Ka Nupepa Kuokoa, Volume XV, Number 47, 18 November 1876 — Page 1

NUPEPA KUOKOA :

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

BUKE XV. HELU 47. HONOLULU, POAONO, NOVEMABA 18, 1876. NA HELU A PAU 781.

MAIKAI KA HOI KA PAPA !

— A ME —

Ka Laau o kou Hale ! No Hea la ?

KA I NO HOI NO KAHI O

WAILA MA !

Nana aku no hoi ia la,

OHI KA IO O KA LAAU O MAKAWAO, i ka ua mea o ka nani o

Na Papa, Na Laau

— A ME —

NA PONO KUKULU HALE

O NA ANO NO A PAU,

— MA KE KIHI O —

Na ALANUI PAPU a me MOIWAHINE,

...... Honolulu ......

MALAILA E LOAA AI E LIKE ME KA makemake, no ke

Kumukuai makeponoloa. PAPA, PAPA, PAPA

Na PAPA huluhulu,

Na PAPA manoanoa, Na PAPA i kahiia, Na PAPA kepa,

PAPA holo keokeo, PAPA holo ulaula.

NA LAAU! LAAU!

NA KUA.

NA KAOLA, AAHO,

MOLINA,

PEAPEA, PINE HULUHULU,

PINE I KAHIIA,

Na Papa a me na Laau Ulaula ! PILI ULAULA

PILI KEOKEO, PANI PUKA,

PANI PUKA ANIANI IPUKA ANIANI,

OLEPELEPE.

PENA O NA ANO A Pau

Hulu Pena mai ka liilii a ka nui !

AILA PENA ! AILA HOOMALOO,

WANIKI, PATE

NA LAKO

o kela a me keia ano. NA AMI-PUKA HALE,

NA AMI-PUKA PA.

ANIANI !

Pepa Hale me na lihilihi

E LOAA NO MALAILA

KA PAAKAI Helu 1,O KAKAAKO a me PUULOA

No ke Dala kuike, e loaa no na mea a pau i haiia ae la no ke kumukuai emi loa.

O na kauoha a pau mai Hawaii a Niihau, e loaa'ku ana ia lakou, e hooko koke ia mai ana no ia me ka lawa pono.

E kipa nui ilaila, i ike i ka oiaio

775 3m 767

Na Kanawai o 1876.

HE KANAWAI

E hoakaka ai i ke ano a e hooponopono ai i ka hoopuka ana o na Palapala Koi, na Palapala Papa Aku, na Palapala Kii Moo Hookolokolo a me na Palapala Ninau Kumu.

E hooholoia e ka Moi a me ka Hale Ahaolelo o ko Hawaii Pae Aina i akoakoa iloko o ka Ahaolelo Kau Kanawai o ke Aupuni :

I. No ka Palapala Koi (Mandamus.) Pauku 1. He kauoha keia i hoopuka ia e ka Aha Hookolokolo Kiekie ma ka inoa o ka Moi, i ka wa e noho ana ke kau hookolokolo a i ole ia, e kekahi Lunakanawai, oia Aha mawaena o na kau, i kekahi kanaka, a i kekahi aha hui, a aha hookolokolo malalo iho paha, e kauoha aku ana e hana i kekahi hana e pili ana iaia a ia lakou paha. Pauka 2. O ka manao o keia kauoha he mea e pale aku ai ka hoole ana i na mea e pololei ai ka hookolokolo ana, a nolaila ua ua hoopuka ia ma na hihia a pau a ke kanawai i hoakaka ole ai i ka mea e pau ai ka pilikia, a he hiki no ke hopuka ia ma na hihia i hoakaka ia o ke kanawai ka mea pau ai ka pilikia ina he mea e pilikia ai ka pono o ka lehulehu a me ka hooko ana i ke kanawai, ma ka hakalia o ka hana ana ma na ano mau o ke kanawai, a ma kahi ike ia, he mea pono a pololei e loaa kekahi mana o hoopau i kekahi hana hewa a hana pono olo paha, o kela ano keia ano.

Pauku 3. He hiki no ke hoopuka ia keia kauoha i kela kanaka keia kanaka ina no e lawelawe ana a e lawelawe ole ana kekahi oihana, i na aha hui, a ina Lunakanawai o na Aha Hookolokolo, malalo iho Pauku 4. He hiki no ke hoopuka ia keia kauoha i kekahi kanaka e like me ka hooilina a hope e ae paha ma ke kanawai o kekahi Luna Aupuni i make, a i ole ia i ua luna la, ina oia e ola ana, a ua haalele paha i ka oihana, a i ole ia ua hoopau ia oia mai kona oihana, e koi aku iaia e haawi i ka mea lawelawe hou ana i ua oihana la, i na palapala a me na waiwai e ae e pili ana i kona oihana.

Pauku 5 He hiki no ke hoopukaia keia kauoha i kekahi mau Luna Aupuni, e koi aku ana ia lakou e hana i kekahi hana e pili ana i ko lakou oihana, a i koi ia lakou e hana ma ke kanawai

Pauku 6. He hiki no ke hoopuka ia keia kauoha i na aha hui a pau i hoohui ia malalo o ke kanawai.

7. E koi aku ana ia lakou e koho ko lakou mau luna a e hana i na hani e ae i kauoha ia ma ko lakou palapala hoahui.

2 E koi aku ana ia lakou e hoonoho i kekahi o ko lakou mau lala a lakou i hoole ai, ina no ua koho pono ia, a ua hoopauia paha lakou me ke kumu kupono ole.

Pauku 7. He hiki no ke hoopuka ia keia i ua Lunakanawai o na Aha Hookolokolo malalo iho, e kauoha ana ia lakou e hooko i ka pono e like me ke kanawai, a e hana i na hana e ae e pili ana i ko lakou oihana, e like me ke kanawa.

Pauku 8. Ma keia mea i hoike hope ia aenei, ua hoopuka ia ka palapala koi, aole i ka manawa wale no o na Lunakanawai o na Aha Hookolokolo malalo, i hoole ai e hana ke pono, a i ole ia na hakalia kupono ole ma ka hoopuka ana i ka olelo hooholo o na hihia imua o lakou ; aka, e hoopuka ia no ina lakou e hoole a hana ole paha i kekahi o na hana i kauoha ia ai lakou e hana ma ke kanawai.

Pauku 9. O ka mea e makemake ana e loaa iaia kekahi kauoha ma kekahi o na mea i hoike ia maluna, e noi aku oia ma ka palapala noi i na Lunakanawai o ka Aha Kiekie, a ina ma waena o na kau, i kekahi o na Lunakanawai oia Aha, e hoakaka ana i ke ana o kona kuleana, a o ka poino i loaa iaia, a i ole ia, o ka hana pono ole ana i hoohalahala ai, a oia palapala noi e hoohiki ia e ka mea noi, a i ole ia, e kekahi mea i hele mai mamuli ona i ike a kamaaina paha i na mea i olelo ia.

Pauku 10 Na ka Aha a Lunakanawai paha, ina ua hoike ia ke kumu kupono e hoopuka i ke kauoha i ka mea i hoopii ia e kauoha aku ana iaia e hana i ka mea i koi ia aku iaia e hana, a i ole ia, e hoike mai i ke kumu e hana ole ai oia iloko o kekahi manawa i hoomaopopo ia mahope iho o ka loaa ana aku iaia o ka palapala kauoha, a na ka Aha a Lunakanawai paha e hoakaka i ka loihi o ka manawa.

Pauku 11. Ina ma ka la i koho ia no ka pane ana i ke kauoha, ua hoike mai ka mea i kauoha ia i na kumu, e apono ia ai kana hana, alaila e hoopau wale ia ka hoopii, a na kamea hoopii e uku i na koina i ulu mai ma kona hoopii ana.

Pauku 12. Aka, ina hele ole mai ka mea i hoopii ia a hoike mai i na kumu, a ina paha he kumu kupono ule kana i hoike mai ai, alaila e hoopuka ia he palapala kauoha e hana i ka mea i kauoha ia aku, a e uku i na koina, aole hoi e hiki e ae ia kekahi hoike e ae, koe wale no kekahi palapala e hoike ana ua hooko pololei ia ua kauoha la.

Ina hoolohe ole ka mea hoopii ia, alaila ua hiki e hoopuka ia ka palapala hopu, ina ua hoike ia mai ua hooko ia ka palapala kauoha maluna ona a hoopaahao ia oia a hiki kona wa e hooko ai i ke kauoha.

Pauku 13. I na e hoopuka ia ke kauoha i kekahi aha hui e kauoha aku ana e hana ia kekahi hana i hoakaka ia e hiki no ke hooko ia maluna o ka Peresidena, Kakauolelo a Puuku paha oia aha hui, a ina hoolohe ole ka aha hui, a o na luna pahi oia aha nui, e hoopai ia oia no ka hoowahawaha ma ka hoomalu ia ana o ko lakou waiwai a hihi ka wa e ae ai e hooko i ke kauoha.

Pauku 14. Na ka Ilamuku, Makai Nui a Makai e ae paha e hooko ina palapala kauoha, ma ka haawi ana aku i kope oiaio o ua palapala la, me ka hoike pu aku iaia ia manawa i ka mua o ua pulapula la.

II. Na Palapala Papa Aku (Of the writ of Prohibition.)

Pauku 15. He kauoha keia i hoopuka ia e ka Aha Hookolokolo Kiekie ma ka inoa o ka aloi, i ka wa e noho ana ke kau hookolokolo, a i ole ia, e kekahi Lunakanawai oia Alii, mawaena o na kau, i ka Lunakanawai a me ka mea hoopii ma kekahi aha hookolokolo malalo, e papa aku ana ia laua aole, e hana i ka hihia, no ke kumu, aole mana oia aha e hoolohe ia hihia, a i ole ia, o kekahi mea pili ia hihia a e ulu mai ana paha mai ia hihia, aia mawaho o ka mana oia aha, a i ole ia, he hihia hiki ole i ua aha la ke hooholo.

Pauku 16. O ka mea i hoopii ia, nana i noi i keia palapala papa, e noi oia ma ka palapala nui i na Lunakanawai o ka Aha Hookolokolo Kiekie, a ina mawaena o na kau Hookolokolo, i kekahi Lunakanawai oia Aha e hoakaka aku ana i ke kumu a me ke ano o ka hoopii e kue ana iaia a e hoike aku ana no hoi aole mana o ka aha malalo e hookolokolo ia hihia, a i ole ia, ua hele ia aha mawaho o kona mana, ma ka hookolokolo ana ia hihia, a oia palapala noi e hoohiki ia e ka mea noi a i ole ia e kekahi mea i hele mai mamuli ona i ike a kamaaina paha i na mea i olelo ia.

Pauku 17. Na ka Aha a Lunakanawai paha, ina ua hoike ia ke kumu kupono, e hoopuka aku i ke kauoha e papa aku ana i ka Lunakanawai e hookolokolo i ua hihia la, a e papa aku ana i ka mea hoopii, a i ka mea paha e lawelawe ana ma ka aoao hoopii, aole hoopii hou aku.

Pauku 18. I na i ka wa e hooko ia aku ai ka Lunakanawai o ka Aha malalo i ka palapala papa, ua ae oia aole ona mana ma ia hihia, alaila e hooki oia i ka hana ana ma ia hihia.

Pauku 19. Aka ina ua manao ka Lunakanawai, a o ka mea hoopii, a o ka mea paha e lawelawe ana ma ka aoao hoopii, he mana no ko ka aha malalo e hookolokolo i ka hihia, alaila e waiho aku oia, a o lakou paha, i palapala pane i kakau la i ka palapala paha, a mahope iho o ka waiho ia ana mai o ka palapala pane, na ka Aha a Lunakanawai paha nana i hoopuka ka palapala papa, e hooholo koke ma ia mea, a ina ua manao ka Aha a Lunakanawai paha, ua pono ka aoao noi, alaila e hoomau loa ia ka papa ana, aka, ina aole pela, alaila e ae ia aku ka Lunakanawai, o ka Aha malalo e hookolokolo a e hooholo i ka hihia.

Pauku 20. I na ua hoopuka ka Lunakanawai o ka Aha malalo i kona olelo hooholo ma kekahi o na mea i hoakaka ia maluna, a ua hoopuka ia ka palapala, hoomalu waiwai, alaila e hiki no ke hoopuka ia ka palapala paha i ka mea hoopii a i ka mea e lawelawe ana ma ka aoao hoopii, a i ole ia i ka makai e hooko ana i ka palapala hoomalu, e papa aku ana ia lakou aole e hana aku ma ka hoomau ana, e like no me ka papa ana, ina ua hoopuka ia ka palapala papa i ka Lunakanawai mamua ae o kona hoopuka ana i ka palapala hoomalu.

Pauku 21. E hiki no i ka mea hoopii a i ka mea paha e lawelawe ma ka aoao hoopii e pane ai i ka palapala papa e like me ka mea i hoakaka ia maluna no na mea e pili ana i ka hoomaopopo ana i ka mana o na Lunakanawai o na aha malalo.

Pauku 22. E kau ia na koina maluna o ka aoao haule ana.

Pauku 23. E hiki no e hooko ia keia palapala papa e like me na mea i hoakaka mua ia e pili ana i ka hooko ana o ni palapala koi.

Pauku 24. I na ma ke ano hoowahawaha i ka palapala papa, ua hoomau aku ka Lunakanawai, a mea hoopii paha i ka hana ana i ka hihia, alaila e kauoha ka Aha maluna e hopu ia lakou, a e hoopii aku ia lakou no ia hoowahawaha a ua hiki i kekahi aoao ke hoopii poho ia lakou.

III. No ka Palapala Kii Moohookolokolo (Of the Writ of Certiorari.)

Pauku 25. He kauoha keia i hoopukaia e ka Aha Hookolokolo Kiekie, ma ka inoa o ka Moi i ka wa e noho ana ke kau hookolokolo a i ole ia e kekahi lunakanawai oia Aha mawaena o na kau i kekahi Lunakanawai malalo iho e kauoha aku ana iaia e hoouna ae i ka Aha Hookolokolo Kiekie i kope i hooiaio o na hana ma kekahi hihia e waiho ana imua ona i mea e maopopo ai ka pololei o ka hana ana.

Pauku 26. Ma ka hapa hope o keia palapala kii moohookolokolo, ua kauohaia ka Lunakanawai o ka Aha malalo aole e hana hou aku ma ia hihia a hiki ka wa e hoopukaia aku ai ka olelo hooholo no ka pono a me ka pono ole paha o kana hana ana.

Pauku 27. Ua hoopukaia keia palapala ma na hihia wale no i hiki ole e hoopii hou iluna a mamuli o keia palapala ua hiki ke kapae ia na hana mana ole e like hoi me keia, ina ua hoole ka Lunakanawai malalo, aole hoolohe i ka mea noi a me kona mau hoike, a ua hoopuka paha i ka olelo hooholo me ke kauoha ole iaia e hele mai imua ona.

Pauku 28. O ka mea e makemake ana e loaa keia palapala kii, e kakau oia i kona palapala hoopii i ka Aha Hookolokolo Kiekie ma ke kau, a i kekahi Lunakanawai paha o ia aha mawaena o na kau, a maloko o ia palapala noi e hoike oia i ua kumu i mana ole ai na hana o ka aha malalo.

Pauku 29. E hoohiki ia ka oiaio o na mea i olelo ia ma ka palapala noi e ka mea hoopii, a e kekahi mea pahu i ike a i kamaaina me na mea i hoike ia, i hele mai mamuli ona, aka, o na mea e pili ana i na mea mana ole, e hooia wale mai oia e like me kona ike.

Pauku 30. Na ka Lunakanawai malalo iho i kauoha ia ma keia palapala, e hooili koke aku i ka Aha hookolokolo Kiekie a i ka Lunakanawai paha o ia aha nana i hoopuka i ka palapala kii moohookolokolo i kope i hooiaio-ia o ka moolelo e kauoha ia mai, a oia kope e sila ia me ka sila o ia aha ina he sila ko ia aha.

Pauku 31. Ina mahope iho o ka hooko ia ana o kapalapala kii a me ka olelo papa iloko o ia palapala, aole i hooili ka Lunakanawai o ka aha malalo i ke kope o ka moolelo i kauoha ia aku a ina e hoomau oia i ka hana ana i ka hihia, e hoopuka ia ka palapala hopu, ma ka hoomaopopo ia ana o ka hooko ia ana o ka palapala kii maluna ona, a e hiki no ke hoopaahao ia ka Lunakanawai malalo a hiki kona wa e hooko ai i ka mea i kauohaia aku iaia.

Pauku 32. Ma ka hooko ana i ke kauoha iaia e hooili ae i ka moolelo, ua hoolilo ia na hana a pau i hana e ua Lunakanawai la, mahope iho o ia loaa ana iaia o ka palapala kauoha i mea ole, a pela no hoi me na hana i hana ia mamuli o kana kauoha.

Pauku 33. Ina ma ka nana ana i ka moolelo i hooili ia mai ua maopopo i ka Ahahookolokolo Kiekie a i ka Lunakanawai paha o ia aha nana i kauoha e hoopuka ia ka palapala kii moohookolokolo ua lilo na mea i hana ia i mea ole, a aole hoi i aponoia e ka mea e hoohalahala ana, alaila, e hoolilo ka Aha a Lunakanawai paha i na mea i hana ia i mea ole, a ua hiki no ke kauoha aku i ka Lunakanawai malalo e hookolokolo hou ka hihia e like me ke kanawai.

Pauku 34 Ina ua maopopo ka Ahahookolokolo Kiekie, a i ka Lunakanawai paha, i olelo ia ua pololei na mea i hana ia, a i ole ia, ua haalele ka mea noi kona kue i na mea i hana ia, alaila e hoopau wale ia ke kauoha, a e uku ka mea nana i noi i na koina.

Pauku 35. Ua hiki no ke hooko ia keia palapala kii, e like me ka mea i hoakaka mua ia no ka hooko ana i na palapala koi mua ia no ka Palapala Ninau kumu (Of the Writ of Quo. Warrants).

Pauku 36. He kauoha keia i hoopukaia e ka Ahahookolokolo Kiekie ma ka inoa o ka Moi, i ka wa e noho ana ke kau hookolokolo, a i ole ia e kekahi Lunakanawai o ia aha, mawaena, o na kau i kekahi kanaka e lawelawe ana i kekahi oihana, iloko o kekahi Ahahui e ninau aku ana i ka mana ana e lawelawe ana ia oihana.

Pauku 37. Ua hiki no hoi e hoopukaia keia palapala ma ke noi o ka Loio Kuhina e kue ana kekahi poe e hana ana me ke ono Ahahui, i hoohui ole ia e like me ke kanawai, a e kue ana no hoi i kekahi Ahahui e kue ana i na kanawai e pili ana i na Ahahui, no ka hana ana a no ka hana ole ana paha i kekahi mau hana e hiki ai ke hoopau ia kona palapala hoohui, a me ka lawelawe ana kekahi mana i loaa ole ia lakou.

Pauku 38. Ua loaa keia palapala kauoha, ma ke noi i ka Ahahookolokolo Kiekie ma ke kau, a i kekahi Lunakanawai paha o ia aha ma waena o na kau, ma ka hoike ana i na kumu kupono e loaa ai keia kauoha, a e hoohiki ia ina he kanaka oihana ole ka mea noi.

Pauku 39. Na ka mea i kauoha ia aku, e waiho mai kona palapala pane iloko o ka manawa i hoakaka ia ma ka palapala ninau kumu, a e hoike pu aku no hoi ka mana i hana ae oia i ua hana la.

Pauku 40. Ina e pane ole mai ka mea i kauoha ia iloko o ka manawa i hoakaka ia alaila e hooholo ka Aha a Lunakanawai paha, aole oia i kupono e lawelawe i ka oihana ana i noho ai a e papa aku iaia aole oia lawelawe hou ia mau hana, a e hoopai ia ia e uku i na koina, a kauoha aku i ka ahahui e koho i luna hou.

Pauku 4l. Aka, ina e pane mai ka mea i kauoha ia iloko o ka manawa i hoakaka ia, nolaila e hooholo koke ka Aha, no ka olelo pane, a ina mahope o ka hoolohe ana i na aoao elua, ua manao ka Aha a Lunakanawai paha nana i hoopuka i ke kauoha ua lawe wale ae ka mea i kauoha ia i ka oihana ana e lawelawe ana, a ua hoomau paha i kona noho ana ma ia oihana ma ke ano kue i ke kanawai, alaila e hoopuka ia ka olelo hooholo e kue ana ia ia e like me ka mea i hoike ia maluna, aka, ina aole i manao ka Aha a Lunakanawai paha pela, alaila e hoopau wale ia ke noi, a na ka mea noi e uku i na koina.

Pauku 42. O na hihia a pau i manao ia ma ka Pauku 4 e hoopuka ia ka olelo hooholo e like me ke ano o ka hoopii, aka hoi, ina ua hoopau wale ke noi, aole e kauohaia ka Loio Kuhina e uku i na koina.

Pauku 43. E hooko ia keia palapala ninau kumu e like me ka mea i hoakakaia mamua e pili ana i ka hooko ana o na palapala koi.

Pauku 44. Ina ua haawi ka Ahaolelo ka mana i kekahi Ahahui, e hoomaopopo i ka mana o ke koho ana o na lala a me na luna oia Ahahui aole e hoopuka ia ka palapala ninau, e ninau ana no ia mea.

Pauku 45. Ina i hoopuka ia he palapala koi, palapala papa, palapala kii moohookolokolo a palapala ninau kumu paha e kekahi Lunakanawai mawaena o na kau hookolokolo ua hiki na iaia ma kona manao ana he pono e kauoha aku e hana imua ona a i ole ia imua o ka Ahahookolokolo Kiekie ma ke kau oia aha e hiki mai ana. Aponoia i keia la 19 o Sept. M. H. 1876.

KALAKAUA R.

HE KANAWAI

E hoololi ai i ka Pauku 17 o ka Mokuna

41 o ke Kanawai Hoopai Karaima. E hooholoia ia e ka Moi a me ka Hale Ahaolelo o ko Hawaii Pae Aina i akoakoa iloko o ka Ahaolelo Kau Kanawai o ke Aupuni :

Pauku 1. E hoololi ia a ma keia, ua hoololi ia no ka Pauku 17 o ka Mokuna 41 o ke Kanawai Hoopai Karaima ma ke kapae ana i ka huaolelo " hookahi" oia ka lalani elua me ka hookomo malaila i na huaolelo " Elua haneri me kanalima," a e kapae ana i na huaolelo " Elua haneri me kanalima" ma ka lalani eha, a e hookomo ana malaila " Elima Haneri" a e heluhelu ia ka Pauku penei.

Pauka 17. Mamua o ka haawi ana aku i ka palapala kuai nui i ka rama, e haawi mai ka mea noi no ka Waihona Aupuni i

Elua haneri me kanalima Dala, a e haawi pu mai no hoi iloko o ka lima o ke Kuhina Kalaiaina i palapala hoopaa no na dala Elima Haneri me ka haawi mai i hookahi kope nona i hoapono ia e ia Kuhina.

Pauku 2 E lilo keia i kanawai i ka la o kona aponoia ana.

Aponoia i keia la 25 o Sept. M. H 1876 KALAKAUA R

HE KANAWAI

E Hoololi ai i ka Mokuna 56 o na Kanawai o 1874, i kapaia " He Kanawai e hoohaiki ai i ka lawe ana mai a me ke kuai ana o ka Opiuma.

E hooholoia e ka Moi a me ka Hale Ahaolelo o ko Hawaii Pae Aina i akoakoa iloko o ka Ahaolelo Kau Kanawai o ke Aupuni :

Ke hoololi ia nei a ma keia ua hoololi ia no ka Mokuna 56 o na Kanawai o 1874, i kapaia " He Kanawai e hoohaiki ana i ka lawe ana mai a me ke kuai ana o ka Opiuma " ma ka pakui ana aku i na huaolelo, a i ole o na hoomakaukau ana no ia mea," ma ke poo, a e hookomo ana, mahope iho o ka hua " Opiuma" ma ka pauku elua, i na huaolelo, " a i ole, na hoomakaukau ana no ia mea," a me ka hookomo ia ana i pauku hou mahope o ka pauku 4, a e kapaia " Pauku 4 a," a heluhelu ia penei ua pauku la ;

Pauku 4a. Ma keia ua hoomana ia na Lunakanawai Hoomalu a me na Lunakanawai Apana o keia Aupuni, e hookolokolo a e hooholo i na hihia a pau e ulu mai ana malalo o keia kanawai.

Aponoia i keia la 29 o Sept M. H. 1876. KALAKAUA R.

HE KANAWAI

E hoopau loa ai i ka Pauku 4 o ke Kanawai i kapaia " He Kanawai e hoololi ai i ke Kanawai e pili ana i ka auhau holoholona, a e hookau ai i na pauku 481, a me 497, o ke Kanawai Kivila, i aponoia ma ka la 21 o Iulai M. H. 1876 E hooholoia e ka Moi a me ka Hale Ahaolelo o ko Hawaii Pae Aina i akoakoa iloko o ka Ahaolelo Kau Kanawai o ke Aupuni :

Pauku 1. E hoopau loa ia a ma keia ua hoopau loa ia no ka Pauku 4 o ke kanawai i kapaia " He kanawai e Hoololi ai i ke kanawai e pili ana i ka auhau maluna o na holoholona a e hoopau loa ai i na Pauku 481 a me 497, o ke Kanawai Kivila, i aponoia ma ka la 21 o Iulai M. H. 1870.

Pauku 2. O na Kanawai a me na hapa kanawai a pau e kue ana i keia kanawai, ua hoopau loa ia.

Aponoia i keia la 29 o Sept. M H 1876. KALAKAUA R.

E KA NUPEPA KUOKOA E ; Aloha oe :—

E oluolu oe e hookomo iho i keia wahi puolo ma kahi kaawale o kou kino holookoa, i ike mai ai na luna aupuni e noho ana ma na oihana aupuni, i ka hana pono ole a keia kiai o ka hale paahao o Hana nei. Penei na hana pono ole i ikeia, akahi malama a oi o ka haalele ana o ka mea kiai i ka hale paahao, oia no ka lunamakai o Hana nei, no ka lilo loa i na hana lealea, ina uala, haalele i ka hana a ke aupuni, ma ka nana ana i keia hana a keia lunamakai a kiai o ka hale paahao, he makemake wale no a hala ka hapaha ohi i ke dala o ke aupuni me ka hana ole, aole pela manawahi a ae i kuia e ka hale paahao ka haalele waleia, e nana mai e na luna aupuni i keia hana pono ole a ka lunamakai a kiai hoi o ka hale paahao, ma ka nana aku a ka lehulehu he hookiekie keia hana. Me ke aloha no i ka Lunahoopuka o ke Kuokoa.

W. D. PUNAHOA. Wananaia, Hana, Okatoba 31, 1876.

Ke hoomaemae hou mai nei ka Luna Alanui hou o Houolulu i na alanui o ke kulanakauhale nei ana i ike iho ai, ua uhau a alualua. Ke hoolaha pu mai mai nei no hoi, e hoolimalima ana ia ma ka olelo ae like me ko pae mea kaa pipi, no ka lawe ana i na ili pohaku mai ka hikina mai ma ka aoao hikina o Puowina a hiki i ke alanui Moi mawaena o na Alanui Papu a me Rikeke.

Ma ka holo ana aku a ka moku kiapa American Lloyd i ka Poaono aku nei i hala 899 eke ko paa a me 2354 eke laiki He koena no kekahi o na waiwai Hawaii ani i hoihoi mai nei.