Ka Nupepa Kuokoa, Volume XV, Number 40, 30 Kepakemapa 1876 — He Hawaii i ke Kaua me na Ilikini. [ARTICLE]

He Hawaii i ke Kaua me na Ilikini.

| Mai loko mni oka nupepa haole oka ; Poakoln ilio nei, i iawe mai ai makou i ka ! moolelo malalo ilio o ku kanaka Ilawaii noua ka inoa Frauk Gruarcl i» nohp la o i kiu iloko o ka Puali Koa Amcrika o Gen. j Kanika e hakaka la me na Ilikini Saioka. | ! E heluhelu i kona moolelo \vvlina, a o j ! hoomanao i ka walohia o kona hoomana- i I w anui ana i na uha i loaa iaia :— j | "0 Frank Graard, ko alakai ona kiu o | G«n. Kuruka, he kanaka oia no Honolulu, ; f ke kaianakauhalo alii o ka Pae Aina Hā- | waii, a ua noho ma ke ano sola iloko o j i kona mau la opio ma na pnlena kai o ka \ J Pakipika. Iloko o 1565 ua nolio iho la'ma ; | Kapalakiko, a o ke kahu kaa lawe leta ka | j haua mawaeua o Kalefonia a me Monata- j j na. I kekahi o keia mau huakai ana ma j I keia alanui mehamoha, m t s ke kapakai oka ' I Muliwai o Galatani, oiai oia hookahi walo j no, ua powa ia iho la oia e kekahi poo I ii- ■ kini Crow. a oia a me ke eke leia ua iawo pio ia. Ua laweia oia he mau mile loihi i mai ko alanui aku, a iloko o ka ululaau i mehameha waonahele, ua haoia kona mau i i wahi aahu, a hookuu ia'ku la o hele oia ! wale iho no. Pela oia i h«?lo auwana'i mo j ka pololi a me ka opili, he wahi apana hu- | luhulu wale no kona wahi aahu, a oka i uhini a me kekahi mau mea e ae kona ola, i a o kona mau pilikia ua nui no ka ehaeha iame ka weliweli. Ike kokoke ana mai o I ka poino io, a oiai ua haalele oia ika ma- ; j naolana e ola ana a o ioaa ana paha iaia ko i ) ola, aia hoi, i kekahi kakahiaka nui, ua | i loaa mai la oia i kekahimau Ilikini Saiuka he G0 ko lakou heluna. Mamuli o kona ano pilikia loa a me kaua mau haua aloha, j ua nui ka makemake o na Ilikiui iaia, a ua lawo ia'ku a hiki i ko lakou mau horne j mawaena o na kuahiwi waonahele, a ilaila ; kona wahi i malamaia'i. Malaila koua wu- ! hi i halawai pu ai no ka manawa maa lon, | me ke alii Ilikini Sitting Bull, a ua mnke- ■ mako koke mai la no hoi ua alii nei iaia ! 11 ei, me ka mauao he keiki na kekahi o | kona mau koko hookahi o ke ano o!e!o ; okoa. Aole no i ano hoike aka keia ika | oinio maoli o kona koko, a ua nln ae la | i kona kino me ka makemake maa ia e na 1 | liikini no kana mau hana akamai ame ka ; l eleu, a ua hui pu aku la raa ka hele ana ; | ma kela wahi a me keia wahi me kekahi ' | mau Ilikini opio me ke keakea ole ia mai, ! a me he mea la, oia maoli no kekahi o la- | ; kou. Ua hele pu oia me keia alii Ilikini ; 'ma kana maa huakai pakaha, a iloko oka ' manawa pokole, ua lilo oia kekahi o nu oi ma ka holo ana malana o na lio hihiu o na Ilikini me ka noho ole a me ka ponuku j wale no, a oia no hoi ka oi ma ke ki pu, aole loa e hala kana poka i kahi ana i manao ai, a oia ka heln ekahi o ka eaea ma ! ke kiu ana. Ika hui Ahaolelo kaua nui o 1 na Ilikini, ma kahi i kapaia oke Ao Ula, iioko o Sepatemaba iho nei, oia kona ma- : nawa i holomalu ai mai na Ilikiui, a pakele ' aku ia ia a hiki i ke kahua o ke aupuni, a halawai mo na haole, a mai ia manawa ; I aku, ua hooliloia oia i kiu alii no ka aono o ; ! ke aupuni. He kanaka kino kiekie oia, , : nunai kona inao ami, a ho ano ili nlaala kona. Ua auo like kona mau helehelena me ko ka Ilikiui, a no ka noho ana he 9 mau makahiki mawaeua o lakou. ua like loa kana maa hana me he Ilikiai'la. Ua ioaa mai nei iaia ke kauoha e lilo i alakai kiu no Gen. Kuruka, no ka uku he umi dala no ka la. He 24 ka nai o kona mau makahiki» a oka aahu o ka haole kona, aol# hoi • like is» ko na Ilikiui. Ma kona manao, aole no e pan koke ana ka paakiki o koua makna hanai, ke aiii Ilikini, ma ke ; kaua ana, a ioa lakou e pau ana i ke auhee, | e hui pa aku ana no me kekahi mau lahui ! e aka. He maheleolelo oia no kekahi niau , olelo lehuleha i paa pono iaia, a aoie loa e | hai iki i kona moolelo ma Hawaii nei, aho ' huna haalele loa i kona iuoa Hawaii." | Owai hoi keia Hawaii? A auhea kona maa makamaka ?Mo he ia, he mea paakiki ke I loaa, ina oia o hoomau ika huna ana i kona inoa, a me na inoa o kona mau ma- | kua a me kona ohana. j A)