Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVI, Number 52, 29 December 1877 — Page 2
This text was transcribed by: | Holly |
This work is dedicated to: | Tutu Kuilani |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
KA NUPEPA KUOKOA ME KE AU OKOA I HUI IA.
MA KE KAUOHA.
E KOMO ia ana na Lunamakaainana o na Apana Koho Balota Lehulehu no keia Kau Ahaolelo ae, i ka Poakolu, la 5 o Febaruari e hiki mai ana a puni ka aina. Eia na wahi i hookaawaleia:
Hawaii.
No Hilo- Halehookolokolo ma Hilo, Halekula ma Onomea
No Hamakua- Halehookolokolo a Waipio, Halekula ma Honokaa
No Kohala- Hale hookolokolo o Waimea, Halehookolokolo ma Kohala Akau.
No Kohala Akau- Haekula ma Kailua
No Kona Hema- Halekula ma H@@@@@@
No Kau- Hale@@@@@@@@@@@ ma Wa@@@@@.
No Puna Halekula ma Kapoho.
Maui
No Lahaina Halehookolokolo o Lahaina.
No kaanapali Halekula o Honokohau
No Wailuku Hale hookolokolo ma Wailuku, Halehookolokolo ma Ulupalakua
No Makawao Halehookolokolo o Hana. Halekula o Keanae.
No Molokai & Lani Halehookolokolo ma Pukoo, Molokai, Halekula o Kaohai, Lanai.
Oahu.
No Kona Aliiolani Hale ma ka puka ma kea lo mauka.
No Ewa & Waianae Hale kula ma Waiawa, Halekula ma Waianae.
No Waialua Halekula o Waialua.
No Koolauloa Halekula ma Hauula
No Koolaupoko Halehookolokolo o Kaneohe
Kauai
No Waimea & Niihau Halekula ma Waimea, Halekula o Niihau.
No puna Halekula o Lihue, Halekula o Kola.
No Anahola Halehookolokolo o Hanalei, Halekula ma Anahola
J. MOTT SMITH. Kuhina kalaloa.
Keena Kalaiaina. Dec. 18, 1877. 839 3ts
-----
E Hamama no ke Keena Kalaiaina no ka ae ana’ku i ka poe makemake e hoolawa i ka Pol i na Paahao ma Oahu, no ka loio a hiki i ka hora 12 awakea o Dec 31, 1877.
O ka hoapono ana oi ka maikai o ka Poi, ala no la maluna o ka @@@@@@@ a kona Hope paha.
O ka mea e lilo ai ka haai o na Paahao, e hoopaaia i hana me ke Kuhina Kalaiaina no ka $1,000 no kona hana pono.
Aole e hoopaa ana ke aupuni ma ke koho haahaa wale no. J. MOTT SMITH, Kuhina Kalaiaina, Dec. 27. 1877 s39
-----
Ua oluolu i ke Alii ka Moi ka hookoho ana aku ia Simon K. Kaai i @@@ ua ka Ahakukamalu o ke aupuni.
-----
Ua hookohoia o R. F. Birkerton i kela la ii hoa no ka Papa Koho i ka waiwai io o na aloa no ka mokupuni O Oahu a kahi o J W Makalenaimake. J. MOTT SMITH
Keena Kalaiaina, Dec. 11, 1877 Kuhina Kalaiaina,
837
----
Ua hookohoia ka poe nona na inoa malalo iho i mau Kona@@@@ no na i’a:
Dec. 1. J W Smith, Kona Hema, Hawaii.
Dec. 19. D Kahanu, Kona, Oahu, ma kahi o J W Makalena i make. J MOTT SMITH.
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Dec. 11, 1877. 837
-----
Ma ka Poaono, la 29 o Dekemaba 1877, i ka hora 12 aulua la, e kualua aku ana ma ke kudala, ma ke ala komo o ka aoao mauka o Aliiolani Hale, Eonoe (6) Loi, e waiho la ma Auaukai, Waikiki: a penei ka nui e nu eka o kela a me keia loi: 2@@@@@@@@@, 293-1000 eka, 100-1000 eka, 134-1000 eka, 66-1000 eka, 79-1000 eka.
O ke kii a me ka Palapala Anaaina o na aina o na alua i oleloia maluna, e ike la no ma ke Keena Kalaiaina.
J. MOTT SMITH, Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina. Novemaba 8, 1877. 832 3t
-----
Ua Hoopaneeia ke kuai o na Loi Kalo i hoikeia maluna ae a hiki i ka Manawa a hoolaha hou la aku ai.
J. MOTT SMITH, Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina. Dek. 14, 1877. 837 31a
-----
Hoolaha.
O na Bona Aupuni Hawali ma na puu dala he $100, $200, $500, $1,000 a me $5,000, e uku aku ke Aupuni he 7 keneta no ka makahiki, a e ukuia i loko o aole e emi malalo o umi makihiki e hiki no ke loaa ma ka puu dala e kau palenaia ai, a hiki i ka wa e hoike hou la’ku ai, ke noi mai i keia keena. JOHN M. KAPENA, Kuhina Waiwai.
Keena Waiwai Aug. 27, 1877. 828 tf
-----
Hoolaha
O na Kahu Malama Keiki, na Lunahooponopono Waiwai. Na Lunahooko Kaona a Kahu Malama Waiwai e ae paha e makemake ana e hoopukapuka, ke hoike la’ku nei ka lohe ia lakou, e hoopuka la no na Bona Aupuni Hawaii, na puu dala he $100, $200, $500, $1,000 a me $5,000 paha, ma ka ukupanee ma ka 6 keneta no ka makahiki, ke noi mai i keia Keena, a e kau palenala no nae ka nui o ke dala e hoopuka’i JOHN M. KAPENA. Kuhina Waiwai.
Keena Waiwai Aug. 27, 1877. 828 tf
-----
HE HOOLOLI i manaoia uo ka Pauku 20 o ke Kumukanawai i haawiia ma ka la 20 o Augate, M H 1864, e like me na olelo o ka Pauku 80 o ia Kumukanawai.
E hoololiia a ma keia ua hoololiia no ka Pauku 20, ma ke kapae ana i ka huaolelo “Ahakakau” mamua iho o na huaolelo, “iloko o ka Hale Ahaolelo,” a penei e heluhelu ia ai na Pauku la:
Pauku 20. E maheleia ka Mana Nui o ke Aupuni i ekolu Apana okoa, oia hoi ka Mana Hooko, ka Mana Kau Kanawai, ka Mana Hookolokolo.
E ku kaawale ia mau mahele ekolu; aole hoi e noho kekahi Lunakanawai iloko o ka Hale Ahaolelo.
Aponooia i keia la--------o---------------M H 1876
-----
HE HOOLOLI I manaoia no ka Pauku 6 o ke Kumukanawai i haawiia ma ka la 20 o Augate, M.H. 1864, e like me na olelo o ka Pauku 80 o ia Kumukanawai.
E hoololoia a ma keia na hoololiia no ka Pauku 61 o ke Kumukanawai, a penei e heluhelu ia ai na Pauku la:
Pauku 61. Aole no e kohoia kekahi i Lunamakaainana ina he pupule a he hupo paha, a ke ole ia he kanaka malalo o ka Moi, a ke hiki ole aku oia i ua makahiki he iwakaluakumamakahi, a ke ike ole hoi i ka heluhelu a me ke kakaulima, a ke maopopo ole hoi iaia ka helu waiwai, a ke ole hoi oia i noho ma keia Aupuni i ekolu makahiki, mamua iho o kona kohoia ana; a ke ole hoi ana waiwai paa, a waiwai lewa paha i maopopo i hihia ole i loko o keia Aupuni e like me elima haneri dala.
Aponoia i ka la----o-------------------------M H 1876
-----
IA MEA HELUHELU.—Ma ka nupepa “Lahui Hawaii” I hana pau ae ai i ka Poaha iho nei, ua hoao mai o “Mea Heluhelu” e henehene mai ia’u, no ka’u mau olelo kuoo me ka hopo ole, i hopukaia ma ke Kuokoa o ka la 23 o Dekemaba nei. Aka, no ka huna ana i kona mau maka ponoi, a me na helehelena a pau, a o ka alelo me na niho wale no kai hoea mai mawaho o ka inoa hohe wale, nolaila, ke waiho malie aku nei au ia ia pela, e kolo hele i oianei. Heaha iho la ko’u hoino i ka Lunahoopuka o ka “Lahui Hawaii? Oko’u hoino anei ia au e “Mea Heluhelu” e olelo nei, O ko’u paipai ae i ka lahui oiwi o kaua, e hapai me ka manao lokahi i nupepa hou? He kue anei ia? E ke hoa, e noonoo pono i kau mea e kamailio ai ma kea kea, ke hole iho la no oe me ka ike ole, aole ka oe i ike i ko ka Lunahooponopono kaeo ana. He pula anei ko maka i ike ole iho ai oe i kana mau oello malalo iho o ko inoa hohe wale? Eia hou ua ike ia ma kekahi o pa itamu o ka Lahui Hawaii o ka la 27 Dec. nei, na hoohalike ia ke kanaka e ka manu ai mea pilau. Heaha iho la kea no o keia? Aole anei ia he hoike maopopo no kona kaeo a me kona nele manao ole? No laila, hoopuka oia i na olelo kupono ole i ke kanaka e ku ana ma kahi laahia, a e paa ana i ka baibala ma kona lima, a o kana peni pelapela me na hua olelo lapuwale loa ma kekahi lima. Ke waiho aku nei au i keia na ka lehulehu e nana mai. D. L. Robinson.
Niupaipai
-----
HE NUPEPA HOU LOA!
Hiwahiwa a ka Lahui Hawaii.
Mamuli o ka makemake a me ka anoi nui o ka lehulehu e hoopuka hou ia i nupepa Hawaii malalo o ka hookele ana a ke kanaka Hawaii, nolaila, kea e nei au, a e hoopuka ia ana ka Helu I. o ua pepa hou la ma ka Poaha, la 3 o Ianuari, 1878, a mahope aku, i kela a me keia Poaono.
O kona nui, ua like ia me ke kino o ke “Kuokoa,” a o ka uku no ka makahiki, he Elua Dala, ma ke kuike, a i ole, he Hookahi Dala no Eono Malama, ma ka hookaa mua.
E hooikaika ana au a me na kanaka Hawaii noeau, e hoolilo i keia nupepa hou, i nupepa e loaa ai i na kanaka Hawai ka hoonaauao ana ma na ninau ano nui o ka la,-- e hoopiha ia i na mea hou o na aina e a me na mea hou o Hawaii nei,-- e hoolilo ia i nupepa hoopono a alakai pololei ma ka oiaio,--- e haawi ia no hoi i mau kolamu no na kaao lealea, e hoopilikia ole ia ai ka ohana, aole hoi i na kaao ano ole.
E hoolaha ia na Olelo Hoolaha a me na kanikau e like me na uku mau i maa.
Ke kono ia aku nein a makamaka, na hoa’oha a me na kanaka Hawaii a pau, e apo aloha mai i ka malihini hou a kakou e hoea aku ana, mai ka poli aku o ke kanaka Hawaii nona na makahiki loihi ma ia ohana he hookele nupepa. Jos. U. Kawainui.
Honolulu, Dek. 26, 1877.
-----
Ka Nupepa Kuokoa
-Me-
Ke Au Okoa
I Huiia.
Published Every Saturday, $2 a year
Honolulu, Dekemaba 29, 1877.
ALOHA! ALOHA!!
ALOHA!!!
Ma keia helu e pau nei, e hooki ai au i ko’u lawelawe ana malalo o ko kakou nupepa kamaaina a’u i noho ai ma kona noho hookele no umikumamalua makahiki i hala. No’u iho a me ka’u mau hana i ka wa i hala, he hoike kela a me keia heluhelu “Kuokoa.” Nolaila, i ka hookuu ana aku i ke “Kuokoa” e kaa iloko o na hookele ana a hai, ke haawi hope loa ae nei au i ko’u aloha a me ko’u mahalo piha i ka poe a pau i kokua nui ia’u ma keia hana he hoolaha ana aku i ke “Kuokoa” i na wa i hala. Nou e ka makua Bona o ka aina haaheo o Kohala, a no kuu Makua Laiana o ka aina mauna, ka peni hala ole i kela a me keia hebedoma o na makahiki hope ae mai nei, ke aloha pau ole; no kuu makamaka aloha o ka ua Haao,-- no na hoa’loha oiaio o ka paia aala o Puna,- no ka lima ohaoha o ke keiki o ka aina pua e noho mai la i Kaupakuea,- no na luna ahonui a’u i noho akamaka nui ai ma kuu mokupuni hanau, - no na luna ikaika “o ka moku kaili la,” – no Nailipelapela a me kuu mau luna lawe pepa hoomanawanui a luakaha olelo mau o ke kulanakauhale o Kakuhihea,- ke aloha paumako; no ka poe lawe pepa a pau loa, mai ka hikina a ka la a hiki i ka napoo ana, ke aloha pumehana; no ka poe kakau manao mau mai, lawe mea hou a me na poe nona na peni i maalo pinepine mai imua o ko’u alo, ke aloha waianuhea; a no ka poe a pau i pahola mai nei i ko lakou mau hoomaikai ana maluna o ka lakou kauwa haahaa nei, mamua ae o ka waiho ana i keia noho, ke aloha nui palena ole, a no kuu lahui o ka waihooluu hookahi ke aloha
Hape Nuiia pau loa!
JOSEPH ULUMAIALII KAWAINUI.
Lunahooponopono o ke “Kuokoa” no umikumamalua makahiki i hala.
Honolulu, Dek. 20, 1877.
-----
Akahi no makou a ike, he kanaka olioli mele Hawaii ka lunahoopponopono kahunapule o ke Kuokoa o keia makahiki ae, maloko o kana mau lalani mele i hoopuka aku nei ma KA LAHUI HAWAII I make iho la.
-----
HE LEO ALOHA HOPE LOA!
KUHI AKU KUHI MAI
UA LILO! UA HALA!!
‘Wehe i ka pili hookoo ia loko.’
E KA NUPEPA KUOKOA;
Aloha nui kakou:- O makou na keiki ulele hua kepau o kou kino, ka poe hoi i noho paana nou i na makahiki loihi i hala, ka ai a me ka ia o na manawa i au wale aku la; e haawi aku nei makou i ko makou aloha hope loa maluna o kou kino a ma kou la hookahakaha hope loa o keia makahiki, oiai hoi ke kanaka Hawaii ma ka pahu hopu o kona ai hoopau. E ae mai oe e kaukau aloha aku makou Ia oe ma keia mau lani mele;
“Hao ke Koolau pau na mea’loha,”
“Hao ka mikioi i ke kai o Lehua,
Pua ia na hoa makani mai lalo-e.”
Ia oe hoi e H. M. Wini ke aloha nui, ka makua nana i malama a hanai i kau mau keiki paahana nei i na makahiki loihi a makou i noho kukulu hua kepau ai no ke “Kuokoa,” a loaa ai ia makou ka hoohanohanoia mai, “Na keiki ulele hua kepau.” Loihi no ko kakou noho like ana me ke kuikahi; aohe i ala mai na enemi, na hakaka a me na kuee iloko o keia wa loihi a makou noho ai malalo o kou malu. Aole makou i pauaho i ka hana, aole hoi i haalelo, aka, ke wehe mai nei nae oe i ka kakou pili paa i na kau akau. I kou hookaawale ana mai a makou aku ke pau keia makahiki, pela no hoi makou e kaawale pu aku ai mai ka luhi o kakou, ma ka poakalakala o kiea la Aloha oe, aloha makou.
Ia oe hoi e J. U. Kawainui, ke aloha paumako, ke kanaka Hawaii hookahi i noho loihi ma ka oihana hookele nupepa i loko o na makahiki he umi kumamalua a keiu i hala. He inoa wale no ko Wini ma ka nupepa, a o oe hookahi no kona lima hana. Ua heluhelu makou i kou mau manao hope loa i hoopukaia, a ua ike makou a hooia, ua oiaio kela moolelo mai ka mua a i ka hope. He ike maka makou no na hana a pau i hoike ia. Ua komo iloko o makou pakahi ka eehia a me ka walohia, no kau mau olelo hope, me ka manao a keia helu hope la, haawi aku makou i ko makou mau hoomaikai ana maluna ou, aka, ua haalelo hope nae makou, a na eo aku la ka hiki mua o na hoomaikai ana ia oe mai ko waho mai poe, nolaila, ua ahona no makou e hiki hope, mamua o ka nele loa ana.
E ae mai oe e Wini a me Kawainui, e hui aloha pukakou maloko o keia Helu hope o ko kakou luhi, a e haawi i ko kakou aloha nui hope loa i ka Moi, i na’lii a me ka lahui Hawaii holookoa, ka lahui hoi a ke Kuokoa i ku ai ma ke poo o kea o ana, i kela a me keia hebedoma, a ke hala nei ka umikumamaono makahiki, no ka hapai ana e hooholo mua i keia lahui.
Aloha no olua,
Aloha no hoi makou,
Aloha no hoi ka luhi o kakou.
B. R. KALAMA, P. WAINEE
ISAAC LEVI, ANDREW AULD
A me na hoa paahana pu hoi o ka “Lahui Hawaii.”
J. KAULAHEA. SAM’L KAAIKAULA.
A. KAHOOWALEWALE. KEAKAOKALANI.
A me ko makou mau kanaka wili.
PAHUKAPAOLE, WAHINEKANE.
Ano ma keia pepa, ua hiki mai ke KUOKOA ma ka pahu hopu o ka piha pono ana o kona mau makahiki he umikumamaono, a i ka 839 hoi o kona mau la hookahakaha maluna o kuu aina kulaiwi; a o ka ekolu hapaha o na la o kona ola ana, ua kaa no ia malalo o kau hookele ana. Nolaila, ia’u e hookuu aku nei iaia e kaa iloko o na lima o ka poe Kapena moku nupepa ili wale, na manao au e lawe uuku loa mai i keia wa e kalai manao hope aku imua o kuu lahui o ka waihooluu hookahi no ko kakou koho balota lunamakaainana e hiki mai ana.
E koho kakou i keia makahiki ae i mau kanaka mnaauao e hele aku ma kea no lunamakaainana; aole i ka poe e puni wale ana i ke kuai ia me ke ala a me na oihana a e ka naaupo; a ole hoi i ka poe e hoolilo wale ana i ka Manawa kupono me ke kakaolelo kuawili e hooloihi olelo ai; aole hoi i ka mea ko-u waha mawaho nei e hoakamai olelo ai me ke Akaka ole o kona kuamoo ke hiki aku oa i kahi o ka hana. Aka, e koho kakou i ka poe e aumaka like ana e hooikaika, e loaa na poimaikai i ka lahui a me ka aina.
E Haawi ana ka Moiwahine Kapiolani i ahaaina nui maloko o Hale Alii Iolani i ka la 1 o Ianuari, 1878. Ua hanau ia ka Moiwahine Kapiolani ma Kaawaloa, Kona Hawaii, i ka makahiki 1834, Dek., 31. O Kona makuakane o Kuhio, no loko o ke kuamoo alii o Haloa, a mahae hou ma na kuamoo o Hanalaanui a me Hanalaaiki, He Keawe a he Kalanikauleleiwi. O kona makuahine o Kinoiki no ke kuamoo o Nanaulu, a mahae mao Elepuukahonua, ke kumu lalani alii o Kanai a me Kakuhihewa o Oahu nei. I ka la 31 o Dek., ae nei, e like ana me 43 Ona mau makahiki; a i ka 1878 ae e hiki mai ana, ua like me alima makahiki o Konan oho Moiwahine ana me Kana kane.
-----
Ke mele Aloha no ke Kuokoa
Ma ka aoaoa akahi a ma ke kolamu mua loa o ka pepa o keia la, e loaa ai i na poe heluhelu o ke “Kuokoa,” ke mele aloha i hakuia e ka haku mele kaulana o Hawaii nei no ka pepa hope loa o keia 1877. Ke mahalo aku nei makou i ka mea haku mele, no ke kupono a me ke ku i ke aloha o ka hakuia ana o kela mele mai ka mua ahiki i ka hopena He oiaio na huaolelo a pau i hakuia a hookomoia ma kela mele, a ke lana nei ko makou manao, e lilo ia mele, i mea paanaau a mele mau ia e ko kakou poe puni mele
-----
Ka lawe inoa kolohe.
E J. U. Kawainui; Aloha oe:
Ua ike iho nei au ma ka pepa make wale “Ka Laui Hawaii” o ka Paha iho nei, i kekahi manao pane i ke “Kuokoa,” malao o ko’u inoa, aka, o ke kamailio ana nae, nou no ia e kuu Lunahooponopono aloha pau ole, ka mea a’u i aa ole ai e hoino aku ia oe ma na ano a pau, no ka mea, aole paha e loaa ana ia’u kekahi haku maikai e like me oe, ka mea hoi nana i hoomanawanui i kuu wa e houpuupuia’na e kinai make, kuu hoa pili i haawi i kona ola kino no’u, ka io o kuu mau io a me ka iwi o kuu mau iwi ponoi, i na makahiki he umikumamalua i hala. Ke hole aku nei au ma ke akea, o ka mea nana i kakau i kau inoa, ‘Kuokoa,” malalo o ka manao pane ia oe, he keu ia o na hana kolohe kiekie i hoikeia ma kea kea, a iwaena hoi o kuu lahui Aole hookahi kanaka Hawaii i hoao e kolohe i kuu inoa iloko o na makahiki a pau i hala, a akahi wale no i ka Poaha aku nei A mahope o kuu ninau pono ana, ua loaa ia’u ke kolohe, oia hoi he kanaka Nuuhiwa, ua hapalaia ka nuku i ka hili, a o ke aupuni kahi ona i hele mai ai, he panalaau no Farani. Ua manao au e hoopii iloko o na Aha Hookolokolo no keia karaima kiekie, aka, no kuu ike ana, o ka lahui kahi ona i hele mai ai, he aina pegana no ia, a ke hoounaia aku nei na kokua mai a kakou aku, no ka noomalamalama ana ia lakou, nolaila, o ka’u hqnq pono i noonoo ai i keia wa, o ka huikala aku iaia no keia karaima kiekie, a e ao aku iaia, mail awe inoa hou pela, “a o ka mea i oi ae i keia, no ka ino mai ia.”
E manaoio mai oe ia’u ma keia mea a mai hookomo i ka manao ino iki iloko ou no’u nei. Ua ike no hoi oe e Lunahooponopono, aole kaua i noho enemi iki mai kinohi mai a hiki i keia Manawa, a pehea la auanei au e hana ino aku ai ia oe, ina oia mau ko kaua noho’na aloha?
Owau no me ka oiaio
Kuokoa.
Honolulu, Dekemaba 28, 1877.
-----
NA PALAPALA Hoomaikai.
E J. U. Kawainui; ka Lunahooponoponopono i aloha nui ia e ka lahui o kaua, Aloha oe:-
O wau paha ka mui loa o ka poe e pahola aku nei i na hoomaikai ana ia oe. Ua ike au a ua heluhelu pinepine i kou leo laha hope loa, a he mea e hakukoi ana o na waimaka a me ka iini nui ana o ka maano e pahola aku imua ou, aka, ua kali au a hala loa mai i keia wa. Nolaila, e ka makamaka oiaio, ka makua o ka lehulehu iloko o na makahiki i hala, ke pokela o ka haahaa o ka poe i hookiekie ia ma ka oihana hookele nupepa, e oluolu oe e lawe aku i ka’u mau hoomaikai ana maluna ou iho, aole wale ma kea no o kau hana, aka, ma kou oluolu, heahea makamaka, a ike i na mea nui a me na mea liilii a pau e kipa ana ma kou keena, kekahi a’u e kukai pu aku nei ma keia leta.
A ke kalokalo ae nei au i na lokomaikai o ka Makua Lani, e haawi mai i ka oluolu, ke ola loihi a me na pomaikai, i kou wa e puka aku ai. Aloha, aloha nui kaua. J. Meemano.
Luna Lawe Kuokoa.
Kaneohe, Dek. 26, 1877.
-----
E. J. U. Kawainui; Kuu Lunahooponopono lua ole, Aloha oe:-
Mahope iho o ka puka ana ae o ka Helu 50 o ke “Kuokoa,” ike iho la au i ka hoolahaia ana o na hoomaikai a kuu mau hoa luna lawe nupepa o Honolulu nei maluna ou, aka, aole nae hoi ko’u inoa, no ka mea, owau no kekahi o na luna kahiko loa o ke “Kuokoa” malalo ou, nolaila, ku iho la au e noonoo a hooholo, e hoomaikai hookahi aku no au ia oe malalo o ko’u inoa ponoi, no ka mea, aole e hiki ia’u mahope iho o kou hoike ana i kou moolelo piha, ke hookuu aku ia oe e hele kohana me kakhi leo aloha ole mai a’u aku. E ae mai oe ia’u ano, e lawe aku i ka’u hoomaikai a me ke aloha pumehana e pahola aku nei maluna ou, a e hoomanao hoi, ma na wahi a pau au e hele aku ai, e loaa ana no ia oe na lima aloha a me na makamaka, na pomaikai a me na holomua ma kou ano o ke kulana a me ka hana.
Kapakaula.
Luna Lawe Pepa o Manoa.
Manoa, Dek. 25, 1877.
-----
I ka makamaka maikai,
Hon. J. Kawainui:
Aloha no.- No ka hiki ana mai o ka lohe i o’u nei a me na tausani ili ulaula o kaua e noho mai nei mai ka la puka i Haehae a pulelo loa aku i ka mole o ka aina i Lehua, oia hoi kou waiho ana aku i kp nupepa Kuokoa, na ka lima o na Kapena hou e hookele ia moku i ka M H 1878 ae nei e hiki mai ana, nolaila, ke pulili pu ae nei au i ko’u aloha, i kapa hoopumehana no ko’u kino holookoa, oiai ke hele ai nei ke anu maeele o kou aloha io’u nei, me he uwea olelo la e hoonaueue ana i kuu puuwai. Aloha ino. Nolaila, ke pelu iho nei au i ko’u mau kuli i ka lepo, a leha ae ko’u mau maka i ka lokomaikai o na lani, e malama mai i kou ola a kau i ka puaneane, a nana no e hapai ia oe mai kou kulana mua a i kekahi kulana klekie hou ae o keia aupuni; a oioi owau no kekahi i lawe i ka nupepa i na makahiki i opeakua ae nei mahope, a ua hooikaika pu no au i kekahi o ko’u au hoa, e lawe nui i ka nupepa, me ko’u manao la e noho kapena hou ana no la oe no keia makahiki ae, eia ka! e poho ana ia manaoolana o’u, nolaila, e aloha lulu lima kaua,
“E anoi e kipa ke aloha,
Ma ia poai anuhea.”
Me ka mahalo.
S. W. KEAWANUI.
Palace, Honolulu, Dek 25, 1877.
-----
Waikane, Koolaupoko, Dek. 22, 1877.
I kuu ipo aloha nui J U. KAWAINUI,
Aloha nui oe:-
Ua kau nui kuu manao no ka lilo o Ka Nupepa Kuokoa ia oe ka hookele hou, eia nae, ua make ia manaolana o’u, ua lilo aku i ke kanaka e ka hookele, aole hoi ia oe ka io ponoi o Hawaii nei, ka mea i olelo ia ma ka Baibala, “O oe no ka iwi o kuu mau iwi, a me ka io o kuu mau io.”
I kuu ike ana iho i na olelo aloha a pau, mai ka mua a ka hope, ua komo loa iloko o ka iwi hilo o kuu puuwai ke aloha oiaio, no kou hilinai ana maluna o ke kahua o ka oiaio, ma ka hookele ana i Ka Nupepa Kuokoa, i na makahiki umikumamalua, malaila oe i ku ai a lilo ae nei i ke kanaka o waho, a kue mai ia oe e Hawaii ponoi.
Nolaila, ke poloai ae nei au i na lani, e haawi mai i ke ahonui palena ole maluna o ko’u mau io ponoi, mai ka la puka i Kumukahi, a i ka welona a ka la i Lehua, e pahola mai i ko lakou aloha maluna ou, i hiki ia oe ke hookele hou i nupepa no kou lahui ponoi, mai ka aina kulaiwi nei, a ka aina makua ole.
E mau aku hoi ke ahonui o ka Mea Manaloa e kauo aku ia oe ma ka hooloihi ana i kou ola kino, a me na oihana e pili ana ia oe ma keia honua, owau pu no me oe, a me lakou nei ae iloko o kou palekaiko nani. Owau no me ke aloha, kau kauwa haahaa,
S. E. K. Papaai.
-----
Na Nu Hou Kuloko.
Na Kela a me keia mea e halihali i kona mau hala iho.
Ua ku mai ka moku Adimarala Pensacola ma ke awa o Honlulu nei, i ka auina la Sabati i hala, mahope o ka hala ana o 21 la holo alo i kehuehu, mai Kapalakiko mai.
-----
Ika po au ahi iho nei, na puhiia aku ka moku kiapa Lepo manu Reynard e hekau ana ma ka nuku o Mamala, e ka makani ikaika, a nalowale aku la; a i ka auina la Palua iho nei, Dce. 25, akahi no a hoi hou mai.
----
Ua ku mai i ke awakea Poalua iho nei, ka moku Jenny Pitta iloko o ka pilikia. Ua hoopihaia keia moku i ka aila, a e hoi ana oia i ka home mai Kapalapiko mai no Nu Pepeki, aka loohia koke i ka liu, komo mai nei.
----
Ke kaheaia aku nein a lala a pau o Ka Ahahui Opiopio Puuwai Lokahi o ke Capitala, e akoakoa ae ma ko lakou hale halawai mau, i ka hora 7 o ke ahiahi Poakahi, Dekemaba 31, no ke kai huakai ana me na ipu kuikui ma na alanui o ke kaona nei ia po.
-----
Aole o makou mau waimaka helelei, aohe @ ana a pela aku. O keia ka oello a ka mea aloha ole nona na makamaka a me na hoaloha i hala i ka lua. Ke u nei makou, no na makamaka a me na hoaloha i hookomo mai i na pili aloha.
-----
Ua nui ia mai makou e ke Kakauolelo a ka puuko o ka Moi e kanoho aku i ka poe a pau i polo@@a e hele i ka Ahaaina a ke Alii ka Moiwahine Kapiolani i ka la 1 o Ianuari, e lawe pu aku i na palapala kono, a e hoike i na kiai ma ka puka nui ma ke alanui Rikeke, i ole e hoohewahewa ia. E hoolohe i keia.
------
Eia ma Honolulu nei, na Peresidena o ua Ahahui Hoola Lahui o kela a me keia Apana i kukuluia ai ia mau hui. I hele mai nei lakou e haawi i ko lakou mau hoomaikai ana a ka la hanau o ko lakou poo, ka Moiwahine Kapiolani, ke Alii wahine ikaika nana i kaapuni i na mokupuni a pau, no ke kukulu ana e paa ka makia o ko laua aupuni.
Hanaio ka Haole!- ma ka nupepa KA LAHUI HAWAII o keia pule iho nei, ua hoomaka koke kona Luna Hooponopono hole oia o Paleka, e hana ino ia ekolu kanaka maoli nona ka aina, ma kana pane ponoi a ma ka kona mau kakalalo hoi. Ua pane ia ka Luna Hooponopono o ke Kuokoa o na makahiki loihi ma kana leta kaukau i kona luhi; ua kapaia o J. S. Kekukahiko, “he kanaka eepa;” a ua kapaia ke kanaka Hawaii, he manu aipilau. Nui ke awaawa o na olelo a ke kahunapule e ao mai nei ma ka awai o Kawaiahao, “mai manao ino aku o manao ino ia mai.” Nolaila, he hoike ana anei keia ua kupono i hookahi nupepa o kakou no keia mua aku, a malalo o ka hookele ana a ka malihini pilikana ole ia Hawaii nei? Aole anei ua oiaio ka’u i hoike aku ai i kela pule aku nei, “Ina hookahi wale iho no nupeap, a na lakou la ae hoi ka hookele ana, aole anei e punukuia ana ua kanaka manao kuokoa o ka aina? D. L. R. LAWEMEAHOU
Niupaipai.
P. S. No keia hana ino mai o ka haole, ke koi ikaika aku nei au ia oe e Kawainui a e ka lehulehu, e hoopuka kokeia i nupepa na na kanaka Hawaii, kahi e hoopukaia ai na manao o na kanaka Hawaii me ke keakea ole ia. D. L. R. L.
-----
“I hookahi Puuwai.”
[Koena mai ka helu 50 mai.]
Ke kono mai nei ia’u ka minamina ke aloha a me ke ake nupepa e kahea aku ia Hawaii Ponoi, Hawaii Oiaio, Hawaii Maoli, Hawaii Holookoa a me ka poe no hoi a pau o keia au holomua; e kuilima pu mai kakou me ka manao lokahi, e noi aku ia J U Kawainui, e hoopuka I nupepa hou no kakou ma ka olelo ponoi o ko kakou aina makuahine i aloha nuiia, ke loaa hoi i ia kekahi mau Hope kupuno a maikai, ma ke kokua ana mai iaiai ma keia hana kiekie.
No ka mea, o ka nupepa, oia ke kumuao nui ka aina. Ma ua koele mau ana o ka Papa Pai i kela a me keia hebedoma, i laha aku ai ka lono, ka ike a e na nu hou he nui wale o na wahi okoa, a lawa i ai kupuno e hoolawaia ai na uhane puni ike. Aohe mana e like me ka nupepa. He ai e lawa ai no ka lehulehu, a he malamalama nani hoi no Hawaii nai.
O ka Hole Baibala ka Helu 1 o na Buke i hoolahaia ma kea o nei, a ke hoolahaia nei no, a o ka Nupepa hoi ka Helu alua. Nui na enemi puuwai palauli i hooikaika e kinai iho i ka laha ana o ka Bailbala, ke kumuao nui Helu akahi o kea o holookoa; aka hiki ole no i ka mana o ka pouli ke upiki iho i na kukuna malamalama kumuao nui o na kanaka. Nona na kukuna e alohi ana ma na kihi o ka honua.
Pela no hoi ka nupepa, he mau enemi he lelehu wale, e ake ana e paina kakahiaka iaia a pau ae, a e hohola mau no na eheu o ka noho’na hupo ike ole-
Ua hopuia a hookolokoloia a hoopaa ia kekahi poe hoolana nupepa, no ka hapai ana i keia kumuao nui o ka aina. Aka, aohe manao ae o na hua kepau o ka papa pai ia ma@ hana ano Apolouono, aole no hoi i hopo ka inika i ka hamo ana iho i ka maka o na hua kepau e kuku ae ana a makaukau e honi aku me ka pepa keokeo; a i ke kaomi ana a kuu ae, aia ka he olelo, he nu hou, a pela aku. Nani ka mana, ka wiwo ole o ka papapai, i ke kokua ana i keia kumuao nui o ka aina.
Ua nui no na nupepa i hoopukaia a Hawaii nei, no ka pomaikai o keia lahuikanaka, no ka mea, oia kekahi hala nui o ka ike, e kokkua ana i na kanaka i hoonaauao ana. A eia main a inoa o na nupepa i hoopukaia ma Hawaii nei mai mua mai:
Ka Nonanona Hawaii,
Ka Lama Hawaii,
Ka Elele Hawaii,
Ke Kumu Hawaii,
Ka Hae Hawaii,
Ka Hawaii Ponoi,
Ke Alaula
Ka Hokuloa,
Ke Auokoa
Ke Kawaiahao,
Ka Hoku o ka Pakipika,
Ka Lau Oliva,
Ke Kuokoa,
Ke Kuokoa me Auokoa i huiia,
Ka Lahui Hawaii,
Ka Nuhou Hawaii.