Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVI, Number 38, 22 September 1877 — Nu Hou o na Aina E. Ke Kana nui ma Sipika. [ARTICLE+ILLUSTRATION]
Nu Hou o na Aina E.
Ke Kana nui ma Sipika.
Ko na Eukini Lanakila ma Asia. Na Puali Kaua iinua o Pelevena! Ma ke ku ana mai o ka moku Discovery, i ke k ikahiaka Poaono aku nei i hala, Sepatemaba 15, mai Kapalakiko mai, ua loaa mai ia makou na nu hou m ilalo iho: Xa la kana Imna o Slpi«n. Lidana, Ang 27—Ke olelo mai nei kekahi lono pili atipuni o Rukini, i kakania i ka la 26, ma Goruey Studeut, penei : 4< Ua kupaa iho ko kakou mau koa ma ko lakou mau kuhina, i ke kaua o nehinei, ma ke ala mauna o Sipika. Ika wa e kaua ana, mai ka hora 9 mai o ke kakalmka a liiki i ka hora 10 o ka po, ua poino he 30 o ko kakou mau ahikoa ame 400 koa i make a eha. Iloko oka wa aumoe o ka po, ua hoomaka hou mai la y na Tureke ike kaua me na koa hou, a nolaila, ua hoomau lo > ia ke kaua ana a hiki i ka auiua la o ka la S »b *ti. I ka wa nae a mea ahai louo i halihali mai ai i keia lohe, e paa ana uo iia jßukini i ko lakou m iu kui in t."
Ma ka ike aku i konaßukiui hooikaika ino ana i ka hoouua i ua koa kokua i Sipika, ua hiliuai lakou maluna o ka mauao i hiki ai ia lakou ke kue aku i na nee ana mai o na Tureke, mai ka muliwai Loma a me Osman B*za mai.
* Ke hoike mai nei na lono hope loa, no ke kaua ma Sipika, o ka Poalima, ua lilo i na Rnkini, ke kulana waenakonu o na Tureke, mamuli o ka ikaika o na elau pu a na Rukiui, i alakai kino ia o Generala Radize. Ua hoao hou mai na Tureke e lilo hou ia lakoa, aka, ua hooemiia aku lakou. Ua hooke ikaika aku 0 Gen. R»dize i na Tureke i hope mai koua alo aku. Aohe mea kanalua, e kaua hon ole mai ana lakou i ka la apopo fSabati), me na koa kokna hou mai, malia paha, mamua pono m;ii a ma na \Velau. Ke oleloia mai nei, ke hoouou ae nei lakou ma na ala mauna ololi o ka Bilakana, ma ka aoao a ;au aku o ke ala mauua o Sipika, oia hoi ke ala e hiki aku ai i Terevena, aka, ua hoouua e aku ke Duke Nui Nicol »sa, he barigade koa e keakea ia wahi, me na koa hou e hoouna mau iaaku ana; aia no hoi ua koa hou o na Rukini, ke hele huro la ma ke ala e hiki akn ai i Sipika. Aole 1 pau ka popilikia, aka, oa kalae uae ke ao i ka naoa aku. Ua kohoia ko na Rukini poino ma ke kaua oka Poalima, he 1,000 i inake a j eha.
Mai ka la 26 mai o Augate a i ka la 27 no hoi, ua hoomau mai ke ki nawaliwali ana o na Tureke, i ko na Rukiui man kulana pale aku. Eia uo i na Rukiui ko lakou man kulana e paa nei. Eia nae i na Tureke na kiekiena e pili koke mai ana. Ke halihali m*i nei na Turekei ko lakou man lako ai maluna o na holoholona, a i ka wa e paa loa ai ke alanui, a hiki ole i na holoholoua ke nee aku imna, oa hookikina akn lakoo i ka poe pio Bul *g >ria, e huki i na ukana. Pcterobi>ro, Aug 27 —Ua hoopukaia maanei keia louo pili aupuui mal lo iho : u Mai d* iono a p iu i hiki mai nei mai kahi hooaioaua mai o ko kakon mau puali koa, na ike i* iho, aohe i loaa hou mai i ko knkoa mau puali koa , he iniha o ko lakoa mau kniana, ma Sipika. M Ke olelo mai nei kekahi mea kakan nnpepa mai Bukaresa. mai, ke oleloia mai nei, na piha pu na pnu e poo ana ia Sipika, me ua kino oi o na Ture-
ke, a o ko lakou poino, ua iike ia me ka nui o na make o na Kukiui, ma ke kaua i imua o Peleveua. | Na lono mai ka aoao Tureke mai. \ Konatiuopela, Aug 27 —A hiki mai i keia kakahiaka, aohe lono pili aupuni i hiki mai ianei, e hooiaio ana i ka lono w T aea olelo ā ke Kiaaiua o Adri>»nopele i hoonna m«i ai i ka la inehinei, ua hlo ia Geuerala Suleimana, ke ala mauna o Sipiku. Shuraala, Aug 28 —Inehinei, ua lele kaua hou mai o Gen. Suleimana, maluna o na Kukini ma Sipika. Ua hoomaka ke kaua ana, mai ka bora 9 o ke kakahiaka a hiki i ka hora 6 o ke ahiahi. A no ka hiki ole i naKukini ke hoomau mai i ke pale ana, oiai ua lele kaua ia aku lakou ma na welau, ua kuemi hope aku lakou, a ua lawe ae la na Tureke i na pale kaua lepo a na Eukini, ma ke komo ana aku o ke ala. Ludana, Aug 28 —Ua loaa mai i ka nupepa Manawa, he lono waea mai Sumala mai, e hoike ana peuei : '* Ua liio ih-»i ia Generala Suleimana, kii iiapauui o ua kuUna o Rukini. Ua poiuo na Rukini ma kahi o ka 3,000 o na poe i make a i eha. Aohe i akaka ka mea ikaika. Konatinopela, Aug 29 —Ke hoikemai nei kekahi palapala i kakauia e Generala Suieirnaua, ma ka la 26, penei : u Ua noho aku ua Tureke ma na kiekiena o Alijaribeta, ma ka heui* o ko ka enemi mau kulana hana, a ke hooweliwe"ll aku nei i ko ka euemi laina e auhee aku ai, ke hooholo lakou e kuemi hope, aka, ua lauakila nae ua Rukini i ka Poaliina'aku nei i hala, ma ka ae ole ana aku i ua Tureke e houluulu, aka, i ka Poaono mai, ua pomaikai o Generala Vessel, o ua Tureke, me elua Barig ;de koa, tua ka loaa ana ia lakou he wahi e Ku ihoai na wawae, a ke hoouiau nei ke kaua a ao ka po. A ma ka hora 3 o ka wanaao o ke kakahiaka S*biti, ua hooauhee puni ia aku na Rukini, mai ua kiekiena aku. No ka lo »a hou an* mai o na koa kokua bon i na Ilukini. ua hoao mai lakou e kaua lima, aka, aole uae i holo pono, nolaila, ua hoi aku laKon a noho iho la maloko o ko lakou man pale kaua i hana paka ia e lakou. Ua po ka la S >bati, i ke kani aua o na pukuniahi, me ka hopeua ole. Aole i akaka ka mea lanakila, no ka mea, aole i lilo mai ia uiakou ko ka enemi mau pale kaua i hana ai. 0 ko makou poiuo, aohe i ike ia. Ua loaa hoi he 1,000 koa Rukiui make ma ke kahua kaua, i ka wa i auhee aku ai na Rukini mai ke kiekiena aku o Alij iribet i." Ke paa nei no na Rukini ia Sipika. Lidana, Aug 29—Ke hoike mui nei na lono mai kalii hoomoana mai o ua koa Rukini, ma Goruy Student, i kakauia ma ka la 28, penei: Ua noho malie na aoao kaua i keia kakahiaka. Ua paa iho ko kakou mau puali i ko lakou m iu kahna. Ke noho nei ua Tureke malalo o ka malumalu o u t kiekieua e kokoke mai ana i ko makou uiiu puali kaua, ma kahi hoi e hiki ole aku ai o ka ikaika o na poka o ko ma kou mau pukuuiahi. 0 ka huina pau o ko makou mau poino, mai ka la 21 mai o Augate a hiki mai i ka la 27, he 2,480 i eha, ke huipuia me 95 mau Aliikoa. O ka helnua nae o ka poe inake, aohe i maopopo." Ko na kulana imna o Pelevena Lad »na, Aog 27—Ua hoouna mai nei kekahi mea kakao nupepa imna o Pelevena, ma ka aoao o ua puali kaua Tureke, ma ka la 20, penei: Ua loaa m»i ia Gzjo. Oaaman inehinei, Le 15,000 man koa Tureke hou kumaa, mat Geo. Suleiinana mai. I keia maoawa, ua hiki aku ka nui o oa koa Tureke, iiuua o Peleveoa f i ke 75,000, uie 200 pokuniahi." Nu loka, Aug 27—Ke kakau mai nei ka mea kakau o kn nopepa Maoawa o keia kulauakauhala Bakaresa, peuei: w O kanui o ka poali kau-» Tureke ma R«s«gir i, he 50,000 ; ma B 2E-»r, he 40,000, mo Suleimaua ho 40,000, a
: he 55,000 maialo o 03intu, imua o Pe* | levena, I keia la, ke hnli ia aku aei j | lakoa e n* alo ona Rakini, nona ka noi j \ i hiki aku i ka 200.000. i j "Ke hoopahola i* aku nei kekahi nee I ana uia ke a\a o Tanova. Ke haluku mau mai uei na koa kokua Rukini, a o ka n«i nku koe e kaliia nei. He pono i i m T«reke, ke hoouna ae i 20.000 ko<», ! e halawai aka me na koa Konmauia, e | a-e mai nei ma ka ao»»o Tureke, oka 1 muliwai Denube.. Ua ikaika loa na koa Rukini e hoooohoia nei ma Tanova, e like hoi me ko na Tureke, iuiua o Pele- ; vena." Ke Kaua. nui mi Amkku, ABu. | He kaua nui kai hooukaia mawaena ona ; Peali Kaua Toreke a me oa Rukini uia A- ' sia, aka aole nae like o na hoike ana o na I i aoao elua no ka aoao Unakila o lau*. j nei ka mea i hoounaia mai e Generala 1 >lukhtar ona koa Tureko ma Asia, i ka- ; kauia ms ka la Sabati, Aog 26 mai Gue elikia m»i : j "Ua loaa ia makoo he lenakila kaolana, < m;i ka lila ana ni*i i« makou o 04 ki^kieoa 0 K zi!ttepe ī ka po a me *a ho.iuhee ana i aku ia ek« iu houo hou ann mai o na Ruki<* ni e hoi hou aku ia lakou ia mau kiekieoa. | He 200 puHuniahi i laweia imua o ke ka* , hua kaua. Ua lilu keia kaua i kaua nui | ma ka hoomauia aua o ke kaua ahiki i ka hora oono oke ahiahi Poauoo, Ua auhee na Kukioi ma na wuhi a pau o ko lakou mau laina me ka poino o 4,000 koa i make 1 a eha. Ua lilo pio mai ia makou he puu | okoa o oa poka a me ua pauda, a o Gen. Tchoutchowassofl\ ka alihikaua nana e ī alakai aua na koa kaua lio, ua halawai mai ; oia me ka make. Oko makou poino (ko ; na Tureke), ho 1,200 i make a eha, ke hui i puia na aliikoa lehulehu/' Labaua- Aug. 27.—Ua hoouna piha mai ; nei kekahi aiea kakau uupepa miloko o ika waea olelo ika moole oo ke kaua ma Kuruka—Dara, As a, peuti: O ua kiekien j o K zilttepe, i iilo mai ai i na Tureke, e p »a wale ia aua ia e hookahi koii|R ihini. Ua pinaoa aku oa . Tureke i luna o Qa ki« k eo» me ka hoouia» | lumaluia ena pukuniahi hoopuni kulauu- | kauhale. Ua lele kuua aku Uk'ou ma» ke Aiauui aku o K&rs e 1»lo mai o Karuk<« : |— D«ira. Ua hoouk* na Rukini ; |i ko lnkou tnau hale luie iut>luni o iid kua ! 1 e unkaukau ana uo ka nee aku, aka no ke akamai o na Aliikoa ma ka h.Ohele ana a ; me ka hakaka uaeime oie o oa koa, na pakele u io. O ke kaua p ikau puehiwi ma ; o Sjuthal oa o me ka papu, he ; j keu ka weliweii; ua hoi aku na Tareke i ' . | ku napoo ana okalame ka poino nui. 0 ( ; ko na Kukioi poiao imoa o Kumna—Dara, : | he eiua Ahhikoa a aie ewalu mau Aiukoa ; ! 237 koa i mnke, ahe 112 i eba ke 'hoike i mai uii na koi i haalele aku i ua Tureke, ; he 2.000 ku Ti<reke poino tna kem k»ua. Ka HOIKK A KEKAHI iKEMAKA No KO NA Uu- | KINI LANAKILA MA AsiA f Nu loka. Aug. 27—Ua teieg*r*pa mai ! keKahi mea kakau oupepa ma kahi hoomo* i aua o ka puali koa Rukiui ma Ameau mai < | Kurufeb—D<iri m«i ( m<ilaio o ka la 25 o . Aug»le, he Ue kumaka oia t peue>; | He kaua hahaoa kai boouk»ia ma k«hi ! kokoke » keia aauhale, oia ho«, he 25 paba ? | ibi>e aa uiauiao ma ka hikioa ak«a ae o K<*rs, oooa ka hupeoa ho laoakila ooi aoa j ko na Kokioi. Ua kaua mua ae ka welau i akau o ko na Tureke i ko na Kukioi welau ; heuia ī fc* hora 3 o ka wauaao maKuruka | —>Dara .Ua kaua na puali kaaa eiua a | po ka le. Ca maikai • kalae ka la hoiookoa, ! aao omikumamaha bora ka ioihi oke kaoa | ana, me ka emi aka i hope a nee mai aoa i j mua. He ia paiakuli i* ike kani ona pa- ; kuuiahi ame oa pukaupoohiwi, •no ka j pohioa loa i ka uwahi, ua paoikaia ka m»lamaUma ok& mahioa a rae ka la. Ua heike oa Hakioi i ko lakoa wiwo ole ma ke k*u», me ka hooeoau i ka Ukou kumahaua i ikeia oia ka hookuu liilīi ana iko iakoa i uaika a kokone ke kolamu koa i kabi a ko iakou mau poka e bi*i aka ai, aia wa ka> maoawa i haawua aike kaooha e lele aku maluoa oka eoemi, a ua apo aku iakou i ; ka eueioi me ka oioi ooa eiau pukaupo* hiwi. He elua m*Q hoao an* aoa Tjre«e e hooke aku t ka aoao akau o ko os Ra«iui kolaoa pale, aka, ua aahee wa'e qo ia u>«u hoao ao« Na Geoerala Moriaa Melik* fTa < i alakai kioo ike kaoa I kon* wa i m*i» j aka ai e puka tuat aaa, aa kupinii Qa h<>ro
aoa *o» kot oo fca «»kea»ke i«ia. C» like • like kt ikaik* oo« Tareke t me o« 1 Rokinf mi keia ktua. ' Oka mlkemake on« Toreke ke koo | pau lo« iko lakoa ik«ik« e lilo <a«i oa ko« ; !»o« ooa Kukiai ia lakoo, «k» oo ko Gea. MelikofT« i*e e i k«hi «ko n* Toreke m«u koa e hooke ik«ik« m*i ai, a« bootn«ba* «bu« loa «ko out i ka hoooo« i kon* oau koa m»!«il«, roe be toe« 1«, e kae aku «o« hookahi k«o«k« oo hookahi k«o«ka<o«i: 1 k« wehewehe «na m*i o k«i «o, iilo oiai 1« i na Tareke be wahi kaahale ooku oooa ka ioo* Ki*2«!i Topa f he wahi i ooho ooi ole ia, mamuli oko oa koa kaaa lio Toreke, holo poipo ana mai, a oa haaleie aku o« Rukioi ia wahi. Ua ikaika no na Turekc i ka bo«o «q» msi e lilo aku o Koraka—D«ra. Mamoa iki iho o ka weheia «na o ke kaua ®o«, he m«a w«bi komopani koa uuka waie oo o na maheie kai hoakoikoaia ma ka welao hema o ka laioa koa R:ikim e hoomoaoa aaa maloko o na hāle • lole mamaa iho oke kaooa, ak« mahope koke iho o ke aunoe, hiki e rnai ]« ia Geo. Me!iaofTa ka !000, ke hele m«i nei ka ene* mi i wu», nolaila, oa kiola e la i ka hora 5o ke kakahiaka ke 2, 500. 0 ka hapa duī o ka mibele alua, oa hookuikawaia, a aole lakoo i koao nai iloko o ke kaua « hiki ika auioa ia. Ua loaa maa ina maheie elua ka hookoi «ua ia aua, a o keia mau mahele elua kai nui loa ka poiao, a o kekahi mau mahele e ae, he malaai wale no ao !»ko4i poiuo. U» kopaa iho keia mau mahele i ko lakou raau-kolana ahiki wale i ka hiki aua mai ona koa kokua. Na keia <oau koa uae i haawi uaa aku i aa Tareke i na paupuu mua o ka pipa wale oo ma na wiihi a pau, apo ka ia. Uu akaka loa ke auiiee o oa Tureke i !ele kaua e mai ai. Ca ike kumaka au i k& hapa nui o ka la kaua a.me ke auhee aoa <» ua Tureke i kaoapoo ,! aoa oka ia. oka poioo ooa ao«o a elua, I he oui a we!iweli, a aole i maopopo ka hui- ' na i kohoia oo ka poioo ooa aoao a hlua. : Ua pahola ae kekuhi 1000 ma ka hora 2 I wanaao, u« make o Geu. TchoutchowaBS. : o£'a, aka t ua puka ae ka oiaio, ua ku oia i ka pu « eha.