Ka Nupepa Kuokoa, Volume XV, Number 44, 28 October 1876 — Page 2
KA NUPEPA KUOKOA, ME KE AU OKOA I HUIIA.
E Hoolohe !
Ke makemake nei makou e lohe pono na Luna Kuokoa a me ka poe lawe pepa ina aole e loaa aku ka pepa o keia pule i kekahi poe o oukou, alaila, e manao iho lakou no ke kaa ole o ka uku nupepa ka mea i hooneleia ai lakou i
ka pepa ole. No ka mea, aole no e
hiki ia makou ke pai wale i ka pepa me ka uku ole ia.
MA KE KAUOHA.
NA LUNA AUHAU.— Ua hookohuia na poe malalo iho i mau Luna Auhau no na apana ohi auhau o ke aupuni :
Oahu.
Honolulu.........................George H. Luce.
Ewa and Wainae ...........A. Kaoliko.
Waialua...........................J. Armala. Koolauloa.......................Paukialani.
Koolaupoko...................John K. Wilder.
Maui.
Lahaina..........................J. O. Kawehe.
Wailuku.........................L. Aholo.
Makawao......................J. A. Nahaku.
Hana.............................J. B. Kamai.
Molokai and Lanai........J. A. Kaukau.
Hawaii.
Hilo..............................J. W. Keaomakani.
Puna............................F. H. Elderts.
Kau.............................W. T. Martin.
S. Kona.......................R. H. Nahinu.
N. Kona.......................J. G. Hoapili.
S. Kohala.....................R. P. Kuikahi.
N. Kohala ....................James Wood.
Hamakua......................C. Williams.
Kauai.
Hanalei..........................H. J. Wana.
Anahola.........................L. Kapahuelima.
Lihue.............. .............P. Puhiula.
Koloa...........................Palakaluhi.
Waimea.........................J. H. Kapuniai.
Niihau......... ..................Kaike.
J. S. WALKER — Kuhina Waiwai Oct. 24, 1876. 3ts.
UA hookohuia ka poe nona na inoa malalo iho, i mau Agena Hooiaio Palapala Kepa, i kupono ai me na hooko ana o ke Kanawai e hoololi ai i na pauku 1 a me 2 o ke kanawai i hoomanaia e ka pauku 1417 o ke Kanawai Kivila, i aponoia 1 Iulai 26, 1872, 1 i aponoia i Kepakemaba 25, 1876.
L. Severance.......Hilo, Hawaii.
J W Keaomakani...... " "
Simona K. Kaai............Kona Akau a me Hema.
G W D Halemanu }...... Hamakua, Hawaii
J K Kaunamano }
C K Kapule.................Makawao, Maui.
T N Birch.....................Wailuku, Maui.
D Aholo }..................Lahaina, Maui.
D Kamalopili }
J W Kalua................... Lanai.
W L MOEHONUA, Kuhina Kalaiaina. Keena Kalaiaina, Oct 14, 1876. 777 3ts 779
Ka Nupepa Kuokoa
— ME — Ke Au Okoa
I HUIIA.
Published every Saturday, $2 a year
HONOLULU, OKATOBA 28, 1876.
UA HOI HOU mai nei ka paakai o Waimea i Hawaii nei, i kela pule aku la i hala maluna mai o na moku D. C. Murray, Mary Belle Roberts a me Amerika Lloyd, oia hoi na kopaa a me na raiki i hoounaia aku nei, a e waiho ana no hoi ma ka Hale Dute o Kapalakiko, no ka hooholoia ae o ke Kuikahi Panai Like. O ka nui o na paona kopaa, ua hiki aku i ka 7,377,620. nona ke kumukuai i kohoia, he $80,616, a he 379,652 paona raiki, nona ke kumukuai he $15,588. O ke kumu o keia hoihoiia ana mai, o ka loaa ole ana o na palapala hooia mai ke Kanikela Amerika mai, e hooia ana, he mau waiwai io kela i hoouluia mai Hawaii ae nei. Nolaila i oleloia ai, " Hoi hou ka paakai i Waimea."
KE HOIKE hou aku nei makou ma keia pepa, i kekahi kuai aina hanai holoholona hou ma ka mokupuni o Hawaii, oia hoi keia : O ka aina hanai holoholona akea i kapaia o Kapapala, i Kau, Hawaii, nona paha na eka aina ponoi a hoolimalima'ku, i hiki i ka 200,000 ka nui, a me na poo bipi paha he umi tausani, e holo la maluna iho, ua lilo ae nei ia Bihopa a me kona poe hoa hui, no ke kumukuai he $75,000. Ua pa-ha paha ko makou holo ana maluna o ka laula o ia aina, iloko o keia mau makahiki kokoke, a ua ike maka makou i ka momona o ka lepo, a nolaila, ua momona maikai na holoholona. He mau eka aina maikai no kekahi i ka mahiko, ke loaa ka wai, aka, he hiki no paha ke kiiia kekahi wai mapuna e hoolawa no ka wiliko o ka poe mea dala, ke makemakeia e kukulu malaila i mahiko. He alanui maikai no hoi no ke kaa bipi, e iho ai i ke awa ku moku o Punaluu, ke awa hookahi malaila e ku pinepineia nei e na moku kuna a me ke Kilauea no hoi i kekahi wa o ia aoao kuamakani. Ke kalokalo ae nei makou no ka pomaikai o ka poe ona hou nana i kuai iho nei, e hahaiia lakou e na holomua.
AWALU ae nei makahiki o ka noke hala ole ana o ke kanu mawaena o na kamaaina ponoi iho o Cuba a me na koa a ko lakou aina makuahine i hoouna mai ai e hoonoho lokahi hou ia lakou malalo o ka malu o Sepania. Ke ake nei ke aupuni, e lanakila oia maluna o na koa kipi, aka, aole nae he ae mai o na kamaaina e haawi pio. O ka hua o keia hana, oia no ke kahe ano o na koko ma ke kahua kaua, ka luku ana a ka mai, ka hookolokoloia ma ke kanawai koa, ka li wale ana, ke puhiia ana o na mahiko a me ka helehelena neoneo o ka aina. Ke hoomau aku nei o Sepania, i ka hoouna ana i na koa, me ka manao e lanakila maluna o na kanaka e manao ana e kuokoa, a o ka hopena hoi o ia mau koa, o ka lukuia e na kamaaina o Cuba, ka haalele wale i na laina koa aupuni a me ka umii mai a ka mai piva lenalena. Mahope mai nei, he kanakolu tausani koa Sepania, i hookaawaleia i inai no na mea make a na Cuba ; ke noi hou mai nei ke Kiaaina, aia a umi tausani koa hou, alaila, ae ia. Eia ka ninau, Ua lohe anei kekahi, ua hoihoi hou ia kekahi heluna nui o na koa i Sepania ? A eia no nae ke hoomau ia nei ua mohai ana !
Poino nui ma Arika !
12 Moku Okohola i pau i ka hau !
I ke ahiahi o ka Poalima aku nei i hala o kela pule, ua komo mai la ka moku okohola " Na Hoahanau Ekolu" (Three Brothers) Kapena Owens, me ka piha pono o kona oneki i na keiki aukai poino he he 190 o na moku okohola he 12 i pulikiia e ka hau paa o Arika. He loihi ka moolelo hakuia mai ka papaku aku o ka poe kuanui olelo, aka, ua hiki no ia makou ke houluulu ae i ka io, a hanai aku na ka makou mau tausani maka heluhelu a me na tausani pepeiao hoolohe
I ua mau la hope o ka malama o Augate i hala iho nei, ua paakuku ae la ka hau ma na hookui ana manuanua a poai la i ke au mokua okohola, a kauo aku la i ka
hikina akau a hala mai o Lae Barrow
Mai ia wa aku, ua pau ae la ka manao no ka pakele, oiai ua hala loa iloko o ka wa kupono e hemo ai, oiai o ka waa hoa aku koe. O kahi manaolana wale no i koe no na aliimoku a me na luina e pakele ai, o ka haalele i na moku. Haalele ia aku la lakou a hele wawae aku la maluna o ka hau paakiki no kekahi mau la a hiki i kahi i loaa ai o ke koena iho o ke aumoku ma ka hema hikina aku o Lae Barrow. O kekahi poe luina he kanalima pahi ka heluna, hoopaakiki iho la lakou e noho no maluna o na moku i haaleleia, a e imi i ko lakou pomaikai e hoopakele i keia wa anu ae
He umikumamalua ka huina o na moku i haaleleia a e ku la mawaena o ka moana hau paa o Arita a he hookahi moku i hoohuiia me kekahi moku okohola, a poholo ino la iloko o ka hohonu o ka Arita, oia ka 13. He 8 wale no o ke aumoku holookoa i pakele mai,— e akolu ana paha e ku mai ana ianei a he elua i hoi aku la i Kaleponi.
O ke koena o na poe poino, ua hoihoiia ae la lakou i Kapalakiko e ka moku okohola Florence me kana mau pahu aila he 600 o kela kikina.
O ka nui hoi o na pahu aila o ke okohola "Na Hoahanau Ekolu" nana i lawe mai nei i keia nuhou kaumaka", he 1650.
Eia iho malalo ka nui o na moku okohola i pau ai i ko hau a me ka nui o na pahu aila o kela a me keia moku ahiki i ka wa i haalele aku ai :
Bark Acors Barnes, 859 bbls walrus oil, 1 bowhead.
Ship Cornelius Howland, 1000 bbls walrus oil, 4 bowheads.
Bark James Allen, 1200 bbls walrus oil. 7 bowheads.
Bark Java 2d, 680 bbls walrus oil, 2 bowheads.
Ship Josephine, 1000 bbls walrus oil. 5 bowheads.
Bark Onward, 600 bbls walrus oil. 8 bowheads.
Ship Marengo, 1000 bbls walrus oil, 2 bowheads.
Ship St. George, 1300 bbls walrus oil, 1 bowhead.
Bark Camilla, 185 bbls sperm oil, 3 bowheads.
Bark Desmond, 600 bbls walrus oil, 3 bowheads.
Bark Clara Bell, 600 bbls walrus oil.
Eia hoi malalo iho nei ka papa inoa o na aliimoku a me na luina i hoihoiia mai nei e ka moku okohola " Na Hoahanau Ekolu" i Honolulu nei :
Bk Arctic, Cpt Benjamin Whitney.
Bk Java,Capt James Fisher ; mate Thos McPherson ; 2d do, John Babcock ; 3d do. John Morgan, 4th do, Thomas Smith ; cooper, John Cook ; boat-steerers. Geo Beil, (Dick, Davis, and Daniel, Hawaiians); cook, Robt Plunkett ; boy, Mike Onward ; crew, Pa Papia, Solomon, Jas Dorsett, Jim Lemons, Bill Rotumah, Simon, William George, David (Hawaiian), John Maro, Dan (Hawaiian), John Cato, Tom Moore, Ulick, Antone Sylvia, Hibernian, Barrow, Manuel Martenus, Ben Jones, Jim Pomeroy, Jno Martin. (Bill, Henry, Hawaiians). Geo Adams — 37.
Ship St George — boat-steerer, James Sullivan ; crew, George (Hawaiian), John Carr, Alex Iustop, Joe Santo, Augustus Lewis, Marion De Tory, William (Hawaiian), Francis Waun, Jim Lopes, Simon Fisher — 11.
Bk Acors Barnes — mate, Phillip II Omey : 3d do, Frank Julien ; 4th do, Gilbert Parmenter ; boat-header, Mr Adams ; crew, E Mills, Andrew Hopkins, Harry Jackson, Owen McCunes, John H Taber, M Farey, Geo Mooney, John Vie, Wm Assencion, John Cole, Geo Hodger, Bismarck, Jos Fara, Jim Sylvia, Lopo — l9.
Bark James Allen — second mate, Thomas W Manchester ; third mate, Albert A Lyons ; fourth mate, James Kanui ; boatsteerers, Frank Francis, John Coffin, Joe F Coffin ; crew, Augustus Carson, John Grey, Ah Tha, Augustus Cobbra, Mike Frank, Joe Strong, John Flory, John Rose, Ben Camma, John de Cono, Manuel St Auna, Jack Parpoose, B Kapanuau, Jack Assencion, Harry Campbell, John Sylvia, Andrew Sanson, Bradhock, William Linn, James Fisher; Cook, Simon Ruggs — 27.
Ship Cornelius Howland — second mate, J Rice; third mate, Manuel Francis ; boat-steerers, Timothy B Arcia, Edward Wheeler, Samuel Brown ; crew, Friday, Jack Assencion, Peter Gomez, Harry Kanaka, Toby Assencion, Joaguina Prarey, David Tahiti, Nicholas Pruk, David Roratango, Wallace Humphrey, Charlie Polabola, George Ascension, Spun Naru, John Jason, J Bolabola, John Force, Manuel Gonsalves, Jack Owen; cook, Charles Williams ; steward, Pedro Laun — 25.
Bark Clara Bell — second mate, Thomas Randall, third mate, Aaron Coffee, fourth mate, Henry T Devoll — 3.
Bk Onward, mate, Moses S Walker ; 3d do Andrew P Robinson ; 4th do Chas Weir ; boat header, Jas Prosser ; boat steerer, Jno Galligher, Saul Rotumah, Harry Julius ; crew, Jack (Hawaiian), Jno L McKau, Arthur Johnson, David Murray, Bob (Tahitian), C H Abbott, Jose Nicholas, Jno Williams, Jno Peters, Peter (Hawaiian), Toby, Jno Four, Geo Cullen, Jno Accension, Jno Adams — 23.
Bk Camilla, third mate, Robt Mooney ; boat steerer, Andrew Davisin, Harry (Hawaiian), Jack Boston ; cook, Jack Carter ; crew, P Powers, Rohl Scoll, (Henry, Toni (Hawaiians). Wm Whitney, (Bill, Charlie, Hawaiians), Harry Missen, Chas Selah, Ben Cruise, Sam Pahau, Antone Domingo — 17.
Ship Josephine, boat header, Sam Graves ; 2d mate, Louis F Potter ; 3d do A T Simmons ; 4th do P Morgan : boat steerer, Jos Cruise, John Carroll, Joe Bolabola, cook, Wm Daley ; crew, Sao August, B Peirre, S Raney, Wm Haufmann, Antone Francis, S Roberts, Jos Sylvia — 15.
Bk Desmond, Capt F M Green ; mate, M Mayo ; 2d do Jos Whitford ; boat header, A Coster ; boat steerer, H Chapen, Sim (Hawaiian); crew, Chas Seward, Jas Dayton, A Brown, Geo Wilson, J Henry — 11.
Ship Marengo, seaman, David (Hawaiian).
Hoy Frazer, Wm Weight — these last two have been passengers on board the Three Brothers nearly all the season. Total,
190
UA IKE IHO makou maloko o ka nupepa puka malama a kekahi o na keiki Hawaii ili keokeo, no ka malama o Okatoba nei, oia o Samuela C. Limaikaika e noho hoonaauao mai la i na paele o Hampton, Vireginia, Amerika, he manao pepa e pili ana ia Hawaii nei a me kona mau mea hoikeike ma ka Hale Hoikeike Nui o Piladelapia. E mahalo ana oia i na mea hoikeike mai ko kakou mau moku aku, ana hoi i kapa iho ai, " na Pae-moku o ka pomaikai."
A ma kekahi wahi e ae o ua nupepa la, ua loaa ia makou kekahi manao i kakauia e Sarai Koana e pili ana i ka nahu o ko kakou mau aliiaimoku, oia ka " ahuula," ka wehewehe ana i ke kapili ana i ka oo a me ka manu nona mai na hulu i kuiia ai i mau lei a-i mau ahuula wahi ana, he mau tausani o na tausani o na manu i hopuia i mua e lawa ai ka ahuula he eha kapuai ka laula a he umikumumakahi a me hapa kapuai ka loihi ; a he ekolu haneri hoi oo e hopuia ai a lawe ae i na hulu no ke kui ana i lei he hapalua iwilei ka loihi."
O KA NUI o ka poe makaikai i komo iloko o ke kahua Hoikeike Nui o Piladelapia iloko o ka malama i o Iune, he l,002,825 ; iloko o Iulai, he 906,447 ; iloko o Augate he 1,175,314. O ka huina pau loa o ka poe i hele makaikai aku mai ka la i weheia ai ka Hoikeike Nui a hiki i ka Poalima. Okatoba 7, he 4,209, 145 ; a o ka huina o na loaa no na uku komo o ka poe kuai palapala, he $1,430,399.24. Ma ka averiga ana, me he mea la, ma ka pa $30,000 o ka la no ka malama o Sepatemaba. Aohe no ka i kana mai ka nui o ka poe hele aku e makaikai.
— Eia hoi malalo iho ka olelo pepa a ka nupepa Taribuine o Nu Ioka " Ma ka hoomaopopo ana mai na hiohiona mai ka Hoikeike Nui, e hoike mai ana ia i ka holopono o na hana ma ka mea pili i ke dala. I ka Poaono i hala, Okatoba 7, oia no ka hiki ana o na la weheia ai i ka 115 ka nui. Ahiki ia manawa, he 4,071,313 ka poe makaikai i komo me ka uku. Ma ka Hoikeike Nui o Vienna, he 186 na la i wehe hamama ai, a he 3,492,622 wale no ka nui o ka poe uku i komo aku. O ka loaa o ia Hoikeike Nui o Vienna a hiki ia la, he $984,055.25 oiai hoi o ko Piladelapia he 115 wale no la, he $1,884,534 na dala i loaa mai — he huina dala keia i aneane papalua aku ka nui i ko Vienna. O ka nui hoi o ka poe komo wale mai i ka makaikai nui ahiki i ka Poalima la 6 o Okatoba, he 1,368,500, nolaila ina e hui ia ka poe uku ole i komo aku e makaikai i ka Hoikeike Nui o Piladelapia, alaila, ua hiki aku ka huina i ka 5,439, 822. I ka Hoikeike Nui hoi o Ladana, i malamaia ai i ka 1861, he 6,039,195 poe makaikai i hele aku ilaila iloko o 141 la ; a i ka 1862 mai hoi, he 6,21i,103 iloko o na la he 171 ; a i ka Hoikeike Nui hoi o Parisa i ka 1867, he 8,805,969 iloko o 217 la. O na loaa no ka Hoikeike Nui o Parisa, he $2,203,507, a o na loaa hoi o ko Piladelapia no 115 la, oia no maluna i haiia ae la, koe aku he 31 mai la i ahiki i Novemaba 10.
He kaahele ana e makaikai i ka Hoikeike Nui.
[Kakauia e Rev. S. E Bihopa ] O ka hana mua, he himeni aloha, na ka Aha Himeni nui i mele mai. Ua akoakoa ia poe himeni, he 300 paha lakou ma kekahi mau noho mamua o ka Awai. Pule iho la kekahi Kahunapule kaulana. Mahope iho, ua ikea ka mea hoohauoli loa i ke anaina nui. Ua lawe mai ka Mayor (Lunahoomalu) o Piladelepia, i kekahi palapala ili-hipa kahiko, i hooponoponoia ma ka laau a me ke anaina, a ua kukuluia ia mea imua o ke anaina. Hai mai la ia, o keia no ka palapala kaulana e hoolaha kuokoa ana, i kakau maoli me na inoa o na Makua a ka Lahui, i ka la 4 o Iulai 1776. Ma ia palapala no i kau ai ko lakou mau lima ponoi i ko lakou mau inoa, me ka hoohiki paa ana, e kokua i kela kuokoa me ko lakoa mau ola, na waiwai a me ka pono a pau.
I ka ike ana mai o ke anaina i ua palapala la, i malama hoanoia no na makahiki he 100 a hiki i kela la maikai, ua hu loa ko lakou aloha a me ko lakou olioli. Uwe no lakou, a akaaka no, a huro nui wale. No ko lakou piha loa i ka hauoli a me ka iini, ua like lakou me he poe pupule la. A me he akua la ia palapala hoino imua o ko lakou maka, me he la, mai kulou iho lakou a hoomana aku.
Pau ka huro aina, ku mai la ka moopuna o Richard Henry Lee, oia kekahi o na makua kakau inoa, nana no hoi i kokua ma ka haku ana a me ka hooholo ana i ua palapala la. Na kela moopuna no i heluhelu mai i kela mau huaolelo maikai, i lohe pinepineia e makou a pau mamua, akahi nae makou i lohe a ka heluhelu ana ma ka palapala i kakau inoa mua ia ai.
Pau ia, himeni hou ia ka himeni aloha aku i ka Emepera Dom Pedro II. Ku mai la kela alii imua o ke anaina, a aloha mai Mahope, ku mai o Bayard Taylor, he haku mele kaulana, a haiolelo mai i ka mele loihi a me ka nani loa, ana i haku ai. Himeni hou ia kekahi himeni no na haneri makahiki. Alaila hoomaka o W M. Evarts i kona haiolelo ana. Ia manawa, kani mai ka bele o ka Hale Kuokoa i ka hora awakea, a ua hiki mai kuu manawa e haalele ai. He hiki ole i ko'u pepeiao ke hoolohe pono i na olelo a Averts, no ka hapa o kona leo ; a pela no hoi kekahi mau olelo e ae. Ua pau nae na olelo i ka paiia ma na nupepa, a hoolaha ma na uwea olelo, a ua heluhelu au ma Chicago ia ahiahi aku, he 1000 mile ma ke kumuhana. No ka mea, o kuu holo koke ana no ia i ka Depot, a kau maluna o ke kaa Pullman, a i ka hora 1 oia la, e hookikina ana au e
holo i kuu home laelae ma ke one hanau.
Me ka hoomaikai ana ia i ka Makua Lani
no kuu ae ia mai e hui me ka lahui o na kupuna i ko lakou la hauoli o ka haneri makahiki.
Me ka oluolu wale no ka holo ana mai ia nei. I ka la 6, kipa hou au he mau hora ma Cedar Rapids, malaila i ike aku ai i na hale he 30 a oi i kahuliia a wawahi
ia e ka puahiohio i ka la 4 o Iulai. Ua oluolu nae ka wela ino o ke ea, ma ka ua nui ana. Me ia ea oluolu ka holo ana mai ma ka waoakua nui a me na Manao Pohaku. He mau la i launa hou ai me na hanauna ma Kalifornia. La 19, kau ma ka mokuahi. La 27, pae ma Honolulu, he 13 pule kupono ke kaawale ana mai ka aina hanau aku. Pau ae la keia moolelo.
Na Nu Hou Kuloko,
Kokoke loa na la kulaia aupuni e hiki mai, a e uha ai auanei kekahi poe ma ia mau la.
A keia Poakahi ae, e holo ana ke Kilauea i Nawiliwili e holo a e ku hou ana ma Honolulu nei i ke kakahiaka Poaono.
Ua make o Mere Kawelaokalani ma Waiehu, Maui i ka la 26 o Sepatemaba. He kaikamahine i hoonaauao nui ia ma na kula haole, a ua make oia me ke aloha nuiia.
Ua hoopauia ka laikini lapaau o Kauka Nikola o ke kulanakauhale o Hilo mamuli o ke kauoha a ke Kuhina Kalaiaina. O ka lua keia o kona kapae ana mai ia oihana ae.
Ua hookiekie ae ke kuhina nui Disreli o Enelani e kona moiwahine i alii ahaolelo ma ka inoa pia, a aa koho ka ahaolelo i kekahi hoa ahaolelo no ka aoao ku i ka wa e pani ma ka noho i hoohakahakaia.
Mamuli o na poino ana o ka moku lawaia kohola, ke manao nei makou, e pii loa ae ana ke kumukuai o ka aila kohola. Ma ka lono hope, o ke kumu kuai o ka aila he $2.10 o ke galani.
Nui loa ka makemakeia o ko kakou nupepa i keia manawa, nolaila, hoouna nui loa ia mai na olelo hoolaha e paiia ma keia pepa. No ia mau mea ka makou e kauleo aku nei, mai poina i ka leha ae e nana,
Ua loaa mai ia makou kekahi mele nona ke poo " Haleakala Song" mai a Kalaiaehu mai, aole waiwai e hoolaha aku ai. Aole no hoi i hoikeia mai ke kumu i hakuia ai keia mele.
Ua mahui mai makou, ua mahalo loaia kekahi mau mea hoikeike o Hawaii nei ma ka hoikeike nui o Piladelapia a aole paha e emi ana malalo o umi makana mahalo no ka kakou mau mea i ku ai ka ii o na luna nana, e loaa mai ana.
Ua waiho o Rev J N Paikuli i ke kihapai o Waialua, a ua hoi ae oia i kona one hanau i Waikane, a e noho kahu ana oia no ia Ekalesia kahu ole. Ke lele e mai nei ko makou hauli e ikeia no anei ke kaulama kona aina iho
J S PUNIUNIU vs S. K. KALAIKINI.— Ua loaa mai he leta na ke keonimana hope maluna ae ia makou no ka hookomo ana iloko o ka nupepa, aka i ka nana ana iho, ike iho la makou, he palapala malu wale no kela mawaena o laua, aole na ka nupepa.
Ua haiia mai ia makou ka lohe, ua makaukau aku o W J Noa e na keiki lalawai ekolu : Baraunu, he hoike ana no ko lakou mahalo ma kana mau hana o ka la ahaaina a lakou i haawi ai no na alii a me na lunamakaainana o ka Ahaolelo.
MIKI MA KA HANA — Ua lohe mai makou mamuli o ke kohoia ana o Bila Kupa i Luna Alanui no ka apana o Makawao, ua mikiala pinepineia na alanui e hana a hoomaikai, a hookahi wale no alanui ino i koe oloko o Oopuola.
PANE — Ua loaa mai ia makou kekahi olelo pane i ka Luna o Puna no na olelo i puka ma kela nupepa. Helu 33 mai ka peni mai a " Ka Hapa nui o na makaainana o Puna," aka no ka hala loa ana o ka wa paio, a oiai no hoi ua lawa na kamailio ana, nolaila, he makehewa paha ke ohikihiki hou ae.
HOOKIEKIEIA.— Ua hookiekieia ae nei o Mr. Jno. E Barnard i Kakauolelo nui no ka Aha Kiekie ma kahi o W. R. Seal. Nana no keia makalua i noho mamua, a he kawa hoi nana i lele a mio. Ke hakahaka nei kona wahi.
NA HAWAII MA AMERIKA — Ma kekahi wahi e ae o ka pepa o keia la, e loaa ai ka palapala mai a J W D Kalehuanui mai o Teekalet, Washington Terr. e hoike mai ana i ka nui o na Hawaii ma Vanekouva a me ka poe i make a me ka nui o na palapala i ulu ae mai na anoano iho a lakou i kanu ai. E heluhelu ia kela palapala me ka manao nuiia.
Ua anaia iho nei e kekahi haole Farani o Mons. P. A de Lanox ka mahiko o Hanalei, na muliwai, na kipuka ko, na oawawa, na pali a me na kualono no ka manawa he mau malama ka loihi a no na lilo he $800. O ka ili o ua aina nei oiai aole i maopopo lea mamua, he 11,000 eka. O ua kii la o Hanalei i kakauia ai, he 36 iniha ka laula a e he 60 iniha ka loa.
Ke mahi nuiia mai nei na aina loikalo o kakou e na pake mamuli o ka lilo ana i na hoolimalima. O ko makou olioli keia, o ka paeliia o ko kakou aina a hoohua mai i na hua ohana o ka honua, aka ke keakea nei makou imua o ko makou mau hoakanaka, e akahele oukou e ko Waikiki, Palolo, Pauoa,
Nuuanu, Kalihi a me ko Moanalua mai haalele i ke kanu ana i ke kalo mahope auanei wi kakou.
KEAKA NU HOU !— Ma keia ahiahi Poaono (Oct. 28) maloko o ka Hale Pea nei e ku nei ma Ainahou, e wehe mua ai o H. I. Estrange i kana hana keaka nu hou loa aole i ikeia ma Hawaii nei mamua. E pii ana oia maluna o ke kaula maloeloe me ke kau huila baro, e lawe ana i kana kapu-hikuke mea ai maluna iho, e hoomalamalamaia ana ka Hale me ka ipukukui puna, i like kona malamalama me ke olinolino o na kukuna o ka la, a me he mea ia i ka nana aku he ku i ka weliweli kana mau hana. E hele nui ae e ike kumaka.
NA HUA KAMANO.— Ua loaa mai ia Mr A W. Bush o keai kulanakauhale, he 50,000 hua kamano, a oiai aole he hau anuanu o ko kakou aina malia paha aole lakou e laha nui. Aka, ua lawe liilii ua mau nua la i Ewa, Kaneohe a ma Honolulu nei. Ua hauoli makou i ka lohe ana mai, ke hoomaka nei na hua ma Honolulu nei e kiko mai. Pomaikai loa e kiko mai a laha ae. Ua lohe mai nei makou e hoouna ana oia ma na muliwai o Hanalei, Waimea a me Wailua, he kiko mai na hua.
MAREIA — Ma ke ahiahi Poakolu, hora 8 1/2, ua mareia o Kale Uea me Miss. Kunewa, kaikamahine muli loa a ko makou hoa haihai olelo, ma ka rumi o Kawaihae, e ka Rev. J. F. Pogue, me ke anaina nui launa ole. Ma ka pau ana, ua akoakoa aku la ma ka hale o ka wahine, ua hoomakaukauia he mau wahi mea paina. Ma ka pau ana o ka ikeia ana o na mea mare palua iho la ; mahope iho na mea hoolealea, pila, ohe, himeni, olioli Hawaii a me ka hula haole ma ka rumi paina. Pela ka hoonanea ana a hiki i na hora aumoe, hora 11 1/2 hoi kela a me keia. " Ka mare ma ke kanawai, he hanohano no."
Ua hoohuiia ma ka berita mare maemae i ke ahiahi Poakolu iho nei, ma loko o ke keena halawai o Kawaihae, imua o na makamaka lehulehu o ke kane, e Rev J F, Pogue, o Mr. Josiah Koa, kakauolelo a Ka Mea Kiekie Chas. Kanaina, a maheleolelo nui a ke Kapena Nimo o ka Nautilo, me Miss Kapoli, ke kaikamahine o ka aina makani o Kohala, Hawaii, i hookulaiwi iho ma ke Awaawa o Palolo i keia mau makahiki aku nei. I lawa no i ka pau ana o ke anaina mare, ua huli hoi ana laua iloko o na hookohaihai olelo ana a me na kaunu ana o ka noho ana honemuna. Me laua ko makou mahalo a me ka hoomaikai palena ole.
HALE KAUKA HOU O HOPEMANA — Ua paa iho nei ka Hale Uinihepa hou loa o Kauka Hofemana ma alanui Kalepa a ma Ewa iho o ka Hale Hana Wati, o Kini, a i kekahi la o keia hebedoma, ua nee aku oia iloko o ia malumalu hou nani, a malaila e loaa ai i ka lehulehu ke kauka, me kana mau laau lapaau hou loa o kela a me keia ano mai, na wai ala Anuhea o ka hoope ana i na hainaka, na aila hamo lauoho, na hulu palaki o kela a me keia ano, a me ia mea aka ia mea aku, he nui loa ke helu papa. E kuaiia ana keia mau mea a pau ma na kumukuai makepono loa. E like me ka hou a me ka nani o ka hale pela no na laau a me na waiwai e ae.
NA PAA MOEKOLOHE O MAKAWAO.— Ua hoounaia mai kekahi palapala i o makou nei mai ka Apana mua o Makawao, a maloko o ia palapala e hoike mai ana i ka nui o na paa moekolohe e noho la ma ia apana me na inoa pakahi o lakou, me ka makemake e hoolahaia na inoa i ikeia ai, aka o ia wale no ka hemahema, aole i kakau na kanaka la-i kona inoa ponoi. No ka hiki ole ke hoolaha aku na inoa, ua hiki no ke hoololi ae ma ke ano e, oia keia : Aia ma Honopou 4 paa moekolohe ; ma Kuiaha 3 paa ; Pawela 1 kane 2 wahine ; Haiku 15 paa moekolohe ; Maliko 1 paa, oia nae ka paa hilahila ole loa. He pono ia makuakane e make e mamua o kona ola ana. Eia ke kumu i hoolana loa ai, no ka mea, o ka lunamakai o Makawao, he eepa, aia no ke paa nei me ka puolo. No ka puni paha o na poo aupuni i na puaa nui koho ia ka eepa e hoomalu mai i ka poemaemae.
Make i ka aina makua ole.
E KA NUPEPA KUOKOA E, Aloha oe :—
O J W Kealoha, ua make ma ka la 16 o Sepatemaba ; o kona mai i make ai, he puu iloko o ka opu. Ua nui no ka hele ana i na kauka, aole nae he loaa o ka oluolu. O kona one hanau o Kaawaloa, Kona, Hawaii.
Ua hiki mai oia maanei i ka 1864, ma ke ano lima hana no ka hale olo papa i Port Gawable W Ynei, a noho no na makahiki he 11, a ma ka 1874 kau oia ma ka moku o David Hedry he luina, a i ka 1875, holo hou ma ka moku T Blackston, a i kela mahina i hala aku nei, Mei, ma ka moku o C W Honolulu a hoi mai nei, loohia i ka mai a hala ana la ; he ala loa no nae ia kakou ke ukali aku.
Ka makou aikane ua hala, Ko makou hoa ua nalo, Auhea iho nei oe. Ei aku nei no paha, I ka moana kai lipolipo Haki ana o Mamala, Uwe ! Uwe !! oe. J W D K. Teekalet, Wash. Terr. Sept. 16, 1876.
Nu Hou o na Aina e.
Ma ke koho balota ana o na mokuaina o Indiana a me Ohio no ko laua mau luna
aupuni iho, ua pili dala maoli na aoao paonioni elua Ripubalika a me ke Democarata no na aoao e puka ana o laua. Pili aku ka aoao Democarata ma ka puka o ko lakou aoao, i $500 aku a lakou a i $450 mai a ka
aoao Repubalika. I $100 aku ko ka aoao Demokarata i 90 mai ko ka aoao Repubalika. No ka mokuaina hoi o Ohio i $100
aku a ka aoao Repubalika a i $40 wale no a ka aoao Democarata mai ; a i $125 aku a i 55 mai a ke Democarata. Eia ka mea kupanaha, ua lanakila ka aoao Democarata ma Indiana a ua hoomahomu hoi ka aoao Repubalika. Ua eo hoi i ka aoao Ripubalika o Ohio a ua hoka hoi ke Democarata.
He hookahakaha koa nui ma ke kahua paikau koa e kokoke la i Berelina ma ka la 1 a Sepatemaba i hala, no ka hoomanao ana i ka la i hahai loloa ia ai o Napoliona a haawi pio malalo o Uilama. Malaila na Moi kane a me Ka Moiwahine o Perusia, na Keiki Alii Ferederika Uilama a me Ferederika Kale, ka laua mau wahine a me na keiki. A hookahi alihikaua i komo aku i ka ukali ana i ka Emepera, oia o Ilamuku Mautenffel, a o Keiki Alii o Ferederika Kale, oia ma kona wahi ma ke ano he luna kiekie ae. Mawaena o na makaikai e hakilo mai ana ia la, he mau aliikoa kekahi no na aupuni e mai.
O na makaainana o Helevetia ka oi ma ka puni kakau palapala, me he mea la ma ka averiga ana, he 23 palapala a ke kanaka hookahi i ka makahiki e kakau ai.
Ua hooia aku ke aupuni o Tureke, e haawi manawalea aku i na kanaka poino o Bulagaria Tureke i $ 150,000 a e maheleheleia mawaena o na poe a pau i hoopoinoia.
I ka malama aku nei Iulai i hala, ua hele makaikai aku ka hooilina moi Italia il Sana Petiroboro me kana wahine. Aohe maopoopo loa o ke kumu o ia holo makaikai ana.
Ua hei i ka upena ma Nu Pota, Rodilana, kekahi mano ai kanaka nona ka loihi i hiki aku i ka 8 kapuai a me 9 iniha, a o kona kaumaha ua hiki aku i ka 600 paona. Hooweliweli no, pau ke kanaka i ke ale okoaia.
Ke hoomakaukauia nei ke kuhua no ka hoikeike nui e malamaia ana ma Parisa i ka 1878 aenei. Hookahi mea nui hou loa e hoikeikeia ana nolaila, o ka hoolele ana i kekahi baluna enegini mahu. O ke kaula e hoopaaia ai, he 24 paona i ka iwilei, a o ka ikaika o ka enegini mahu, ua like me ka ikaika o 20 lio.
Ua hooia aku o Don Carlos i mua o na mana aupuni o Farani, aole oi e komo hou ana iloko o Sepania mamuli o na lilo no ka hapai hou ana i ona kaua kuloko.
Ua noi ikaika aku o Rusia a ma Auseturia aole e ae aku ke keiki Alii William i ka hoalii ana a na puali koa iaia, aka, ke ke hoomau mai nei no nae na Alihikaua ona i ke kakau ana ma kona inoa moi.
He kaua mawaena o na Aigupita a me Abisinia, a ke pahola mai nei na lono ua lawe pio ia aku la kekahi mau alihikoa Aigupita e na Abisinia.
Ua haalele ka moi Kini Keoki o Helene i kona noho ana moi no Helene. No ka hele makaikai wale no kona ae ia ana e hele e ike i na makua i Denemaka, o ka hele no nae ia aohe hoi hou mai. Ua koi oia e hoonui aku i ka mokupuni o Cerete ma ka hema iho o Helene, e hoohui aku me Helene, aole nae ae iki o Rusia.
Mamuli o ka make ana o James Lick o Kapalakiko, ua waiho iho oia he waiwai nui i hiki aku kona heluna waiwai i ka Elua miliona e maheleia mawaena o kana keiki a me na ahahui e ae ana i hoana okoa ai mamua o kona make ana.
O ka nui o na makahiki o ka alihikaua nui o Molete o na puali koa o Perusia, ke naue aku nei kona mau makahiki i ke kanahiku kumamahiku, ke emi nei kona ola kupono.
Ua kohoia ka nui o na nalo maloko o ke kulanakauhale wale iho no o Nu Ioka ua hiki aku i ka 5,000,000,000,000,000,000, 000,000,000.
Ua kaheaia kekahi halawai nui i malama ia ma Geneva, Helevetia, i ka la 28 o Sepatemaba i hala, no ka noonoo ana pehea ia e malama pono ia ai ka la hoano o ke Akua, oia ke Sabati. Na na Hoolepope ka ikaika loa o keia hapai ana e houluulu i na noonoo.
— O kekahi Ilikini, e hoao ana e aihue i
ka pea iluna o ka i-a, aka, pakika iho la kona wawae a haule iho la ma ka aoao o ka moku, a pa me ka ikaika iluna o ka hau, a aole loa i oni hou ae kona kino, aole hoi i hanu hou, no ka mea, ua make loa ia manawa koke no.
— Ua like ke kiekie o ka hau me ke kuahiwi, a he mau mile ekolu a oi ka loa, a pela no hoi ka laula. A he hapa ka paakiki o ka pohaku a-la, a aole hoi e hiki i ka hao a me ke kila ke hoohalike aku.
— Ua hoomaopopo na mea a pau i keia pilikia nui, a ua kaumaha, no ka mea, o ka nele a me ka hune ka hopena ; aka, ua hoomanao no nae me ka hauoli i ka lokomaikai o ka Mea Mana Loa, a me ke aloha o na makamaka o Hawaii nei, ka aina hoi i kuluma i keia mea he okohola.