Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVI, Number 46, 17 November 1877 — Page 2

Page PDF (1.90 MB)

This text was transcribed by:  Andrew K. Akao
This work is dedicated to:  Analu Akao - Halau Hula`O Kupukalau`ie`ie

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

MA KE KAUOHA.

 

  O KA Polima Ia 16 o Novemaba, ola @ la hanau o ke Alii ka Moi, e mlama ia i ia kulala Aupuni: e pan@a na ipuka o na liale Oihana Aupuni a poai ka a@oa,

                                                J. MOTT SMITH.      Kuhina Kalaiaina.

  Keena Kalaiaina, Nov. 7, 1877.                                                                               @ @

 

  Hoolaha—O ka poe a pau i ka i ke Auhao, aole i hoolaweia mai ko lakou waiwai a ke kanawai i ae @, e loaa no ia lakou ka hoopololeiia ma Kula Keena, a hiki i ka la i o Dekemaba ae nei. 

                                           J O CARTER, Luna Malama Bake

  Keena Waiwai, Novemaba 6, 1877.                                                                                    @

 

  Ua hookohoia o Mr. D. S. Kahookano i keia la, i Luna haawi Palapala Ae Mare no ka Apana o Kohala Akau Hawaii.                      J. MOTT SMITH, Kahina Kalaiaina.

  Keena Kalalaiaina, Novemaba @, 1877,                                                                             @

 

  Ma kaono Poaono, ia 29 o Dekemaba 1877, i ka hora 12 auina ia, e koalia aku ana ma ke ko@aia, ma kea la komo o ka aoao mauka o Aliiolani Hale, Eono.&, Loi, e waiho la ma Auaukai, Waikiki: a penei ka na@o ua eka o keia a me keia @@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@.

  O ke kii a me ka Palapala Anaaina o na aina i oialoia maluna, e ike ia no ma ke Keena Kalaiaina.

                                                                        J. MOTT SMITH, Kuhina Kalaiaina.

  Keena Kalaiaina, Novemaba @, 1877.                                                                                @

 

Keena Waiwai, Honolulu, Nov. 4, 1877.

    HOOLAHA—O na mea a pau e makemake ana e maopopo pono ia lakou na aohau o na waiwai i auhania ma@ o ka hoopuka ana o ka Ahakiekie i ka olelo hooholo, e loaa no ia lakou na hoo@an@ ana main a Luna Helu mai aka; ina ua pau e ka hana a ka Luna Helu, e nianau i keia Keena. O na hoopii a pau main a auhau ana mai a ka Luna Helu maluna o na waiwai, e hoike maopopoia lakou.   J O CARTER. Malama Buke Nui o ke Aupuni.

 

  Ua hookohuia na kanaka malalo iho, i mau Laia no na Papa Hoopii Auhau o ka 1877:

 

OAHU.

Honolulu…………………….E P Adams, A S Cleghorn.

Ewa and Waenae……………H U Mahi Kaahaana.

Waialua……………………..S F Anderson, N Kalaiwaha and P Kahalehui

Koolauloa……………………Wahinemaikai. J Naili.

Koolaupolo………………….Edwards, P Kahuhu.

 

MAUI

Lahaina………………………T C Forsyth, A Pali.

Wailuku……………………..W F Mossman, J Haole.

Makawao…………………….F L Clark, M Kapihe.

Hana…………………………M Kahunaalole, Sa@ Kaai.

Molokai………………………J K@, J Kekuhi.

Lanai………………………….J Nailikipi, Apaki.

 

HAWAII.

Hilo……………………………J P @, E Richardson.

Puna……………………………S H Kaaiili, Kapahu.

Kau…………………………….C N Spencer, J Kauhane

S. Kona………………………...H Cooper, S Kekumano.

N. Kona………………………...H N Kahulu, H Greenwelt.

S. Kohala……………………….G C Williams, Z Paakiki.

N. Kohala……………………….J Wood, D K Naiapaakai.

Hamakua………………………..J K Kaunamano, R P Kuikahi.

 

KAUAI

Koloa……………………………G T Shipley, A K Mika.

Waimea………………………….P R Holt, G R Rowell.

Lihue…………………………….S Kulu, @ W Wilcox.

Hanalei…………………………..A Kahano@ai,  Puiki.

Anahola………………………….Kaiaahue, Kaaka.

Niihau……………………………Keale, Kimo.

                                                            J. M. KAPENA, Kuhina Waiwai.

  Keena Waiwai, Novemaba 6, 1877.                                                                                    832 @

 

  HALEHOOKOLOKOLO:HONOLULU.—Ua hookohu aku ua Lunakanawai o ka Aha Kiekie i keia la, ia Antone Rosa, i Kakauolelo, Kokua no ka Aha Kiekie, Kakauia i keia la 2@ o Okatoba, A D. 1877,  Ma ke Kauoha a ka Aha.

            831 315                                   JNo. E. BARNARD. Kakauolelo Nui.

 

  AHA KIEKIE.—Ka@ o Okatoba. A D 1877.—Ke hoike ia ku nei ka lohe i na mea a pau, o G B K @ @kane, he Loio o na Aha o keia Aupuni, ua holoia kona inoa mai ka lapa laoa aku o ka poe e lawelawe ana i ka oihana lolo o keia mau Aha, no kona imi loaa ma kea no hoopunipuni. Ma ke Kauoha a ka Aha.                                                              J N O. E. BARNARD.

  Honolulu, Oct 27, 1877.                                                      831 3ts     Kakauolelo

 

  Ke hoike ia`ku hei ka lohe i na mea a pau, o na poe malalo iho nei, he mau ohua lakou no ke Kuhina Noho o Amerika Huipuhi, e like me ka mea i hoikuia mai i keia Keena e ka His Ex. James M Comly, ke Kuhina Noho o Amerika Huipuia.

            Mrs Mary McKay, he Amerika

            George A. Caiter, he Amerika

            Paulo, he Hawaii

            Ah chew, Honokaona, Kina

                        J MOTT SMITH, Kuhina Kui kawa o ko na Aina e.

  Keena o ko na aina e, Honolulu, Oct. 19, 1877.                                                      830 3ts

  O NA Palapala Kuai, Hoolilo a hoolimalima, e palia lakou i ka iloailona Pai mamua o ka lawe ana mai i ke Keena Hooialo Kope, no ka hoopaa ana ma ka hoke.

                        THOMAS BROWN, Luna Hooia io Kope.

  Keena Hooialo Kope, Oct. 24, 1877.

Aponoia                                                                      J MOTT SMITH, Kuhina Kalaiaina.

 

  Ua hookohuia o Mrs. S W Wilcox e ka Papa Hoonaauao I Luna Kula no ka Apana o Koolau, mokupuni o Kauai.                                                W JAS. SMITH, Kakauolelo.

  Keena Hoonaauao, Oct. 24, 1877.                                                                           830 3ts

 

  Ua hookohuia keia mau Keonimana malalo iho, i mau Luna Haawi Palapala Ae Mure, penei:

            T. Seta, no Hanalei, Kauai.

            David Alawa, no Kona Akau, Hawaii.

                                                            J MOTT SMITH, Kuhina Kalaiaina.

  Keena Kalaiaina, Oct. 15, 1877.                                                                              829 3ts

 

Hoolaha.

 

  O na Bona Aupuni Hawaii ma na pua dala he $100, $200, $500, $1,000 a me $5,000, e uku aku ke Aupuni he 7 keneta no ka makahiki, a e ukuia iloko o aole e emi malalo o umi makahiki, e hiki no ke loaa ma ka pua dala e kau palenaia ai, a hiki i ka wa e hoike hou ia`ku ai, ke noi mai i keia.

Keena.                                     JOHN M. KAPENA, Kuhina Waiwai.

  Keena Waiwai, Aug. 27, 1877.                                                                                828 tf

 

Hoolaha.

 

  O na Kahu Malama Keiki, na Lunahooponopono Waiwai, na Lunahooko Kauoha a Kahu Malama Waiwai e ae paha a makemake ana e hoopukapuka, ke hoike ia`ku nei ka lohe ia lakou, e hoopuka ia no na Kona Aupuni Hawaii, na puu dala he $100, $200, $500, $1,000 a $5,000 paha, ma ka ukupanee ma ka 6 keneta no ka makahiki, ke noi mai i keia Keena, a e kau palehaia no hae ka nui o ke dala e hoopuka`i.                 JOHN M. KAPENA, Kuhina Waiwai.

  Keena Waiwai, Aug. 27,1877.                                                                                 828 tf

 

  He Hoololi i manaoia no ka Pauku 20 o ke Kumukanawai i haawiia ma ka la 20 o Augate, M H 1864, e like me na olelo o ka Pauku 80 o ia Kumukanawai.

  E hoololiia a ma keia ua hoololiia no ka Pauku 20, ma ke kapae ana i ka huaolelo “Ahakakau” mamua iho o na huaolelo, “iloko o ka Hale Ahaolelo,” a penei e heluhelu ia ai ua Pauku la:

  Pauku 20. E maheleia ka Mana Nui o ke Aupuni i ekolu Apana okoa, oia hoi ka Mana Hooko, ka Maua Kau Kauawai, ka Mana Hookolokolo.

  E ku kaawale ia mau mahele ekolu; aole hoi e noho kekahi Lunakanawai iloko o ka Hale Ahaolelo.

  Aponoia i keia la----------------------o-------------------------M H 1876

 

  He Hoololi i manaoia no ka Pauku 6, o ke Kumukanawai i haawiia ma ka la 20 o Augate, M H 1864, elike me na olelo o ka Pauku 80 o ia Kumukanawai.

.  E hoololoia a ma keia ua hoololiia no ka Pauku 61 o ke Kumukanawai, a penei e heluheluia ai ua Pauku la:

  Pauku 61. Aole no e kohia kekahi i Lunamakaainana ina he pupule a he hupo paha, a ke ole ia he kanaka malalo o ka Moi, a ke hiki ole aku oia i na makahiki he iwakaluakumamakahi, a ke ike ole hoi i ka heluhelu a me ke kakaulima, a ke maopopo ole hoi iaia ka helu waiwai, a ke ole hoi oia i noho ma keia Aupuni i ekolu makahiki, mamua iho o kona kohoia ana; a ke ole hoi ona waiwai paa, a waiwai lewa paha i maopopo i hihia ole iloko o keia Aupuni e like me elima haneri dala.

  Aponoia i ka la-----------------o------------------M H 1876

  HUAKAI KAAPUNI IA OAHU.—E hele kaapuni ana ke Kama Aliiwahine Liliu o na Moku i keia mokupuni,i ukali ia e kona pokii a me ka lana kaikamahine alii. E haalele ana ia Honolulu, ma ka hora 9 o ke kakahiaka Poaloa aenei, Novemaba 20, a e holo ana me Makapuu ae ahiki i Maunawili, Hooluolu malaila elua po; a mailaila aku i Kualoa, Kahuku ahiki i Waialua. Hoomaha ma Waialua hookah pule, alaila holo ae a noho i Makaha i elua po. Mailaila mai e hoi ai no Ewa a me Honolulu.

 

Ka Nupepa Kuokoa

--ME—

KE  AU  OKOA

I HUIIA.

Published every Saturday, $2 a year

 

HONOLULU, NOVEMBER 17, 1877.

 

  UA HOOMAOPOPOIA mai ia makou, a kekahi la o keia pule ae, e huli hoi aku ai ke Alii ka Moi no Kauai. Poakahi paha, a i ole ma ka Poalua paha.

 

  

  UA LOHE PONO MAI MAKOU, e hele makaikai ana ke Alii ka Hooilina Alii Liliuonamoku i ka mokupuni o Kakuihewa nei. E haalele ana i ke kulanakauhale alii mahope iho o ka hora 0 o ke kakahiaka Poalua aenei, a e holo ana ma Makapuu ae a I Waimanalo a Maunawili. Ke kalokalo aenei makou, e ukaliia kana huakai e ka holopono.

 

  KE HOI MAI nein a po mahina konane o Honolulu nei, a ua helu akahi iho nein a keiki puhi ohe i ka po Poaha iho nei ma ka lakou hana, a e pakui hou ana i keia po ma ka Emma Kuea. E mahaloia ka lakou mau mea kani hoohauoli puuwai.

 

  AOHE WA ano waiwai e ae o Hawaii nei e like me keia wa mahope iho nei o ka hooholoia ana o ke kuikahi panailike. Ke pakui hou ia mai nein a moku holoholo pili aiua a nui loa, a ke hoalaia mai nei hoi ka paeli nui ana i ka waiwai o ka aina Ke holomua nei o Hawaii ma na hana e ulakolako ai, a o ka poe e nele ana, aole no hai ae ia hewa, aka nona iho no.

 

  UA LOHE MAI nei makou, ina e makaukau ka Likelike i ka Poakahi aenei, alaila e holo ana no oia ma ia la no ke kaapuni ia Hawaii. A ina e makaukau ole, alaila, e kaulua ana a ke ahiahi Poalua ae. Ua loaa mai nei kona huila hou, a e hookomoia ana i keia la.

 

  KE PII AENEI ka hikiwawe o ka paa o ka mokuahi hou o Kapena Hopena; a ina e hoomauia aku ana pela, alaila, e hoolana io ia ana oia ma ka la Hape Nui.

 

  UA HOOPUKA aku makou mamua iho nei, aia ma Kapalakiko kekahi mau Komisinai i hookohuia e ke Kuhina Waiwai o Amerika Huipuia, e hele a e huli iloko o na buke o ka Hale Dute ma Kapalakiko i kea no o ka hana a ke Kuikahi Panailike mawaena o Amerika Huipuia a me Hawaii nei. Ua manao uhihewa kekahi poe ma Amerika, na hookomo hewaia aku iloko o ko lakou makele, kekahi mau waiwai i aeia ma ke kuikahi, aka, aole nae i hooulia a i ka hele ana mai o keia mau Komisina a ninauninau i na mea a pau e pili ana i ka hana ana o ke kuikahi, na hoi lakou a na hoike aku aole lakou i hoopunipuniia e na hooko ana o ke kuikahi, a ua ikeia no hoi, ma kahi i manaoia e hakahaka ana ko lakou mau loaa ma keia kuikahi, ua hoolawai lakou a lawa pono. Ua nui ka hooikaika ana o ko kakou mau makamaka ma Kapalikiko e pane pono ia na ninau a pau e pili ana no keia imi ana o na Komisina. Ma keia e ikeia ai, ua pau na hopohopo no ka olepeia o ke kuikahi. Aka aia no nae ma Nu Ioka kekahi mau Hui Hoomaemae Kopaa nui no lakou na miliona dala i houluluia a lilo i hui nui, i komo e na makou a me na hopohopo i o la honua no ko lakou pomaikai iho, no ka manao o komo loa aku ko kakou mau kopaa i ka Hikina, a paonioni i ko na hui pomaikai. Aka i ka hoomaopopo ana i keia mau mea, aole i hiki loa aku ko kakou mau kopaa ma ka Hikiua aku o na Mauna Pohaku, aia no ma keia huli o ua mau lalani ma mauna la. Aka, oiai keia mau mea e hoonioniia mai ana, he mea pono no ko kakou Kuhina noho ma Wasinetona ken oho paa oia ma kona kulana hana i na wa a pau a ka Ahaolelo e noho nei, malia o ala mai kekahi ninau liilii, alaila e pane aku oia. Mai hoi oia I Maine e noho ai, a loaa ka hana, alaila holo mai. He pono iaia ke makaala loa no ko Hawaii nei mau pomaikai malalo o keia kuikahi panailike.

 

            Ua hoomama ia mai ka luhi o ka hakilo mau ana i ko makou nei keena hana, ma ka ikea hou ole ia mai o na ouli hoopahaopahao o ka eepa; ua malu a lai ko makou mau kuono; aka, ua puiwa paha i ka makou wahi iki hao io, i kiei hou ole mai nei ma ko makou ipuka; aka, ma ka Poaha iho nei, he leo olalau ka makou i lohe`i ka pa-e ana mai, i halo aku ko makou hana, e ku an aka pihe oia kauhale, a he kanaka ke kolou ana ma ka puka me ka o-o pokole ma kona lima, e paeli ana ia i ka honua, me ka haa naka ana o kona mau kuli, a e helelei ana kona mau kulu waimaka; a i ko makou ninau ana i ke kumu o keia, haiia mai la, ua heo aku la ia makamaka, a nolaila keia makena; a hoomanao ae la makou, nolaila na ouli pahaohao a makou i ike mua ai; a nolaila, ua makana aku makou i uhi kanikau no kona wahi hale lepo. Ua ikea a-a, oia hoi-e kuailo ma-i.

 

KA LA HANAU O KA MOI

MA HONOLULU

 

  Ineihinei, Novemaba 16, oia no ka la hanau o ke Alii ka Moi Kauliluaikeanuwaialeale, o ka puni ana hoi ia o na makahiki he kanahakumamakahi o Kona ola ana, a i ka eha hoi o Kona au makahiki ma ka Noho Alii o Hawaii. Ua malamaia keia la ma Honolulu nei, e na ano kanaka waihooluu like ole, ma kea no hookelakela loa i ko na la i hala.

NA HIOHIONA O KA LA,

  Mamua o ka wehe ana ae o na kukuna malamalama o ka la, aia hoi, ua hoalaia mai la na mea a pau e moe ana maluna o ko lakou wahi moe, e nap u kani kui lua o ka puu o Puowina, e hoike mai ana, eia ka la i hanau ai kalani a Hawaii. A puka io mai la ka la me kona nani lua ole, e wehe ana a malaelae i na hoailona poluluhi, a waihoia mai la o ka maile wale no.

  Mawaena o keia wa a me ke awakea ua ikeia aku la ka hapa nui a na kanaka e mikokoi ana I na makeke o kela a me keia ano, e ahai ana hoi kekahi poe i ka lakou mau makana i ka haku no na ka la kuakoko e malamaia aku ana, a o kekahi poe, e hoolako ana ia lakou iho no na mea e hoomanao ai i ka la hanau, ma ka hoahaaina ana a ai malu ana ma na hale pakahi iho o kela a me keia ohana.

 

KA HANA NUI O KA LA.

  I ka hora 10 a mahope iho, ua malama ia ka hana nui o ka la i manaoia ai he mea e hoohauoli ai, na heihei waapa maloko o ke awa o Honolulu nei.

  Mamua ae o keia wa, ua haiamu ae na kanaka like ole o na waihooluu ma ka uapo o Ainahou, ma na moku ma ke awa a ma na waapa, me la manao kaunui e like i na hana o ka la, a oia keia malalo iho:

  1  Heihei Waapa Pea.—Hoomaka hora 10 A M, mai ka uwapo ma Alanui Papu, holo pololei ma ke awa malalo o ka mouo laau a me ka mouo pele, a malalo o ka waapa i heleumaia mawaho ae o Waikiki, hoopuni ia waapa, alaila malalo o ka waapa ma ka aoao malalo o ke awa, alaila hoopuni ia waapa, alaila holo malalo o ka mouo pele, hoopuni ia mouo, alaila huli hoi a i kahi i hoomaka ai, e ku ka mouo laau ma ka akau a holo pololei ma ke awa. Manawa e holo ai, he hapalua minute no ke tona. Makana mua $75; makana elua $30: uku komo $5.

  Eia na waapa pea I komo malalo o keia heihei: Iulia, No J. Fisher; Anoano Ipu-pu, no W. F. Williams; Paulino, no W. L. Wilcox a me Henerietta, noKimo Pelekane opio. Ua eo ka makana mua ia Paulino, oiai, o kona Manawa i holo ai, he 3 hora am 12 minute; a o ka lua, ia Anoano Ipu-pu.

  Ua poino o Henerietta ma keia heihei ana, no ka mea, ma ka hora 10 a me 45 minute, iaia e hoopiipii ana maluna aku o ka mouo manuwa, me na hiohiona a pau o ka eo iaia, aia hoi, haki pu ae la kona kia mua a haule iho la ilalo, no ka paa loa o na pea i ka makani; a mahope iho, hina wale iho la kona kia hope. Aole mea i eha, aka, e ole kahi mokuahi Robbie, nana i kolo mai a komo i ka uapo.

  2  Heihei Waapa Kiki G Hoe.—(Na ka poe aole i mua i ka hoe waapa.) Mai ka mouo maloko nei o ke awa, holo pololei iwaho malalo o ka mouo laau, a huli hoi maluna a komo hou mai ma ke awa a hiki i kahi i hoomaka ai. Makana mua $30; maka na elua $20; uku komo $2.50

  He eono ka nui o na waapa i komo ma keia heihei, Minnie Burns, Pa, Liliu, Waialeale, Piolani a me Aliiolani. Ua eo ka makana mua ia Piolani, no ka Moi ia waapa, oiai, o kona Manawa, 21 minute a me 45 sekona; a o ka makana elua, eo ia Waialeale.

  3  Heihei Waa.—(No na waa aole oi aku mamua o ke 30 kapuai ka loa.) Mai ka mouo maloko nei o ke awa, a holo a hoopuni i ka mouo mua ma ka aoao ma Waikiki o ke awa, a hiki i kahi i hoomaka mua ai. Makana mua $20; makana elua $10; makana ekolu $5.

  He 3 ka nui o na waa i komo i keia heihei, Puakauwahi, Kakaako a me Kaalalo, oiai o kona holo, he 9 minute a me 55 sekona; a o ka makana alua ia Puakauwahi.

  4 Heihei Waapa Kiki 6 Hoe.—E like no me ko ka keikei elua. Makana mua $50; makana elua $20; uku komo $2.50.

  He 5 waapa ma keia heihei, Minnie Burns, Liliu, Piolani, Aliiolani a me Rainbow. Ua eo ka makana mua ia Piolani, Manawa holo, he 20 minute a me 33 sekona.

  5 Heihei Waapa 2 Hoe.—(Na ka poe aole i maa i ka hoe waapa.) E like no me ko ka heihei waa, e holo malalo o ka poe a hoopuni. Makana mua $20; makana elua $10; uku komo $1.50.

  He 2 waapa ma keia heihei, oia o Eureka a me Honolulu. Na Eureka ka eo o ka makana mua, Manawa holo, 11 minute.

  6 Heihei Au.—E haiia kahi e au ai ia Manawa e ka mea nana e kahea. Malana mua $10; makana elua $5.

  He nui ka poe au, a ua eo nae ka makana mua ia Hoinoino, Manawa au, he 4 minute a me 10 sekona; makana alua, ia Hokai.

  7 Heihei waapa 1 Hoe U@e.--Mai ka hale kukui a hiki I ka mouo maloko o ke awa. Makana mua $10; makana elua $5; uku komo $1.

  He 4 waapa ma keia heihei, Reinder, Tuscarora, Aeto Amerika a me Eureka. Ua eo ka mua ia Aeto Amerika, Manawa holo 13 minute; a ia Eureka ka lua.

  8 Heihei Waapa 4 Hoe.—E like me ka heihei 6 hoe. Makana mua $25; makana elua $15; uku komo $2.

  He 5 waapa, Minnie Burns Liliu, Honolulu, Aliiolani, Rainbow. K mua eo ia Honolulu, Manawa holo, 25 minute 50 sekona. Ka lua, eo ia Minnie Burns.

  9 Heihei Kapu.—Mai ke alapii makaio ka uwapo mokuahi a hiki a hoopa I ka mouo maloko o ke awa. Makana mua $5; makana elua $2.

  He 4 kapu, eo ia Manu Kai, Manawa, 3 minute 33 sekona; eo ka lua ia Kaloio.

  10 Heihei Waapa 2 Hoe.—E like me ka heihei 5. Makana mua $20; makana elua $10; uku komo $1.50.

  He 2 wale no waapa, eo ka mua ia Honolulu, Manawa, 12 minute a me 20 sekona; a o ka lua, ia Aeto Amerika.

  11 Heihei Waapa Huelopoki.—E like me ka heihei 4. Makana mua $50; makana elua $20; uku komo $2.50.

  He 5 waapa. Eo ka mua ia True Blue, Manawa, 22 ,inute a me 45 sekona; a o ka lua, ia Onward.

  12 Heihei Waapa Nunui.—E like me ka heihei waapa 6 hoe. Makana mua $50; makana elua $25.

  He 2 waapa wale no. Kauaheahe no ka Moi a me Keliialoha no ka Hui Waapa. Eo ia Kauaheahe ka makana mua, Manawa holo, 21 minute a me 47 sekona, malana alua, ia Keliialoha.

  O keia iho la ka panina o na hana lealea o kea o, a I ka poi ho, he hulahula haole ma ka Hotele Hawaii no na haole wale no, a ua hookaeia na kanaka Hawaii ka poe non aka Moi.

 

NA  NU  HOU  KULOKO.

 

            I ka la 17 o Sepatemaba, make iho kea lii ka Moiwahine Pomare o Bolabola, (Tahiti) no ka mai ma ka puuwai. Ua paoiia kona kalaunu e kana keikikane Ariane.

 

            Ua ano maluhia ka nui o na kanaka ma ka ia hanau o ka Moi, a he 2 wale no i hoopaeia ma ka Haleiwa no ka holo nui, 12 no ka ona a he 1 hoeha.

 

            Ua loaa mai nei ia H. M.Wini, a e kuaiia aku ana mai kona Hale Huai Buke, he buke mele hou loa ma ka olelo haole. Ua pai puia na hua mele a me na olelo. O kona inoa, he “Coloial Singer” Kumukuai, he 50 keneta.

 

            Ua kani ae he hele pau ahi i ka hora 12 a me 40 minute o ka po nei, aka, na pio e no mamua o ka puka ana o na kaa wai.

He Kuka komo a me ka Paku ma kika ka mea i pau i kea hi, no ka hale ma Ewa iho o ka luakini o Kaumakapili.

 

            Ke ike ia aku nei ka hookamaaina ana mai a ko kakou mau keiki kalewa puhene manu a luana mauka iho o ka luakini o Pelelewa; uluwehi ia wahi i na kaa i ohuohu i na puhene manu.

 

            Ke ike ia ake nei o Makauakeke ma i ka nonono mai ma na pali uapo o kakou, ma ka lakou oihana he lawaia; aole paha mea o lakou e hoi nele ana, oiai, he kikina laki keia o lakou, ke hoi aila nei i ka home.

 

            Keu hi ia nei ke alanui Alii me ka pohaku mawaho aku nei o Kulaokahua, no ka hoomaemae ana i na wahi i kina ona a oi aku ka nani a me ka maikai o kona kulana, no no kaa a me ka poe koele wawae.

 

            HE INOA NO KE KAMA ALIIWAHINE OPIO KAIULANI.—Ua hoouhala mai no ka hoolaha aku, he inoa no ke Kama Aliiwahine opio non aka inoa makamae maluna ae. No ka piha loa o ka pepa o keia la a hu, nolaila, ua hoopaneeia a keia pepa ae.

 

            Ia`u e walea ana i ka pa kolonahe a ke Kiu wai Opua olalo, ua hoohikilele ia ae la, ko`u Puuwai i ka lohe ana aku i ka leo mele o na Keiki o ka Liliuokalani Club, i kukai pu ia mai hoi e ka leo nahenahe o na g te, a e hooipo mau ana hoi ke Aliiwahine o ka po me ka lakou mau mea hoonanea.

 

            Mamuli o ka hahai mau ana o na ulia pomaikai i ko makou mau tausani poe heluhelu, me ka halawai mau ana me na nuhou hope loa o ke kaua, pela no makou e molowa ole nei i ka hoolawa ana aku i ke kiekie a me ka hohonu o na lono hauoli o na mana aupuni elua e molia mai nei i ke ola makamae o ka laua lahui kanaka; a eia mai ke pane ia aku nei.

 

            Ma ka po Poaha nei a me keia po, i hoonanea piha ia mai ai kakou me na leo mele oilioli po mahina mai ko kakou poe Puhi Ohe mai, i ka wa a ke aliiwahine o ka lewa i kuupau mai ai i kona nani lua ole, iwaena hoi o ka meha a me k alai malie o ka waiho ana a ka makuahine honua, a hookahi wale no leo loheia, oia ka ikuwa o ke kani a na ohe, iloko hoi o. ka 196 o ua puhi ana ma ke kahua Emma Kuea.

 

            Mai ia Ukali ma mai, i hai ia mai ai ia makou, he olioli lealea Europa kai haawi ia ae e kekahi o ko kakou mau kamaaina haole ma ka home hooluana o Waila ma ka aekai o Waikiki-kaim malalo o ke ani peahi a ka lau niu a me ka nani molale maikai a ke aliiwahine o ka po, a hiki wale aku i na hora anoano o ke aumoe; malaila ae ke alii ka Moi a me ka p@ali Puhi Ohe o ke aupuni. Ua haiamu pu ae malaila na kamaaina oia mau wahi no ka hoonanea ana ia lakou iho me na leo koolo o ka violin a me ka leo honehone o ka ohe keleawe, i pahola loa ia aku hoi e na ehua makani a hoaikane aku la me na opuu nalu a na keiki pakaka nalu o Kawehewehe.

 

 

 

NU HOU O NA AINA E.

 

KE KAUA NUI MA EUROPA!

 

Ke Auhee nui o na Tureke!

 

Puni o Pelevena I na Rukini!

 

   Ma ke ku ana mai o ka mokuahi Auseteralia, i ka hora 9 a mahope iho o ka po Poakolu iho nei Nov. 14, iloko o na la holo 7 a me 14 hora mai Kapalakiko mai, ua loaa i ke KUOKOA na mea hou ano nui a pau o ke kahua kaua ma Europa a me Asia. No ka pomaikai o ko makou mau tausani poe lawe pepa, ke hoonoanoa aku nei makou i na mea hou a pau no ko lakou pepaaina mea hou.

NA KAUA HAHANA IMUA O PELEVENA.

 

  Ladan@, Oct. 26.—Ma ka palapala hoike pili aupuni a@na Rukini i kakauia ma ka la 25 imua o Pelevena, ua olelo mai ia penei: I ka la ineihinei, mahope iho o ke kaua hahana ana me na Tureke no na hora he umi, me ke kaua hui pu mai o kekahi hapa o na koa Imeperiela, ualilo mai ia Generala Gouka kekahi kulana ikaika mawaena o Guruj@, Dubulk a me Teliche. Nolaila, ua kukulu iho la o Generala Gouka iaia iho ma ke alanui Sofia, me ka hooikaika pu I kona kulana ma ke kukulu ana i mau papu. O ka hopena o keia kaua ana, oia ka lilo pio ana mai o Achmet Paso o na koa Tureke, me kona ukali poo a me kekahi mau aliikoa Beritania lehulehu a me 3,000 mau koa hele wawae paha a me hookah mahele koa kaua lio. He 4 mau pukuniahi a me ke ahua nui o nap u kaupoohiwi raipela a me na lako kaua e ae i lilo pio pu mai. O ko na Rukini poino, aohe i ike ia, aka, ua nui no ka make.

  Ua hoike pili aupuni aku hoi o Suleimana Paso, i kona poo ma ka oihana, ma ka la 25 o Okatoba penei: i keia la, ua lele kaua mai he 12 bataliona koa hele wawae o na Rukini, me na kaua lio a me na pukaa maluna o na mea hana a na Tureke ma Rusaka. Ua puka hoonou kaua aku na Tureke me ka hoikaika e hoemi aku i na Rukini e noho ana ma ko lakou mau laina eli loa ma Baigosa, me ka poino o 450 Tureke i make a eha. Ua lele kaua pu mai he eha mau mahele koa Rukini i ko na Tureke mau laina ma Loma, mai Jovanciftlem, e kokoke la i Kosovo ma ka akao, a I Soloneka ma ka hema. Ua emi aku na Rukini me ka poino o 800 koa i make a lilo pio.

KE KULANA IMUA O PELEVENA—HE KAUA NUI KOE A HOOUKAIA.

  Kikako, Oct. 27.—Ke hoike mai nei ka mea kakau o ka nupepa Manawa, penei ke lokahi nei ka hoike o na lono, o na launa ana a pau a ko Pelevena me ko waho aku nei, ua oki puia; a o ka hopuni ana keia ia Pelevena ua puni loa, aka o na puali koa Rukini nae ma ke komohana o Vid, aole lakou i hele mai a kokoke loa i mea e hoopauhala ai i na hana pale a na Tureke. Ina he oiaio, ua oki puia ko Osman Paso launa ana me ku waho aku nei, he mea kanaloa ole aia o Osman Paso iloko o ke kulana kupilikii, a o ka mea wale no i koe iaia e hana ai, o ka haawi pio a i ole, o ke kaua mai e puka oia i waho nei. O ka maopopo loa o ko na Tureke auhee nui ana mai nei a me ka lilo pu ana aku o ko lakou mau laia e loaa ai ia lakou na lako ai a me na lako kaua, ke hoike mai nei ua nupepa o Ladana. Kea e mai nei a nupepa ina e holopono io an aka Gen. Gouka mau hoolala kaua ana, e like me na mea i hoikeia ma ka ua Rukini hoike pili aupuni, alaila ua maopopo ka haule o Pelevena iloko o na la pokole i koe. He mau hoohikilele kaua ke loheia aku nei ma na laina lehulehu o ko Suleimana Paso mau kulana mamua ponoi ona, me he mea la ke nee papa mai la na Rukini me ka houluulu nui ana e ake e loaa ko Suleimana Paso kulana ponoi. Aohe mau mea i hii aku i ka hua kupono o keia mau nee ana, aka me he mea la e hoike mai ana I ko na Rukini makaukau loa e kaua ma ka hoouka kaua nui loa. He kaua nui ke upuia aku nei e hooukaia ana i keia la.

  Ladana, Oct. 27.—He hoike keia malalo iho na kekahi aliikoa Rukini imua o Pelevena, penei: Aole hookah elele i komo aku iloko o Pelevena mai ka wa mai a Gen Gouka i lawe ae ai i ka noho Alio nui ana no ua koa Rukini imua o Pelevena. O ka hoopuniia ana a na kaua lio Rukini ia Pelevena, ua holopono. Eia kaui I puni i na koa hele wawae, ma ko na koa Roumania maim au kulana, ma ka hikina akau o Pelevena a i ke alanui o Sofia ma ke komohana. Ma ke komohana ae, u puni loa i na koa kaua lio, a ua oki pu ia na wahi a pau e hiki mai ai ka ai iloko o Pelevena. Ioa la a pau, ke loaa mau mai nei i na Rukini na koa kokua, a ma ka hoomaopopo aku i na hiohiona, ua manao paa na Rukini e hoopuni ia Pelevena e like me ka na Geremania i hoopuai ai ia Parisa. Ke manao nei ka mea ahailono, aole i lawa pono o Pelevena i na lako ai no ka hoopaakiki ana a pau ke kupu lau.

  He nui ka pioloke o ka poe kue Rukini ma Ladana no keia laoakila nui e holo papu nei mahope o Gen. Gouka, a me ke oki puia ana o na laina e hiki ai ke hoolako aku ia Pelevena. Aohe mea e kanaluaia ai ua hiki mai ko na Tureke poino nui ana, a na loaa hoi i ka Emepera o Rusia ka olioliana.

  Ma ka la 25 o Okatoba, ua makaikai kino aku ke Duke Nui Nicolass i ke kahua kaua o Goray-Dubulrk. Ua hauoli a koa no na lanakila i loaa ia lakou.

 

Huakai a ka Moiwahine Kapiolani

Ma Hawaii, no ke kukuia ana i

Na halawai Hooia a Ho@i@ i

ahui, Ka makia hoi o ko laua Aupuni.

 

  I ka hoi ana mai a ka Moiwahine, me ka makualii W. L. Moehonua, me kona pakai Alii, a me na hoa hanohano o ka Palihina, a me ko Kula keiki lalawai, oia o Kamakeia, a me na keiki hoe waapa o ka Moiwahine, mai Kahalapalaoa mai; ia lakou e hookokoke aku ana e pili i ka moku Nett e Merrill, loaa iho la lakou i na ale nui elua a kokoke e poho ka waapa ilalo o ka hohonu o ka moana, a, aneane e pilikia lakou aka, loaa e ke kaula o ka moku ia lakou a kala ka puka o ke ola, a malalo o keia poino uha wale, ua kappa aku la ka Moiwahine, i kekahi keiki o ka ohana pili ia ia ma ke kino, o Akelekele.

  Ia kau ana iluna o ka moku, o Kaunakakai ma Molokai ka ihu, ku ka moku i ka hora 3 P. M. o ka la 17 o Oct.

  Moe ka Moiwahine, me kona mau ukali, a me na ohua o ka Moiwahine, ma Kaunakakai, Molokai ma ka hale laau o Kale Kauka a ka Moi Kamehameha Elima i kuai ai a no ae ia po, hoomakaukauia @ lio, o Honomuni ka ihu.

  Ia makou e noho ana ma Honomuni ma ka hale o Hon. S K Kupihea, me ka li a i ka Moiwahine o ke hiki mai ma Honomuni ponoi e like me ka lono mua ana mai, pa-e an aka leo o Kekuhi, aia ka Moiwahine i Kaunakakai, e ukali kakou a loae`ku, o ko makou eleu aku la no hoi ia a hiki i Ualapue, kono pu aku la i ke keiki lalawai o ia Akeke; hui aku la na lio a loaa aku la ka huakai a ka Moiwahine i Kawela, e

            “Hee papa mai an aka helu a ka la i Punaho,     [lii,

             He hoa no oe no`u i ka pua o ke Aa-

             He @ he hiwahiwa na Kapunohoula

             He nui he milimili na Kauakanilo hua.”

  Hoomaha ka huakai a ka Moiwahine ma ka hale o Henere Peelua, aole i liuliu ka hoomaha ana a neo aku ka huakai imua a hiki i Pupukanioe, hoomaha iki malaila, launa ka Moiwahine me na makaainana opiopio o laua malaila, oia hoi na kamalii kula, a lulu lima pu me ke aloha ia lakou.

  Pau ke launa ana me na kamalii, o ka naue aku la no ia a hiki i Kupepe, a halawai me ko lail keiki lalawai oia o J. Kaluapihaole, ua makaukau na mea ai no ka hookipa ana i ka Moiwahine a me na ukali a pau, ia komo ana`ku iloko o ka hale, e kau mai ana na kaikuahine ula o Aiwohikupua, ua hele a

            “Onaona Panewa i ka hala me ka lehua,

             U-ao i ke-ala kai o Puna,

             He nahele po okoa uo i ke onaona,

             O ka hanu aala po-po-kiele,

             Aala kupaoa paoa kanahele punia i ke ala,

             Aal moani ka uka o ka lua.”

  A pau ka paina ana malaila, naue aku la ka huakai a ka Moiwahine ma ka home o ka mea Hanohano o Hon. S. K. Kupihea ma Honomuni, hoomaha ka huakai, a i ka hora 7 P M hele aku la ka Moiwahine ma ka halehalawai o Honomuni a kukulu i kana oihana i hele aku ai.

Honomuni, Molokai, Okatoba 18

  Kukuluia e ka Moiwahine he halawai Hoola a Hooulu Lahui malaila; o ka hoomaka mua a o kana oihana malaila, aole no he nui o na kanaka i hele mai ia halawai ana, no ka poeleele paha, a no ka maopopo pono ole paha i na hoa makaainana ka waiwai nui o keia hana, aka, mahope aku, loaa pono ia lakou ka noonoo maikai e hapai i keia oihana. Lulu ia na dala ma ia halawai.

  Huina dala, he $20.00.

  Pau na hana me ia halawai e hoi aku ma ka hale, ua makaukau hoi i na kuene ka makou mau mea ai, he mau mea ai ia i hooako ia a nui aku, oiai, malaila no ka Moiwahine e noho ai a pau na hana ma ka aoao hikina o Molokai.

  Moe malaila a ao ae no Halawa ka ihu, i ka holo ana a ka huakai mai ka hale aku, aole ike pono ia`ku o hope no ka nui o na kanaka, ahiki ka huakai ma Pohakupili, kip aka Moiwahine me ka huakai malaila, a halawai ola me kona mau makamaka ma ke kino, aia ilaila kahi a ka Moiwahine i kappa aku ai i kona inoa a`u i hoike aku ai ma mua, oia o “Akelekeleikamoana.”

  Naue aku la ka huakai a ka Moiwahine a hiki iluna o Kapaewiliwili, halawai mai la ka huakai me Hon. J. Nakaleka, ko Halawa keiki lalawai, i ukali mai i ka Moiwahine a hoomaha iki ka huakai malaila, a naue aku la no Halawa a hiki i kuhi o J Nazareta, hooluolu ka huakai a ka Moiwahine, a paina awakea malaila, na makaukau pono na mea ai i hoolakoia, a pau ka paina ana malaila, ua kai aku ka huakai iloko o ka luakini, a lawelaweia na hana.

                                                                                                            (Aole i pau.)