Ka Nupepa Kuokoa, Volume XV, Number 39, 23 September 1876 — Page 1
NUPEPA KUOKOA :
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
BUKE XV. HELU 39. HONOLULU, POAONO, SEPATEMABA 23, 1876. NA HELU A PAU 773.
MAIKAI KA HOI KA PAPA !
— A ME —
Ka Laau o kou Hale ! No Hea la ?
KA I NO HOI NO KAHI O
WAILA MA !
Nana aku no hoi ia la,
OHI KA IO O KA LAAU O MAKAWAO, i ka ua mea o ka nani o
Na Papa, Na Laau
— A ME —
NA PONO KUKULU HALE
O NA ANO NO A PAU,
— MA KE KIHI O —
Na ALANUI PAPU a me MOIWAHINE,
...... Honolulu ......
MALAILA E LOAA AI E LIKE ME KA makemake, no ke
Kumukuai makeponoloa. PAPA, PAPA, PAPA
Na PAPA huluhulu,
Na PAPA manoanoa, Na PAPA i kahiia, Na PAPA kepa,
PAPA holo keokeo, PAPA holo ulaula.
NA LAAU! LAAU!
NA KUA.
NA KAOLA, AAHO,
MOLINA,
PEAPEA, PINE HULUHULU,
PINE I KAHIIA,
Na Papa a me na Laau Ulaula ! PILI ULAULA
PILI KEOKEO, PANI PUKA,
PANI PUKA ANIANI IPUKA ANIANI,
OLEPELEPE.
PENA O NA ANO A Pau
Hulu Pena mai ka liilii a ka nui !
AILA PENA ! AILA HOOMALOO,
WANIKI, PATE
NA LAKO
o kela a me keia ano. NA AMI-PUKA HALE,
NA AMI-PUKA PA.
ANIANI !
Pepa Hale me na lihilihi
E LOAA NO MALAILA
KA PAAKAI Helu 1,
O KAKAAKO a me PUULOA
No ke Dala kuike, e loaa no na mea a pau i haiia ae la no ke kumukuai emi loa.
O na kauoha a pau mai Hawaii a Niihau, e loaa'ku ana ia lakou, e hooko koke ia mai ana no ia me ka lawa pono.
E kipa nui ilaila, i ike i ka oiaio
761 3m 773
HE
IWAKALUA TAUSANI LEGUE
MALALO O KE KAI !
— NA MEA —
KUPANAHA O KA MOANA !
KE ALA O KA MEA HUNA,
— A O KA MEA —
POHIHIHI O KA 1866 !
MAHELE 1.
MOKUNA XIX.
HE MAU LA MA KA AINA.
NEE HELE aku la na moo mai kahi a makou e hele aku nei, a o na manu nui hoi o Paredaiso, ike mai la ia makou, pau aku la i ka lele. O Kosila no mamua o'u, a ia ia la no ka ike, e iliki aku ana i kana pu, ku ana kekahi manu nui o ka Paredaiso, a i ko'u nana pono ana iho, piha pono i ka momona,
o kona hulu, ua nani loa.
He ekolu kapuai ka loihi o keia manu, he uuku kona poo, liilii na maka, lenalena kona nuku, he lenalena hakea ma ke kua o ka ai, a ma ke alo o ka ai, he omaomao, a o kona mau maiuu, he haulaula. Ua kapa na kamaaina i keia manu me ke mele, " Ka manu o ka la."
Ua hauoli loa kuu manao no ka loaa ana o keia manu nui, aka, o Nede Lana hoi, aohe oluolu o kona manao no keia manu, nolaila, uia hoomau aku no oia i ke ko-ke ana iloko o ka nahele, me ke ake loa e loaa kekahi o na holoholona wawae eha. Aia nae iloko o ia naku hele ana, ua loaa no he puaa nui, aka, he bari-outana, wahi a na kamaaina. O ka makamua o keia o ko makou ai ana
i ka io holoholona.
Iloko nae o keia naku hele ana o Nele Lana a me Kosila, ua puiwa loa kekahi pu-a kanegaru, a pau aku la hoi i ka puehu liilii i o a ianei ; aka, ua lilo nae ia puehu liilii ana o lakou i mea ole i na poka uila e lele ana i ka imo ana a ka maka, a ku aku la a make. A e like no me ke ano mau o Nede Lana, ka hele papala me ka walaau, pela no hoi
i koe kakaikahi iho ai na kanegaru i loaa mai ia makou ; a ina o ka hele me ka nihi malie nei, ina ua pau makou i kaumaha, aohe hokua nana e auamo.
Aia no iloko o ia wa, pane mai la ua o Nede Lana ia'u, " Hauoli loa au no ka loaa ana o keia mau holoholona ia kakou, nolaila, ke manao nei au, apopo no kakou hoi hou mai iuka nei.
O ko makou hoi no ia a kahi waa o makou, o ka ho-a mai la no ia o Nede Lana i ke ahi, a hukihuki mai la no hoi i ka hulu o ka manu ku, a koala no hoi i kekahi io puaa, a pulehu no hoi i ka ulu a me ke pi-a. I ka moa ana, o ko makou hoonuu iho la no ia a maona.
Ia makou no e paina ana, hoohaili kamailio ae la o Kosila, " Pehea kakou, aole anei e pono ia kakou ke moe iuka nei i keia po ?"
I mai hoi o Nede Lana, " Ua pono no ia, a pehea no hoi, ina kakou e noho loa ana i keia aina, me ka hoi hou ole aku iluna o ka Nautilo ?"
Ia Nede Lana no i haupu ai e puana hou ae, lele mai ana kekahi pohaku a haule iho la ma na wawae o makou ; a na ia pohaku kamahao i hoopaa koke i ka Nede mau olelo.
MOKUNA XXI. KA LEO NUI O KAPENA NIMO.
IA MAKOU nae hoi e nana ana i ka hu-a owaho loa o ka ululaau, a oiai no hoi e lalau iho ana au i ka mea ai a ho-o ae i ka waka, o ko Nede Lana ike aku la no ia i na kanaka o ka aina, a haupu ae la oia e puana ae, halulu hou ana ka pohaku. Oia ka pohaku i hoopololei loa ia mai ia makou, a pa ana ma na wawae o na manu ku a Kosila e ai ana ; a hooho ae la o Kosila, " Aole keia pohaku mai luna mai o na
lani."
O ko makou lalau koke iho la no ia i na pu a makau, a ku ae la iluna me ka makaukau e hoouka kaua.
Hooho ae la o Nede Lana, " kohu keko ka hoi kanaka o keia aina." " Eia nui ae la, ua kokoke loa." I aku la au, " aole pono i koe, eia wale no, e kau koke iluna o ka waa, a holo aku me ka wikiwiki, a hala mai kauwahi, alaila, palekaua iki."
Ma ka hoomaopopo ana iho, aohe no makou e lanakila ana imua o na kamaaina, oiai ua makaukau lakou i na pana me na maa.
Eia no hoi, ua mamao loa makou mai kahi no hoi i kau ai kahi waa a hiki mai ia makou, he 60 kapuai. Aia no hoi na kamaaina ke pana mai nei me na pana, a me ka maa ana mai i na pohaku, a he pomaikai wale no ko makou pakele, oiai e iho makawalu mai ana na pua a me na pohaku.
A no ka maka'u, makaukau iho la no maua no ka holo, me ka manao ole hoi e paa ae i kekahi mea ma ka lima, aka, o Nede Lana nae, aohe o ia la makemake e haalele i kekahi o na mea i loaa ia makou, nolaila, hulili ae la no kela i na mea ai a makou a pau, a hoi aku la. O ko makou mea mama loa no ia ma ka hele ana, aohe no hoi i emo, hiki ana makou i kahi i kau ai kahi waa o makou, a o ka hooili koke iho la no ia i na wahi ukana, a panee aku la i kahi waa, a holo aku la me ka pupuahulu
Aohe makou i mamao lea aku, uwa ana ka pihe a na kamaaina, me ka hoolele pu mai i na pua a me na pohaku, me ka au pu mai no iloko o ke kai, a hiki loa ke kai i ka puhaka.
A hala he 20 minute, kau makou iluna o ka moku. Ua wehe mua ia na pani hao o ka Nautilo, a komo aku la makou iloko o ka moku.
Iho loa aku la au i ke keena hooluana, aia hoi o Kapena Nimo e hookani ogana ana.
A ike o Kapena Nimo ia'u, aloha mai la, me ka ninau mai i na mea a pau a'u i ike ai mauka. Hahai aku la no hoi au i na mea a pau. A i mai la hoi kela, " Ike pono aku la oe i ke ano o ka aina, a me kou pakele ana mai la i ka poe aikanaka ; aka, o ia mau mea ino ea, he mea ole wale no ia i ka Nautilo."
Huli ae nae kela a lilo aku la hoi i ka nanea ma ka hookani ogana ana, a owau no hoi, pii aku la au iluna o ka oneki, e hele iho ana ka la e kapoo iloko o ke kai. Aohe i liuliu iho, hoa-a mai ana kamaaina i ke ahi, a he malamalama na wahi a pau o kahaone. A o ua ahi la ka, e hoike mai ana, aole lakou e haalele ana i ka aina.
Noho wale iho la no au, a noonoo aku la no na kamaaina, aohe nae he wahi mea a maka'u mai, oiai na laua ko'u manao no na olelo a ke Kapena.
A ma ka poeleele loa ana iho, hoike mai la ka Moiwahine o ka po i kona nani, a ua lilo kona nani i mea na'u e hoomanao ae ai no Farani, oia i kona mau po mahina kalae, ua like pu no ke konane me ko keia wahi.
Iloko o ia po, aole i hiki mai kekahi mea e hoopoino ana ia makou ; aka nae i ka nana aku i na kamaaina, ua pau lakou i ka maka'u no ka ili ana o ka Nautilo, a me he pali kahakai la ke ku mai. Ma ka hora 6 o ke kakahiaka ae, la 8 o Ianuari, pii aku la au iluna o ka oneki, me ka manao nui no e nana ia uka, aka, aohe nae he ike ia aku o uka, oiai ua hele iho la ka ohu a halii ilalo. I ka mehana pono ana iho o ka la, a me ke aheahe makani mai ke kukulu hema mai, ua auhee aku la ka ohu, waiho kalae mai la ka aina, a ike ia aku la ka paa mai o uka i na kanaka, ua oi aku ka nui i ko ka la i hala, mawaena paha o ka 500 a me 600 ka nui o na kanaka. Au mai la kahi poe a hiki i kuanalu, a koe mai he elua kaulahao wale no ke kaawale o ke kowa mawaena o lakou a me ka Nautilo.
Iloko o ia kaawale, ua hiki loa ia'u ke hoomaopopo aku i kanaka, he poe Papuana lakou, me na helehelena li-o ino, a ano aikanaka no hoi. He kanaka kino nui, he lauoho mimilo e like me ko Nubia. Aia ma na pepeiao, he mau iwi ua ho-o ia ma na puka i houia a nunui
maoli, e hiki ui i ka lima ke komo. A o ka nui o na kanaka, aohe kapa, he hele olohelohe wale iho no, a o na wahine, he pau ko lakou, ua kakua ia a puni ka puhaka, a hele aku la no hoi a na kuli hoi mai, a oloheo wale aku la no hoi na a-u, a he lei pukeawe ma na a-i.
(Aole i pau).
Ke Kau Ahaolelo o M.H. 1876.
LA HANA 108.— Poalima Sepatemaba 8. Halawai ka Ahaolelo e like me ka mau. Hoike mai ke komite pai, ua paiia na bila malalo iho nei : 1 bila e hoomahuahua ana i na waiwai i hookomo ia mai. 2 bila e hoeueu ana i na oihana kuloko o ke aupuni. Aponoia.
Heluhelu mai o Mr Kanealii, he olelo hooholo e kauoha ana, e hoalaia mai ke pakaukau mai o ke kakauolelo, keia mau bila malalo iho : 1 bila e hoemi ana i na mai a me na ino i loaa ma ka hookamakama. 2 bila e hoololi ana i na pauku 1217, 1218, 1219, ame 1220, e pili ana no na haku a me na kauwa. 3 bila e hoopau ana ka metala o na ilio. 4 bila e papa ana i ke Kuhina Waiwai, aole e uku i na luna aupuni e holo ana i na aina e. 5 ka hoike a na komite wae, oia ka hana ma ka Poakahi. Mahope o ka hoopaapaaia ana, ua hoihoi houia ka olelo hooholo.
Noi ke'lii Kaai e hapai houia ka noonoo ana no ka bila e pili ana i na auhau o na hoailona pai. Hooholoia.
Heluhelu aluaia ka bila ma ke poo a waihoia i ke komite wae, Kaai, Loio Kuhina, Preston, Halstead a me Barenaba.
Noi o Mr Mahelona, e hapai houia ka noonoo ana, no ka palapala hoopii a Mr Haalou, e noi mai ana no kona uku.
Noi ka Loio Kuhina e hoopanee loa. Mahope o kona kamailio loihi ana mai, ua hoopanee leaia ka noonoo ana ; he 18 ma ka ae, a he 17 ma ka hoole.
NA HANA O KA LA.
Heluhelu aluaia ka bila e kokua ana i ka hooholo mokumahu holo pili aina, imua o ke komite o ka Hale. Noho o Mr Lilikalani ma ka noho.
Heluhelu aluaia ka pauku 1 o ka bila. Kamailio mai ke Kuhina o ko na aina e, ma ka aoao kokua i ka uku ana aku o ke aupuni i ka poe hui i $1,250, no ka malama, a noi mai i kana mau olelo inehinei no ke noi ana mai e hoopanee loa i keia bila, a ua noi mai, e hooholo aku i ka bila. Oiai e hoopaapaaia ana, ua hoomaha ke komite ma ka hora 12 awakea.
I ka hoomaka hou ana i ka hora 1 P. M., ua ninauia ka pauku 1 me ka hoololi e uku aku ke aupuni i ka poe hui i $1,250 uku kokua i kela a me keia malama. Heluheluia ka pauku 2 a hooholoia. Heluheluia ka pauka 3 a hooholoia. Heluheluia ka pauku 4 a hooholoia. Heluheluia ka pauku 5, a oiai e noonooia ana, ua hoopanee ka Hale. LA HANA 109.— Poaono Sepatemaba 9.
Waiho mai ka Loio Kuhina he olelo hooholo e hoomana ana i ka Moi e koho i mau komisina e noonoo ai no ke kumu manao nui he hooulu lahui. Hooholoia.
Noi mai o Mr Gay e hooliloia ka bila e hoomahuahua ana i ka loaa o ke aupuni i hana no ka Poalua. Aeia.
Heluhelu mua mai o Hon S K Kaai he bila e pili ana i na aha keena. Kauohaia e pai.
Ma ke kapaeia ana o na rula, ua heluhelu mua mai o Hon A S Cleghon he bila e hoomahuahua ai i na dute maluna o kekahi mau waiwai komo mai. Waihoia i ke komite no ka bila a ke Kuhina Waiwai. Ma ke noi a ke Kuhina Kalaiaina, ua kakau poepoeia ka bila e haawi ana i kekahi mau poao i na konohiki.
NA HANA O KA LA.
Heluheluia na pauka 5 a me 6 o ka bila mokuahi a hooholoia me kekahi mau hoololi. Heluheluia na pauku hope iho a hooholoia.
Ma ke noi, ua hooholoia ka bila no ke kakau poepoe, a e heluhelu akoluia ma ka Poakolu.
Hoopanee ka Hale.
LA HANA 110 — Poakahi Sepatemaba 11. Halawai ka Ahaolelo e like me ka mau Heluhelu mai o Mr Kalaukoa he olelo hooholo, e kauohaia ke Kuhina Kalaiaina, e kauoha koke i ka luna date o ke awa, aole e kipakuia na kanaka Hawaii me ka
noho mau mea kuai, mai ka lanai mai o ka uapo mokuahi ma Ainahou. Hooholoia.
Heluhelu mai o Hon Kaai he olelo hooholo, e hoomakaia ka halawai ana o ka Ahaolelo ma ka hora 9 o kakahiaka, a e hoomaha he hapalua hora ma ke awakea, a e kauohaia ka makai o ka Hale e hoolako mai i aina awakea no na hoa o keia Hale. Hooleia ; he 22 hoole, a he 11 ae. NA HANA O KA LA.
Hapaiia ka noonoo ana no ka heluhelu akolu ana i ka Bila Haawina.
Noi o Mr Aholo e hoopaneeia ka heluhelu akoluia ana o ka bila, a maopopo ka aponoia mai o kekahi mau bila i hooholoia iho nei.
Hoololi mai hoi ke'lii Kaai, e hoopaneeia a ka hora 1 o ka Poaha. Hooholoia.
Ma ke noi ua kapaeia na rula, a ua heluhelu aluaia ka bila e auhau ana i na loaa makahiki, ma ke poo, a ua waihoia e pai, oia ka hana o ka Poakolu. Hoomaha ka Hale.
Halawai hou ma ka hora 1 P M
Heluhelu akoluia ka bila e hoololi ai i ka mokuna 50 o ke kanawai hoopai karaima. Hooholo loaia.
Heluhelu akoluia ka bila e hoololi ai i ka pauku 1 o ka mokuna 4 o ke kanawai i aponoia ma ka la 8 o Iulai 1870, e pili ana no ka aihue holoholona. Hooholoia.
Heluhelu akoluia ka bila e hoololi ai i ka mokuna 86 o ke kanawai hoopai karaima, e pili ana no ka hooponopono ana i ke kuleana koho balota. Hooholoia.
Heluhelu akoluia ka bila e hoopaa ai i ka laha ana o ka mai iwaena o na hipa. Hooholoia.
Heluhelu akoluia ka bila e hoololi ai i ka pauku 239 a e hoopau ana i ka pauku 242 o ke kanawai kivila, e pili ana i na holoholona komo hewa. Waihoia apopo.
Heluhelu akoluia ka bila e hoololi ai i ka pauku 846 o ke kanawai kivila, e pili
ana i ka uku o na lunakanawai kiekie. Hooholoia.
Heluhelu akoluia ka bila e papa ana i na luna aupuni i lunamakaainana, a e papa ana hoi i na lunamakaainana, aole e lawelawe i ka oihana aupuni, oiai oia e noho lunamakaainana ana.
Noi o Mr Nahaku e hoopanee loa i ka bila. Hooholoia ; 20 ae, a he 5 hoole.
Heluhelu akoluia ka bila e hooponopono ana i ke kanawai e pili ana no na hoopii i koiia no kekahi waiwai o kekahi mea i make. Hooholoia.
Heluhelu akoluia ka bila e pili ana no ka hoopuka ana i na palapala e pili ana i na aha hookolokolo. Hooholoia.
Heluhelu akolu ia ka bila e hooponopono ana i ka moni.
Noi o Mr Waterhouse e waiho ma ka papa. Hooleia.
Ninau ia ka hooholo loa i ka bila, a ua hooholo loaia.
Heluhelu akoluia ka bila e hoohui a e hoololi ai i ke kanawai no na mea hoike. Hooholoia.
Noi o Mr Pilipo e hoihoi houia mai ka bila i hoolahaia mai e ke'lii o Kona, e pili ana i ka hooiaio o ka hooponopono waiwai hooilina, nona na pauku 400, imua o keia Hale. Hooholoia.
Heluhelu aluaia ka bila e hoakaka ana i 10 hora hana o ka la o na paahana.
Hoololi mai o Mr Kanealii i 9 hora hana o ka la. Hooholoia.
Ninauia ka bila me ka hoololi, a ua hooholoia no ke kakau poepoe.
Ma ke noi ua kapae ia na rula, a heluhelu mai o Mr Kalaukoa he hoopii mai na mai lepera mai o ka Halewai, e noi mai ana, e noho no lakou ma Honolulu nei, e lapaau ia e ke Kauka Kahui.
Noi o Mr Birch, e haawiia aku keia palapala hoopii ma ka lima o ke Kuhina Kalaiaina, a nana e kaua aku i ka lawe ana i na mai lepera i Kalawao. Haule.
Ma ke kapae hou ia ana o na rula, ua waiho mai o Mr Pilipo he olelo hooholo e kaohiia na mai lepela ma ka halewai no ka lapaau ana.
Mahope o ka hoopaapaa loihiia ana, ua hoopanee ka Hale. LA HANA 111.— Poalua Sepatemaba 12.
Halawai ka Ahaolelo e like me ka mau.
Hoike mai ke Kuhina Kalaiaina, ua hele aku oia e hai i ka Peresidena o ka Papa Ola i ka hooholo ana o keia Hale e auaia na mai lepera, e noho hou ma Honolulu nei no na malama ekolu, e lapaauia e Kahui, ua hai mai ka Peresidena, aole hiki ke kali, oiai ua makaukau na mai no ka holo aku i Kalawao.
Heluhelu akoluia ka bila e hoololi ai i ka pauku 239 o ke kanawai kivila. Hooholoia me ka hoololi.
Heluhelu akoluia ka bila e hooponopono ai i ka lawe ana i ka wai maluna o kekahi mau aina i hoopomaikai ole ia ma ia hana. Hooholo loaia.
Heluhelu mai o Mr Kalaukoa, he olelo hooholo, e kauoha ana i ka Ilamuku nui a me ke Kuhina Kalaiaina e kii koke aku i na mai lepera i laweia i Kalawao i nehinei. Hooleia.
Heluhelu alua ia ka bila e hoeueu ana i na oihana kuloko o ke aupuni. Waihoia i ke komite wae, Gay, Kaai, Birch, Lilikalani a me Kamika.
Hoike mai ke komite pai, ua paiia ka bila e auhau ai i na loaa makahiki. Aponoia.
Hoomaha ka Hale ma ka hora 12 awakea, a halawai hou ma ka hora 1 auina la. Heluhelu aluaia ka bila e hookuu ai i na paahana ma na la koho balota.
Noi o Mr Nahaku e hooholo loa aku i ka bila no ke kakau poepoe.
Noi ka Loio Kuhina e hoopanee loa i keia bila.
I ka ninauia ana ua hooholo loaia no ke kakau poepoe.
Heluhelu aluaia ka bila e hoololi ana i ka pauku 527 o ke kanawai kivila, e wehe ana ia Kailua ma Kona, a me Kahului ma Wailuku i mau awa ku moku.
Eia na mea i kamailio ma ka aoao kokua i ka bila, Birch a me Pilipo.
Eia na mea i kamailio ma ka aoao kue i ka bila, Kuhina o ko na aina e, Kapena Roke a me Nahaku.
Mahope o ka noonoo loihiia ana ua hoopanee loaia ka bila ; he 20 ae, a he 14 hoole.
Heluhelu aluaia ka bila e hoopau ai i ke kanawai e ae ana i ka poe i okiia e mare hou, i aponoia ma ka makahiki 1866, e pili ana i ke oki mare. Waihoia no ke kakau poepoe, a e heluhelu akoluia ma ka Poaono.
Heluhelu aluaia ka bila e hoololi ai i ka pauku 16, o ka mokuna 41 o ke kanawai karaima, e pili ana no ke kuai waiona. Waihoia no ke kakau poepoe.
Noi o Mr Preston e heluhelu akoluia ma ka la 1 o Novemaba. Hooleia.
Noi o Mr Kauai e heluhelu akoluia ma ka Poaono. Hooholoia.
Hoopanee ka Hale
LA HANA 112 — Poakolu Sepatemaba 13 Halawai ka Ahaolelo e like me ka mau. Heluhelu mai o Mr Kalaukoa he olelo hooholo, e hilinai ole ana i ka Papa Ola, a e noi ia aku ka oluolu o ka Makua Moi e kauohaia aku na palapala hookohu o ka Papa Ola, e hoihoi mai no ko lakou lawe ana aku i kekahi mau mai lepera, mahope iho o ka hooholo ana o keia Hale, e aua ia mau mai lepera e noho ma Honolulu nei e lapaauia ai e Kahui.
Hoololi mai o Mr Birch, ina e hoopauia ka Papa Ola, alaila, e hookohuia o Kauka Kahui i Peresidena no ka Papa Ola. Oiai e noonooia ana, ua noi o Mr Waterhouse, e hapaiia na hana o ka la. Hooholoia.
Noonooia ka bila e auhau ai i na loaa makahiki imua o ke komite o ka Hale. Noho o Mr Mahelona ma ka noho.
Heluhelu aluaia ka bila. Oiai e noonoo ia ana, ua hoomaha ke komite ma ka hora 12, a halawai hou ma ka hora 1 o ka auina la.
Kamailio mai ke'lii Kapena Roke ma ka aoao kokua i ka bila.
Eia ka poe kamailio ma ka aoao kokua i ka bila, Kapena Roke a me Nawahi.
Ela na mea i kamailio ma ka aoao kue i ka bila, Kuhina o ko na aina e, Loio Kuhina, Kakela-makua, Pilipo a me Nahaku. Koi o Mr Birch e waihoia ka bila i ke komite wae. Hooholoia.
Hoopauia ke komite, me ka hai aku i ka Hale, ua waihoia aku ka bila ma ka lima o ke komite wae. Kapena Roke, Loio Kuhina, Halstead, Preston a me ke Kuhina o ko na aina e.
Heluhelu akoluia ka bila e hooholo ai i mokumahu holo pili aina.
Noi o Mr Nahaku e kapae loaia ka huaolelo " Ahakukamalu," ma ka pauku 1 o ka bila. Hooholoia.
Noi ke'lii Kamika i $500 ka ke aupuni e uku aku ai i ka Hui Hooholo Mokumahu pili aina, aole hoi i $1,250. e like me ka bila. Hooleia.
Ninauia ka hooholo loa i ka bila me ka hoololi a Mr Nahaku, a ua hooholo loaia. Nana aku i ka Aoao elua.