Ka Nupepa Kuokoa, Volume XV, Number 31, 29 Iulai 1876 — Pau pilikia! Ua loaa na Hale. [ARTICLE]

Pau pilikia! Ua loaa na Hale.

E ka Nopepa Kuokoa e ; «5/oAa oe :— Ho aneaoe ho iwakalua ao nei a oi na ipakahiKi o ka noho ana iloko o ka pilihia ilihane, a tue ka uoho hoopiliaieai ana nialalo aku o ka malumala ahoaui o ko Uai ipuka hale aloba Mokihaoa a me Kalaoao. 0 ka mea hanohaoo iVIr Manahookaiokalo o ka apana o Waialua, Oahu, ui haahaa kooa hanohano kiekio ma kona kiei mau ana aku \ ko hai mau home aloha. Ile hoiko oiaio na kane, na wahine a me oa kamalii o Waialua, i kokna pu ia mai e oa Uon. lona Kapena, W. P. Kamakau, J. M. Kapena, L. McCaUy, W. O. Kamika, F;A. Judd,C C. Harns,\V. C. Parke, D Dayton a me kekahi poe e aku i komaka ka ike i ko Waialua pilikia ioihi no ka Hale Hookolokolo ole, kahi hoi a ka mana kanawai e hoopuaana iho si me ke aioha, aka i keia wa, oa pau i» pilikia, oa paa hoi na hale, o na paka ua } a me ka wela o ka la ua seku ia aku* 1 kc kau ahaolelo o ka A. D ISIO, na hooholo ia kau Ahaolelo a me ka lokomaikai paleoa ole, a hookaawale iho la i §1,400 no ka ilihune o ka maoa hookolokolo o Waialaa» ka Halo Hookolokolo a me ka Oale Panhao, mai ka wa i haawi ia mai ai oia haawiaa aloha a hikt i keia ahaolelo, ua hala oa makahiki eooo, I ka ekolu hoi o na Noho Kilaunu uo Hawaii, « ua loa na maka i ka aaua aku no ia aloha o ka A. D. 1810, aalia paha ua pau no i ke puhi līke ia. 1 keia kau ahaoMo ne o A. D. I8t6 ( ea noi hoa* akii ko makoa laaamakaalaaaa i $ 1,400 ao ko Wai&W ilihono Hale Hookolokolo ole, a oa kokoa it, ma ka ®sJs®a

j iho nei o* laoe, oa hooili 1» mai oa lako f kukulu ba!e 00 ka H»le Hookolokolo a me ; ka Uale Paahso no Waīaloa oe». oia ka f r • Uao pi!', paps f kni, pen», a:I» pena, male- | oa fg>ā* o kekahi moka kialua o Mokuoh#u Ika iooa kapeoa, Ls!aht!i t aae na kaman» } po mai oo Mr Aiko jr., Xr»?ni Pale, a fce | Ponan», holo ka haoa a na lima eepa, aole !sbe ia ka nakeke o ka pab ; -010 a n»e ke koole o ka h%ojare o ka haaa ia ana o keia miu hale aopuni, ua aoe like pu paha me ka luakini o lehovi a So!orooua i kukula ai. Ma 4a la 20 ibo nei o lune, na wehe ia ka hookohkolo hoo ma ka noho ana enai o J. k'aiuhi ke kahu o ka aha, eu na hihia ma la U: Kaiaikawaha iki, kue i oa hooilina 0 Kaiaikawaha nui, e koi ana heokaii haueri<l»U * poho. Hiuie ka h> opii kau ka hae nii aoao boopīi ia S. M. Nau kaua no ka aoao hoopii, Lt vi Keliipio no ka aono huopii ia. S M. Nauknna kue ia Joe Kekokina, he w»hi lio makapaa ke knmu o keia h hia. Ma ka malama o Maraki iho nei o keia A. D. 1876, ua hooiilo loa aku rJ. M. Kalehua i ua wahilio m&kapaa nei no J Kekukiha no ka $13 00 ke kuiuu knai a oa haoa palapak ia keia kuai aoa. M* ka malama mai o Aueri!a la 8 a me ka la 11, ua palapahi aku o Naukana ia Kalehua nona kahi lo makapaa, no ka uiea, he aie ko Kalehua ia Naukaou $7.00 a me §8.00 hou mai aUila, hui he $15.00. Ua hele aku o Kaiehua a oie'o aku īa Joe Kekukiha e hoihoi ake kaau mau dala he umikomam&kolu aole uae he ae mai 0 J. Kekukihi, uolaila, ua aua no oia 1 ka lio uia ko ano kuai mua me ka oiaio, ahe hope na lauwili uo ka lio mik&paa. Nolaila } ua huhu loa o Naukana ia Kalehua a hoopii ia J. Kekukiha unua 0 J. Kuluhi me ka inaiīaoUna alnuu o ko oia i ka lio. Aia nae, ua welo kihei a Keaeloa, ma ka »080 hoopii ia. S M. Naukana nona iho, C. N. Kalama no ka aoao hoopii ia.

lul.ii 5 llaole Pukiki kue i ka haole Holani, e koi ana he $84 00. Ua noi ka aoao hoopii 1» e h< omoe a £ek?*hi wa aku alaila, hookolokolo ; ua hoole 0 J. Koii ka loio 0 ka aoao hoopii, he inau minuio ka hoopaapaa ana o ua aouo elua, a hookau inalie ia aku la ke poo 0 ka hihia ilueu o Weiehu no kekahi mau pule, J. Koii no ka ooao hoo,pii, Z. X Sqmres uo ka aoao hoopiiia. Ma ia la no Kelii kne ia Aimea w. Kaaiahua w , Keakaalanui w., a me Pauio w., no ka hula Uaw»ii me ka laikini ole ma k<j la o 4 lulai I$7G ma ka lanai ahaaiua a Henry G rd m a me lla!stead ma Kamananui, Wuialua o.ihu, ua hao Koolauwawahine ma ka aoao hoopii ia o Maleka i ke hoa la lilo, oJ. P. Kauwalu no Kelii, C. N. Kalama no ka aoao hoopli ia.

lolai 13, Kehi kue ia Kana Kukea a me I)aniel K. KLukea no holo akahele ole maluoa o ka uwapo o Piikalauae. no ka like ole o na olelo ike a na hoike ma ka aoao o i\elii ua hookuu ia na pio. Kelii kne ia Mak&uln k., no k» ka ona rama ma ka la 4 o luWi no ka like ole o ka olelo ike ma na hoike o Kelii a me ka pohihihi o ke kumu o ka ona aua, he wai rama psha, lie wai 0 oe paha, nolaila ua pu»a ka uahi ma ka hoopii ia. J* P. Kauwalu no Kelii, C N. Kalama oo na aoao i hoopii ia. 0 keia oe la na hihia i hookolokolo ia ma ka Hale Hookolokolo hou o Waialoa nei a me kekahi hihia e iho. 0 ke ano o keia mau home aupuni aohe mau puka komo ma ke ano (door) aohe mau paka aniani, aka, he oiuahaaha pu waie iho no e huli ana i Halaulaoi i kahi e wehe ai o ka 010, he lepo ka papahele, he maou manienie o nlu aoa ka moo kina o loko, o ke kua a me ko kaia o ka hale ma ka aoao ma Koolauloa kai pa& i na pa poht»ku, koe ke alo a me kekahi kala. He ui he niaauii Haaa, heaha ke auo o keia mau hale aupuni ma ka apana o Waialoa'A Haina, oia no ua kiimu ohai naaui e ka la ma ke kihi akaa o ka pa o J. Amara luuaoia'iui. O kekahi kumu laau ohai oia ka Hale Hoakolokolo hou o Waial«»a nei, o kekahi kumu ohai uo hoi ka Haie Paahao, kahi e hoopaa ia na laweliali. Kei I ka hiehie o ka apana Ehukai no koaa mau halo auponi hou ia hana loea ia me na pohako on«gi», opera y a me oa laau Kedela o Lepaoona a be hela ekahi no ko Hawaii au ae-kai. Eia keia mea hilu ua ike no ka aha hookolokolo kiekie, aohe ona Hale hooKolokolo ma ka apana o Waialua he puni ka hoolaha ma na nupppa, peuei, ma ka la e mea o mea e hookolokolo ai ka aha kaopuui a A. F. Jt:dd o» ka Hale Hooko» kolo o Waialua eia ka, he oeo f he piliwale, aohe oaaoao u oia nele, he pono wale ibo no ia, me ka hookamani ole aa e pahola aka oei i keia pihkia loihi imoa oo e Hawaīi pohoi, a me ka Hale Ahaolelo o ko kakoa aopani kahi nuoae kaana inii i ko kakou «naa poao a mo ko kakoa mau pilieia e leho ai na ai i ke ano, malia e poapuai malie ae ke kioha ona hoa hanohaao o ka h*te, a hookahe mai t na huoa wai huihoi o ke aloha uo ko Waialaa ilihnne maaao ole i* t aka «ole makou e liilahila n» kamaaina uo ka mea he maa wahi pupopa hale 80 ko makoo, o ka mana hookolokoio no ka hoohila no koaa hale ole. iolaoa. JOH3I MA!«OLEtI. Puaeaa, Waialua, Oaha lulai 17 187. Ua kaapaoi maa »a e makoa mai Hawaii a Kaaai» m hoto la na pah, ua pii ia oa pau, ua kiaoau ia oa aula palahalaha a ua

| bcokip» ?« ni« oa hyi3ie aliibs 0 Hawan, a j | u» ike ro n > makou i ka pihkia Hale Uoo- \ 1 kolekelo o?c ma kekah» ns*u «paea kuaai- | jn» o kskoo t e Itke me ko Waialaa pilikia I i e owe kn-o mai oei no ka hs!ti kaeawai | ī o!e. O Pooa, K*u, Kooa Ak«u, KohaU | ; Akau, Haui»feu*, H*oa» Houosul# t Mskt- [ : w«o, Mutuk«i, Ew» » me Waiaoae, j l \Vtt;ifaa, KooUuloa, jkm' Anaho- I : !a, Kolo», Waimem, aohe maa punans e | \ hoozni>e ai ka maoa kanaw#i o kona pee e | ! oali u nei eka la, a e pu!u nei i ka ua t | I •h'lii ino, a ua ike makou me ka oiaio. oa |oi ako ka ikaika hoonee iaiua o ka omta ī hoouaauao ma ke kuknla «na i kona mau ha!c Kola kamalii mai Hawaii a Niiaau, no ka meu, mi kekahi apaua he umi halekula a oi, a oie eeni mai kekahi. Hook»hī w«le i?o hoi wahi papai ba!e o ka apana kaoaf wai o ka pai ole iho la uo i**, ua oki oe e | hou poo nui ana i ko b»i mao bome ilihune. Hilahila o)e. Nipep* Kuokoa.