Ka Nupepa Kuokoa, Volume XV, Number 32, 5 ʻAukake 1876 — He kaua ma Fiji. [ARTICLE]

He kaua ma Fiji.

Mai lokom ii o n<t nupepa o Fiji i ike iha ui m tkou be hooneue kaua mawaeo nn kanaka aikan;ik;i o ka inokupuni o Viti Levu, me na haole Beretauia. 0 ke kumu o ke ala ana ftiai o keia haunaele no ka manao haak'ei no ia o ka poe hupo aikanaka i hoonee aku ia lakou iho a i na kuahiwi e ake ana e lilo okoa o lakou ke poo. Aka e like me ka rula ina e hakaka ana ka lahui ikaika me ka lahui nawaliwali, alaila, ua ka lahui ikaika no ka make. Ua neenee aku keia poe aikanaka a ma kahi kokoke *i na kuahiwi, noho haku lakou malaila, aka i ka wa i makemake ai na haole Beritania e uwai aku ia lakou» a kokoke 'ku, ua huhu nui mai la lakou. Ua ao ia aku nae ka hopena o ka lakou hana mo ka hihio ana o na poka pahu a me na owaka aua o oa kukaepele pu. Ua hoonoho aku ke aupuni o Beritania 1 500 koa raa na palena o ka poe aikanaka aka 110 keia kue mai o kela poe, ua lelo aku lakou muluna o na kamaaina e hopu pio aiiei a e hooko aua i ka maewaewa maiuna o ka poe kamaaina i kaulana no ka punikoko. Ua hoouna ia ae no hoi he puali koa ua kekahi aoao o ua mokupuni Ia e hopu pu ana i ka hanauna ino. 0 kahi paa ame na kauhale o ua poe Fiji la, ua pau i ke puhi ia i ke nhi e na makainaka haole a ua oi aku paha mamua o SOO i paa pio ame uil lako kaua. Ua hoopuehu liilii ia ua poe pio la ma na kulauakauha* le o ua mokupuni la me ka malama ia o ko lakou ola. 0 keia paha ka haawina nana e ao mai i ua poe aikanaka la i ke ano ino o ka lakou hana, a hoomaa ole aku i ka hoomaau kaua.

Ke nana iho i keia niau hiohiona, na biki ia Hawaii ke hooinaikai ae i na hoka o Amerika no ka hookomo ia ann o ka naauao karistiano a me ko lakon malama ia ana ma ke ano kanaka a kaikaina, aolo ke kipu wale ia me he mau holoholona la. Ua aie nui kakou ina hiki mua nana i wehe i ko kakou alanui ame ka hoolauaa ia ana me na aupuni nui—ke kukulu ana hoi i aupuni uialuna o ko kahua paa.