Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVI, Number 18, 5 Mei 1877 — Ke ano o na hana a ka Haku ma ka Pae Aina o Maikonisia ma ka Mokupuni o Mile. [ARTICLE]
Ke ano o na hana a ka Haku ma ka Pae Aina o Maikonisia ma ka Mokupuni o Mile.
O ke kumu o keia manao ino o keia alii, eia uo ia, i ka IS67 t aa holo aku o i TeboUn rae na ohana a me na ohna o { ka hele ana. I ka pae ana nae i Mejeu\, na kaua mai o Jebrik i na aiii nei, a ua pan i ka make, a ola mahunehuue mai o Tibolan a me kana wahine a me knhi mau mea © ae, no ko iakou pee ana nae ka mea i p kele ai. A no ke , koko o keia poe o Mile i m»ke t oia ke | kumu o ka maoeio ana o keia aiii e'kana. ! I ka lohe ana nae o ke alii nui Kaihak J a me na alii e ae, oo ka manao o keia aiii, ua kaua aku. aoie make hana pela, eia ka olelo a ua alii nei, 4£ aole au e ae i ka oukou» a ina aole oukoa e ae aaa, pau ookoa ia'u ike ki po ia/ ? Ia wa nui ka makau ia, Eia kekahi oieloa ua alii nei, "aole ao e hnli i ka oukon maa olelo, a ke hele uei au imua a inu i ke koko o J«br»k, a me kona poe ; a aia wale no ka'o leo hoolohe, aia a pane mai oia pan, oia ka ieo o ka makuahine o kakoo," (owan). Ia wa, iohe ae Ia kekahi poe i keia olelo, oia ka wa 1 opa
| ai ka iii:\n;\o o kekahi kanukii kank-ui ; nlii e kii mai ia'n, oini, oin iho 1» ka | mea e pau ai o keia piiikia, Ia w,i, ho- | lo mai la na kauakn nei, a lele mai la | malunu o kuu pa, a hai mai la iVn i ke- | la olelo a ke alii, a koi mai la ia'u e he- | }e pu, owau nae ia wa, he mai ko'u, a e ! waiho au;» iloko o ka nawuliwnli a me ka eha o ke kino ; aka, aole nae i mauao e noho a nana maka aku i keia haiM, oiai, oia ka hana e pono ai, a oia ka lesu i olelo ai penei : "Pomaikai kn poe uwao, no ka maa, e i ia iakou, he poo keiki na ke Akua''\Yl a ia hope mai, ko ae la au, a lioomanawanui e hele, a hele aku la ; ia'u i hui ai me alii nei, a olelo pu, a penoi ia : I ko'u hui ana me ia, lulu lima aloha pu maua, a pau, nioau au, heaha keia ? "E hoomea wale ae ana no hoi." "I mea aha ia au o ka mea wale aua ? " "No Jebrik no ka hewa, e mauao mai ana no ka hoi he mau mekamaka hana ino hoi i ko makou poe." Ua hala i», oiai, eia ka lesu olelo, "E aloha kahi i kekahi." I mai kela, ua pau ae la hoi h>\. Ma ia hope mai, olelo mai kela, he ae loa wau, aka, aole nae e noho i Mile nei, aka, i wahi e aku, a ua hoihoiia a i Nalu kuhi i noho ai. A no ka makemake ole o ua alii nei e ike i ka maka o Jebrik, ua haalele oia ia Mile, a ua hoi aku a noho ma Kupekij. Ia wa holo aku la ka lohe a i ke alii nui Kaibuk, me ka olelo pu ia aku o na oielo a pau a ke alii. Aole e hoolele i uka nei o Miie, i e haawi aku i uiau pooo no lakou, a hiki i ko iakou hoi aua i ka aina o lakou. Ke ike nei oukou e ko Hawaii nei, aole i haalele mai ka Haku, a aole no hoi i hoopoina mai i na hoomanao ana i kona poe pono io. E ike pu no hoi oukou, o ka mana o ka Euanelio oia ka mea hoo- j kuikahi i ka noho ana lahui, a he mea e hoopale aku ana i na manao huhu a inaiua hoi. E ike pu mai oukou ma keia nissu kaua e ko Hawaii nei, ua hooliio ia wau i makua no lakou ; e manao no hoi oukou e na makamaka, o ka maiuhia o ka Euanelio, ka mana o ke Akua, a me ka pule a kona poe, oia wale no ke kumu uana i hoopale i na manao kaua o ke alii, oiai, Ue alii no keia i maa ia mea he kaua. Eia ka lakoho 5;16. ;< E hai aku i ko oukou hewa i kekahi i kekahi, a e pule hoi kekahi no kekalii, i pohala ai oukou, 0 ka pule ikaika a ke kanaka pono e lanakila nni ia. Panku 17, 18, a me ka 19. Eia hoi ma ka pauku 20, 4 *E ike pono oia, o ka mea e hoohuli mai ana i ka mea hewa, mai kona hele hewa ana mai, nana no i hoopakele ae k» uhane i ka make, a naua hoi i hooki i ka hewa he nui loa." 0 keia pilikia, aia no ia iloko o kuu wa e noho u ana a e kaumaha ana hui no ka mea i hala, a e noho una ko Mile a pau me ka uwe e like me ka meu i oleio ia ina kekahi mahele o ko kakou moolelo i hala. O keia alii no hoi mamaa, he alii ino, he pii ulu i ka la Sabati a me na hana ano ino he nui. Aka, i keia wa, ua maikai, a he hoa'loha oiaio oia no ka mea i haia ; a me la, na ia pono a me ka oiaio iloko ona, i keakea mai i ka manao iwo, a lilo ae !a ke ino i mea maikai. Nani wale ke kokua ana mai o ka Haku 'ui makou, a hoopale ana i na ino. Ka haalele ana i ka home malihini a ke aloha i noho ai, a buli hoi imai i Hawaii nei ka Uome hanau o ke kino. E na makamaka e ! ua hala ka hapa mua o ko kakou moolelo, a eia kakou i ka hapa hope/ka paiena hoi o ko oukou ike aua i oa mea a pau e pili aoa i. na hana a ka Haku ma ko kakou mau upaoa hana kuwaho, a e pau ai ka hana a ka'u maka sila, a e hoomaha ai ko'u pulima i kana hana. Ma keia hapa hope o ko kakou moolelo, ke hoike qei au i ka lokomaikai o ko kakou Haku ī kona waiho ana i ko ; u ola, a ike ai oukoo i na mea a pau i hanaia ; a ina la paha ao!e ia lokomaikai, ina la owt*i om&ua e hoike i ka io o na hana a ka Hakei maīaoa o kana mau kauwa. Ma keiai mahele no boi o ko kakon moolelo, ke mabefehele hoa nei au i mau maheie, i ike mai
ui oukuu i ke ano nui o ka m.ihelo bo« pe. "Aia hoi, uaui ka uiaikai a me ku ; ,o)uo)uoki» noho lokahi pu aua o ua j ; hoiihaoau.' 7 ! i Kh haalele ana ia Mile. Nui ko alo-} | ha i ka home, koun nmu hiona, wa k«pH'j | kai, ke one huiali a anapn i ka 1«, na ulu i niu, na ulu haia a uie m\ laau o u»j ho- | iue la ; nioha ke ahe makani o ka aina j he kotu a me ke Kitik, aioha ka hale a | maua me kuu makua i noho ai, a me na ! keiki pu a maua. Aloiia ka hana ame |ka ekalesi«i o ka Haku ma Mile, aloha na hoahanau a me ua haumana a me na leo kauoha mai hoi oe i llawaii, e noho no kakou, a na makou no oe a me ua keiki e malama a huna aku no makou iou mau iwi. Aloha ke alii nui a mo na lii, aloha na makua a me na keiki, aloha no hoi lakou, aloha 110 hoi au. A no ke aloha o J u iua home la, ua haku iho wau i mau panku himeni, a o ka ieo oia o "Ka Lei R tse" ma ka Leo Hoomana, a eia iho no ia, a na ka poe ike i ka himeui e himeni pu me a'u. I {^okipau.)