Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVI, Number 25, 23 June 1877 — Page 2
This text was transcribed by: | Rox Landaker |
This work is dedicated to: | Academy of Hawaiian Arts |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
MA KE KAUOHA.
Ua @
Ua @
Ua @
Ua @
Ua @
Ua hiki mai keia @
NA LUNA HELU NOKA M H 1877.
Ua @
Oahu.
Honolulu Chas. H. Judd.
Ewa @ad Waianae J. K. Unauua.
Walalua S. K. Kaal.
K@@ F. Pahia.
K@@ W. C. Lane.
Hawaii
Hilo F. S. Lyman.
Puna V. E. Edaris.
Kao J. H. S. Martin.
S. Kona D. H. Nahlanu.
N. Kona Geo. Caraley.
S. Kohala S. H. Mahuku.
E. Kohala C. E. Stackpole.
Hamakua C. J. Lyons.
Maui
Lahaina Levi Keliipio.
Waihou T. N. Birch.
Makanao G. E. Richardson.
Hana D. Mamaki.
Molokai and Lanai J. W. Kalua.
Kauai
Lihue A. Maloho.
Kihei S. K. Kuapuu.
Anahola P. Puhlula.
Hanalei S. Kau.
Waimea I. K. Hart.
Niihau P. R. Hoii.
J. M. KAPENA, Kuhina Waiwai,
Keena Waiwai, June 19, 1877. 812 3t@.
HOOLAHA. -- Ua pa ia iho nei a paa, he Ilina Kanu Kupapau hou ma ka Aoao Hikina o Paowalua.
Eia na rula I hooholoa uo ua Ilina Kanu Kaupapau hou nei:
1.--Aole e kanula kekahi kupapau me ka loaa mua ole o ka palapaia ae kanu kupapau.
2.--O na kupapau aole o lakou mau pa kanu, e ellia ko lakou mau lua ma kahi a ka mea malama pa kupapau e kuhikuhi ai.
3.--He elua dala a ka mea malama pa kupapau e hoouku ai no ka @@ ana i ka lua hoikahi, aohe uku e ae.
4.--Ina na ma makamaka no o ka poe make e eli i ka lua. he hookahi wale no dala e uku ai i ka pa kupapau.
5.--Ioia no na pa no na ohana ke noi i ka Agena o ka Papa Ola.
Mai ka Poakahi, June 25, 1877 aku, aole o aela ke kanu hoa ana maloko o ka Ilina o Kawalahao.
Ma ke Kauoha a ka Papa Ola. 25 3t8.
Aha Kaapuni o Oahu.--E hele aku ana kekahi Lunakanawai o ka Aha Kiekle, e malama i ka Aha Kaapuni o Oahu nei. I ka @ebedoma hope o Iune, a e noho ana no ka hoolohe ana i na hoopii e like me ke kuhikuhi ma Ialo @@o:
Ma ka hale noho o J R Williams, ma Ewa, i ka Poalua, June 26, hora 9 A M.
Ma ka hale noho o J Amara, ma Wainiua, Poakolu June 27, hora 8 A M.
Ma ka hale noho o J Kuluhi, ma Kabuku, Poakolu June 27, hora 3 P M.
Ma ka Hale Hookolokolo ma Kaneohe, Poalima, June 29, hora 9 A M. Ma ke kauoha a ka Aha.
JNO. E. BARNARD, Kakanolelo.
Honolulu, June 4, 1877. 811 3t8 813
Hoike Kula Aupuni.-- E hoike ia ana na Kula Aupuni o ka Apana o Kona, (Honolulu) mokupuai o Oahu, mako o keia malama o Iune, e like me ka hooniaopopo ana mai @ iho nei:
Poakahi, June 25, ma ka Luakini o Kamollill, na kula o Wailupe, Palolo, Kamollill, Waikikikai Makiki a me Manoa.
Poaina, June 26, ma ka Luakini o Kawalahao, na kula o Moanaiana 1, Moanalua 2, Kalioiuka, Kalihikai a me Kapalama.
Poakolu, June 27, ma Kawaiahao no, na kula o Kawalahao k, Kawaiahao w. Kamakela a me Maemae.
Poaha, June 28, ma Kawaiahao no, na kula o Roma k Roma w. Pauoa a me Ka@akapili.
E hoomaka ana ka hoike i ka hora 9 o kakahiaka o kela a me keia ia, 1 haila maluna : a ke konoia aku nei ka lehulehu, e hele e ike.
E hoomaha ana kela mau kula, mai ka pau ana o ka hoike, a hiki i ka Poakolu, ia 1 o Augate 1877, a ma ia la e hoomaka hou ai ke kula ana.
W JAS. KAMIKA,
Luna Kula o Honolulu.
Aliiolani Hale, June 4, 1877. 810 3t 812
Ua hookahu ponoia o Mr. J. D. Mills i Luna Hoolale Palapaia. Kepa Kanaka no ka Apana o Hamakua, Hawaii.
J. MOTT SMITH, Kuhina Kalaiaina.
Keena. Kalaiaioa, Mei 2@, 1877. 809 3ts.
Nu Aina Aupuni
Ua hiki mai i kela Keena na nei e kuai a e hoolimalima i na Aina Aupuni malalo iho:
Hawaii
Na Marsden a me Slemsen, e hoolimalima i ka Aina o Au a me Laukau, ma Hamakua, no $90 o ka makahiki.
Na D. Kahoowaiwai, e kuai i ke koena o Kamaili, Puna, no $100.
Na W. T. Marlin no ke kuai ia Kiolokua, Kau, no $200.
Na @. Kapualoha, e kuai ia Malama Elua, Opihikao, Puna, no $300.
Na Z. M. Naahumakua a me kekahi poe e ae, no ke kuai @ Aina Aupuni ma Opihikao, Puna, no ka $400.
Na K. Simeona, no ka hoolimalima, i na Alua ma Pa o Hamaka @onu, Kona, no ka $400 o ka makahiki.
Na P. Wahakaue, no ke kuai ia Ku@aimano, Hilo, ma ka 300 a i ka 400 Eka, no $.00.
Na Eila Kahiko, no ke kuai ia Koamauo, Lauhulu 1 a me 2, a me Ethalani, no ka $300.
Na J. E. Kuhanuanui, no ke kuai ia 70 Eka o Honolulu, Puna, @o $40.
Na C. Notley, no ka hoolimalima i na Apana 10, o ka aina mai Kaao a hiki i Mauawilele, Hamakua, no $60 o ka makahiki.
Na Mrs. P. Kekoa, no ke kuai i ke koena o Kaiko, Kona, no $30.
Na T. H. Davies, no ka hoolimalima ia Hakoa, e pili ia la Laupahoehoe, ma ka aoao o Hamakua, no $23 o ka makahiki.
Maui
Na Jas. Smyth, no ko kuai ia Makuia, Kaupo, no $150.
Molokai.
Na R. Keelikolaui, no ke kuai i kekahi hapa o Hamiloloa, no $100.
-- No ke kuai ia Makakupaianui, $400.
-- No ke kuai ia Hoolehua, $150.
-- No ka hoolimalima ia Makaoela, $50 o ka makahiki.
Na J. M. Kauai, no ka hoolimalima ia Hulumanu, $25 o ka makahiki.
Oahu
Na Wahinemaikai, no ke kuai ia Kaipapau, Hauuia, Koolaui ia, $30.
Ma ke kaooha a ko Kuhina Kalalaiua.
C. T. GULIC, Kakauolelo.
Keena Kalaiaiua, Mei 23, 1877. 80@ 3ts.
Kulaia Hoolimalima o ua Aina Aupuni.-- I ka Poaoao, June 23 ma ka hora 12 awakea, mamua iho o ka p@ka o Alaolaoi Hale, e kualia aku no ma ke kulala, i ka mea kaho kiekie, ka hoolimalima o ka aloa o Hona. Io, apana o Kona Hawaii, nona na Eka kokoke e hookahi @, no ka manawa @e Umikumamalima (13) Mahahiki, ma ka aku Hoolimalima Kiekie, he Iwakalua @aia no ka makahiki a pii ako.
Ma ia wahia ma ia manawa no, e kualia aku ai ma ke ku@ala, ke koena aina Aupuni e waiho ia ma Kalae, Molokai, i ike@a ma ka inoa Kahaaui, nona na eka he 37@, a oi aku a a@ mai paha.
Ma ia wahi a ma ia manawa no, e kuai ku@alaia aku ai ka hoolimalima o ka Pa Aina Heiu 3, o ka "Pa o Everett" ma Aianui Moiwahine, Honolulu, i ka mea koho kiekie no ka manawa, he Umukumamalima (15) makahiki, ma ka $@0.00 ka uku hoolimalima makahiki a pii aku. O ka manao, ma o lilo i ka mea o lilo ai ka hoolimalima, e kapili hoa ia na hale e ku nei, a e hoihoi aku i ke Aupuni i ka manawa e pau ai me ka makai.
J. MOTT SMITH, Kuhina Kalalaina.
Keena Kalaiaina, Mei 1, 1877. 805 3ts 510
Oi@ i keia ia, na hoike pili Aupuni mai o J W Piluger Esq., ko Rusia Hope Kanikeia ma keia Aupuni, no kona hoi ana mai, a nolaila, ma keia ia , ua hoomaka hoe oia e lawelawe i ka Oihana Hope Kanikeia no Rusia.
HENRY A P CARTER, Kehina o ko na Aina@.
Keena o ko na Aina e., Honolulu, Mei 11, 1877. 807 3t
KUAHAUA
Kalakaua, ma o ka lokomaikai o ke Akua, o ka Pae Aina Hawaii, Moi :
NO KA MEA, he kulana ouli kaua ke noho nei a i ole ke hoohalua nei mawaena o kekahi mau mana aupuni o Europa; a, no ka mea, ke noho aloha nei ke Aupuni Hawaii me na Aupuni a pau, a ua uhi a ka kona mau kanawai amluna o na mea a pau e noho ana maloko mai o kona mau poai a malalo a kona mana, ike kulana kuikawa kaulike iloko o ka manawa kaua.
Nolaila ano, o MAKOU O KALAKAUA, ma o ka lokomaikai o ke Aukua, Mei o ko Hawaii Pae Aina, ke hoike nei a ke kukala nei no ke kaikawa o keia aupuni, a o na makaainana, a me na mea a pau maloko mai o kona mau palena a me kona mana, oiai ke kaua i keia wa, a e aneane ana paha e kaua mawaena o kekahi mau mana aupuni nui o Europa ; a e malamaia ia kaikawa e na aoao a elua e like me na palena o ko makou mana, e komo ana aole e emi iho malalo o hookahi legue mai ka palena kai make o na aekai o na mokupuni o keia aupuni, a e komo pu ana hoi me na awa ku moku a pau, na kaikuono, na muliwai, na palena kai e moku ana mai kekani lae a i kekahi lae ; a o na lawe pio ana a pau, na kepa ana i na kanaka kaua, a me na hana e ae, e kue ana i ko makou kaikawa maloko mai o ko makou mana, e lilo i mea mana ole.
A ke hoike a ke kukala hou aku nei no hoi makou, o ko makou poe makaaianana a me na mea a pau loa e noho ana maloko mai o na palena a malalo hoi o ka mana o keia aupuni, me na moku a pau i hoohiki ia a e holo ana paha malalo o kona hae, ke kauoha paa ia aku nei aole loa e lawelawe pu ma kekahi ano ma keia kaua i olelo ia, a o na pono a pau e haawi ia aku ana i na aumoku o kekahi aoao maloko o na awa o keia aupuni e haawi ia aku no i na aumoku o kekahi aoao e like me ia.
Hanaia ma ko makou Hale Ahi ma Honolulu, i keia la iwakalauakumamaiwa o Mei, M. H. 1877.
KALAKAU R.
Na ka Moi : HENRY A. P. CARTER.
Kuhina o ko na Aina e.
HE RULA PAA!
O na Kuokoa a pau i uku ole ia mamua ae o ka la hope o Iulai, e hookiia no me ka hoouna oleia. Nolaila, e noonoo oukou i keia, a e hookaa koke mai.
Ka Nupepa Kuokoa
-- ME --
Ke Au Okoa
I HUIIA.
Published every Saturday, $2 a year
HONOLULU, IUNE 23, 1877.
MA KA HOLO ANA aku o ka mokuahi Ausetaralia i ke awakea Poakolu iho nei no Kapalakiko na kau aku ko ka Moi Hawaii Elele Kuhina Ka Mea Hanohano H. A. P Carter maluna ona no ka holo loa ana i na mana nui o Europa e hana kuikahi ai me kakou. E holo pu ana ko ka Moiwahine Beritania Kuhina noho ma ke alo alii o Hawaii nei me ia ahiki loa i Ladana Ua hoomana pihaia ko ka Moi Elele Kuhina me na mana e pili ana i kana misiona ponoi e hele nei oia ka imi lahui, a me kekahi mau hana e ae.
Ke ao o mamaiu Kaua ma Europa.
O ke kahea kokeia ana o Bisimaka e hoi i Berelina, mahope koke o ko Peresidena Makamahoue lawa ana i ka mana hoopau i na Kuhina Ripubalika o Farani, he wa ia o ka pioloke e lele ai ka oili o Europa a pau, a oi aku mamua o na hoomakaukau kaua nui ma ke Denube a ma Asia Uuku. Heaha la ke kumu a ia kahea kokeia ana, e wehewehe mai ana paha auanei na poai o na poe kalepa a me na luna aupuni, he hooweliweli kela ia Farani, a aohe no paha a Faranai kumu a ae e manao aku ai oia wale no. Ke mauaoio nei na Geremania e like me ka na poe Ripubalika o Farani e manao nei, o ka hoopania ana o ka Aha Kuhina Ripubalika o Simon a me ka hookuu ana i ka Ahalelo, ua hooloheia malalo o ke alakai ana a ka poe pili hoomana Katolika, mamuli o na olelo paipai mua iho nei mai ka Pope ponoi mai O na olelo a me na kumu o ua manao la o ka Pope, ua kue maoli mai no ia i na kahua o ke Aupuni Kivilia i aeia e Geremania a me Italia, nona na hooko ana a ko Bisimaka mau ikaika a pau i hoopapau ai. No ka mea, mawaena o kona mau manao a me ko ka aoao Pope, aole mea hiki e hoomalimali ; a ua ike maopopoia keia ma ka Vaticana, Vaseile a ma Berelina. Nolaila, o keia hoonioni ana a Makemahone, ana e wea malu nei ma Farani e like me ka mea e ikeia nei ma Geremania ma ka hoala ana mai o ka poe Katolika Roma e kue i ke aupuni Ripabalika o Farani a me ke aupuni a Geremania i ike akua ai, he hoao ana moakaka ia a Farani e aa aku, e hookuku hou i kona ikaika me Geremania ma ka lalau ana i na mea kaua. Ke hiki mai ia manawa, alaila o ko Auseturia kulana, he mea nui ia. Ina oia e hui ana me Faa kuemai ia Geremania, alaila e uhalu ana paha auanei o Geremania, no ka mea, aole paha ia e helu aku ia Italia e hele mai e kue i ka mana o Auseturia, no ka manao ikaika malia o komo mai o Enelani e kokua ia Farani a puipui loa ia Nolaila ina o ka ulele koke ae o Farani a me Geremania i ke kaua iloko o keia wa pupilikii o Europa oiai e piha ana na poho lima o ka Emepera o Rusia i ka nana i kona mau pono iho, he hoike ana ia he haunaeie nui ana no Europa, nona ka hopena a e na hua aole e hiki i kekahi ke ike e.
Ke hoike mai nei hoi ka nupepa Na Hou a A@kalana o ka la 1 o Iune, he lono waea olelo kai loaa ae iaia e hoike ana, ua haalele iho na Kuhiua noho a Rusia ma na alo alii o Ladana, Vienna a me Berelina, a ua hoi aku i Saua Peteroboro ; a o Geremania hoi keia, na hoouna aku la ia he aumoku kaua ma Levant. Aole nae he wahi olelo iki no ko Rusia Kuhina noho ma Parisa ; aka, ua loheia ae kekahi moolelo, ua hikiwawe ka holo ana o na ahailono hiohiona kaua, mahope koke o ko Bismaka kahesia ana a kuka pu me kona Emepera, ma o na helehelena la, aole wale paha auanei o na mana elua e kaua nei ke hookuu wale ia, aka he maa@ mana e ae kekahi. O ka haalele pupuahulu ana o ko Rusia mau Kuhina noho ma na alo alii ekolu i hoike mua ia aenei he hoike ana ia malia paha ua mahui o Rusia, ua hui keia mau mana ekolu e kue ia Rusia, a o ke kakalaia mai koe o ke kana.
He mea pono nae e hoomaopopo ka poe heluehelu, i kekahi mau malama aenei i hala, ua pahola ae kekahi lono, a aole hoi i hoopololeiia mai, aole o Enelani e komo wale mai ana e keakea i ko Rusia kaua ana, aia a ike oia e kaua loa mai ana o Rusia a komo iloko o Armenia. Ua komo loa aku nei nae o Rusia iloko o ua wahi la, a ano, ke ike nei kakou, ua hui aenei na mana nui ekolu o ke Komohana e hookomo ia Rusia iloko o ka umiki iole. No ka mea, aole e hoouna wale ana o Geremania i kona aumoku i Levant me ka huaole, aole hoi e haalele wale ua Kuhina noho o Rusia i kela mau alo alii ekolu me ke kumu ole.
Eia hoi kekahi wehewehe ana o ke kumu i haalele ai o na Kuhina noho o Rusia ia Ladana Viena a me Belina, wahi a ka nupepa Elele o Nu Kilani, i hoi lakou e kuka pu me ke Kuhina Nui o Rusia' ka waha olelo nana : alakai a kukalaia ai ke kaua o keia makahiki. no ka mea, e ike ia e na mea a pau, aia no ke Kuhina Rusia o Parisa ke noho la, aole i kaheaia mai. O ke ano o keia, ua maopopo no i ke Kuhina Rusia ma Parisa kona kuamoo e hele ai, aka malia nae paha e laweia i mau kumu, eia he launa pili paa loa mawaena o Farani a me Rusia mai ka wa mai i moakaka ae e kaua ana o Rusia me Tureke. Aohe mea kanalua, ua makemake o Geremania e loaa na noho launa a a mai a Farani mai; ma na huaolelo, e loaa ana iaia. Ma na hana aua, ke pue like nei laua no ka hoolauna ana aku ia hai mamua ae o ko laua mau launa ana; a e hoomaka koke no o Farani i ke kaua i ka wa e loaa ai iaia he hoa kui lima pu kekahi ma kona aoao. Ke kahaha nei no hoi o Geremania no ko Auseturia hoomakaukau kaua nui loa. I ka wa a Serevia e kakala ai i ke kaua ia Tureke, a e makaukau ana ia no ke kaua, e kaua mai ana o Auseturia, a o kana keehina mua, ke komo iloko o na aupuni liilii. Ke oo mai nei keia mau manao haupu. Me he mea la, aia o Europa ma ke ahiahi o ke kaua puni. Ina e maumaua mai ana ko Rusia mau lanakila ma Asia Uaku, aole e hiki ia Enelani ke hookau mamao aku iaia. O keia mau la hoolele hauli, e kau nui ia me ke kaumaha.
KE HOOPAA nei ka lehulehu, o ke kaua mawaena o Rusia a me Tureke, e loihi ana, a me he mea la, e kauoia ae ana kekahi mau mana nui e ae o Europa iloko o keia kana no na kumu e manaoia aku nei : Akahi, o ko Rusia makemake e hoopalahalaha aku i kona mau mana kapa kahakai, e hiki ai iaia ke noho mana ma na ko wa i papaia kona aumoku, oia hoi na ko wa e puka aku ai i ke Kaiwaenahonua, a i ole ia, o ka hoolele aku paha i kona mau puali koa ma Aigupita. A aole no paha e hookahe wale ana o Rusia i na koko punahele o kana mau keiki ma o ka pono wale la uo o na Karistiano, ke ole na uku panai no kona mau hoomakaukau nui a me na lilo hewahewa o ke komo ana i ke kaua. Alua, O ko Rusia ala ana mai kela pea a keia pea o ka aina. He hoike ana keia, he kumu nui e ae kekahi a Rusia, a na mana e ae hoi o Europa e halia mau mai nei imua o lakou Nolaila, ina e komo ana na mana e ae o Europa iloko o keia kaua, he keu o ka weliweli a me ka poino.
HO KAHI PUUWAI -- Mahope koke o ka pau ana o na hana hoike o ke kula H@@ai Kaikamahine o Kawaiahao i ka Poikolu aku nei, o keia pule, ua hoohoiia ma ka b@rinamaree Rev T Koaoa, o Miss Roda Kanoe, ke kaikamahine oia a Rev J W Kanoa o Butaratari, me Keoki Keohokii paha no ka mea o ka inoa ia o ka makua hanai Ua hanania keia Roda, ma ka moku o Apaiana, kekahi o na Aina pegana; a i kona wa uuku, ua hoihoia mai i Hawaii nei, ana kekahi wahine haole haopono i lawe o hoonaauao iaia. I ka make ana o kona makuahine hoonaauao, ua kauoha oia i kekahi hapa o kona waiwai e ukuia no ka hoonaauao ana iaia i ka noho ana haole ahiki i ka wa e mare ai i ke kona. Ahiku aenei makahiki o kona noho haumana kolu ana me ka hooko i ka leo. E mahaloa oia, a hoomanao mau aku hoi ia i kona makua hanai o ka ike.
Na Nu Hou Kuloko.
NO KEAO KAUIKO. -- Ma ka mokuah@ o ka P@@kela iho nei, ua holo aku ka ona miliono o Haw ia nei ma@, no ke ku ana i kona ohana aia i Parisa.
HOIKE O HALE IWA .-- I ka Poaha iho nei, ua hoike na kaikamahine o ke kula hanau o Wailuamalalo o ke noho kumu nei ana o Mary E. Green a me kona mau kukua.
MAU MAHIKO LIILII.-- Manao makou, kupeno no ua alina o Niu a me Waia@ no ke kanu ko, aole no paha no ka nui loa, aka uo kahi ma@ panahaiki mai no hoi paha.
Ua makemake makou, e lohe pono ko makou mau makamaka a me na poe a pau e hoouna mai ana i na olelo hoolaha a me na kanikau, e hoouna pu mai lakou i na uku no ka hookomo ana.
Ke hookulukulu mau m@ i nei no na lani i na paka ua ma ke kulauakauhale o Honolulu nei. No ka uliuli maoli no kekahi o Kou nei i keia wa i na iaau uliuli i kanu noi ia.
AIE DALA-- Ua hoike aku nei ua poe malama Bauako o Berenau a me Parisa, ua h k ia lako@ ke hoolako aku ia Rusia e like ka nui me ka Rusia ma@ d@ makemake ai.
MOKUAHHI RUKINI-- Ma ka Poakahi iho nei, ua ku mai ma Hoaoiulu nei ka manuwa Rukini Gornostai, kapena Tarentiff, he 14 ua la holo mai Kepalakiko mai. Aole ana mau nupepa i lawe mai.
MANAWA HOLO O KILAUEA.-- Ke puka aku nei ma ko makou pepa o keia la, ka papa ho n@hon h@manawa holo o ke Kilaeua no na malama o lulai a me Augate aunei. He pono e nana ia me ke akahele.
Ma ka holo ana aku o ka mokuahi lawe leta i ka Poakola iho nei, ua lawe pu aku oia, he kauaha paha mau ohua mai keia awa a me na t@a u@aua he 400 a keu, me ka hela pu ole o na ahui maia a me na hala kahiki.
E hoike aoa na Kula Aupuni Hawaii o ka apana o Kona nei i keia hebed@ma ae, e hoomaka ana ma ka Puakahi aenei, Iune 25 maloko o ka luakini o Kamailili, a ma na la hoike kala aka i koe ma Kawaiahao.
MAKEMAKE NUI HOU IA-- Ke alii hou mai nei kekahi poe i lawe ole i ko kakoa Kilohana i ka hapa mua o keia makahiki, i pe pa no lakou i ka hapa hope aenei o keia makahiki. O ka nei o na mea hou o na Aina e a me na olelo hoonauau na kumu.
E hele kaapuni ana o Kakela Opioia Oahu nei e malama u a ke ano loio no ka poe mea @hia a pau i hoopiiia imua o ka Aha Kaapuni o Oahu nei. I keia p@le ae e hele pa ai me kekahi lunakanawai o ka Aha Kiekie.
KA OHANA O VICTORIA.-- Ua ike iho makou ma ka paka aoiani o ka Hale Kuai Buke o Wani, i ke kii kahaia o ka ohana o ka maiwahine Victoria. Oia hoi, mai na makua, na keiki a me na hanouna. He ohana nui okoa he umikumamaono ka heluna.
Ma ka Poakolu iho nei, ua kahiko mai ka moku kaua Fantome i kona mau kia me na hae o kela a me keia ano, no ka hoomanao ana i ka la i nohoalima aika moi wahine Victoria. Ua kahiko po mai no hoi ka moku kaua Rukini i kona mau kia.
MAU KIAAINA MAHIKO.-- Ua hoomaopopoia mai ia makou, ke hapai nei na Kiaaina o Hawaii a me Maui i ke kona ko, a ua hoomaka laua i ke kano ma Wainaku i Hilo ina eka paha e hiki aka ana i ke kaualima paha ka nui. E holomua olua, oia ka makou pule.
Mahope iho ka hora 8 ahiahi kao Poaono aku nei i hala, Iune 16, maloko o ka luakini o Kawaiahao, ua hoohoila e Rev H. H. Paleka ma ka berita o ka mare, o E K. Lilikalini me Miss Hana Piaao o Kau, kekahi o na kaikamahoe o ke kula hana kaikamahine o Kawaiaho.
KAMOKUAHI AUSETARALIA.-- Ma ka hora 1 o ka auiua la Pualua iho nei, ua ikeia aku keia mokuahi e pii mai ana mai ka hema mai, a i ka hora 2 a me hapa balulu ana iloko nei o ke awa, he 18 ua la holo mai Kikape mai. A i ke awikea Poakolu iho nei, ua holo aku oia no Kapalakiko.
Ua malama maikaiia ka la Kamehameha me Lahaina ma na lealei Hawaii wale no. O kekahi o na lealea kahiko, ka heenalu, ua hoopomaikaiia mai ko Lahaina ma ke ku ana o na nalu nui, ka poe ana o ka poe heeaualu a me ke eo ana i ki wahine o ka makana no ka heihei heenalu. I ka po ana iho, ua h@ia na puu ahi ma na kuahiwi o Lanai a me ka pua o Paupau.
MARE HANOHANO-- Ma ke ahiahi Poiha iho nei, maloko o ka luah@i o Roma, ua malama he anaina mare no Emmanele S. Kuoha me Mes. A E Gilland, ke kaikamahine mia a Losalia Giila d e Rev. Makua Hernauu. Ua nui na makeikai ona mea mare i hele ae e hoopiha i ka luakiai a e uana i ko laua la hanohano.
KE AKEA O NA K@WA O HAWAII NEI-- O ke akea o ke k@wa maweena o Oahu a me Kauai, he @0 mile; mawaena o Oahu a me Molakai, he 25 mile; mawaena o Molokai a me Maui, he 20 mile; mawaena o Maui a me Lanai, he 9 mile; mawaena o Maui me Hawaii; he 30 mile; mawaena o Kauai a me Niihau, he 13 mile.
MOKUAHI KULANAKAUAHALE O KAPALAKIKO.-- O keia mok@ah: nami a maikai o ke Lihue Hooholo Mokuahi o ka P@kipika, a paionia hoi o ka Lalia e holeholo nei mawaena o Kapalakiko a me Kikahe, i ku mua mai ai ma Hawaii nei malalo o ke Ahimoku Wadd @, iaia e ho o aua mawaena o Panama a me Kapalikiko, kuia ae la oia i kekahi pokoi a poholo iho la i ka hohonu iloko o ka hora hookahi. Mina aina ino ia moku.
HE AWA KU MOKU HOU.-- Ma kekahi palapala mai ke peai wai a Mr. J. K. Kaunamano o Hamikua, e puka aku nei ma ka pepa o keia la, e ikeia iho ai, ua lna he awa ka moia hou ma Oolula ma ke palepa o Hamakua a me Hilo. E weheia ana he mau honeri a t@usani eka aina kana ko hou ma ia wahi o ka aina uana e hoopuipui hou mai i ko kakou mau waiwai.
I kekahi la o ka hebedoma i hala, i ka le e ana mai o kekahi o na kuene o ka manuwa Rakiai i uka nei, he pake, aia hoi, ua ikeia aku ka puuhaku o koua mau kuli. I ka huii ia ana aku, eia ka auanei, he opioma ua hookomoia malaila, me ka hoopunipuni mai na kauka i kauoha iaia e kau mau ia laau ma ke kuli. Ua hopu a hoopaiia ua pake la i $50. i uk- ii no kaua haua apuka i ko ke auupuni loaa.
HANA PONO OLE.-- Ua palapalaia mai makou, ua haole ke Hoa ekolu a ka Papa Kula Apana o Kuohauioa i ka mana o ke kumu kula o Hauuia, ma ka papa ana aku iaia, aole e malama i ke kula ma ka la kai malama, no ka mea, ua like loa ka ia me ka la Sabati. Ke hoike aku nei ke Kuokoa i na ho eiaao keia malun aenei, na ho okiekie, a aole no he pono ke hoo ohe i kana olelo pili hoomaua.
WA MAOLI KAKOU.-- Aole aha he wi nui e ae i ikeia ma Hawaii nei, a like me ko keia makahiki. Ma na apana apau ke loheia aku nei na leo e pa e mai ana, "he nui ka wi". Ma Honlulu nei, ke kiko waena o ka huina o na ai apau, ua pii loa ke ku makuai. I ka la 14 o Iune, o ka umeke wali keia he hapalua mamua, ua pii loa ae a i ka hookahi @ila. Ke hoike mai nei ko kakou palaleha i ka hopena o ka pa'aualelo, a ke haopaiia mai nei kakou ka poe mea aina i hooikaika ole e mahi i ka ai.
KEAKA LIO HAWAII.-- E hana keaka hou ana ke keaka ho Hawaii ma Ainahou i keia po Poaono hora 7 1/2-- Ua lawe aenei o James. Lupro @ holo lio ana ma kala o Mr. Bare ay i hoi, a e holo nui ana oia me ka uleu mauoa o na pa a me ua puka me ka maipa loa. A pauia o Kale Uaku iho, he wahi keaka no, akahi no mae a hoikeia ma ka holo lio. E holo lio ana ke akua hana keaka, a e hu ana ka aka iaia. E paaia ana he elua alapii e hookahi haole a e paani ana he ekolu mau haole maluna iho, aka aole nae e aeea ana. E hele nui ae, a e ike oukou i ka lealea.
KA MANA HONUA O KA POPE.-- Ua hookomo mai ua Luna Senate pili hoimana Katoaka o ka Ahaolelo o Sepauia iloko o ka olelo pa@e a ka Ahaolelo i ka haiolelo alii o ka la i wehe ai ka ahaolelo e kokua aku ke aupuni o Sepania i ka hoihoi hou ana mai i ka mana hoomalu honua o ka Pope. Ua kue ikaika aku ke Kuhina o ko na aina eia hoololi, me ka olelo aku, he kuleana ole ia Sepania ke komo ana aku e keakea loko o ka noonoo ana i na ninau aole maloko o kona mai palena. No ia mea, ua hoihoi hou ia aku ka hoololi.
"Nana no i haawi mai
A nani no i lawe aku."
Ma ka po o ka Poakolu o keia pule, ua oluolu i ka Mea Maua Loa ka lawe ana aku ia Eparauia Kalahoolewa mai keia ola ana, a mai ke aio aku hoi o kona mau makua, no na la ekolu kona kau ana i ka mai me ka ehaeha, a kou aku la ka lohi. Ua ha ia ua oia ma Kamoiali, Kaluaolohe, i ka la 23 o Aperila, 1877 ; nolaila, o ka nui o koaa mau la ma keia ao, he hookahi malama me oa pule ekolu. Ua hialele iho ia he mau makua me ua k@ lehulehu e noho nei me ka u me ke kaumaha. Pela e ao ai kana olelo "nana ao i haawi m@, a nana no i lawe hou aku." S KAEO.
KA PEPEHI KANAKA O MAKAWAO.-- Ua noho mai nei ke kau Kiure o ka mo @ ina o Maui ma Wailuku a ua lawelaweia na @ma eaulenu. Mawaena o ia au luna, he hoikahi kara@ma e o a hoi he pepehi kauaka, a ma ka po o ka la 9 o Mei i hala, pepehi iho la o Keoni Kapioa i kekahi pake nona ka inoa Akaka ma Kula i Maui, me ka hoomainoia, a huna iho la i ke kono make me ka manao e nalo. Aka he ekolu la mahope iho o ka make one, loaa aku la ke kino ua hele a maewaewa. Ma ka la 12 iho nei o Iune, ua noho ke kiuro e nooloo i keia hihia, a ua hooholo lakou e ahewa. Ma ka la 13 ae, ua kauia ka hoopai maluna o Keoni Kapaoi, e ina oia ma ka puai maloko o na paia o ka Hale Paahao ma Honolulu mawaena o ka hora 8 kakou hiaka a me 12 awakea o ka Panama, S @temab@ 28 a o kai koaa make ana. Oia iho la ka hoopai o ka mea lima koko nana i pephi i kekahi koko lawehala ole iaia.
Nu Hou o na Aina E.
Kaua nui ma Europa !
E huliamahi ana o Enelani, Auseturia a me Geremania i ke kaua ia Rusia.
Ke hele uluulu la na koa o Rusia iloko o Asia Uuku !
Ma ke ku ana mai nei o ka mokuahi Ausetaralia i ka Poalua iho nei, Iune 19, mai na panalaau mai o Nu Holani, a me Nu Kilani, ua loaa mai na mea hou ano nui malalo iho :
Ua haalele na Kuhiua Noho o Rusia ma na alo alii o Ladana, Viena a me Berelina, a ua hoi aku i Sana Peteroboro. O ke ano o keia, he kaua ka hope. Eia ka mea kupanaha, aole i kauoia mai ke Kuhina noho o Rusia ma ke alo alii o Parisa e hoi, no keaha la ? Ke manaoia nei ua hui malu keia mau aupuni nui, o Farani a me Rusia, e kokua aku a kokua mai kekahi o laua iho i ka wa kaua.
Ke hooheleia mai la na puali koa o Rusia ma Asia Uuku, ma na laiua kaawale eha.
Ua poai puniia o Kars e na Rusia, a o ka hopena koe.
Ua hoi hou i na Tureke o Ardahan, kekahi kulanakauhale Tureke ma Asia Uuku, mahope iho o ka lilo mua ana o keia i na Rukini.
Ua hoouna aku o Geremania, he aumoku kaua, i kahi i kapaia o Levant. Ke nune nui ia nei keia mea e ka poe hakilo mawaho aku nei.
Aohe i a-e iki na koa Rukini ma kela aoao o ka muliwai Danube, no ka mea, ua piha a hu ka wai ma kekahi mau wahi o ka muliwai, no ka nui loa o na paka ua i haule iho. Aole paha e makaukau koke ka puali Rusini ma ka muliwai Danube no ke kaua, a hiki iloko o na la waena o ka malama o Iune.
Ua make ka Moiwahine o Holani.
Bomabe, Iune 2-- O na koa Cacasiana, i komo iloko o na puali koa o Rukini, ua unuhiia mai na puali koa ae o Rukini, ma ka muliwai Danube, no ka ike ia ana o ke kuee mawaena o ko lakou mau laina koa iho.
NO POHAKUHAUOLI.
Ladana, Mei 29-- Ke hoike mai nei na lono mai Atenai mai, e i ana, he pioloke nui o ka mokupuni o Cerete i keia wa, a ua malamaia he mau halawai makaainana, e hoikeike ana i na manao o ka lehulehu. Ua hooholoia, e kali i iwakalua la no ka pane mai o Tureke, i ke noi a ka lahui, a ina e hala ia mau la me ka pane ole mai, alaila, e hoopii ana lakou i na mana nui o Europa, e ae mai e kohoia o Pohakuhauoli i alii no lakou, a e lawe oia i ka inoa Keiki Alii no Cerete.
Singapore, Iune (?) Hora 2:25-- Ma ka hookahakaha nui o ka poe kuokoa o Euelani, i malama ia ma Birmingham, ua aa aku o Pohakuhauoli i ke aupuni, he makemake ia e ikeia ka manao o ka leulehu, ma ka hookuu ana i ka Ahaolelo, a e koho hou ia na Lunamakaainana, a malaila e akaka ai ko ka lahui manao.
Ke ho@opukeia nei ka nupepa Legera o Piledelapia i keli a me keia la malalo o ka noho hooponopono ana o G. W. Childs, ma ka huina he 90,000.
Ke lilo nei ke ala wai o Sueza, i ala holo moana no na laina hooholo mokoahu mau he iwakaloa kumamaha. Oia hoi, ua hiki aku ka hoina o na moku o ke a mau laina i ka 234, no lakou ke kaumaha i hiki aku i ka 509,447 tons. Houkahi laina nona na moku he 46, he elua mau laina ma ka pa 18 pakahi, a o ka oni aku malalo iho.
O ka loaa o ka Ahahoi Hoolaha Baibila Amerika no ka makahiki e pau ana i M@raki 31, he $ 543,579. A o na loaa hoi o ka Au hui Hoolaha Palapali Liihi no ia manawa hookahi, e hiki ana i ka $ 470,000. Nui no na lokomaikai i na hana pono.
Ma na Hotele nui o Amerika i keia manawa, ua hoopuaia he mau kaula lehulehu ma na kihi o na hale, i wahi no na poe noho hotele e hookuokuu iho ai ilalu i ka wa e piu ai ka hotele i ke ahi.
ua noi aku he kanawalu mau Kahunapule o ka Egalesia o Enelaui i ka Aku Bihopa o Canterbury, o hookuu kaokoa i ka Egalesia wai ke aupuni mai.
Ua hoopalau iho nei ke Kama Aliwahine Charlotte, ke kainamanine hanau mua o ka Hooilina A@ o Geremania me ke Keik Alii o Saxe-Meiuingen O ke Keiki Alii, Ke noho nei oia he aliokoa iloko o ka Puali Koa Perusia ma ke kulana he Kapena. Ua kokoke ke Kama Alu wahiue e umikumamahiku makahiki, a o ko ke Kiki Alii hoi, he iwakaluakumanono makahiki. O ka aina kahi a ke Keiki Alii, e noho moi aku auanei, he hookahi t@ mile kuea, me na kanaka he 194,484.
O ko Rusia kanaka alakai malalo koke iho o ka mana Impera'a, oia he wahi @ud aoi kuapuu nona ka inoa Hamburger. Ua hoaoia oia iloko o ka Oihana o ka na aina e, o ka mua malalo o Count Ness Irode, i keia wa, o'a ko ke Kahina Nui Gortemakakoff lima akau. He hoa oia no ka aha kukamalu, a he Kuhina elua.