Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVI, Number 10, 10 March 1877 — Page 4

Page PDF (1.61 MB)

This text was transcribed by:  Shirley Werner
This work is dedicated to:  Jason Waipio Werner

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

 

THE CONQUERING LIFE.

Gospel Singer p 49.

 

1

E ola lanakila au,

Ola ia Iesu,

Ma on a no kuu lelepau,

Ola ia Iesu,

Kuu pale kaua oia no'u,

A loaa ie'u ke aupuni mau,

Ola ia Iesu.

 

2

He kaua no ke ola nei,

Ola ia Iesu,

A hina no na enemi,

Ola ia Iesu ;

No'u no ka lanakila e,

He nane oho oli nei,

Ola ia Iesu

 

3

E kuu noi ana no,

Ola ia Iesu,

Ma kana olelo kupaa au,

Ola ia Iesu,

A kaua weliweli mai,

Hooho lanakila nae,

Ola ia Iesu.

 

4

A kue ko ka po a pau,

Ola ia Iesu,

Ke Akua no kuu koo a mau,

Ola ia Iesu,

A nana au e huna e

A hala ae na ino nei,

Aoa ia Iesu.

 

                                                HAWAII.

 

HAAWINA KULA SABATI.

 

HELU 12.--SABATI, MAR. 25.

 

kumuhana. HOI HOPE.

 

PAUKU BAIBALA,, I Na Lii 12:12--20. a II Na Lii 2:13-25.

 

          Pauku gula, "o ke Akua ka Lunakanawai, ua hoohaahaa oia i kekahi; a ua hookiekie hoi i kekahi"     Halelu 75:7.

 

Mele.--Him. 59, 6-8 anoe Leo.          Maui.

 

1

E mele i ke Lii,

Na leo, na naau,

I kona aloha e,

Me kona mana pu;

Hoolaha nui oli ae

I kona lokomaikai mai.

 

          Pule hoomaikai no na pono &c o ka hapaha i hala, &c.

(I ke kahu ka ninau ana.)

          Na makua. Hai mai i ke kumu hana o ka Haawina I. Ke aupuni aha ka i mokua hana? Heaha ke kumu o keia mokuahana ana? Owai ke lii o ke aupuni okoa o ka Iseraela? A maheleia i elua aupuni, ehia ohana i pili ia Rehoboama? Ehia ohana kipi, a koho lakou ia wai i alii no lakou? Ua lohe e anei Iereboama e lilo ana oia i alii no na ohana he 10? Lohe ia wai?

 

          Na keiki. Owai ke lii o ka Iseraela okoa? o Rehoboama, ke keiki ia awai? a Solomona. Ua ao nui ia anei oia o kona makuakane? Ae. Aia no na olelo ao he nui wale ma ka Buke o Solomona Mok. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7. Ka pauku gula, hai mai. Haalele ae la oia i ka olelo a na kanaka kahiko, a lakou i haawe ai ia ia. A hele oia mamuli o ka olelo awai? a ka poe ui. Pela anei oukou, haalele i ke ao ia e ka poe kumu e na kahu maikai a hele mamuli o ke ao lalau ana a ka poe ni Heaha ka hope o Rehoboama no kona hookuli i ka ka poe kahiko, a hoolohe i ka ka poe ui Kipi a haalele ka nui o kauaka ia ia, a koho i alii hou. Heaha ko oukou hope ke hookuli a haalele i ke ao maikai ia, a hele mamuli o ke ao pono ole ia?

 

          Na pokii. (He mau ninau kupono, na ke kahu e haawi ia lakou.)

 

          Na makua. Ke kumu hana a ka Haawina II heaha? Heaha ka hewa mua o Iereboama? Heaha na akua hoomana? Ehia? mahea? no keaha? Ow2ai na kahuna on a? Ka manawa aha ka i hoololiia? Heaha na hana, na olelo hooweliweli a kekahi kaula ia Ieroboama? Ua hookoia anei mahope? e wai? Nokeaha ko ke Akua koho ana i keia kanaka hewa loa i alii no ka poe kipi? No keaha hoi kona koho ana ia Saula i alii no ka poe Iseraela? A no keaha Iesu i koho ai ia Iuda Isekariota i haumana nana? Wehewehe mai.

 

          Na koiki. Ehia Akua oiaio? Ia Mose ma ka mauna o Sinai, heaha ke noi o ka poe Iseraela ia Aarona? Heaha ka Aarona i hana'i i akua no lakou? A kapa lakou i keia keiki pipi gula i ke Akua nana lakou i alakai mai hea mai? Lalau loa ea--Ehia keiki pipi gula a Ieroboama i hana'i a kapa ia laua i aha? He mana anei ko laua? Hoolohe anei ke pule ia lana? Hewa loa ea ke lii me na kanaka i ka hele ana mamuli o na akua lapuwale. Hai mai i ka pauku gula. "A e hookuu wale ae oia i ka poe Iseraela no no hewa o Ieroboama, ka mea i lawehala, a i hoolilo i ka Iseraela e lawehala. Ina hele oukou mamuli o na kii, na lealea, na hewa o keia ao, pehea ke Akua ia oukou?

 

          Na pokii. E ninau ia lakou no kekahi mau mea?

 

                             1

          Mele. Na pokii, e ala mai,

                   Huli, mihi, pule ne,

                   E hoomana ia Iesu,

                   Mele a hoomaikai pu.

 

                             2

                   Hele mai a mau a mau,

                   Imi i ka naauao,

                   Huli, huli i loaa,

                   Huli a hoopaa i paa.

 

          Na makua. Haawina III. Ke ano o Omeri ma Ahaba, hai mai. Ma keaba i lilo ai Omeri i alii? Hele Omeri mamuli o ka hewa owai A make oia owai kona pani? A llilo Ahaba i alii heaha kona hewa nui? Ka hoomana ia wai kana i kukulu ai ma Samaria? Owai kana wahine? Heaha hoi kona ano? Pehea Hoikeana 2:20? Owai na Ieebela maanei?

 

          Na keiki. Ka pauku gula, heaha? "Aka o kanaka hewa, a me ka poe hoopunipuni, e mahuahua ana ko lakou hewa, e hoopunipuni aku ana, me ka hoopunipuniia mai." Pela anei na lii me ka poe Iseraela mai ia Ieroboama mai? Ae, pela a hiki ia Ahaba ke lii pakela ma ka hewa. Pela anei na keiki hewa? Ae, hele lakou mai kekahi hewa a i kekahi hewa, mai ka aihue uuku, a i ka aihue nui, a i ka powa, a pepehi kanaka, a hoopaa ia iloko o ka hale paahao, a mailaila aku paha a i ka amana kahi e liia'i. E makau, ea, i ka hoomaka e hana hewa, e aihue, e wahahee, e inu rama.

 

          Na pokii. Elua keiki i make, ka hanau mua. ka hanau hope, no ka hookuli o ka makuakane, owai ia makua? Heaha hoi ia hookuli? (Na ke Kahu e wehewehe no na pokii.) He hewa nui ka hookuli; mai hookuli oukou.

 

          Na makua. Na Haawina 4, 5, 6, 7, 8. Heaha na kumu hana? 1 Elia ka Tirebite. 2 Elia me Ahaba. 3 Elia me na Kaula o Baala. 4 Elia me kana mohai 5 E ia ma Horeba. Heaha ka olelo hooweliweli mua a Elia ia Ahaba? "Ma ke ola ana o Iehova ke Akua o ka Iseraela, aole he ua, aole hoi he hau i keia mau makahiki." Ehia makahiki a ua ole? No keaha ka ua ole? Mahea Elia i malamaia'i iloko oia mau makahiki? Ma kekahi hana mana'ha? Ma owai la i kauohaia'i Ahaba e halawai pu me Elia? I ka halawai pu o laua, heaha ke kauoha a Elia ia Ahaba? E hoakoakoa i na kanaka me na kaula aha mahea? Heaha na hana ma ka mauna Kare mela i mea e loaa'i ka ua? Pehea ka uinau ana a Elia, in a kanaka no ko lakou manao kapekepeke mawaena o ke aha? Ma ke aha e hoomaopopoia'i ke Akua oiaio? Owai ka i pane mai ma ke ahi? Heaha ka ke ahi i hana'i, a hooho like kanaka, owai ke Akua? Heaha ka hana a na kaula wahahee i hana'i i hoolohe Baala ia lakou? Ua pane mai anei? Heaha ka hope poino o na kaula o Baala? Heaha ke hana i koe a Elia i loaa ka ua Ua haule mai anei ka ua? Mana ka pule, ea Nana Iakobo 5:17, 18. Heaha ka kakou e hana'i i loaa ka ua no ka honua, a i loaa hoi ka ua o ka Uhane Hemolele i huli kanaka me kamalii ma ka pono.

 

          Na keiki. Ma ka Haawina 8, na mahuka Elia, no keaha kona mahuka ana? A holo oia a hiki i ka mauna hea? Ka mauna o Horeba, oia hoi kekahi hapa o Sinai. Nohea ka ai ana i ai ai a hele a hala na la 40 me ka ai hou ole? Nawai e pane mai? Hai mai i na mea i loaa ia Elia iloko o ke ana, a me ke kauoha a ke Akua ia ia , malaila? E ku a hoi i kana hana. Heaha ka ke Akua kauoha ia oukou? ke Kahuna 9:10.

 

          Na pokii. Nohea ka na? nohea ka maloo a me ka wi? Nohea ka ai? Heaha ka pule no ka ai? "E haawi mai oe ia makou i keia la i ai na makou no keia la. Ae, he pule mau ia.

 

          Mele. Pau na kaula o Baala,

                   Pau na kaula wahahee.

                   O Iehova ke akua,

                   Aole he Akua e.

                   Pau, e pau ke kanalua,

                   Pau na hewa hoi a pau,

                   E hoomana ia Iehova,

                   Ke Lii maua o ke ao.

 

          Na makua. Na Haawina 9, 0, 11, na kumu hana, hai mai. 1 Nabota, 2 Elia, 3 Elisai. 1 Ahaba me Nabota Heaha ka Ahaba noi ia Nabota? Pehea hoi ko Nabota hoole ana? Heaha ka hana ino loa a Iezebela ia Habota i lilo kona malawaina ia Ahaba? Heaha ka olelo hooweliweli a Elia ia Ahaba no keia hana mainoino? Ua hookoia anei? Ua loaa anei kahi mihi ia Ahaba? Heaha na hana hope a Elia, a laweia'ku oia i ka lani, mahea? ma keaha? Owai ka i ike? A ike Elisai, pehea kona hooho ana? Owai ka i hele e huli i ke kino o Elia? Loaa anei?

 

          No keiki. No keaha ka loaa ole? Owai ka mea mua i lawe ola ia'ku i ka lani? Ka mana owai ka i haule maluna iho o Elisai Heaha kana hana mana mua me ka aahu o Elia? Heaha kana hana mana elua no ka wai ino, &c? Heaha kana hoopai i na keiki hoomaewaewa ia ia? He hewa nui anei ka hoomaewaewa?

 

          Na manao pili. 1 E makau i ke Akua, e malama pono ia ia. Mai haalele--mai hele mamuli o na akua e, na mea o keia ao. 2 Huhu ke Akua ke haalele kakou ia ia' a hana hewa--a hoopai mai i ka wi, i ka pilikia o ke kino o ka uhane. 3 Ma ka mihi a me ke pule e loaa'i na pono o ke kino, o ka aina, o ka uhane, &c. 4 E noho oluolu, aloha, na keiki, olelo maikai?

 

          Mele.--Robina Gula, Mele 1.

          Pule no ka hapaha e hiki mai ana.

          Haawina no Aperila 1. 2 Na Lii 4:1-7.

 

          Ma ka hoikeiki kii i haawiia e ke Kahokula Noi H. R. Hikikoki mo ka Luakini o Kawaihao e pili ana no na mea hoikeike o Pilakelapia, o kekahi o na hana akamai, oia no ke kii o Wasinetona, i hanaia e kekahi wahine maluna o ka waiupaka, aole nae i hebee ka waiopaka i ka hiki aua i na degere wela he 185.

 

NA PALAPALA I KE KUOKOA.

 

KEKAHI MAU HAWAII MA KALEPONI.

 

          I ke Kapena o ke "Kilohana Pookela o ko'u Lahui :" Aloha ae a noi.

 

          Ua loaa mai ia'u he mau honahona dala mai ka aina gula mai o Kaleponi, mai kekahi hoa aloha e noho mai ia ma West Butl Sutler County, Kaliponia, oia hui o J A Kapahukula. Ua lawe ae au me ka lima nui, a ke haawi makana aku nei na ka poe naoa pepa, he nu aku koe, ia lakou la ae hoi ia : Penei.

 

NA HAWAII PONOI.

 

          Kamakapo, no Haoa ; Kapu, no Waikapu ; Kapuaa. Waiaholo, Nahola, Kaikihana, Kelakiele, no Kainapali; Kalili no Laina, Maui; Kualawa, Kawaapaele, no Molokai; Makuka, Kahaawi no Kohala; Kaaiahua Kahaualea, Mrs Mery. Kalama, no Kaimu Puna ; Koloi, no Kailua Kona ; Kaaine, Kaauemo, Mrs Kulailua, Mrs Nahaleloula, no Waimea Kohala, Hema Hawaii ; Mrs Kealohaipo, Mrs. Kahanai, no Waialua Oahu.

 

          Oia ae la ia mau hoa Hawaii o'u e noho mai la i ka aina Gula o Kalepaui, ua loaa mai no ia lakou he mau @ dala, (keiki) a ke kanu ia la maia aina kuaniwi, malia o ulu aku, he poe puukani paha noia uka iuiu.

 

          Na hapa Hawaii malaila ; Mrs. Luika, Mrs Ema, Mrs Julia, Mrs Bamela, Mrs J. M Mahuki, Piola, Honolulu, no lakou ku'u lima aloha e kakau nei.

 

          I ke'a mau mahina i hala aku nei, na hui mai au me James Mahina ko'u koa puuwai huihui o ka ua kukalahale o Honolullu, mai Mesiko mai ia. Eia na dala nunui oia aina gula ke haawi bon ia'ku nei no.

 

NA HAWAII PONOI

 

          Paniani, no Hilo ; Manu, no Kona Hawaii ; Solomona Mahina, no Makawao, Maui ; Eia ka poe i haalele mai i ko lakou noho pu ana maia aina makamaka ole, a hele aku la i ke ala hai ole mai : Aloha wale, A kakou e aea hele nei la a waiho na iwi o kamahele i na aina e.

 

NA MAKE.

 

          Meheula, no Hanalei ; Kekulu, no Hanapepe, Kauai ; @ Kapiimoku, no Honolulu Oahu ; G Haku, no Kona Hawaii ; Kaaihue, no Kula ; Kawaha, Paalua, Hale hapa haole, no Kaauapali, Maui.

 

           "Aloha wale oukou,

                   Na hoa au o ke kai,

                   O ka moana loa,

                   Eia no au,

                   Ke u nei no,

                   I ko oukou aloha."

 

TERETORIA WASINETONA.

 

          Aohe no he mau mea ano nui o ko makou nei wahi, he nui nae ka ua a me ka makaui i keia manawa ; he mea mau noia no keia wahi i ka wa haule lau, me ka lawe pu mai i ke anu i ka la a me ka po, aole no hoi kau o ke anu a lohe ae i ke ao. O ke anu ia ke pupue iho he ole ka mehana, aia no a mahuahua na wahi aahu, po mehana iho, o ke ahi aku no ke aho i na wa a pau.

 

NO MAKOU IHO.

 

          He me-u na wakahiki a makou e noho nei ma keia aina, ua ike maopopo i ke ano o ko makou noho ana i ke Kau a me ka Hooilo, eia wale no ka nui ma na hale olopapa e noho ia'ku nei, nui ka hana i na manawa i hala aku, i keia manawa nui no ka hana me ka ikaika, aole nae he loaa nui mai ia makou e like me na wa mamua.

 

          Ua lawe nui na luna hana i na Pake no ka emi o ka uku mahina, me lakou no ka ai a me kahi e noho ai, ma ka Haleolopapa o Peti Gamala nei, elima wale no kauaka e hana nei, a o ke opu wale iho no ka makou i ke kea ka palu ai ole. Aole he maopopo e loaa ana ia maou he au o ka manawa e like me na wa i hala, pela no ma Port Blakely a me Tacoma a me na Haleolopapa e ae ma keia wahi.

 

MAI NA HOA HAWAII MAI

          Ua loaa mai ne mau @ ia'u, mai na Hawaii mai ma Tacoma Mills, e hai mai ana i na mea ano nui ma ia wahi ; penei :

 

          Ua kukulonia he "Ahahai," a ua kapaia ka inoa "Ka Ahahui Hawaii." Penei ka hooponopono ana.

 

         Na Luoa Nu o ka Aha P. D. Wahiawa Peresdena. P Samuela Puuku a me ke Kahuuapule. W. H. D. Kahou Kakauolelo.

 

          Ua paa ka hale o ka hui, ua kukuloia ka panu have, a ke Karikimaka ae komo ka hale, ia wa e kau ia'i ka H'e Hawaii nani o Hawaii, ia wa e helu ia'i na kokua a lakou no ka Hui.

 

          Ina e kau ae ka "H'e Hawaii," maluna o ka pahu have, he mea hou kona welo ana malalo iho o ka olu o na lau paina, pela iho la na mea ano hou mai na hoa mai, i na e loaa mai ia'u na mea e pili ana ia hui, malaila ko'u mahalo @, a e kui lima pu aku ma na hoomaikai ana. Me ke aloha i na koa nana pepa, a me na keiki lawe hoolai o ka Hale Pai.

 

J. W. D K.

Teekalet, Wash, Terr, N.A Dec 16, 1877.

 

HE UI HE NINAU I UA LUNA O KA EKALESIA O KALUAAHA, MOLOKAI.

 

E ka nupepa Kuokoa ; aloha oe :--

 

          Aia ma kou Helu 48, o ka la 25 o Novemaba, 1876, i ike iho ai makou i na mea e pili ana i ka Kanaokai hana i holo ma ai i Oahu nei, oia hoi he Komite noi dala uo ko oukou Helepule, a na ike makou iaia e hele ana imua o na Kahu Kihapai, o na Luna Apana ; a imua hoi o na'lii, o na haole a me na mea a pau e launa mai ana me na ma ke @, ma na @ a me na @.

 

          Hooki @ oia i @ hana, a @ ako la i Molokai e launa me oukou, a e hoike aku ia oukou i na mea a pau i loaa i @ lima, molaila, eia ka ninau ia nokou e na hoa @ loko o ka Haku, @ ka nui o na dala ma kona lima, i no hoi aka la noi a waiho imua o @ , a @ hai o ko oukou Aha Lana ? He pono ia oukou ke hai mai ma ka @ Kuokoa, i ike ia ka @ noi o ka waiwai makamae ma kona lima, ana i hoike ae ai hoi ma ka inoa o ke Kahikulu o na L@.

 

          Eia hoi ka ninau ia kakou iho e ko Oahu nei ; i na Kaho Kihapai, ua Luna o na Apena, na hoahanauiloko o ku oukou mau kinapai, na'lii, na haole, na kamalii a me ka poe a pau i haawi ia Kanakaukai, he pono ia lakou ke waiho ako i ko lakou mau ione ma ka lima o ka Lena Hooponopono o ke Kuokoa a me ka nui a ka oukou mea i @ manawalea ai Nolaila, mai poina a kuoalua i keia, e makaala, mai Iohi i ka haawi ana i ko oukou mau moa ma kona lima, a nana e kia pololei ka kakou mau hana, a nana no hoi e hoike mai i ka pono a me ka oiaio o na aoao elua. Penei nae oukou e kakau ai i ko oukou mau inoa a me ka oukou mea i haawi ai :

 

          James Dugto        $2.00

          Smith,                  2.00

          Samuela,              1.00

 

Pela no hoi na Apana, e kau no e like me keiu :

 

          Apaua o Iwilei,     $10.00

           " Kapalama        5.00

 

          Na na kahu no e hooponopono i ka papa inoa o ka poe i haawi iloko o ko lakou mau apana iho. He mea ia e holopono ai na hana.

 

          He mau ia wahi akana, hookomoia iho ma kahi kaawale o kou mau kolamu, i ike iho ka poe i konoia, in a ua pono, e huipu ia me kona poe haipule, a i ole e like auanei me Kuula.

 

D M NIAUHOE.

Kalia, Waikikiwaena, Dek 25, 1876.

 

AHAAINA HOOLEWA ONA.

 

          I ke awakea o ka la 26 o Feb, i na ao paopano eleele e uhi aku ana i ka lewa lani. Ua kono ia mai la ka Ekalesia, ke kula Sabati, na kabu haiolelo, na lede a me na keonimana, e nane aku i Haleerose i Makaha, ka home nani o John. D. Holt, ka haku nona ia aina. Ia makou i hiki aku ai, a hoolauna ia aku la e na haiu hal, e paina i na ono o kana papa-aina, ua ai a lawa pono i na mei i hoonakaukauia

 

          O keia paina a J D Holt, he paina hauoli no ka piha ana o ka makahiki okou o koaa komo ana i ka Hoolewai-ona, nui ka mahalo o ke anaina iaia, a i ke anaina o hoonuu ana i na oo a Kiakanou, ua puhi mai la ka Bana puhi ohe i na leo hoohauoli, a mele mai la hoi o Aarona i na leo mele i hele a me he leo la no ka hano, ua hookani mai la hoi kekahi alii manuwa o kekahi moku kana Amerika i kana pila nui i hele a me he leo la no ke Kahuli, i ka ike ana'ku, ua puia pu ke anaina i ka hauoli, ia wa no hoi i lele mai ai kekahi wahi elemakule waha opaha, e hoike i kana wahi nuhou, iaia'ku hoi, aole o kana a ka hoeweliweli, ua i ke loa me na haole hanakeaka a iloko oia mau hanoli, ua hawi ae ke anaina i na leo horo

 

          O ka Haku nona ka papa-aina, ua uhiia e na ao o ka manao kaumaha, e helelei mau ana kona waimaka, no ka piha o kona naau i ke aloha i ka Ekalesia, ke kula Sabati, a me na Kahu, ana i hoolauna mau ai. Ua kono mai la oia ia'u e kokua iaia, no kekahi kumumanao ana i hoomakaukau ai, a na'u e helahela imua o ke anaina. A eia ke poo o ke Kumumanao.

 

          "NANI KA HOOLEWAIONA>

 

          E na makamaka o'u o ke ahe makani Kaiaulu, a me ka la nui haoa enaena. Aloha oukou:--Ua noho au me oukou iloko o na wa loihi, a owau no hoi ko oukou hoa ku-ka, a hoa lawelawe pu ma na hana mikiala kaulana o ka Apaa, a he hoa ku-ka no hoi no ko ke Akua aupuni, he oiaio, aole au i poina ia oukou, a noia poina ole, oia wau i kono aku nei ia oukou, e naue mai e paina pu me a'u a me ko'u ohana, i kahi papa-aina i hoomakaukauia e a'o, e aikakou me ke aloha, me he ohana hookahi la.

 

          O ka la i nehinei ka la a'u i manao ai e paina kakou me ka olioli, oia ko'u la i hemo ae ai mai na kauiahao ae a ka wai-ona, o ka A. D. 1876. i hala aku, a mai ka Feb. oia makahiki a hiki i ka la 25 o keia malama A. D. 1877. ua piha ka makahiki okoa, a no ke Sabati o nehinei, ua koho au i keia la 26 o Feberuari nei.

 

          O ka waiona a'u i @ mau ai,he hoapil ia no'u ma na wahi apau, ka wai hoi nana i hoomalule ia'u i na wa loihi, o na leo o ko'u mau hoahanau ponoi ma ke kino a me ka leo o na kauka haole, e i mai ana ua oki, aka, oia mau leo, ua hala'e la mawaho, a na manao au, owau no ka helu 1 o ka inu wai-ona o na ano apau, a elike me ka nui o na galani wai-ona a'u e iou ai, pela no ka nui o na dala a'u i haalei ai iloko o na hale iou wai on a, a in a @ e maloma ponoia kela mau dala, alaila, owau no la kekahi hela 2 o na O na wai wai o Hawaii nei.

 

          O ka wai-ona, aole au i moeuhane moa, e kaawale ana ia mai o'u ako, a hiki i kuo la e kaheaia mai ai e ka Haku mea hale aka, i keia la 25 o keia maloma, oia ka la a ka Uhane Husopa hoomaemae i hoohanau hou ae ai ia'u elilo i Hoolewai-ona. E@ me ke kauoha a ka Buke Nui.

 

          Nulaila, mai kuu ia i lilo ai i Hoolewaiona a hiki i kuo la i launa pa ai me @ Hoolewai-uoa o Kapalakiko, na piha au i ka olioli, a @ihi nui au ia'u iho no na hana ulaia a ka wai hoomalule kino, a ke waiho mai la eia im@ o'u me he welu aila pelapela'la, a oia ko'u eneme aui, ki mea @ i hoemi i ko'u noho kuonooao ana, a no ko'u Hoolewi-ma ana, nolaila au i konu aku nei ia oukou e ike mai i ka'u haiolelo o keia la.

 

          A e nana'e i na paia o Halerose, ka hale a oukou i ike mau ai he pelapela, aka, elike me ko u @ ia ana e ka uhane a maemae. pela no oia e hoike mai nei i kona mau wai huoluu like ole imua o kakou, a oia ka liua a ka Hoolewai-ona.

 

          Nolaila, e na makamaka, mai pale i keioleloao, he mea ino ka waiona. E pau i ka Hoolewai-ona.     Ma ka mahalo."

 

          Iloko o keia haiolelo i hoikeia, ua hiolo mai na waimaka o na mea apau, a hiolo pu mai la no hoi me ka ohana, ua ilihia pu na hoi me ka mea nana keia Kumumanao.

 

F. W. KAAWALOA.

Waianae, Feb 26, 1877.

 

          Ma ka hora 8 o ke @ o ka P@ Ianuari 19 1877 ma @, Waikiki waena, make iho la o @ o ke kanakolu o kona mau makahiki. Ua hanau ia oia ma Kahaluu, Kona Akau, Hawaii, ke keike kane hookahi a Apiki me Keawewahine e u nei me ka naau pilipa i ke aloha. Ua haalele iho oia he waine e uwe kumakena'ku ma keia aoao o ka loa kupapau, no ka mea, aole ke kaue, ke kokooloa e pono pu ai ka noho ana. He kanaka heahea, he lokomaikai a he makama@ oiaio no ka poe i launa me ia, a he hookipa oluolu me ke aloha io i ka malihini. He Poola oia a he lawaia kekahi hana ana, na keia mau makahiki hope mai nei, na hoopaaia kona inoa, no kekahi o no K@ o ka aina. Ua kaa loihi oia i ka mai, he loko pau, a kuu mai la ka lohi no ke ala hoi ole mai.    UILAMA.

 

          HOI HOU MAI KE "KILAUEA."--Ma ke kakahiaka o ka Poakolu aku nei, ua hoi hou mai ke "Kilauea" @ Honoluu nei, mahope o kona ku ana aku ma Lahaina, na ka maka'u i ka nui o ka ino.

 

KA AILA BALAKI A PINKHAMA !

--He Mea--

OLE KA WAI I KEIA AILA HAMO !

Palupalu Maikai na Ili Hooluu.

 

Ke noi haahaa ia'ku nei oukou, e hoao iho i keia

AILA BALAKI, HAMOHAMO PALEWAI, HOOPALUPALU HI.

 

          E kuai a e hoao i na Buti, Kamaa, Ili Kano Kaa, a i na mea ili hooluu e ae paha i loaa ia oukou. Ua lana koa ka manao, in a oukou e hoao ana pela, e mahalo ana oukou, a hoomaikai aku ananei me ke kanalua ole Ina e hamo pinepine ia i keia

 

AILA BALAKE HOOPALUPALU ILI,

 

          E mau no ka palupalu makkai o na ili, me ka nakaka ole. Aole hoi hno ka wa ua wale no e pono ai keia Aila, aka, no ka wa la kekahi. He 50 keneta no ke tini.

 

AILA INIKA BALAKI HOOMAU ILI A PINKHAM.

 

          He mea maikai loa, i hanapaka maoliia no ka hoopalupalu ana i na ili kaa lio, na kaulawaha lio, na noho lio, a pela aku. E hoao oo--Kumukuai no ke kini 75 keneta.

 

NA OLELO MAHALO.

 

                             Hilo, Nov. 5, 1875.

          Ua hoao poho wau i na Aila Hamo Kamaa e ae, a ua hoao pono no hoi i ka Aila Hamo Balaki a G. S. Pinkham ; a ua hiki ia'u ke olelo me ke kanalua ole, o keia Aila ka helu akahi, a me ka oi o ka maikai, o na Aila Balaki a pau a'u i hoao ai.

                             A. O. FORBES.

                   --o--

          Ua hoao maua i na Aila Hamo Kamaa a G. S. Pinkham Co., a ua oi aku ka maikai mamua o na Aila Hamo Kamaa mai na aina e mai.

                             R. A. LYMAN,

                             S. KIPI.

Hilo, Nov. 10, 1875.      Kiaaina o Hawaii.

 

                             Hilo, Nov. 10, 1875.

          Ua hoao pinepine an i na Aila Hamo Kamaa a G. S. Pinkham & Co., a ua manao no au oia ka Aila Balaki Kamaa maikai mamua o na aila e ae a'u i hoao ai mamua, a he oiaio keia.

                             C. K. HAPAI.

                   --o--

                             Hilo, Nov. 10, 1875.

          No ko'u ike oiaio loa o ka Aila Hamo Kamaa a G. S. Pinkham he Aila maikai loa no ka Hoowaliwali i ka ili.

                             D. KAMAI.                   

 

Hanaia e G. S. PINKHAM & Co., ma Hilo, Hawaii.

E kuaiia aku no e BOLLES & Co., Agena, ma Honolulu.                          780 3m 791         

 

LOLE MAKEPONO KE KUIKE !

 

E LOAA NO IA MA KAHI O

 

KAKELA ME KUKE,

--E LAA NA--

 

AHINAHINA,

          KALAKOA,

                   KEOKEO,

                             LEPONALO

Pena, Aila, Aniani,

          Na Mea Piula,

                   Kopa, Aila Honua,

                             Aila Hoomaloo

Kui Kakia, Pakeke,

          Tabu, Kaula, Noho lio,

                   Hulu-nalaki, na Pulumi.

 

A he Agena no hoi ho na Mokupuni o Hawaii nei no na

 

LAINAKINI-NAO,

          LAINAKINI-MAOLI,

                   PALULE KALAKOA,

ALAPIA, KELEPA, KILISA,

Na Lole kupono i ka wawae,

          Palule Huluhulu,

                   Na Lole Huluhulu,

                             Na Lole no ka hookehelo ana

 

Lipine, lihilihi, a me ia mea'ku

 

          --A HE--

 

MAU MEA AI KAHI

Ka Palaoa, Kopaa,

          Raiki Pia, Hoohu,

                   Paakai, Huaala,

                             Pia Kuliua &c.

 

                   --A HE--

 

LAAU LAPAAU KAULANA LOA

A Dr. Jaynes.

Laau Kunu,

          Laau Hoomaemae Koko,

                   Laau hoopau naio,

                             Penikila, Huaale,

A me na Laau Hamo, a pela'ku

                                                                             788 3m 709

 

ANOAI I KA LEHULEHU.

 

E kipa mai a e nana,

i kumaka ai ka ike i na waiwai nani i loaa mai nei iloko o na La Kulaia iho nei.

 

Penei ke ano o ua mau waiwai la :

 

N Wati a me na kaula Gula,

a na Lede a me na Keonimana !

 

NA KAULA OPELE A NA LEDE

NA KOMO GULA NANI O KELA A ME KEIA

ano o na Lede a me na Keonimana !

 

NA KUPEE GULA,

                   NA LIPINE GULA,

 

NA GULA PEPEIAO O NA WAHINE!

e oaka ai i na pepeiao, a e hulali ai hoi na manamona lima, a e kilipohe ai hoi na a-i.

 

Na komo humuhumu gula a me ke kala,

Na pihi pulima gula wahine a kane,

Na laketa gula lei wahine nani,

Na komo daimana o na Lede.

                   Na kaula laketa,

                   Na pine omau kihei,

                   Na laketa aniani,

                   Na huka gula wahine.

NA LAKO HALE.

NA PUNA,

          NA PAHI,

                   NA KIAHA, KALA,

                             NA APO KALA

NA KAWELE holoi lima,

          NA O DALA o kela ame keia ano, a me na mea nani e ae no he nui wale.

 

E KUAIIA AKU ANA NO

ma ke kumukuai haahaa loa i ko na wahi e ae o ke taona nei.

 

UA MAKAUKAU NO HOINA

mea nani no kanaka makua

a me na kamalii.

 

NA KAMAA PAA LOA,

e loaa no mane e like me ka

makemake ; a ina e loaa

koke ka ino, he hiki

no ke hoihoi mai

 

M. McINERY.

Kihi o na alanui Papu a me Kalepa.                                        798 3m 799