Ka Nupepa Kuokoa, Volume XV, Number 30, 22 Iulai 1876 — Ke Kau Ahaolelo o M.H. 1876. [ARTICLE]

Ke Kau Ahaolelo o M.H. 1876.

La Hana G0 —P<mha lalai 13. Hoomaka na haaa e me ka miu. Heluheh» o Mr Aiwohi he olelo hoo» holo i £"2.000 no ke awa » ine ka pakkii o llouo'pu ma Koh»U t Ll»waii. Waihoia a 000000 pu me ba B U Haawiua. Na Hana o ka La. HeloheUi akoluia ka bila e hooluli ai i ke k*iifeW«i e feauoh« ana i na met a pto 1 e laweUwe i ka oihaoa aupuui, e houkupa ( ! Noi oMr B'rch, e helohelo «kolu ia ka b U ai4 ke poo wale 00. Hoolei». Helulielo «koi'o ia ka bil4 a hooholoi*. Heluhelu akolo u bi b U e pspa bo» i l»e Waiwai »o!e e h*«wi i kck*h» d •!« o ke eopuui i kekthi laoa «opuoi i heie i oa aini e o* koo» makemake.iho I k* nioaeia aoa oo ka hoopanee !oa, oa kakau ia oa ae me ua hoole Ei* ka poe e makeoiake aaa e loa i keia hi'a t Leleiohuku, K*no», Kepena, GreFQ, no«, Walker, Kakela-<tpio, P»rker, Waila, KuiheUoi, K*h*n« t Mortio, Ake» Kamika, Ka»i t Iseuberg, Kotoaooha, Bireatb» f ihlennuo, Wao-, —hona he •$> p<»e euhsub* wale ia mae d*la oo ka o'e. £i* ka po« e *f>» aaa ia m-a d la,. aol* 1o wa»e ako : K»keU-cnMku* } Ahulo, K»huiU t Kaoe»bi, Kaioe, PiWpo, Lmkalao*, K*a*i, Biich, Naiii, 11-btead (i-y. HeUkooihi, K»i«ukoa* A*woh», Nawahi» M*hoe, W»terhouee. Naiuko, N*osan», Nakaleka, Prratoo, Maheloo», Kaio»—ho'na He23, ooi*iia na hooleia ka hoop*nee Noi iaaī o Mr Btreh e nooooo pakahiia aa paoke. Hoo* holoia. Helohelo Ia ka pioka I o ka hila. Noi

j ke'iii K*tkeU e w.ih >ia keia paiika « aie | n 1 p*nku v ae o k« btU m» ka !iou o ke ■ kahi komhe wae. j N'wi kc Kiu.ūna Kapena ekapaoioai ko> 1 ia pauku. f Oi;u e kamailK>ijvna ua hoomaha ka halo j a halawai hou i ka hora ]. j. Halawai hou ma hora 1. \ Hoike mai ke Komile Pa», ua paiia kahi : | mau bila t apouoia ka hoike a ke Komite. - Mahope o ka uoonoo loihi ana, ua wai- | hoia i ke Konnte Wae: (iiwii, Kaneaiii, | Aho]o, Walahuuki, Tiiipo.— Heluhelu akotui« k« liiU e boa?oli ai ? : I ke k»tu*wai e hnohiiki ana i ka l.w® aoi | I mai a roe ke koui *n% aku i k« opiunia i I MpMiioiA m» k* i« S o 1^74. i Kumailio luihi mti ka Loio Kuhio) ma ; : ka au&o e kokua nna i ka hoopauee io» i | | ka biU. Kamaiiio loilii m»i hoi o Mr B tc\ m% ka hoeholo loa aku i k*> biU me in e waiho , nei. 1 k<t nioauia §0«, ua hooholoia ka | hoopanee loi i ka hila. > Heluhelu ka bila e hnoloii ai i ka | paukn OT3 o ke Kmawii Kivila. Hooholo 1 ia uo ke k*kau poepoe, a e heluhelo «kolu ; i?t ina ka PoaHnh'. ■ Heluhelu aluaia ka b U e hoopau ana i | ka uaokuna ōt) o ua kaoawai o 12*74- j Nui mai o Mr B rc i e hoopanee loa ia j keia biia. Uooleia. j Noi mii o Mr Preston e hooholo loa ii j keia bila no ke kakau poepoe, a e heluhela | akolu ia nu ka Poakahi. Hooholoia. ! Noi mai ke'iii Ka&i e hapai hoa >a kt» j noonoo ana no ka biU e pili ana no ke ko- ; ho balot* Lunamakaaioana. Hoohoioia, o kukau poepoe ie Heluhelu alua ia ka bil» e hoololi ai i ke kanawai e kau palen* ana t ka manawa e koi ai no na aie i ka waiwai o kek>>hi mea i make, a e hoololi aoa i ka pauku 1274 o | ke Kanawai KiviU i hiolol»U. | Noi ka Loio Kuhina e hooholoia keia j biU no ke kakau pwpoe. | Noi mai o Mr B rch e noho ke Kom te o j ka Hnle no kft noouoo ana ano. Hooleia. | N.o.iuia ka hooholo • kakau poep< e a | helohelu akolu ma ka Pookahi. Hooholoia. : lieluhelu alua ia ki bila e hoololi ai i ka pauku 239 o ke K«*tiawai KtviU. Noi mai o Mr KuUukoa e hoopaoee loa. Huoleia Noi mai o Mr Birch,e waihnia i ke Kom t a Wrtc naua e noonoo oei kekahi bila e pilj ana ia pauko hookahi. Uooholoia. Hoopane© ka Hale. LaHamaOI —Poalim», lolil 14. OnUw»i kt* Ahaolelo e like rne ka m«u. Hoike m<ti ke Komite Pui, u» pai»a ka bda e kauoha &n» ina e kuaiia ana oa aioa a-»puui, aUil i, e koana ma ke keai kuda!a. Apon<»ia. Ueluhelo mai ke Knhioa KaUiain% he olelo houholo, e hookaawaleia i $7.000 oo ke kope ana i ka mooUh o oa B »ke Moolelo a oa lun» hoona koleaoa. Waihoia a ! onoouo pu me ka Bi!a lianwiua. Heluhelu mai o Mr Knnealii he olelo | hooholo, e hookaawaliia i $1*25 oo ka I»we i tft% mawaen* o Waihee, Wailoku, a roo | K*huloi. Wa»hoia a nooooo pu me ka b.'. ; U haawina. %Ma ke noi» o% hookou ia o Mr Nahiko no k* pilikia o kona nhaea i hookahi la. | UooUha mii o Mr Birci he bila e hoo- j lolt &i i na paoka I, 2 o ka mokuoa 53 o ke Ktnawai Hoopai Kar»ii»a. U»»oUb'i m«i ka Loio Kuhlna he b*h e hoololi ai i ke kauiiwai e p*l» »os i ka Uwe «.nn mai, a me ke koai aoa ako i ka opioma. lieluhela mai o Mr Kahoila he olelo ) hooholo, ī ka w* e «oooooia »i k» B la Ha[awiinama oa Po»kolu a rae oa Poalima a | p«u, e hoemiia ka 1-5 o ka oko o oa luna | aupnni mai ka Moī a hiki ako i lalo. Hoo- | paoee loa ia. M» ke ooi. oo kapaeia oa rala t a hoike ro«i I» ke Komite Waiwai oo ka oleb hooholo e kaooha aoa • hela ia oa d»U e wai* Uo ana ma k* waihou», • e hooo»aopop4«ia lakoo waiwai io, a me ka mea oaoa i hoopae m*i ma kei« aopuoi. E hoahewa ao» t ke kuhina Waiwai oo ka hela aoa o ke Kuhio* VV .iw*i be $35.000 o,keia ano d*la emi he 90 keaet« ua htla ift e ke Kuhioa he 100 keoela. K<»roailio loihi n>i k® Kahioa Waiwai oo kek»bi mao mea m»loko o ka k«»kf, t t oi«» oia © k»m«tli«» •#*» oa hoomah» k% | U*le a ha'awai boQ oa ka hou I» |

I I)«l«w6t iioo >a H*<e tO4 k* b« r» I» \ Mahope oke kkioiiiio *oa oke Kuhio» | W «iwai, oa »aihcna |ra hoike mn ka p»p« • • noonoo tna ka Poakahi nae ka boik« ake Kemile a ka P«p« Kalepa. Noi mai o Hoo Kaai e h»p*i boc i ka ; eooooo aot no ka biia e pili «oa i ke ko»i hoo ana i ka or iuma. Ho«bo?ota. Not mii o flon K%»i e heluhe!oi« ma ke poo Hooholoia. N'oi ka Lt io Kuhina e hoopanee lo« ia kei< bil». Kamailio naio Mr B ren»bi ma ka hoeho'o loa i ka bil«, a ho«ke ro«i, he kaoaka pubi opiuma au iloko o na to«kishiki % a : he iuo no hoi v.6 n« (Dftk«Utki he 20 a oi akn, «o'e nae *u i ike he mea make ka opioma, a ooi akn k«oa m&o mea i olelo ai. Ika nioao ia ana no ki loa, oa k«ktiQ i« na »e a me n« b»»ole—he 25 ( ma ka hoole, h he 15 ma ka oe, oolaiia oa hooholoia ka bil« ma k% helohelo akolu I Eia ka poe ma ka fjoop*nee loa i ka biln : Moehenna, WaikcT, Khkele-opio, , Kakela.m&koa, P a rk«r, WaiJ« f K«niika, , Isei,b»rg, Kahoila, Gy, Helekooihi, Au woh», Nswabi, Wetcrhooße —hoiia be 15 Ei% ka poe o ana e hoopae mai i opioma ; Leloiohokn, Do<nio s, Ka ( noa, Kapeo», Koihelani, Kuhanu, Ake, • K*ai, Aholo. KaneaMi, Kamauoha, Lilika- | laoi, Kauai. Bircb, Naili. oatste s d. Wana, j li<renab), Kalaukoa, Ilalemaou, Mahoe, i Naukana, X«k«leka, Preatoo, Kaio 6 —hoi « ia be 25. Heiuheln m«i o Mr W6tcrbouße be olelo i hooholo e hilinai o!e ona i na Kuhina oka i Moi no ka hoolilo w.le «oa i kekahi mtu ! P un d*la 0 fc e auimoi me kn ae ole oka I Ah.ic.eio, a haiolelo loilii m&i milulo o kekahi rnau koiuu aoa t kukau ui. Kamailio hnhi mai o Mr PreßtTo m« ka aoao e kokoa ana i ka olelo h >obolo, o bo. i ahewa aku aoa i na Kuhin* no ko lakou kupono 010 g oeho iiia ka oihana. j Noi oMr Nnwahi e waihoia keia olelo | hooholo oia k« hana no ka Poikahi fn*hope | iho oka noonoo ana i ka hoike a ke Koin> ! te Waiwai. Uoohuloia. | llooponee ka Hale. i La Ha.va 62—Poaono luhii 15. Halawai ku Hole o like me ka inau. H»»ike mai ke Komito Wae no ka noonoo I ana i na bla elua e piii Rnn ika P«pa Oln j H«waii, e noi uini aoa o waihoia nn biia j ma ka pap», a waiho mai he bla hou, apenoia ka hoike « ke Komite, a waihoia ka helnhelu «lua ana o ka bila ma ka Poalua e hiki mai ana. Iloike m«i ke Komito Wae no ka noonoo ana i ka bila e pili «ua i ko na mai lepera kuleaoa hope loa, e noi mai ana o hoopa. uee loa ia ka b;la. Waiho'a ma ka papa a noonoo pu me kekahi aiau bila. Heluhelo mua mai o Mr Helekunihi he bila e laikini ai i ku pee e kukulu ano i na halo kuai puaa. Waihoia no ka heluhelu ! alaa. Iloike mai ke Komito Waeno ka noonoo «na i ka oielo hooholo e h *awi akn ana i $2 9(4 no ka uku «u» ia S W Severar ee, ko K«t»ikela oke Anpuoi Hawaii ma Kc« painkiko, e noi mai aoa e hooholo loa ika olelo hooholo. Noi o Mr Nahako o apoooia ka hoike a ke Koratte. Noi mai o Mr Pilip3 e hooponee loa i ka holke. I ka ninau i<» an*, ua kakaaia na ao a me na hoolc~he 31 oia ka hoole i ko ka* pae loa i ka o|elo hoike. a he 10 wole no ma ka »e e hoopf»neo loa ika hoike. No- ! laile ua aponoia ka hoike a ke Komito. ! Heluhelu mua mai oMr B rch he bila e | haawi «n« i mau pouo i ka oināna | koa oke aopoai. Waihoia no ka heluhelu I ahn. j Heluhelu mai o V'r Pilipo be olelo hoo- ! holo, e kauuha «ua i ka P«rvg'dena e koho m»i i Komite Wao e huli a hoike mai i ka moolelo o tia Ahiolelo a pao mai mua mti, a hiki i ka moolelo o ka la 29 o lulai 1875. Hooholoia. Pilipo, Moehonua, Oominia, K«pena, M»rt i n, Komile W«o. Hoolaha m»i o Mr Ilelekooihi, be bila e ae ia na waiwai ona aioa e mai e koiiia maanei ina $300 kumupaa, 10 dala ka Uikini. Hoolaha mai oMr K»ai be bU e hooloVi ai i n« pauku 1278 a me o ke Kaoa. wai Kivila. | HooUha i»ai oMr Nuhako he bila e kao i at i d»te maluna ona d«la e emi oei. Ileluhelo mai o Mr Helekunihi ho olelo hooholo o kaooha aoa i ka P»pa Ola e hoolako mai i na hoa o keia Hale, i na pepa liilii e hoike ana i na rula e pil» ana oo ka mai lele i ikeia roa Kalepooi. H;>oholoia. HooWha mai ke'iii Kaai be bila e p«li ana i na kaa hoolimalima, Na H«.va o ia u. Holohelo aloaia ka bll« e hoololi ai i ka p«uko 798 oke Kaotvrat Ktvilt. Waiho li i ke Komite W«e : Pilipo, Aholo, R»reB*b*, Wana, B rch. Helohelu aloaia ka kooloii oo ka panko 20 q ke Kumukaoawai. Waihoia &o ka P«aha Heluhelo aloaia ka bil« e hoololi ai i ke Kanawai e pili aoa i ka P«pa 01« Haw«ii, a e i mau Papa Ola o»a oa aekopooi pakahi. Hoopaoeo |?a ia. M« ke oo>, oa kapaeia na ro!«, a helohelu mai o Hoo K«ai be olelo hooholo e hoiko «aas aoa be 153 ma« kiai opiooia, $ oooa ka waiwai be 2,375 d«l«. Hoopa#«® ka Hale.

La H.i!f A 6i| — Po»si»hī iosai 17. H*Lw«; kh B«le e l»ke me ka m.o Heivbeto mai o Mr Mkhoe be m»o hocp;i oa*i | E hoihoi ii 01 tsa> !e--(pcr» helo 1 • me Helu *2, m* ko Ukon m«a | hoeue 2 E Uikioi ia n% oie* oaao*ti« i« \ roa ka *p»n* o 3 £ bi>oiia»w»'e'a i )$2,U00 t»o k« owapa o Wailoko ma k« j »p*o» o H.la 4 E ko»i ako n» kao»ka e j ooha hool«m»l*ni» ao« m«loua o n* n<n\ loi : *r» i»9Uq« D4 kaoaKa e »ko. W«»hou : rn» kn p ip». j Helohelo m*t o 4 Mr Kaoai ba boopji nm | Waia»es, Kauai ioai, e haupia-a na KoeoiI aio% o n» aio«* Lei*Hi Joa m. ! He!uhe?o n>«i oMr B rch ik« h iike eka a ks Kom le W*.e, oo k* naonoo •na i ka biia e pili ana j ka iaihiai book«nitk«m», U4 b 'Op&tiee i faa bila mua, a w*ijho to»j be biia hoo. VV#ihoii a hoike mai j ka bapa uuko. . Heluheio mai ke Ki«»ins Kapeoaika hoike o ke Kouiite eo kt hiia e pi'i an* i ki P»pa Ola Hawhii, t,a iionpon' poaoia ka bila moa, a noi mal e hooholo lo». Waiho i« i(0«a oke Komito o ka Uale rna ka Po#ha. ; Heluhelo mva mai o Hou Kaai he bii# f I aole kohoia kekahi i Luuamakaainaua ioa i oia he luua aopuni, aole lo»a kekahi oihii. i oa hupuoi, ioa bo lunaainka&ioa{)a oia. | $ot eoei oMr Aholo e hoopaoee !oa ik& | biia. J Noi oMr Pil»po e hooholo tku ika bil« Ino k i helulielu hlua, ika oionoia ana, 'ua j hoohnlo i«. Heluhelu mai o Mc Aholo he olt'lo hooholo e uoonooia ka B»la Ilaawma uia ūi Poakahi a p«iu. Hooholoia. lle'ohelu iuui' mm o Mr Aholo he bila e i hoololi ai i i<a panku 2 u ke kannw.i e | hoopao atiH i ka mokuon 10 o ke Ka»*w«i

j Kivila, e pili ana i ku oihana «n.p .lnpala i | «ponuia ma ka la I o lanuari, 1865. Wai- | hoia uu ko heloiieio bl«<a j NA HANA 0 KA L4. J Hapaiia k* noonuo aoa no ka hoik* a ! ke Kom to Wniwai e piii i nad>lao | k* wuihoaa aupnuii hue.ini* ko lakou vrai* j wai 'o. j Noi o Hon K*ai e waiuoia ka hoike ma I k» pnpa. llo>holo'ft. j H»pa«ia ka nooooo ana no ka olelo hooj hnlo a Mr W«terhouse e h<ha>i ole ana i ; ni Kuhina o k« Mo», no kd hoolilo wule ! aua i kek»hi m»<u d-*la o ka waihooa at»pu- ) ni, me ka ao ole o ku AhaMelo. | Kan>til<o hiihi mai ke Kuhina oko na | aio& em» ka aoao kue ika olelo hooholo. | Kamailio mni hfi oMr lLlste. d nia ka | aoao e kokua ona i k« oleio huoholo. Eia k.i pee i kamailio ma ka aoao kokua i na Kuhioa : Ka&i, Kauai, Eia ka poe i k*ra*ilio ma ks aooo kne i na Kuiiina : WiterhouBe, nai6totd, Pveston. Mahope o ka noonoo loihiia ana, ii<% hno panee ka hale a noho hou ma ka bori 10 kakahiaka apopo La llasa 6L—Poakolu, lulai ID HalaWiii Ua Hale e like rne ka man. Heluoelu niai o Mr Aholo he olelo hooholo, aole e ninau anoia i na wa a pau e noonoo ai i ka oltlo hooholo e hilinni ole ana ina Kuhina oka Moi. Hooholoia. Heluhelu niai o Mr Kalaukoa he olelo | hooholo, e kauoha koke aku ka Papa Ola ia liahui, e lapaau i na mai lepei'a, ma ka Halemai ma Honolulu nei. Hooleia. Iloiko mai ke Komite Pai, ua paiia ka bila e hoohui a e hoololi ai ī ke Kanawai no na mea hoike, Aponoia ka hoike. Helnhelu mua mai o 31r Preston, he bila e kokua ana i ka ohi ana i na aie. Wai hoia e pai no naheluhelu alua. Hoolaha mai o Mr Halstead he mau bi« la. 1 E laikini ai ina kauka lapaau. 2 E hoopau i ka pauku 279 o ke Kanawai Kivila. Hooiaha mai o Mr Birch, he bila e hoo loli ai i ka pauku 53 o ka uidkuna 5o o ke kanawai hoopai Karaima. Na Hax* o ka La. Hapaiia ka noonoo aua no ka olelo hoo holo a 3lr Waterhoase, e hiiiuai ole ana i na Kuhina o ka MoL Eia ka poe i kamailio *ma ka aoao e kokna ana i ka olelo hooholo, a e hilinni 010 ana no hoi ina Kuhina oka Mol: Mr Piiipo, Kanealii, Narareta, Nawahi, Nahaku. Eia ka poe ma ka aoao e kokua ana i na Knhina, a e hoopanee loa i ka olelo hooholo: Mr Halemanu, Kauai, Birch. Hoopauee ka 11«le.