Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVI, Number 35, 1 Kepakemapa 1877 — HE IWAKALUA TAUSANI LEGUE MALALO O KE KAI! NA MEA KUPANAHA O KA MOANA! KE ALA O KA MEA HUNA, A O KA MEA Pohihihi o ka 1866! [ARTICLE]

Kōkua No ke kikokikona ma kēia Kolamu

HE IWAKALUA TAUSANI LEGUE MALALO O KE KAI! NA MEA KUPANAHA O KA MOANA! KE ALA O KA MEA HUNA, A O KA MEA Pohihihi o ka 1866!

$ «IHELE 11. MOKUNA XIII. Ka Mauna Hau Paa Lana. OKA IHU hope loa oka Naut»lo i ike ma kela mokuna i hala aku nei, oia hoi ka hema, o kona ihu no ia e holo nei me ka pakika launa ole, me ka uhai ana i ka merediana kanalima. Nalu iho la au me ko'u mau hoa, me ka i aoa, £ holo loa ana paha makou ika pole hema ? Aka hot, mamuli o ka hoomaopopo ana, he nui ka hau malaila, ua kuia hou ia mai la ko makou manao koho wale, i ka makemake 0 Kapena Nimo. Eia no hoi kekahi mea e maopopo ai, aole ona manao e holo ilaila, O ka la 13 o Maraki ma ka poai anu hema, ua like ia me ka la 13 o Sepatemab& ma na 'aina ma ka akau. Ma ka la 14 o Maraki, ike ako Ia au i oa apana hau paa e Una hele mai aoa, a o ka latitu 55 ° hoi ia. Laua malie iho la ka Naulilo ma ka ilikai. oka Nede Lana hana ia wa, oka lawaia, aua maa no hoi oia ina mauna hau paa e lewa hele aoa ma ka ilikai, aka boi, ia maua me Koaila, he mea kaumaha loa ia. Me ko makou kokoke !oa ana akn i ka hema, pela ka mahuahua loa ana mai o na moku bau e nee pu mai aoa i ka ilikai. I ka hiki ana o makou ma ke degere lonito 60, pau ka ike ana aku i kahi kaawale iki e komo aku ai ka Nautilo ; aka, ma ka nui makaala o Kapena Nimo, ua loaa no kahi hakahaka iki, a malaila ka oloio ana aku o kn Nautilo, a komo aku la ma oa kikee ana hekahaka o oa moku haupaa nui kiekie me he mauna la. 0 ka ea ma keia wahi, oa kaumaha, ke hele la a ekolo degere, malalo o ka ole o ka mea ana anu a wela hoi. 0 na hulu bea a me oa hulo sila, ko makou mau aahu ; a pela makou i mehana iki ai. O loko loa o ka moku, he mehana iki no ia wahi i ka mea haoa uwila, aka, oo ka pakela anu loa, oolaila, ua lilo ia mehaoa i mea ole. No keia mea, ua hooemi iho o Kapena Nimo ika moku, i mau iwilei malalo o ka īliKai, i pale iki ia aku ai ka maeele a ke aoo. 1 oa mahin» mua oae o makou elua ma keia mau latitu, he ao wale no, a ma kekahi welau, he pooli wale no a'eono ma* lama. Ma aa la 15 o Maraki, hiki makou ma ma ka latitu o na aina o Setelaoa me Oke--01 Hema. M« Setelaoa, he nm loa na sila malaiU, aka, mamuli o ka lokoia aoa e na moku okohola o Beritania ame Amen'ka, ua neooeo ioa ia mau holoholona, a he kakaikahi loa i keia wa Ma ka hora 8 o ke kakahiaka o ka la 16 0 Maraki, bala ia makoo ka miridiaoa 55, me ke oki ana i u« lihilihi o ka poai ano hema. Hoopooiia ae la makoo eka hau p«a, kumu Uor. Ma kahi e ike ia aku ai he oakaka apa o ka hau, malaila no hoi ka Nautilo e aloalo hele ai, malalo oke aUkai aoa a Kapena Nimo, k hala loa ana makou iluoa loa. Ma ka uana aku i na mea o keia wabi, he ano e loa i ko oa mea o na wani i hala ia makou, a aneane hiki o!e ia'u ke weheweae pono i ko'u mahilo- i ka oaoi kelakeU o keia aioa boo. Ai la oana aku ika hau, he mea ano e loa ia ma keia wahi, a piha oo hoi ka naau i ka hauoli, i ka ike aoa i keia *abi a me kona mao kahiko. E halula «aae aoe keia wabi ika hiolo ooa pali bau iialo. A. a»a ko'u hooaiaopopo iho, aole makoa e hiki aoa ke hoi hou i ho« pe, a ke hele ioa aku hoi i«aa, aka, o»a ka nui akanai o Kapeoa Nimo i ke alakai ana ika moko, ua lilo ka hau i mea oweowe, i ka uhae pu ia e ka iha kila o ka N*otito. No keia hana aua Kapena oei, 1 ibo la ao, Oa 6ele maa oo pahm oia oei ma ke«& mau kat, akahi oko* ka hele a palamiao w«!e no ka hookomo aua i ka mokoNauUlo.

Mi ka ia 1$ o M»rafeī, koaoo kohohona ioa ako la makoo iioko oka makolukolu o 1 ka hao, a ike ole ia ako he wahi hakabaka kekahL Nee raai la ka makani, aole o kana aaai, haale mai la ka hau leiehooa a übi paapa iho la ia eaakoo, a me ke kipikaa e wawahi ia al. O waho o ka Nauiilo paapu i ka hao paa ; aka, ao!e i koomaha ka haoa a loko no ia me»,be owila ka hoeaeo ikiika, naoa e kee kela o«a keia mea, mea paahana o ka Nautilo. Xo keia mea i iho la aa, i mo* ka pea n>e oa kia a me n* likloi ko makoo, aole makou e hiki i keia wahi ; aka, o ka haoa ia ana a nemonemo pu a me lako i ka hoeaeu ikaika uwila, oolaiia, aa hiki loa i& makoa ke lauakila maluoa 0 na makolokolu a me ka paakiki o ka hao. Nolaila, o ke ano moka waie no keia e hiki di ke hele e imi hooaa. O ke ea o kefc wahi oa kaumaha loa, aia ma ka degere 5 malalo o ka o!e o ka mea ana anu a wela hoi. Ma ka U 13 o Maraki, ike iho la roakoo, oa biki makoo ma kahi paa loa i ka hau e hiki ole ai ka ikaika kaoaka ke hele imaa, nolaila, ku malie iho la ka Naotilo me ka naae ole. Ma keia wahi 1 naoa ai o Kap. Nimo ma ka ohe naua, ike iho la oia, eia makou ma ka looieu 51 0 ,30'a ma ko latitu 67°,39' hema. Hookahi wale no degere i koe e hele aka ai makou imoa ; aka, oi loa ka paakiki 0 ka hau. Ma kekahi wahi 200 kapuai ke kiekie o ka hao, a emi mai no hoi ma kahi wahi. A huli ae la aa a naoa mahope ina kahi a makou i holo mai ei, ua paa hou ae la i ka hau a kobu hiki ole ke hoi aku.* A olelo iho Ia au, be keu keia a ke Kapeoa oaaupo o ka ho.'o ana mai nei 1 keia wahi, a pehea iho la la e hiki ai. Aia oo oae ke Kapena ke nana la iko makou koiaoa, a i mai la ia'u, penei: "E M. Aiouaka pehea la koa maoao i

keia mea?" I aku la au," pehea auaoei ua paa loa kakoa i keia mea!" '•Ahe! pela kou manao e M. Aronaka?" i ninaa houhpneheue mai aio Kap. Nimo. "Ae pela kou maoao, oiai oka hooilo keia, ka wa paakiki loa o ka hau oo ka nui loaa oke anu, a hiki oie i kou ikaika ke pale a kehuli aka i wahi hakahaka ma ka wawahi ana." ka ho ho! ooe aenei ka mea oaoa e hoole ka hiki ia'u ke hooholo loa i keia moku mimua aku'o neia wahi, aole! aole loa! ke manao oei oo &u he hiki ioa no ia'u, ke hooholo loa i ka Noutilo ma keia wahi aku i koe/' ka pane kakaoa a Kap. Nimo. "Auwe! i ka hema loa?" Ae, he hiki !oa ke hele a ka weieiau loa," i paae mai ai o Kop. Nimo. ' "O keia wahi au e i mai nei, ua ake nui ko ke ao nei e ike kino ; aka t ua alai ia mai lakou e ke anu, a pau i ka make kahi poe me ka ike ole i keia wehi. A kei mai nei hoi oe, he hiki no ia oe ke hookele ioa ika Nautilo i iaila. He mea kamahao ioa ia ia'u, a i ka nana aku da hiki maa uo pa« ha oe i laila? wahi a M. Arooaka. u Aole au i hiki mua malaila; aka, o ko kakou hiki mua likekeia," wahi Kap. Nimo. " Ke minaoio loa aku nei au i kau mau olelo a pau, a ke makemake loa nei au e heie kakou a hiki loa ia wahi. loa e pea ana kakou ika hau, alaila, e wawahi uo kakou me ka ikaika a pau ; aka hoi, ina he wahi kiekie loa, alaila, e hana no kakou i mau eheu uo ka Nautilo, i lele ai maluna," I inai la o Kap. Nimo, " aole malona, aka, malalo no e hele ai." " Auwe, pehea e hiki ai, oiai ua hele loa ka hau paa a hala loa i ka papaku, a mahea e hiki aku ai ? I hou mai la o Kap. Nimo, ina, he hookabi kapuai oka moku hau mawaho oka ilikai, alaila, he ekolu kapuai malalo o ke kat, iua 300 kapuai maluna, 900 kapuai malolo oke kai. Aka haaha ki 900 kapuai ika Naulilo. He mea 010 ia. M» ka b- ra eha oke ahiahi, kaooha ae U o Kap. Nimo e pani i na poka. e boomakaukau no ka luu ana iloko o ke kai. A makaukau, luu aku ia ba Naotilo, no 400 anana ka hohonu malalo o ka ilikai. Iloko o keia hohonn, hookahi a'u hana, oka oana ioa Aea oaoi o lalooia wahi I ko*o maluhilohi ana, hoi aku la ao e hooluolo. Aoo ke kuku loa ala ae la a hele aku la e oiuau ia Kap. Nimo, i keia kamu* mu. I mai la kela, o ka Nautilo e hookui ana 1 ka mokohau. A ninau hou aku 1a au " a pehea kakoo e poka ai iluna, oiai, oa paa o luna i ka bau? I mai la keU'ia'u, " e hoopii kapakahi, me ka hoio laona ole, a ma keia baoa aoa e nohaha liilii ai ka bto o luna 'a paka no hoi kakoa iluna o ka ilikai." A pao ae U ko maoa kamailio eoa, boi aku la ao e hiamoe. Ama ka hor« 6o ke kakahiaka o ka la 19 o Maraki, helemai la o Kap. Nimo, a hoala mai la ia'u i ko'a puoho ana ae oa malaeoalama, a e lana snv makou i ke kai palahalaha o ka ve!io hema. Uiole iipeu*) •