Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVI, Number 50, 15 Kekemapa 1877 — HUAKAI MAKAIKAI A Liliuonamoku. [ARTICLE]

HUAKAI MAKAIKAI A Liliuonamoku.

fiu{fcaina e Ulumaialii.] lIELU 3. Ia ai ann aku a waenakonu paha, pnne ae la kekahi mea kamaaina i ka iniki, "nila! nila!" Nana ae la au i o a ianei, e ike i ke ano, aka o ka mea mua a'u i ike, o ko'u man ana i ka iuiki mai ke keonimana mai ma kuu akau. "Heaha hoi keia/ ; wahia'u? M E iniki aku oe i ka mea ma kou aoao hema, a pela aku e hele like ai," wahi a ka pane. Alaila hooaianao ae la au, oia ka ke ano oka nila. Ia niakou e hoonun nei i n* mea ai, a e haupa aua hoi i oa odo o keia papaaina ohuohu, a i haliiia *e molalo o n.) mea ai na ohu o ke kuahiwi, aia hoi, kahea ana kekahi leele, "nila !" Aole nae o'u hoolo he aku i keia leo, a he mea maiihini ioa no hoi ia ia'n, noleila, noho no au e ai. O ka Luuakanawui, ke nali mai ii no hoi ia i ba aweawe hee maka, a mau ana ka umi» ma kona liena. Alawa ae la oia me ka hoaa, a ninau ae la, "heaha hoi keia ?" Knla ia mai la ia e kekahi, "e iniki aku oo i ka mea ma kou aoao, a pela e helti like aku ai." A hiki mai la na iniki uei ia'u, aohe no hoi he eha i kana mai, no ka mea, he mau maiuu kona aole i kolikoliia i ke kefieturid 18, a o lakou no a pau iluua o'u, aohe no hoi he kouikoni aku a i kana ia»i. Ina paha he lima painp&lu ka mea oaua ia iniki, ina la "Ua olu iho, he wai ko laln," aka, aole hoi e hihi, nola'la, e lawe ho au i oa eha koni a pau, i mea e naoi ai ka poe a pau e kuupau mai ana i na akaaka lioo* 0 kei» mea he "nila," o»a no ka ioiki aku e hele poai ai a puni ka pue e noho like ana. Ua hoomaka mua ia keia h*na ma ka huakai aku nei a ke Alii i ka inokopuni kaili la. He mea hooiealea keia i ka wa e noho like ana, a ioa no e maa iho, aohe i kana mai ka wikiwiki o kapue poni lealea i ke kahe*, ke puuluolu ae, "niia ! nili 1" Apaukaaiana me ka maona, alaila, ua hookuuia ka papaainā, a hoi aku la kela a me keia mn kona wahi iho i hookaawaleia ai e ka ona nona ka hoaie, aole hoi i hoohuikania na Kt»ma elua ma kahi hoo kahi, noiaila, aa hiki loa ia'u ke pu&na ae maenei, ua mau ka maluhia o na iede. Ka lealka hoohoihui makao. 1 ko oa'lii a me ko oa leeie hoi aoa aku i ko lakoa mau keeoa, ua ulu ae la lakou kekahi manao hooolu ieaiea e hoopumehana ai, no ka mea, e koio mai ana k4 huihui maeele o ka mākaoi kehao mai ke koahiwi mai; a o ka poe malihini e hke me makou ma ke ano o ka noho ana o ia wahi, he ano pue ka noho aoa, e pukakui aoa na iede me oa kihei Sekokia, aooa Keonimaoa hoi me na pililakeke. O ka pi4oi a ua alii a me oa lede i Uwe »e ai ia wa koke 00, oia no ka paaoi a oa haole e kapa nei, "Ka paaoi aiopeke a me ke kaka." Ua komo pu aku iioko o keia p>ant kekahi mau keooimaoa opiopio o makoa. Aka, o ka nui o na kaoe a rae ka poe mak«ikai i paoe ia po, ua puaiheī aku la i oa keiki Popule a me Kaooowai, Hu mai ia ka aka a ka poe o waho, a pakela loa ako hoi ka Pupale ma au&iua. Xa ke kiiikilihooa na t hoopaa mai i ko waho paaoi, • na ke aomoe hoi i hoopau i ko io* ko paaoi. Ka i.a elua ma 'Maunawili. Ao ae la ka po oia Maunawili no, a wehe mai ia ka la i kona papile ka* pu o ki malamalama, a pau ae la makou a pao iwaho i®ient o qi maU paa, e hoo» a»a i oa moaoi «la o na rose e mai aoa oa pua i mohaia a me ea opuu e hoo-

roafc* ao* e tnoh«!*. He kaltabi*ka hoalohaloha ia • ko oakou mea kak»u i kap* ] aku »i. £ "ko ka moei" mai an», » e (< ku | fea oooi" aku sa«. £ kaaoa ana kahi | Uuoho a «ne na ka»e!e. £ ohuohu © mai | an* no kekahi poe i oa lei, • o kekabi poe bot e hele ioo aoi ke kai. Maauei tui ?ke aku at i k > Maraei hookapukspa ole, •k# t ua koa »ke« maoli no ia i kon* «ahi a p*u no ka ha&k«i »lii. A hakk ae U oa kipooa pooi|>ooi o ke ka- ; kih'uki, a ka loakaoi kouhiwi hoi e pa koloho aua, alaila, k*hea ia e&aiU u» »ln » oie kaoA huakai e k& me* hale, oiai ua makaukau k« papiama, e heie e n, i hemo ae ai k« houpo lewalewa o ka po. £ like uo me ka uoho aoa i ke ahiahi i haU e iho, a pela oo oukou 1 keia anami ahuaina, aka, o ka LooakaoAwa», oa hoi e aku ia. Ua ; ai makou a l&wa, a hookuu. IsLa PH kSA £ UAKAIKAI I KA WAI KAULANI. A hīki pouo ae 1» ki U i kooa oieridiioa awakea, aks f aole uae i hke koua weU oie ke awakea aia kua aiua papa oia hai o £ou. Lapa ae ia ka maoao puai makaikai o ka huakai, e pii e ike kuuiiika i keU wai kaulana, mauka ae o Mauuawiii, kahi wa< hui ī hoiiiiliia ai ua *a a pau o Kawaiuui. Kau ae la o Liliuouamoka maiiioa o ko* na lio uUula, a pii aitu lu wamua o ke poo 0 kaua huakai holoholo ho, uo ua wai kau* luua U. 0 ka hua inuikai i lua-» ma ia pii ana, oia 110 ka auau aua i kela wai e poaiia aua e oa kahiko mau o ka aka, *a ike kumaka aua a me k« hakuia hlu o keia iuuu Ulani uieie aiaUlo iho : l Akahi au a ike, Na kulu wai a ke aloha, £ houe nei i ke kino. | Hui, — mai uei e ke kiuo, ! i ka poli o ka maiie, ! Hone pono, pono aou i ke kino, A hanu-haua pono iho. | 2 Ike maka iho nei ho\ au, 1 I ka wai niU i ka iii, I ka wai noho mai i ka malu, | I ka wehi o ka paUi. 3 lUila ka nanea ena iho, 1 ka wui kopi i ka ili, Pulu eioelo ai makou, Xa kuiu wai oluila. A i ka hiki ana 'ma kauhale, ua haku hou ia e Vabine a me Ahulili keia uuu pauku inele maialo ibo, ma ka inoa "Mele Ipo HuoUi," a i manaoia, ua ku i ka lini : 1 N:ini wale kou ike ana, Na lehua popohe i ka uka f Kui i'a mai me ka palai, Uluwehiwehi o ia uka. Hui,—Koionahe uaai aua ke ala, raoa ī ka iau awapuhi, Ile ipo hooUi i ka wao, Lai ai Kaiemiii a kaua. 2 Na ka makani i awe roai, Ke ouaoii.'i iaulii o uka, A loaa o Kapiii la uei, I ka hoine hoohie a ka ohu. 3 Ka wai hui au o uka, Koiawe aua i na pali, llaiU oi aia lai pono, Ka wiliua me ke aloha. Na Luana Ahiahi. A hoi mai la ka huakai me ka ulu wehiwehi, e aahu piha ana mai na holahoio lio a na lio i na kohiko o ke kuahiw', alaiia iuaua iho U mukoa, ma na hiuieui kekahi, ma na hookiokio a uaa na houkaoi Gita aua j ke huii» ke kaai, a ke Gita a me na ! leo meie i ka wa hookahi e puuna mai ai, |aohe naneamai a kana i ka hooiohe aku. | A paq ka luana ahiahi aua, a me ka pai ina aua, aiaiia, na aia aku kekahi poe e nanea waie ai no, a o kekahi poe, ua kau aku la ua poo i oa ulona me he mea U o Welahu ka maiaoaa, e kaii a e hooluolu »oa oo ke ao ae. Ke Kakahiaka Poaha maMaunawili No ka loioa ioa o na po o keia mau la, ua aU ae keia a me keia e like rae kona uiha iho. oRka0 R ka poe i aia moa, kamumu niai la kamaa, nakeke mai 1% na paui puka a he aheahe <» na kepoai ke pahupahu ana malnna o na kipapa pohaku alaoui. Wehe oa&i ia kai ao, nioku ae U ka pawa, a he leo ka'u i loho iloko o ia poliuiiu e hooho aua, "Aohe keia be aianui a oukou e heie mai oei." A lohe ae U au i ka ieo i <a pane ana mai, "ka, e mea hoi au mei kau oa Ki ia ko «akon puka, a o i hoaa wale ma» oei a puka mai U maanei." O Hinau keia, e hoaa nei no ka uiea, ua hoomahua kona poe hoa moe i kumu e akaaka ai. O ka puka keia i maa ia Hinao, ua ki ia ae U ia a paa, a oa poka e kabi poe ma kekabi poka e ako, rne ka ike ole o Hioau. A puka aku U o Hioao, a palekana ia ioa la pah» ua uwe waienaka. A ia Hinao i puka «ko ai, iohe ia aku la na leo heue akaaka 1 o Pamaio ma. O ke kakahiaka alusi keia 0 makou tnt Alaonawili uei, a i keia awakea, e oaue aku ai no Koaioa. j K* PAPAUIIIAPU BBtl PO A MS KO»A i kalowaleana. j 1 ka auina U ooehioei, mahope Iho o ka hai ana mai o ka huakai mai ka makaikai mai, aia hoi komo aku U o Jeo iloko o \e \ keena o na lede, e haku a e mele ana kahi j poe. A i u» Jeo nei e noho oane« eoa, aia ! uoi ua hele mai kekahi !ede a hoonanea »aia, a Uwe hoohuahualaa aku ia i kooa papale kapu me ka palamimo. A i ko ua Jeo uei haohao aoa, a koho i ka lede nana | 1 Uwe, a hoole loa mai U kela' ska, ua U» j we hunaia aka no nae e Ukahi mau Itde ;

j ta*» hoi r huu» h> a »ko ni'owale lo*. | | O k» I«fcovi oa.o bot i« ike, aka. * Ja)ia iho [ an» n* «r»ht pap»te q»i » kekahi mnkam®j 4;* o Je«, hona 'ia e i», n ho»h>i pf>lolei i* « l hau». H-x»hofo iho la o JfO a n»e kon* i n>k«<n*k» lokoionikai,« hun* foa !«<>•*.» ' h io» huo o* Ude i o*p»ie no Je<>. P*U no 1-»«» i hun>* at « hlki i fc% «1 i hoi mui ; a\ o Jeo «** Ka%lo» o>*i. Heie «fcu Un« pr« !ede oei oie fc» mamo e h«o» hou i ps» ■ hi'le po no Je >. A v» mii *»u. ke **l» uei &» o Jeo uo i» paDnJe kupu.