoha ia ka poe a pau i pili, o ka POALIMA, o @ ka la mua o Feberuari, M.H. 1878, i ka hora 10 o kakahiaka ma ka hale hookolokolo ma Hilo, Hawaii, oia ka manawa @ kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la, me namea ku@ hoike ia.
F.S. LYMAN
Dek. 24, 1877
840 3t
MA KE KEENA o ka Lunakanawai kaapuni, Ap@ Ekolu, ko Hawaii Pae Aina, Ma ka waiwai o Umi@ (k), no Opea, Hilo, Hawaii, i make.
Ua heluhelu ia a ua waiho la mai ka palapala o K @ e noi ana e hoonohoia oia i Luna hooponopono no ka @ o Umiumi (k), no Hilo, Hawaii, H.P.A. i make kauoha @. Nolaila, ua kauoha ia ka poe a pau i pili, o ka POALIMA ka la mua o feberuari, M.H. 1878 i ka hora 10 o k@ ma ka hale hookolokolo ma Hilo, Hawaii, oia kahi @ ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana ia o @ kue ke hoikeia.
F.S. LYMAN
Lunakanawai Kaapuni @
Dek. 24, 1877. 840 3t
MA KE KEENA o ka Lunakanawai Kaapuni @ ana Ekolu, ko Hawaii Paeaina, Ma ka waiwai o A AKAU (k), no Hilo, Hawaii, i make.
Ua heluheluia a ua waiho ia mai ka palapala @ C J LYONS, e noi ana e hoonohoia oia i kahu @ no Charles a me Iaukea, na keiki opio a C A Akau @ Hilo, Hawaii, H.P.A., i make, a me ko laua waiwai @aila, ua kauohaia ka poe a pau i pili, o ka Poalima, @ ka la mua o Feberuari, M.H. 1878, i ka hora 10 o kakahiaka, ma ka hale hookolokolo ma Hilo, Hawaii, oia ka manawa me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la, me @ mea kue ke hoikeia. F.S. LYMAN
Lunakanawai Kaapuni Ap@ kolu.
Dek. 24, 1878 840 3t
MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu ko Hawaii Paeaina. Ma ka waiwai o Ka@, no Makaka, K@, Hawaii i make.
ua heluheluia a ua waihoia mai ka palapala n@ Uha Kahamo, ka Lunahooponopoo malalo o ka palapala @ loha hope a Kawelo w, no Makaka, Kau, Hawaii, H.P. ake e noi ana e aponoia kona hoike hope; a e hooholoia @ wai i na hooilina, a e hookuuia oia mai ka oihana lunaho@ono waiwai; nolaila, ua kauohaia ka poe a pau i pili, o @ oia ka la 14 o Feberuari, M H 1878, i ka hora 9 o @ba, ma ka hale hookolokolo ma Waiohinu, Kau, Hawaii @ ka manawa me kahi i kohoia no ka hoolohe ana ia noi @ mea kue ke hoike ia.
F.S. L@N
Lunakanawai Kaapuni Ap@ kolu
Dek. 24, 1877 840 3t
MA ke keena o ka Lunakanawai Kaapuni, Ap@ kolu ko Hawaii Paeaina. Ma ka waiwai o We@ k, no Waiohinu, Kau, Hawaii, i make.
Ua heluheluia a ua waihoia mai ka palapala @ W T Martin, ka Lunahooponopono no ka wiawai o We @ (k), no Waiohinu, Kau, Hawaii, H.P.A., i make, e noi ana @pono kona hoike hope, a e hooholoia ka waiwai i na @ , a o hookuuia oia mai ka oihana lunahooponopono waiw@ olaila, ua kauohaia ka poe a pau i pili, o ka Poaha oia @ la 14 o Feberari, M H 1878, i ka hora 9 o kakahiaka, ma @ale hookolokolo, ma Waiohinu, Kau, Hawaii, oia a m@a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana ia noi, me na @ kue ke hoike ia.
F.S. LYMAN,
Lunakanawai Kaapuni A@ Ekolu.
Dek 24, 1877. 840 3s
NO KA MEA, ua hookohu ia ma@ mea nona ka inoa malalo nei, e ka M@nehano Lawrence McCully, Lunakanawa@ Aha Kiekie o ko Hawaii Pae Aina. I ho@ auoha no ka waiwai o J.B. Keliikanakaole@ onolulu i make aku nei. Nolaila, o ka a @ pau i aie i ka mea i make, e hookaa koke i, @ a o ka poe a pau ana i aie aku ai, e hoike @ mai @ iloko o na malama eono mai keia la a o h@ oole loa ia. A ina he waiwai ma ka li@ kek@ahi mea, e hoihoi koke mai ma kuu li@ E @ oaa no au ma Honokaupu, Honolulu, O
840 4t* 843 FRAN @ PAHI@
Hooko Kauoha o J.B. Keliika@ole,
Honolulu, Ianuari 3, 1878,
AHA Hookolokolo Kaapuni Apana 3, @aimea, SS: Kau o Novemaba, A D 1877. EMMA @LIVER w, mea hoopii oki mare kue ia RICHARD @ER @ k mea hoopiiia.
Ma ka hoopii oki mare maluna, ua kauoha @ kaa ka pono ma ka aoao o Emma Oliver, no ka @ he moekolohe a me ka malama ole o ua Richard @ e hookoia mahope iho o ka pau ana o na malam@ on @ mai keia la aku o ka hanaia ana o keia olelo hooho@e @ ke me, na olelo maloko nei, ke ole nae e ike ia ke ku @ oleia ai ia noi. A ua kauoha houia ka mea hoopii@ ana i ke kope i hooiaioia o keia olelo kauoha ma na @ aupuni Gazette a me ke Kuokoa i eono hebedoma o ka hoopuka mua ana maloko o hookahi malama mai @ la aku i hoopuka ia ai keia olelo kauoha, i mea @ ai ina mea a pau i pili ke hoike maloko o na malama ina he kumu ko lakou e hooko oleia ai ia olelo @ lilo i mea ole. Na ka Aha. F. SPENCER, Kakauolelo 2 Apana 3
Waimea, Nov 8, 1877.
Ke hooia'ku nei au, ona olelo malun@ oia no ke kope oiaio no ka hihia maluna e waiho nei @ buke o Kakauolelo o ka Aha Kaapuni Apana 3. SPENCER.
835 6ts 840 Kakauolelo 2
NO KAMEA, ua hookohu @ nona ka malalo nei, e ka Mea Hanohano @ Fornander, Lunakanawai Kaapuni Apana E@ ii Pae Aina, i Lunahooponopono no ka Waiwai@ o Kauaula, Lahaina, Maui i make. Nolaila, @ au i Aie i ka mea i make, e hookaa koke mai@ oe ana i aie aku ai, e hoike koke mai me @ i hooiaio ia, iloko o na malama eono,mai @ hoole ia. A ina he mau waiwai kekahi ma@ kahi mea, e hoihoi koke mai. E loaa no au @ ka @ Aupunima Lahaina. @ARDSON.
Lunaho@iwai o Kule,
Lahaina, Dek. 10, 1877,
KE HOIKEIA aku nei ka@ ke ai me ka mana kuai i hookoia iloko @ ki i hanaia i ka la 15 o Iune, 1875 mawaena o @ o Honolulu
mokupuni i Oahu, a me James @ o @ wahi no, a ua hopeia ma ka Buke 42 o ke @ kope a ma na aoao 267 a me 268; ano ka uha@ olelo oloko o ua moraki la, nolaila, mahope @ o ka manawa i ae ia e ke kanawai, e kuaiia@ kukala akea ka aina i hookomoia ma ua @
O ua aina la i morakiia ai, aia i K @ lualoa, Kona Akau, Hawaii, a ua hoike pih@ a @ ka Palapala Sila Nui Helu 2730, nona ka Ili he he 15@ eka.
Hanaia i kena la 21 o Dekemaba @ H. 1877.
JAM @ DOWSETT.
Cecil Brown, Loio. 838 3ts 840
OLELO HOOLAHA.
ke @ o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu @ Hawaii Paeaina. Ma ka waiwai o Piko k i make. @ waihoia mai ka palapala noi a Kauahi w, @ hoonohoia i Lunahooponopono no ka waiwai o Pi@ Kau, Hawaii i make kauoha ole. Nolaila, ua kauo@ a pau i pili, o ka Poaha, oia ka la 14 o Feberuari, @ ka hora eiwa o kakahiaka, ma ka Hale Hookolo@ iohinu, Kau, Hawaii, oia ka manawa me kahi i @ hoolohe ana ia noi, me na mea kue ke hoikeia.
840 3t 842 F.S. LYMAN
@ 877 Lunakanawai Kaapuni A. Ekolu.
@ KE KEENA o ka Lunakanawai Kaa@, Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina @ aiwai o KEAMO (k) no Kaunolu, La@ ke.
@eluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi @ (w) e noi ana e hooiaioia ka @ hope loa a kana kane KEAMO @ KAUNOLU, LANAI, H.P.A., i make aku.
@ la ke kauoha ia'ku nei na kanaka a pau @ o ka Poakolu, oia ka la 30 o Ianuari 1878 @ hora 12 awakea, ma ka hale hookolokolo @ haina, oia ka la a me kahi i koho ia no ka @ e ana i ua nonoi la a me namea kue ke @a. ABR. FORNANDER
Luna Kanawai Kaapuni Apana 2 H P A.
@, Jan. 2, 1878. 840 3t
@Ke auanei i na kanaka a pau, ua lilo mai ia'u ma ke @ ai ka aina o Kamiloloa, waiho ia ma Molokai, @, ke papa ia'ku nei na mea pipi, lio, hoki, miuia a @ole e hookuu wale maluna o na aina la. A o ka mea @li a loaa aku na holoholona i papa ia maluna, e hoo@ no lakou maka $5.00 o ke poo.
LOUIS RICHARDS.
@nolulu, Dec. 24, 1877. 839 4ts*
@E HOOLAHA ia'ku nei, o na Hihia Oki Mare e @ hookolokolo ia'na ma ke Kau o Ianuari o ka Aha @ le e hiki mai ana, e hoolohe ia'na iloko o ka hebedoma @ o ke Kau i oleloia, e like me ko lakou hoonohonoho @ a ma ka Buke Hoike o na Hihia (Calander) o ka Aha @ loia. Ma ke Kauoha a ka Aha.
JNO. E. BARNARD. Kakauolelo Ahakiekie.
Halehookolokolo, Honolulu, Dec. 27, 1877 839 3ts
@HA Hookolokolo Kaapuni Apana3, Waimea, SS: @ Kau o Novemaba, AD 1877. KINIAKUA k mea @pii oki mare kue ia PUNIWAI w mea hoopiiia.
@ a ka hoopii oki mare maluna, ua kauohaia ua kaa ka @ o ma ka aoao o Kiniakua k, no ke kumu hemoekolo@ o ua Puniwai w la, e hookoia mahope o na malama eo@ mai ka la i hoopukaia ai keia olelo hooholo, ke hanaia@ ke me na olelo maloko nei, ke ole nae i ikeia na kumu @ pono e hooleia ai. A ua kauohaia ka mea hoopii e hoo@ a i ke kope i hooiaioia o keia olelo kauoha ma na nupe@ aupuni Gazette ame ke Kuokoa, o ka hoolaha mua ana @ ko o ka malama hookahi mai ka la aku e hoopukaia ai @ eia kauoha o na malama eono, ina he kumu ko lakou i hoo@ o ia ai ia olelo hooholo, a lilo i mea ole. Na ka Aha.
F SPENCER. Kakauolelo 2 Apana 3.
Waimea, Nov 8, 1877.
Ke hooia aku au, o na olelo maluna ae, oia no ke kope @ iaio no ka hihia maluna ae e waiho nei ma ke keena o ke @ Kaukauolelo o ka Aha Kaapuni Apana 3. F SPENCER,
845 6ts 840 Kakauolelo 2
AHa Hookolokolo Kaapuni Apana 3, Waimea SS: Kau o Novemaba, A D 1877 EMIL BURKE mea hoopii oki mare kue ia HENRY BURKE mea hoopiiia.
Ma ka hoopii oki mare maluna, ua kauohaia ua kaa ka pono ma ka aoao o Emily Burke, no ke kumu he malama ole ame ka moekolohe o ua Henry Burke la, e hookoia mahope iho o ka pau ana o na malama eono mai ka la aku o ka hanaia ana o keia hooholo, ke hana e like me na olelo maloko nei, ke ole nae e ikeia ke kumu e ae oleia ai ia @. A ua kauoha hou ia ka mea hoopii e hoolaha i ke ko@ alo ia o keia olelo hooholo ma na nupepa aupuni zette@ a me ke Kuokoa i eono hebedoma , o ka hoopuka @ maloko o hookahi malama, mai ka la aku i hoo@ ka ia @ keia kauoha, i mea e hiki ai i namea a pau i pili @maloko o na malama eono, ina he kumu ko la@ oholo oleia ai ia olelo hooholo, a lilo i mea ole. Na ka Aha. F. SPENCER. Kakauolelo 2 Apana 3
Waimea, Nov. 8, 1877.
Ke hooia aku nei au , o ke kope oiaio keia maluna ae, no @ hihia @ e waiho nei ma ka buka o ke Kakauolelo o ka @ Kaa@puni Apana 3. F. SPENCER.
835 6ts 840 Kakauolelo 22
AHA Hookolokolo Kaapuni Apana 3, Waimea, SS: Kau o Novemaba, A D 1877. Kanekapolei (w) mea hoopii oki mare kue ia Kahue (k) mea hoopiiia.
Ma ka hoopii oki mare maluna, ua kauohaia ua kaa ka pono o ka hookaawale ana i ka Matarimonio o ka mare ma ka aoao o Kanekapolei w, no ke kumu he haalele loa o Kahue k. Nolaila, e hookoia ka pono no ka mea hoopii, mahope o ka hala ana o na malama eono mai keia la aku o ka hooholoia ana, ke kulike me na mea a pau i aeia, koe wale no na kumu e ae e hoike kue mai ana.
Ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha i kope oiaio o keia kauoha iloko o na nupepa Gazette a me ke Kuokoa no eono hebedoma, o ka hoolaha mua ana iloko o hookahi malama mai keia la aku, a o ka poe a pau i pili, iloko o eono malama lakou e hele mai ai e hoike ina paha he kumu e hooholo loa ia ai keia kauoha. Na ka Aha. F. SPENCER.
Kakauolelo 2 Apana 3
Ikea: Waimea, Hawaii, Nov. 8, 1877. Ke hooia aku nei au, o ke kope maluna ae, oia no ke kope oiaio o ka hihia mamua ae nei. F. SPENCER.
835 6ts 840 Kakauolelo 2
AHA Hookolokolo Kaapuni Apana 3, Waimea, SS: Kau o Novemaba, A D 1877. J SIEMSEN mea hoopii oki mare kue ia MARTHA SIEMSEN mea hoopiia.
Ma ka hopii oki mare maluna, ua kauohaia ua kaa ka pono ma ka aoao o J. Siemsen, no ke kumu he moekolohe ua Martha Siemsen la, a hookoia mahope o ka pau ana o na malama eono mai keia la aku, koe wale no ina he mau kumu e ae kekahi e puka mai ana no ke kue. Ua kauoha ia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope o keia kauoha maloko o na nupepa Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa, no eono hebedoma, o ka hoopuka mua ana maloko no ia o hookahi malama mai keia la aku, a o ka poe a pu i pili, ina he mau kumu kue ko lakou, e hoike mai iloko o ia wa, i kumu e ae ole ia ai. Na ka Aha. F SPENCER,
Kakauolelo 2 Apana 2.
Kakauia ma waimea, Nov 7, 1877.
Ke hoike aku nei au, o na olelo maluna ae oia no ke kope oiaio o ka hihia maluna ae, a e waiho nei ma ke keena o ke Kakauolelo o ka Aha Hookolokolo Kaapuni Apana 3.
F SPENCER,
835 6t Kakauolelo 2
NO KA MEA, ua hookohuia mai ka mea nona ka inoa malalo nei e ka Mea Hanohano Abr. Fornander, Lunakanawai Kaapuni Apana 2 o ko Hawaii Pae Aina, i Lunahooponopono no ka waiwai o Kaiwi k o Olowalu, Maui i make. Nolaila, o ka poe a pau i aie i ka mea i make, e hookaa koke mai a me ka poe ana i aie aku ai e hoike koke mai me na koina oiaio, iloko o na malama eono mai keia la kau, o hooleia. A ina he waiwai ma ka lima o kekahi mea. e hoihoi koke ma i ma kuu lima. E loaa no au ma Olowalu. JOS. B. KAAOAO.
Lunahooponopno Waiwai o Kaiwi.
Olowalu, Dek. 11, 1877 839 4ts*
Kuai a ka Ilamuku.
AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE MA KE KAULIKE.--A J Cartwright, kahu malama waiwai o H F Poor, i mak, mea hoopii kue ia W Pinehasa Wood, a me Mere kana wahine, a me F W Hutchinson, na mea pale.
Mamuli o ka mana o ka olelo hooholo i hoopuka ia e ka Ahakiekie ma ke kaulike o ko Hawaii Pae Aina, no ka pono o ka aoao hoopii i na dala he 706.88, e kuai aku no au ma ke akea
I KA LA 17 O IANUARI, A D 1878
Ma ka hora 12 awakea,
Maluna o ka aina, i na pono, na pomaikai a me ke kuleana o ka aoao pale iloko o keia mau aina i hookomoia ma ka moraki, a i kuhikuhiia na palena malalo iho.
OIA KELA APANA AINA
e waiho nei ma Kamakela, Honolulu, mokupuni o Oahu, a i hoikeia na palena malalo iho:
He Pahale.--E hoomaka ana ma ke kihi hem. makai o keia, a e holo ana ak. 41˚ kom 89 pauku, e pili ana i ko Poo, alaila, ak. 42˚ hik. 50 pauku ma ko John Stevenson alaila he 41˚ hik. 93 pauku, ma ko Haupu, alaila, he 45˚ kom. 50 pauku, ma ke alahui a hiki i kahi i hoomaka ai. Maloko o ia apana, 45-1000 eka, a oia ka aina nona ka Palapala Sila Nui Helu 1229, a kuleana Helu 8547 i hoopuka ia no Peke Kaauwaeaina.
I keia apana aina e waiho i a ma Kamakela, a i hoikeia na palena malalo iho:
Apana 3, Pahale.--E hoomaka ana ma ka pahu kihi hem. o ke kuleana o Auihi, e pili ana me ke ala ololi, a e holo hem. 47˚ kom. 55 pauku, e pili ana me ka lihi ak. o ke ala ololi a hiki i ke kihi hik. mauka o kahi pa o Kaiwi, alaila, ak. 41˚ kom, 93 pauku, e pili ana me ko Kaiwi a hiki i ko J. Montgomery a hiki i ko Auihi, alaila, hem. 41˚ 30' hik. 100 pauku, e pili ana me ko Auihi a hiki i ka hoomaka ana. Maloko o keia apana, 53-100 eka, a oia ka aina nona ka Palapala Sila Nui Helu 1987, a Kuleana Helu 698 i hoompukaia no Helela.
A me keia mau aina eha e waiho la ma Mapulehu, ma ka mokupuni o Molokai, a i hoikeia na palena malalo iho:
Apana 1.--E hoomaka ana ma ke kihi ak. o keia, ma ka loko o Kauai, a e holo ana hem. 47˚ 14' kom. 1.70 1/2 kaul. ma kahawai, alaila, hem. 19˚ hik. 9.24 kaul. ma ka loko ma Pahao, alaila, ak 24˚ hik. 2.82 1/2 kaul, ma kahakai, alaila, ak. 58˚ kom. 2.10 kaul, a ak. 40˚ kom. 2.57 kaul. ma ka loko no Kauai, alaila, ak. 26˚ kom. 273 kaul. ma ko aupuni aina ahiki i kahi i hoomaka ai 1 01.100 eka.
Apana 2.--E hoomaka ma ke kihi hem. makai o keia, e pili ana me ko Mauna a me ko Manoha, a e holo ma ko Mauna, ak. 36 1/2˚ kom. 62 pauku, ak. 62 1/2˚ hik.556 kaul. ak. 22 1/2˚ hik. 2.15 kaul. ak 2˚ hik. 2 kaul. hem. 76˚ kom. 1.17 kaul. hem. 35˚ hik. 1.85 kaul. hem. 2.50˚ hik. 5.30 kaul. a hem. 18 1/4˚ hik. 1 kaul. alaila, hem. 64˚ kom. 5.35 kaul ma ko Manoa ahiki i kahi i hoomaka ai 237.100 eka.
Apana 3.--E hoomaka ma ke kihi kom. hem. o keia, e pili ana ma ko Opunui a me ko Kauai, a e holo ana ak. 9˚ hik. 33 1/2 pauku, a ak. 43 1/4˚ hik. 29 1/2 pauku ma ko Kauai, alaila, hem. 84˚ hik. 62 1/2 pauku, a hem. 5˚ kom. 43 1/2 pauku, ma ko Kaki, alaila, hem. 86˚ kom. 80 pauku ma ko Opunui a hiki i kahi i hoomaka ai, 46 anana.
Apana 4.--E hoomaka ma ke kihi kom. ak. o keia, e pili ana i ko Opunui a me Kainapau, a e holo hem. 18˚ hik. 32 pauku, ma ko Kainapau, alaila, ak. 65˚ hik, 22 1/2 pauku, ma ko Kawaiku, alaila, ak. 87 1/2˚ hik. 41 pauku, ma ko Kainapau, alaila, hem. 77 1/4˚ hik. 28 1/2 pauku ma ko Kauai, alaila, hem. 11 1/4˚ hik. 17 1/2 pauku, a hem 11 1/2˚ kom. 40 pauku ma ko Kahi, alaila, hem. 61 1/2˚ kom. 46 pauku ma ko Kainapau, alaila, ak. 79 1/2˚ kom. 35 pauku, a ak. 57˚ kom. 53 1/2 pauku, a ak. 19 1/2˚ kom. 54 1/2 pauku, a ak. 57 3/4˚ hik. 26 pauku, ma ko Pihipalani, alaila, ak. 72 3/4˚ hik. 20 1/2 pauku ma ko Opunui, a hiki i kahi i hoomaka ai. 120 1/4 anana. Maloko o ia mau apana, he 4 4--100 eka, a oia ka apana aina i kuhikuhiia maloko o ka Palapala Sila Nui Helu 640, a kuleana Helu 240 i hoopukaia no Halemaka. Aia wale no ke koe,a uku mua ia ke koina, ukupanee, ke koina o ka Aha a me ka uku komisina.
W C PARKE, Ilamuku
O na apana aina ma Honolulu ke kuni mua ia ana, a ina aole e lawa ke koina, alaila, e kuaiia na aina ma Molokai. O na kanaka a pau e makemake ana e maopopo na aina, e weheweheia aku no lakou ke kipa mai ma ke keena o ka Ilamuku.
Honolulu, Dec. 17, 1877. 838 4ts 841