Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVI, Number 13, 31 March 1877 — Page 1
This text was transcribed by: | Kä“hau Lucas |
This work is dedicated to: | Ka Ohana Aana |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
BUKE XVI. HELU 13. HONOLULU, POAONO, MARAKI 31, 1877. NA HELU A PAU 800.
MAIKAI KA HOI KA PAPA!
A ME
Ka Laau o kou Hale!
No Hea la?
KA I NO HOI NO KAHI O
WAILA MA!
Nana aku no hoi ia la,
OHI KA IO o KA LAAU o MAKAWAO
i ka ua mea o ka nani o
Na Papa, Na Laau.
A ME
Na PONO KUKULU HALE
O NA ANO NO A PAU,
MA KE KUHI O
Na ALANUI PAPU a me MOIWAHINE,
Honolulu
MALAILA E LOAA AI E LIKE ME KA
makemake no ke
Kumukuai makepono loa
PAPA, PAPA, PAPA
Na PAPA huluhulu, Na PAPA manoanoa, Na PAPA i kahiia, Na PAPA kepa, PAPA hole keokeo, PAPA hole ulaula
NA LAAU! LAAU!
NA KUA, NA KAOLA, AAHO, MOLINA, PEAPEA, PINE HULUHULU, PINE I KA@IIA, Na Papa a me na Laau Ulaula! PILI ULAULA PILI KEOKEO, PANI PUKA, PANI PUKA ANIANI, IPUKA ANIANI, OLEPELEPE!
PENA O NA ANO A PAU
Hulu Pena mai ka liilii a ke nui
AILA PENA!
AILA HOOMALOO, WANIKI, PATE.
NA LAKO o kela a me keia ano. NA AMI-PUKA HALE, NA AMI-PUKA PA
ANIANI!
Pepa aale me na lihilihi.
E LOAA NO MALAILA
Paakai Helu 1.
O KAKAAKO a me PUULOA
No ke Dala kuike, e loaa no na mea a pau i haiia ae la no ke kumukuai emi loa.
O na kauoha a pau mai Hawaii a Niihau, loaa'ku ana ia lakou, e hooko koke ae mai ana no ia me ka lawa pono.
E kipa nui ilaila, i ike ik oiaoa 788 799
HE IWAKALUA TAUSANI LEGUE MALALO O KE KAI! NA MEA KUPANAHA O KA MOANA! KE ALA O KA MEA HUNA, A O KA MEA POHIHIHI O KA 1866! MAHELE II. MOKUNA III
HE MOMI O UMI MILIONA.
MA ka hora eha o ia kakahiaka ae, hoala ia mai la au e ke kuene, eleu koke ae la au i ke ala a komo i ko'u aahu a puka aku la a komo iloko o ke keena hoolauna.
A ninau mai la o Kap. Nimo ia'u, "ua makaukau anei oe e Aronaka no ka hele?" "Ae, ua makaukau," i pane aku ai au. "A aohe mea i koe o ka hele wale no." "A pehea o'u mau hoa?" Ua hai mua ia ka lohe ia laua, a aia laua e kali mai la." "A pehea la hoi, aole anei e komo ana kakou i na kapa luu o kakou.?" i ninau aku ai au.
"Aole i keia wa, oiai, eia no kakou i waho loa mai ke kapakai mai o Manaara. Aka, ua makaukau no nae ka waapa no kaku, a maluna o laila kakou e holo ai, ahiki ma kahi e hele ai i uka, a pela e pakele ai kakou mai ka luhi o ke kaikaikuhele ana me na kapa luu o kakou. Aka, he hiki no nae ia kakou ke lawe pu me na kapa luu; no ka makemake ae e hele ma ka papaku o ka moana, e waiho ana no."
Ko Kap. Nimo kona mai la no ia ia'u e iho aku ma ke alanui. Ua miki e aku la no o Kosila a me Nede Lana ma ke alanui, me ka hauoli nui i ka manao o ka puali lealea. Aia hoi iluna o ka waapa elima mau sela me na hoe e kali ana no ka ee aku o makou.
He mea e no hoi ka pouli oia po. Alai ia na lani e na ao pouliuli, aohe ike ia aku o ka nui o na hoku o ka lewa. Ia po no hoi, hoi hou ka Nautilo ma ke kahakai komohana o Kilona.
O ka ee aku la no ia o makou maluna o ka waapa, a holo ma ka hema. Oia holo o makou ia po, ahiki i ke owehewehe ana mai o kaiao, ike lea ia aku la ka aina, e ulu ana ka laau ma o a maanei. Ia Kap. Nimo no hoi ka ike i kahi kupono e kuu ai ka pohaku hekau o ka waapa o makou, o ko ia la hoolale ae la no ia e kuu.
A pane mai la o Kap. Nimo ia'u "eia ua wahi nei, a e komo kakou i na kapa luu o kakou. Iloko o hookahi malama i koe, e paapu loa ai keia wahi i na waapa lawaia, a e ike aku ai oe i na poe luu i ka luu mai i na mea a lakou e makemake ai.
Iloko o keia wa a Kap. Nimo e kamailio nei, aole o'u pane aku, lilo aku la au i ka nana i ka ale o ke kai. A no ka nui makemae e ike ia lalo; nolaila, ua awiwi wale ke komo ana i ko'u kapa luu, a pela no hoi o Kapena Nimo, Nede Lana, a me Kosila, a koe na hoewaa o makou.
Oiai makou e hawele nei i na kapa luu, i mai la o Kap. Nimo, he mea makehewa paha ia kakou ka lawe ana i na kukui: no ka mea, aole keia he wahi hohonu loa e nele ai ke komo ana o na kukuna o ka malamalama iloko o ke kai.
No keia mau olelo, ua pane aku au "maikai loa kakou e lawe pu i na ipukukui, i mea e pale aku ai i na pilikua o ka moana; malia, o lilo ia malamalama, i mea e makau ai, holo, alaila, hala ia pilikia. No keia mea, ua lawe pu ia na kukui O na pahi na mea eha a makou i lawe ai, a koe na pu ea.
Ia hawele ana a paa na kapa o makou, o ka au hela aku la no ia iloko o kai, a o ka hohonu o ke kai he 2 kapuai he alualua ka papaku o lalo. A ma kahi a Kap. Nimo e kuhikuhi ai malaila aku makou e uhai ai, a pela wale ka makou hele ana, ahiki i ko makou nalowale ana malalo o na ale o ka moana.
O na mea ola o ke kai i halawai koke mai me ko makou mau maka, oia no na ia loloa me he puhi la ke ano i ka nana aku, a ma kahi hoohalike ana ua like me na moo nahesa, he 2 1/3 kapuai ka loihi; aka, he mau mea ono loa ma ka ai ana, ua kapaia ia puhi, he Karawade.
A ma ka hora 7 o ke kakahiaka, hiki makou i ka papaku e noho ai na papaua. I ka hoomaopopo ana iho, aole no hoi o kae mai mai na papaua he mau miliona ka nui.
A elike no hoi me ko Nade Lana ano mau o ka eleu, o ko ia la huki ae la no ia i ka upena e paa ana ma kona hope, a o ka hoohei aku la no ia i ka papaua a ma kahi mau mea nani e ae o loko o ke kai.
O ka hele loa o Kap. Nimo, ua hiki ole ia makou ke noho iho ma na wahi nei i ike ia ai ka nui, a o ko makou uhai aku no ia ia Kap. Nimo, ke alakai nui o ka hohonu. O ke ano oia wahi a makou e hele nei, he ano piiku; a no ia mea, o wale ae la no au i ko'u lima iluna, aia nae puka loa ae la maluna o ka ilikai. Aia ma kahi wahi o keia wahi e hele ia nei, he mau pali pohaku nui me na pouliuli i ka nana aku, me ka weli mai o na maka o kamaaina oloko o ia mau ana. A mamuli o ko'u malihini ia mau mea, nolaila, ua hiki ole ia'u ke ku iki iho e nana pono loa aku i ke ano, no ka mea, aole kaukaulua iho o Kap. Nimo.
Oia hele no o Kap. Nimo a ku ana kela ma ke alo o kekahi pali nui me kahi ana nui pouli. A i ko makou akoakoa like ana aku, hoomaka koke aku la o Kap. Nimo i ke komo iloko o ua ana nei, a o makou aku no hoi. Iloko oia komo ana, aole hiki i ka malamalama o na kukuna o ka la e komo iho iloko o ua ana nei; a ninau iho la au iloko o'u, heaha la ka hana o keia komo ana mai nei iloko nei. Aka, a liuliu ko makou hele ana, aia hoi, moakaka mai ana o mua. A hoomanao ae la au o ke alanui ka keia e hiki aku ai i kekahi wahi i manao ia. Oia hele ahiki i kahi i ku ai o Kap. Nimo, awiwi loa aku la makou a hiki, kuhikuhi mai la ko ia la mau lima malalo pono o kahi ana e ku ana. I nana aku ka hana, he papaua nui, 2 iwilei a me ka hapa ka palahalaha. A ma ko'u hoomaopopo iho, he 600 paona ke kaumaha.
Ia wa a makou e nana nei, ua oaka ae la ua papaua nei, a ike aku la au he momi nui me he niu la ka nui, a o kona kumukuai i ko'u manao he $500,000.
A hala na minute he umi o ko makou nanea ana i keia waiwai, o ko Kap. Nimo peahi mai la no ia e nee aku a ku kokoke ma kona aoao, me ke kuhikuhi ana ma kekahi wahi mamao aku, a haka pono loa aku la ko'u mau maka malaila.
A hala na minute elima, malu ana keia mea, o ko'u manao koke ae la no ia he mano, a i ole o kahi pilikua e ae la o ka moana: eia ka he kanaka.
He ilikini lawaia i hele mai i ka luu papaua, he mau kapuai wale no ke kaawale o ke kikala o ka waa mai ke poo ae. Aole o ia la ike mai ia makou, ua paa makou i ka malu o ka pali, o ia la nae he waiho wale loa i ko makou mau maka. O na papaua i loaa ma kana luu ana, aole he momi o loko elike la me ka makou.
I ka lima o ka luu ana o ua kanaka nei, hoea ana kekahi mano nui, e holo pololei loa mai ana i ua ilikini nei. No keia mea, ua piha loa mai la au i ka weliweli; oiai, aole e makemake ka mano ma ko'u manao iho. Aka, aia o Kap. Nimo e unuhi ana i kana pahi a holo aku la imua o ua mano nei. Ia ike ana mai o ua mano nei he kanaka hou keia e holo aku ana, o ke alualu mai la no ia o ua mano nei i ke Kapena koa. I wehe ae ua mano nei i ke a luna me ke nahu mai, e pahu aku ana o Kapena Nimo i ka pahi a ku ma ka aoao o ka ia. Loihi ko laua nei hakaka ana, a hiki hoi o Nede Lana me kana hapuna, ia haalele ana no a Nede Lana i kana mea make, o ka make no ia o ka mano, a manao ae la ua ilikini nei he ola, a hoihoi aku la lakou nei ahiki ma ka pohaku hekau, me ke kuhikuhi aku o lakou nei e hoi koke e loaa hou mai i ka mano no ka mea, ua hele a hohono ke kai i ke koko o ka mano.
Ia hoopakele ia ana o ka ilikini hoi ia, a hoi mai la no hoi makou ahiki i ka waapa o makou, huki ia ae la makou a kau iluna o ka waapa, a wehe ia ae la na kapa o makou.
Hoomaikai mai la o Kap. Nimo ia Nede Lana i ka i ana, "he nani loa ia'u kou kokua ana ia'u ma ka pepehi ana i ka mano.
I aku la o Nede Lana, "pela kakou e pono ai e kokua kahi i kahi."
"Ae ua aie loa au ia oe no ia mau hana au," wahi a Kap. Nimo.
"Aohe mea i koe, o ka hoi wale no i ka Nautilo," i pane hou aku ai o Kap. Nimo.
Ia hoi ana o makou iluna o ka Nautilo, halawai aku la makou me ka mano make a Kap. Nimoma i pepehi ai a make. I ko'u hoomaopopo ana iho i kona loa he 25 kapuai. He pau okoa ka hapakolu o kona kino iloko o ka waha, i ka ua mea o ka nui launa ole.
Puni makou i na mano no ka hanu ana mai i kela mano make, a noke nui mai i ke aumeume.
A ma ka hapalua o ka hora 8 A. M. kau makou iluna o ka Nautilo. Ia kau ana aku, hoomanao loa ae la au i na mea apau a'u i ike ai i ke kapakai o Manaar.
Elua mau mea nui loa a'u e hoomanao ai. Ka mua: O ka wiwo ole o Kap. Nimo; a o ka lua, o ka pakele ana o ka ilikini.
I ko'u kamailio ana aku ia Kap. Nimo i keia mau mea.
Pane mai kela, "O keia kanaka he kanaka ia no ka aina pilikia, a owau oia malie wale iho la no, a pela mau ahiki i ko'u hanu hope loa ana.
(Aole i pau.)
Ke ano o na hana a ka Haku ma ka Pae Aina o Maikonisia ma ka MOKUPUNI O MILE.
1 Aole hoauau ia ma kahi kokoke ma na wahi kapu. 2 I ka wa e pau ai ka hoauau ana o ke keiki, alaila, aole e ai ka ohana o ke kane a o ka wahine, a hiki wale i ka wa e maloo ai ka wai o ke keiki, alaila, ai kela a me keia i na mea ai. 3 I ka wa e hamo ia'i ke keiki i ka aila niu, i kakahiaka, aole loa e hele kekahi ohana, a aole hoi e ai a po ka la. 4 I ka wa ua, aole e lawe ia na keiki mawaho o na hale, o pulu auanei i ka wai o luna iho o ka niu. 5 A ina e pulu ke keiki i ka wai o ka niu, alaila, ua kapu, a ua laa loa ia niu no ke keiki, a nana e ai, inu, oki, o na makua a me na ohana e ae, ua kapu loa. Eia ke ano ma ka olelo Makala, "mai jien," olelo Hawaii, "ka'u makahiapo." He nui aku no na kapu i koe. O keia mau kapu a pau, ua pau i ka hoohioloia e ka mana o ka Euanelio.
25. No ke pale keiki ana.-He mau pale keiki no ko lakou, i ka wa e kea ai ke keiki, e hoololiloli no e like no me ko Hawaii nei, a he mau pule no hoi. A ina e paa loa, e hopu aku i ka mea i hapai a i nahunahu, e lulu, a ina e hemo ole, moe ilalo iluna ke alo, a e lalau i na wawae, a e huki mai me ka lulu, a pau, ala'e a noho iluna, a kalo no ke kuakoko, ia wa, o ka hemo no ia a palekana. He hana oiaio keia, a ua ike no wau, oiai, ua hanaia wau i ka wa o ka'u "mai jien," makahiapo. Aole wau i ike he mau kapu ko ke pale keiki ana, oiai, ua hana ia wau i ko'u wa hanau keiki, a ua oiaio maoli no.
26. No Nalu, a me ke ao ana o ka'u kane.- O Nalu, aia oia ma ka akau o Mile, eha a elima mile ka loa mai Mile aku. Aole oia he moku i kuokoa aku, aka, he ano i ku lalani mai Mile aku, he ano kohola, a ku aku ana he aina, he kohola, a he aina ku aku ana, i like ke ano me Kahakaaulana. I ka wa a maua e noho pu ana, ua hele ka'u kane e noi aku ia Drue, ke alii nui o Mile, e helo oia e ao i ko Nalu mau kanaka e noho ana iloko o ka pouli, a ua ae mai ke alii, me ka haawi pu mai i kona hale ponoi, i wahi e noho ai o S. Kahelemauna. I ka wa i hele ai o Kahelemauna a hiki i Nalu, a hui me ko laila poe, a eia na hana i hanaia nona. I ka hiki ana a noho, hoomaka no oia e ae a e hoolaka mai. A ia wa, aole makemake o na kanaka e aoia, aole nae he mau kumu e like me ko Mile, aka, no ka makemake ole no e aoia. A no ia ano makemake ole, ia wa i hele mai ai ke alii a puliki ia S. Kahelemauna, me ka pe-a ia o na lima i ke kua, me ka lulu a luaiele ia i o a ia nei. Eia ka lakou olelo ma o na kanaka huhu la. E hoi oe, mai hele mai oe e ao ia makou, o ke aha kau mea e ao mai ai? O ke Akua oiaio ka'u mea e ao aku ai, wahi a Kahelemauna. He Akua no ko makou, ka mea nana i hana ia makou a me ko makou paemoku, a o ke Akua hea kau e olelo mai nei? O ke Akua oiaio, aole he Akua ko oukou, oiai, he hoopunipuni, a aole no ia o ke Akua nana i hana i ka lani a me ka honua a me na mea a pau i piha'i, aole no hoi o ke kanaka, wahi no a ia nei. Pehea ua Akua la o oukou i hana'i i ke kanaka? Wehewehe aku la keia ma ka Baibala a nui. Mai hea mai ia Baibala, a nawai i kakau? Mai ke Akua mai ka Baibala, a na na Kaula i kakau ma o ke kokua ana mai o ka Uhane Hemolele ia lakou. He poe hewa ole ka paha lakou? Aole lakou he poe hewa, oiai, ua kokua mai ka Uhane Hemolele ia lakou. He kanaka pono hoi o Aberahama, a heaha hoi ka mea i lawe ai i elua ana wahine? a pela no hoi o Iakoba. Ua hoike aku keia ma ka mokuna 16:17 o Kinohi, no Aberahama, a ua pili pu lakou. Pela no hoi o Iakoba ma ka mokuna 29: 30 o Kinohi, a ua pili pu hou no. Mahope o keia mau hoopaapaa hahana ana, kipaku ia mai la keia. E ku oe a hoi i Mile. Ia wa kii ia'ku la ko ia nei wahi puolo a kau ia'ku la iluna o ka waa, a hapai ia'ku la ka waa a lana i ke kai, a olelo hou mai penei. E hoi oe i Mile, a ina aole oe e hoi, pepehiia oe e a'u a make. Eia ka S. Kahelemauna, e pepehi mai no, ua makemake no au e make, oiai, o ko'u hoopopilikia ia ana ma ka inoa o Iesu, oia ka mea e nani ai. A no keia mau hana ino a ke alii, hele mai la he kanaka okoa a olelo mai la i ke alii, e oluolu oe a me makou, e noho mai no oia ia nei e ao ai, a o ka poe makemake no i ke ao, e hele no, a o ka poe makemake ole no, aole no lakou e hele. Aole no he oluolu o ua alii nei, aka, ma ka naau aloha i komo ia e ka Uhane o ke Akua iloko o kela kanaka iaia nei, eia hou kana olelo ma o S. Kahelemauna la, e hoi kaua i ko'u hale, a me a'u oe e noho ai, a e ao oe ia'u a me ko ka hale o'u. Ae aku la keia, a kii ia'ku la ka waa ame kahi puolo, a lawe ia'ku la i ka home o ua kanaka opu aloha nei. E ninau mai paha oukou, no hea ka ike o keia poe i hoopaapaa mai ai no Aberahama ma? Ae, eia no ka haina, no ko lakou lohe i ka olelo ia e na kanaka o Mile a me kekahi mau enemi no e noho ana ma ia wahi, oia ka oiaio. Iloko no o ia wa ua hoomaka no ke ao ana ma o ua kanaka nei a me ko ka hale ona. He mau pule wale no, ua holo loa ka ike iloko o keia ohana. Aka, i ka lohe ana o ua alii nei, ua ike a ua akamai ua ohana aloha nei, eia hou kana hana, kii hou oia e pepehi i na keiki i ao ia, a i ike i ke Akua oiaio. I ka wa i kii ia'ku ai, e holo iho ana ua mau keiki nei, holo loa kahi a kau ma ka moku, a holo loa i Ebona, a o kahi, holo no e pee iloko o ka nahelehele. Aka, i ka lohe ana o ke alii nui o ka mokupuni holookoa e noho ana ma Mile no keia mea, nui kona huhu no ka hana a keia kaukaualii, ua holo mai keia alii nui e hoopau i ka manao o keia alii a o ka palekana no ia. He oiaio ka Iesu i olelo mai ai, "Aia hoi, owau no me oukou i na manawa a pau, a hiki i ka hopena o keia ao. Amene." Ma ia hope mai, ua holopono na hana, a ua nui na haumana a me ka poe makemake mai i ke ao ia.
27. No Enijet a me ke komo ana o ka Euanelio.- O Enijet, he apana no ia no ka moku holookoa o Mile, aka, ma na inoa aina i loaa'i, e like me Ewa, Waianae a me Waialua, pela ke ano o keia. He wahi ia i ae mua ia o ka Haku, oiai, aole mea nana i keakea ka Euanelio; no ka mea, oia ka mana o ka Euanelio a me ke Akua, ka waele e ana i ala no kana mau kauwa. E hoonani, a e hiilani mau ia ke Akua.
28. No Lukanwar.-O Lukanwar, aia oia ma ka akau o Mile, a ma ka hema o Ailineo, kahi o Etao i noho ai. Ua like keia aina me Nalu, nui na keakea a me na hoina. Eia ka mea e maopopo ai. E hele ana oukou i hea? wahi a lakou. I hele mai nei makou e ao aku ia oukou. I ke aha? I ka Euanelio, ka olelo a ke Akua, ka olelo hoi o ke ola. Aia i hea ke Akua, a heaha ia, a owai ia mea? Aole o makou makemake i ke ao, a ua ike no makou i ka pono a me ka hewa. Aka, aole no i hoolohe aku o Kahelemauna; aka, ua hoomaka aku oia e kukulu i hale no maua; a iaia no i eli ai i lua no ka pou a pau, a hookomo i ka pou iloko o ka lua, holo mai ke alii o ua wahi nei a huki i ka pou mai ka lua ae, kii no keia a hookomo hou; a pela no ka hana ana a hiki wale i ka wa a ke alii i lele mai ai a hope me na lima ikaika, a hana ino mai la, aole nae i hanaia'ku, a hookuu wale mai la no. Olelo aku la ka poe i holo pu me maua i ua alii hana ino nei, na ke alii nui no i hoouna mai nei ia Kahelemauna, aole no he ae mai o ua alii nei. Aka, noho no nae maua, oiai, ua ae mai no o Drue, ke alii nui, aka, ua nui no ka huhu o kela alii. A hala he mau la, holo na alii nei a me kona kaikaina a me ko laua mau kanaka i ka po i ka lawaia malolo, a eono ka nui o na waa. Ma ia la he malie, aole i ike ia he wahi o ka ino; a iloko no oia la, ke hele mai nei no ua alii nei me ke kipaku no ia maua, a he kohu puaahae, ke kepa ma o a maanei, me ka aa o na maka, a nau na kui. Aka, ma ia holo ana a lakou i ua po la, ua loa i na pilikia, oia keia, ua ka ua, kui ka hekili, olapa ka uwila, ino ka moana; a iloko o keia ino mai ka aina mai, ia wa i huki ai ke kia o ka waa o ua alii huhu nei, a nahaehae na pea, ia wa mai, o na waa e ae, kii mai la a nakii me na kaula, me ka manao e huki i uka o ka aina, ia makaukau ana, hoomaka lakou e kolo, aka, nui loa mai ka ino, aole o kanawai, mahope iho, puhi ia'ku la lakou e ka makani a nalowale loa ka aina, a pau ae la na waa a pau i ka huli, a au lakou a pau i ke kai. (Aole i pau.)
Hana Hupo!
E ka Nupepa Kuokoa; Aloha oe:-
Ua kono ia mai au e hoikeike aku i ka hana hupo a kekahi Maki i kapaia kona inoa o Kahawaii, i ike ai na hoa makai ona, i ka hakihaki kanawai o keia hua o lakou, a makau iho.
Mawaena o ka hora 3 a me ka hora 4 P.M. o ka Poakahi iho nei, ua hopu ia iho la kekahi keiki opiopio i manao ole ia, he mai kona i makau ia e ka lehulehu, ua hele mai la oia me kona mau maka, i hele a me he maka la no ke kanaka inu awa, a heluhelu mai la i ka palapala hopu, me ka olelo pu, o keia palapala, he palapala hopu keia nou, no kou loaa ana i ka mai lepera. (mai pake)
Ia wa ua puiwa au, no ka mea, aole i oiia mahiko o ka palapala hopu ka inoa o ka mea i hopu ia, a no ka awiwi loa o keia hana hupo, aole o'u wa e pale aku ai no kuu hoa aloha maikai, i hilinaiia, o ko ia la wa no ia i kena koke ae ai e komo i ka "Halewa" o ka pau ana ia o ko'u ike ana iaia, a hiki i ka hora 6, o ua ahiahi Poakolu la, hookuu ia mai la e ke kiuka aupuni.
Me ka manao pilihua, ua au ae la au i kahi e ike hou aku ai i kuu makamaka oiaio, o na manao ia e luku ana i kuu puuwai lohea ana ka leo hoolana ua hookuu ia mai la ko hoa'loha, ua pau ka pilikia, ua hookuu loa ia mai la e ke kauka, akahi no a mama, hoi mai la ka oolok@ ana o ka puuwai a me he wai la.
E Kahawaii, mai hana hou (e elike me keia, o-pa auanei ko lae i ka pohaku a Pio.
Ina owau kau i hopu ai, me kou hoike ole i ka inoa o ka mea i hopu ia, i na o oe no hoi ka'u luahi.
Nolaila, e na makai, mai puni i keia bana puni dala a Kahawaii, a i na oe e pane mai ana, no keia hana hupo au, alaila, e halawai auanei ko lehelehe me na oioi wela o Pakaalana. E kali au a pane mai oe.
Me ke aloha i ka Luna Hooponopono, a me na keiki hoonoho hua o ka Papa Pai.
Welina aloha. S.P. KANOA, Kaakopua, Mar. 22, 1877.