Ka Nupepa Kuokoa, Volume XV, Number 22, 27 May 1876 — Page 1

KA NUPEPA KUOKOA :

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

BUKE XV. HELU 22. HONOLULU, POAONO, MEI 27, 1876. NA HELU A PAU 756.

MAIKAI KA HOI KA PAPA !

— A ME —

Ka Laau o kou Hale ! No Hea la ?

KA I NO HOI NO KAHI O

WAILA MA !

Nana aku no hoi ia la,

OHI KA IO O KA LAAU O MAKAWAO, i ka ua mea o ka nani o

Na Papa, Na Laau

— A ME —

NA PONO KUKULU HALE

O NA ANO NO A PAU,

— MA KE KIHI O —

Na ALANUI PAPU a me MOIWAHINE,

...... Honolulu ......

MALAILA E LOAA AI E LIKE ME KA makemake, no ke

Kumukuai makeponoloa. PAPA, PAPA, PAPA

Na PAPA huluhulu,

Na PAPA manoanoa, Na PAPA i kahiia, Na PAPA kepa,

PAPA holo keokeo, PAPA holo ulaula.

NA LAAU! LAAU!

NA KUA.

NA KAOLA, AAHO,

MOLINA,

PEAPEA, PINE HULUHULU,

PINE I KAHIIA,

Na Papa a me na Laau Ulaula ! PILI ULAULA

PILI KEOKEO, PANI PUKA,

PANI PUKA ANIANI IPUKA ANIANI,

OLEPELEPE.

PENA O NA ANO A Pau

Hulu Pena mai ka liilii a ka nui !

AILA PENA ! AILA HOOMALOO,

WANIKI, PATE

NA LAKO

o kela a me keia ano. NA AMI-PUKA HALE,

NA AMI-PUKA PA.

ANIANI !

Pepa Hale me na lihilihi

E LOAA NO MALAILA

KA PAAKAI Helu 1,

O KAKAAKO a me PUULOA

No ke Dala kuike, e loaa no na mea a pau i haiia ae la no ke kumukuai emi loa.

O na kauoha a pau mai Hawaii a Niihau, e loaa'ku ana ia lakou, e hooko koke ia mai ana no ia me ka lawa pono.

E kipa nui ilaila, i ike i ka oiaio

749 3m 760

NO GILIBETA KA IKAIKA !

KA LUA OLE O KE KOA,

A ME KA PUUWAI KINA OLE.

HE MOOLELO KAHIKO !

MOKUNA XII KE KEIKI HANA HOOPUNIPUNI.— KA

HUNA IA ANA O WILI.

" Ano" wahi a Koni ia ia iho ; " manao au ua loaa ia'u ka laki mai luna mai, no ka mea, ua loaa koke ia'u ka wa e hoopai ai i ko'u mau enemi mamua o ka'u i manao wale ai. Aohe hana i koe a kuu haku maluna o'u, ua hala aku oia ma kela kapa o ka muliwai ; a e ike auanei oe e Belaneke i ka io o kau hana hoonaukiuki i haawi mai ai ia'u, no ka mea e kaili aku au ia oe mai kou hale aku, a na'u ponoi e ao aku ia oe no kou pili wale mahope o Tobia lapuwale. A ! ua hoowahawaha mai oia ia'u ea ? Ae, aole no'u ka hewa ina e konoia au e hooweliweli aku ia ia, mamua o kona maliu ana mai e mahele pu me a'u iwaena o na mea e hiki mai ana."

Me keia mau huaolelo e nune ana iloko ona, auwana hele aku la oia i ke kula, a hiki wale i ka wa i iho aku ai ka la malalo o na pae puu.

Oiai o Wili e pee malie ana iloko o kona wahi i hana ia'i, aole i hookahua iho iloko ona ka weliweli no kana hana manaonao, aole no hoi i hoahewa mai kona lunaikehala ia ia iho. He lealea a me ka hopo ole na hiona i kahakaha ia maluna ona.

Aole i emo, ua hoolaula ia mai la oia mailoko mai o ke anoano eehia o kona kulana mehameha. Ua hoopuoho ia mai la oia, e na leo, a me ka halulu ana o na kapuai wawae iloko o ka hale. Ua hoolohe aku la ia me ka noho malie loa ia wa. Mawaena o na leo e kamailio ana a me ka halulu o na kapuai, he leo uwe kekahi ana i lohe aku no kekahi wahine.

Hoomaopopo iho la ia, ua halihali mai lakou i ke kupapau iloko o ka hale, a ia Teta hoi, ka haku nona ka hale, ka mea i hele aku ia kakahiaka me ka piha i na manaolana a me ka lealea, aka, mamua ae o ka welona a ka la i ka ili-kai, ua hoihoi kino wailua ia mai la oia iloko o kona hale, a ua haalele mai la hoi ka uhane ka hoapili o ke kino.

Aole i komo iki mai ka maka'u a me ka hopohopo e hookahua iho i ka puuwai o ke alii powa ; aka me ka pahikaua i kona lima i kakali malie iho ai oia, ina he mea kekahi e hiki kino mai imua ona.

MOKUNA XIII.

KA HAAWI IA ANA MAI O KA OIHANA A ME KA AE ANA.— ELUA A HOOKAHI.

MAHOPE iho o ka pau ana o ka haunaele a me ka hi-o ana o ka lehulehu io a ia nei, no kela pepehi kanaka i hana ia, ike ia aku la o Sir Keoni a me kaua kaikamahine i hoopiha ia i ka walohia aloha no ka mea make, e haalele aku ana i ko laua wahi a o kamoe mai ana ka laua huakai i kahi i waiho ai o Teta, a me kana kaikamahine e uwe nei ma kona aoao anuanu. A mamua o laua ka makua Eustace, e paa ana i ke kea i hookiekie ia'e maluna o kona poo. A oiai ke kanaka o ke Akua e hakilo iho ana maluna o na helehelena anuanu o ka mea make, puana ae la oia me keia : " Ua hala aku kona uhane e ku imua o kona mea nana i hana, me ke kala ole ia o kona mau hala !"

Ia wa hoi, ua lele iho la o Beta a apo iho la ma ka a-i o Belaneke me ka hoopili mai i kona poli ; a me na huaolelo walohia i haawi aku ai oia i ka lono i kona mau pepeiao. " E ka lei ! pehea la au e hooluolu aku ai ia oe, iloko o keia kaumaha kuhohonu i ili mau maluna o kou makua ?"

" O ! e kuu makua, e kuu makuakane aloha !" i hooho ae ai o Belaneke a

haule hou iho la ma na kapuai o kona makua.

" Mai hopohopo oe e ke kaikamahine opio," wahi a Sir Keoni i pane aku ai, e loaa aku ana ka enemi hilahila ole o kou makuakane i ka uhai ia, a he nui ka poe e haawi ana i ko lakou mau kokua i mea e paa'i oia i ka hopu ia. E uhai mau ka inaina ma na kapuai o keia pepehi kanaka ino a hiki i kona haule ana i ka lua, me ka loaa ole o kona wa e hoomaha maikai ai ma keia ao. Ua pakele oia i keia wa, aole nae e loihi kona manawa e hele lanakila ai. Aole he mau mea e hoonele ia ma na ano a pau no ka halihali ana mai ia ia imua o na aha hookolokolo o keia ao."

Ia wa no hoi i puana ae ai o Walata. " E uwi maloo ia ka lima o ka mea nana i kaili aku ka pua mai kuu kakaka aku ! a maluna ona a me ka mea nana i pepehi ke kupapau o kau mau ai kuu hoino ana a hiki i ka hopena."

" Oia iho la ka hana a ka poe kokua hewa !" i hooho mai ai o Gilibeta. " Ina i loaa aku ua kanaka ino la ia'u, a ina aole he poe nana au i keakea mai, ina ua hoomanao mau kona pepeiao i ka maneo o ka pahi, nana e hoopau i kana mau hana powa ma ka papalina o ka honua."

I aku la o Sir Keoni ia Gilibeta. " He oi aku ka maikai e liia ke kanaka hewa no kana karaima i huna ai ; aole kupono na kou mau hanohano e lawe i kona ola."

Alaila, lilili ae la i na poe kanaka ona, me ke kauoha aku ia lakou. " E hapai oukou i ke kino a e lawe maikai aku ia ia a hiki i kona hale, a e malama oukou i na poe hoomaewaewa mai ana i kona kino, a me na hana kupono ole."

" O ka mea e a-a e hoino wale mai i kona kino, na'u oia e pane aku !" pela o Walata i puana mai ai.

Hapai ae la na poe kanaka o ka Naita i ke kino o ke kanaka hana pua, a hoomaka aku la e hele. O Tobia keia, lalau aku la i ka lima o Belaneke me ka olelo aku, "e hoi kaua. I keia wa, owau wale no kau e nana mai ai."

" E hele oe ma kahi e" i pane mai ai o Walata, a lalau mai la ia ia e hookaawale ae, a ia wa pu i apo iho ai oia ia ia a hooku ae la iluna.

Me na leo nahenahe i pane aku ai ke kaikamahine alii Beta, "e hooluolu i kou manao, a e hoomanao mau owau auanei kou hoaaloha i na wa o kou noho ehaeha ana. " Ia ia i puana ae ai pela hoopili aku la oia i na muki aloha oiaio ma ka papalina o ka inoa i hoopiha ia e ka ehaeha.

I hou mai la o Tobia, "owau kona mea nana e malama. I keia wa ua make kuu haku, aole au i makemake i kekahi malihini e ae e keakea mai ia'u."

" E hele oe ma kahi e," i pane aku ai o Walata me ka huhu. " E hoi koke oe i ka hale, a e hoomakaukau no kahi e waiho ia'i kou haku."

" Aole ou kuleana e kauoha mai ai ia'u pela," wahi a Tobia. Aole oe i makemake ia. Owau ka mea kupono e malama ia ia nei, a pela me kuu haku."

" E hoi oe e Tobia, wahi a Belaneke. " Na keia kanaka opio e malama ia'u iloko o keia wa pilikia."

Aka, aole i hoolohe aku o Tobia i kana olelo, ua koi paakiki aku la ia, me ke ake nui nana e hoihoi ia Belaneke, a e hele pu ma kona aoa.

" E hooko oe i ka olelo a kou haku wahine," pela o Gilibeta i olelo aku ai.

" Aole keia o ka wa e hiki ai ia oe ke hoopaapaa maanei. E hiki anei ia oe ke kokua e hoopakele i ke ola o kou haku wahine mai na enemi mai o kona makuakane ?" Hoala ae la oia i kona lima e pai aku ia ia, aka, i ka ike ana o ua o Tobia i kela mau lima ikaika e hoomaka ana e hoao iho maluna o kona poo, ua makau iho la ia a holo aku la, a pela oia i kaawale aku ai.

He mau huaolelo uuku ka ka makua Eustace i hawanawana iho ai ma ko Belaneke pepeiao, alaila, kauoha aku la i ka poe halihali e hele aku. A pela i

naue aku ai ia huakai molululolea i ke kula wai-kanaka-ole ; me Tobia mamua o ka huakai, a mahope iho o ka mea make, e hele koou ana kana kaikamahine aloha, me ke kaumaha nui hiki ole ke hoomaha aku, a ma kona aoao hoi o Walata.

Huli ae la o Gilibeta e hahai aku mahope o laua, aka lalau mai la o Sir Keoni i kona lima a kaohi iho la : "he mau huaolelo pokole ka'u e kamailio aku ia oe e ke keiki opio," wahi a ke alii Keoni.

Huli ae la o Gilibeta, me ke kulou hoomaikai aku imua ona.

" Ma kuu manaoio ana, o oe ka oi o ke akamai ma na mea kaua, a me ka hopo ole ; a pela no hoi kou hoaaloha. Nolaila ua ake nui au e ike i kou inoa !"

" O Gilibeta Wodevile ko'u inoa e ke alii," wahi a ia nei i pane aku ai me ka oluolu.

" Heaha kau hana e noho nei ?— a heaha kau oihana hana lima i ao ai ?" i ninau mai ai ai o Keoni.

" He mea hana gula kuu makuakane no Ladana, a ma ia oihana i ao ia ai au mai ko'u wa uuku mai ; aka, ua hoowahawaha au ia hana, a aole no hoi e hiki ia'u ke olelo ae, ua akamai au ma ia hana."

" Nolaila, aole ou makemake i oihana ea ?" (Aole i pau.)

Ke Kau Ahaolelo o M. H. 1876.

LA HANA 18 — Poalima, Mei 19. Hoomaka na hana e like me ka mau. NA PALAPALA HOOPII I HELUHELUIA A

WAIHOIA I NA KOMITE KUPONO.

Na Mr Helekunihi, mai Koolaupoko mai, e noi ana e aeia na kanaka e lawaia, a e mahele pu i na loaa me na ona kai a me na konohiki paha ; a e ae ia ka ohi ana i na wahie.

Na Mr Halemanu, mai Hamakua mai, he mau hoopii lehulehu e pili ana i ka ninau nui hohonu o ka manawa, oia ka hooulu ana i ka lahui.

Na Mr Kalaukoa, mai Pauoa mai, e noi ana e hookaawaleia i $800 no kekahi alanui hou malaila, waihoia a noonoo pu me ka bila haawina.

Na Mr Aholo, mai Lahaina mai, e noi ana e hookomo ia ka uku o ka Luna kakau buke waiwai aupuni o ke keena waiwai maloko o ka bila haawina.

Na Mr Helekunihi, mai Hana mai, e noi ana e kau ia i hapalua dala dute maluna o kela me keia haneri paona kopaa me ka laiki ; ke holo ke kuikahi.

HOIKE A NA KOMITE.

Waiho mai ke Komite Pai i na kope i pai ia o ke kanawai hooulu lahui a Mr Martin.

Heluhelu mai o Mr Kalaukoa no ka manawa mua, he kanawai e hoololi ai i ka pauku 101 o ke Kanawai Kivila, e pili ana i na laikini waapa lealea. Hooholoia no ka heluhelu elua ana.

Heluhelu mai o Mr Aholo no ka manawa mua, he kanawai e hoololi ai i ka pauku 1 o ke kanawai i aponoia ma ka la 23 o Iune 1868, e pili ana i ka Papa Ola. Hooholo ia no ka heluhelu elua ana.

Heluhelu mai o Mr Kanealii no ka manawa mua, he kanawai e hoololi ai i ka pauku 1419 o ke Kanawai Kivila. Hooholoia no ka heluhelu alua ana.

Heluhelu mai o Mr Pilipo no ka manawa mua, he kanawai e hoololi ai i ka pauku 780 o ke Kanawai Kivila, i aponoia Iune 22, 1868, e pili ana i ka huina o na Luna makaainana; a e hoonui hou aku ana i ka heluna he 39. Kauohaia e pai ia, a hooholoia no ka heluhelu alua ana.

Hoolaha mai o Mr Pilipo i kona manao e waiho mai he hoololi i manaoia no ka pauku 43 o ke Kumukanawai, e hoole ana i ka mana koho o na Kuhina a luna aupuni e ae paha maloko o ka ahaolelo o ke aupuni.

Heluhelu mai o Mr Kauhane he olelo hooholo, e hookaawaleia i $600 no ka hana ana he uwapo ma Hilo. Waihoia a noonoo pu me ka bila haawina.

Hoolaha mai o Mr Martin i kona manao e waiho mai i kanawai e pili ana i na haku me na kauwa ; a he kauwa e pili ana i na mai lepera.

Hoolaha mai o Mr Barenaba i kona ma-

nao e waiho mai ke kanawai e papa ana i ka mana o ke Kuhina Kalaiaina, aole e haawi i mau laikini kuai waiona ma Honolulu nei.

Heluhelu mai o Mr Pilipo no ka manawa mua, he kanawai e hoololi ai i ka pauku 4 o ke Kumukanawai i haawiia ma ka la 20 o Aug 1864, e pili ana i na hana a na Lunamakaainana me ko lakou mau haku makaainana ; a heluhelu hou mai no he kanawai e hoololi ai i ka pauku 20 o ke kumu kanawai, i haawiia ma ka la 30 o Augate, 1864, e papa ana, aole e koho kekahi Luna aupuni maloko o ka ahaolelo ma ke ano he hoa no ia hale. Kauohaia e pai, a hooholo ia no ka heluhelu alua ana.

Heluhelu mai o Mr Kaina no ka manawa mua, he kanawai e hoololi ai i ka pauku 5, mokuna 5 o ke Kanawai Karaima, e pili ana i ka moekolohe. Hooholoia no ka heluhelu elua ana.

Heluhelu mai o Mr Kanealii no ka manawa mua, he kanawai e hoopau ai i ke kanawai metala ilio. Hooholoia no ka heluhelu elua ana.

Heluhelu mai ke alii Kiaaina Kapena, he olelo hooholo e kauoha ana i ke Kuhina Waiwai, e hoike mai i na mea i hanaia, a me kahi i hooliloia o ka puu dala i hooholo ia e ke kau ahaolelo i hala no ka hooponopono hou ana i na kanawai kivila, a ua ike hoi ia ma ka hoike a ke kuhina ua uku ia ua mau dala nei, a ia wai la, a no ke aha la, oiai aole oia i ike iki i ua mau kanawai nei imua o ka hale. Hooholoia.

Hoolaha mai o Mr Mahoe he kanawai e hoololi ai i ka pauku 239 o ke kanawai kivila, i aponoia ma ka la 28 o Aug. 1860.

Heluhelu mai o Mr Kaai he olelo hooholo e kauohaia ke Kuhina Kalaiaina e hoike mai i ka huina o na dala i ukuia no na laau lapaau no ka lehulehu ma na apana kuaaina. Hooholoia.

Heluhelu mai o Mr Birch he olelo hooholo e hookaawaleia i $5,000 no ka hana ana i ke awa o Honuaula, Maui. Waiho ia no ka noonoo pu ana me ka bila haawina.

Hoolaha mai o Mr Kanealii i kona manao e lawe mai i kanawai e hoololi ai i ka pauku 2 o ke kanawai e pili ana i na haku me na kauwa.

Hoolaha mai o Mr Kauhane i kona manao e lawe mai i kanawai e hoopau ai i ka pauku 41 o ke kanawai i aponoia ma ka la 21 o Iulai, 1870, e pili ana i ke kula hana lima o Keoneula.

NA HANA O KA LA.

Hapai ia ka noonoo ana i ke noi e hoopanee loa ia ke kanawai e hoopau ai i ka pauku 1, mokuna 41 o ke Kanawai Karaima, e pili ana i ke kapu o ka waiona i na kanaka Hawaii.

Mahope iho o ka hoopaapaa loihi ana, a hiki i ka hora 5 1/2, ua kamailio na kuhina Kakela a me Green, na Hon Kapena, (ka mea i kamailio me na huaolelo moakaka aku hoi i ka oiaio no ke kupono ole o ka waiona no ke ola kino o ke kanaka, a no ka hoohaahaa ana hoi i ke kulana o ke kanaka) Kakela, Kauai, Helekunihi, Nawahi a me Naukana ma ka hoopanee loa ; a o ka Hons. Rhodes, Kaai, Nahaku, Mahelona, Birch, a me Preston ma ke kue i ka hoopanee loa. Ma ke noi, ua hoopauia ke komite, a ua ninau ia na hoole a me na ae penei malalo iho :

Green, Moehonua, Walker, W R Castle, Castle, Kuihelani, Wilder, Moanauli, Martin, Cleghorn, Smith, Isenberg, Aholo, Kahuila, Kaiue, Kanealii, Kamauoha, Pilipo, Kauai, Naili, Helekunihi, Barenaba, Kalaukoa, Aiwohi, Nawahi, Halemanu, Mahoe, Waterhouse, Mahelona, Naukana, Nazareta, Kaina, Wana. Ma ka aoao ku-e i ka hoopanee loa, Kanaina, Kanoa, Rhodes, Kaai, Kahanu, Halstead, Birch, Nahaku, Gay a me Lilikalani.

LA HANA 19 — Poaono Mei 20.

Halawai ka Hale ma ka hora 10 A. M. HOIKE A NA KOMITE.

Hoike mai ke Komite Pai, ua paiia ka bila kanawai e hoololi ana i na pauku 11, 12 a me 13 o ke kanawai kivila.

NA HOOPII, OLELO HOOHOLO &C.

Heluhelu mai o Mi Aholo no ka manawa mua he kanawai e hoololi ai i ka pauku 1423 o ke Kanawai Kivila, i aponoia i ka la 29 o Iulai, 1872, e pili ana i na haku me na kauwa. Hooholoia no ka heluhelu elua ana.

Heluhelu mai o Mr Halemano he olelo hooholo e hookaawaleia i $1,000 no ka hana hou ana i ke awa o Honomalino.

Waihoia a noonoo pu me ka bila haawina. Heluhelu mai o Mr Mahelona i na kanawai malalo iho :

1 Bila Kakawai e hoohoihoi ai i ka oihana mahiai a me ka hanai holoholona ma ka aina o ka hakuaina me na hoaaina.

2 Bila Kanawai e ike aku ai na hakuaina i na hoaaina ma kona aina iho.

3 Bila Kanawai e hoololi ana hoohoi i ka pauku 387, 388, 389, 390, 391 o ke Kanawai Kivila no na aina lawaia, a me ka pauku 1477 no na pono ponoi o na kanaka ma na aina konohiki.

4 Bila Kanawai e hoomana ana i na ona pepehi bipi i keia aupuni, e ohi i 50 keneta o na bipi kuai ia, e hoonoa i na auhau helu waiwai lewa o na bipi ma na aina hanai holoholona.

5 Bila Kanawai no ka malama ohana.

6 Bila Kanawai e hoololi ana i ka pauku 197 & 198 o ke Kanawai Kivila no ka makeke o ke aupuni.

7 Bila Kanawai e hoala ana i ke kanawai oki male A D 1863.

8 Bila Kanawai e hoololi ai i ka pauku 5160 o ke Kumukanawai ; e hoonui i na alii a me na lunamakainana o ka hale ahaolelo.

Heluhelu mai o Mr Birch no ka manawa mua he kanawai e hoopau loa ai i ke kanawai e hookapu ana i ka opiuma. Hooholoia no ka heluhelu elua ana.

Heluhelu mai o Mr Martin he olelo hooholo e hookaawaleia i $300 no ka hana hou ana i ke awa o Kaalualu. Waihoia a noonoo pu me ka bila haawina.

Hoolaha mai o Mr Kaai he kanawai e hoololi ai i ka pauku 1 mokuna 41 o ke Kanawai Karaima.

Hoolaha mai o Mr Kanealii he kanawai e hoololi ai i ka pauku 1477 o ke Kanawai Kivila e pili ana i na laau ma na aina konohiki.

Heluhelu mai o Mr Pilipo no ka manawa mua, he kanawai e hoololi ai i ka pauku 43 o ke Kumukanawai, e ku-e ana i ka mana koho o na kuhina maloko o ka ahaolelo. Hooholoia no ka heluhelu alua ana.

Heluhelu mai o Mr Waterhouse, he kanawai e hooponopono ana i ka lawaia ana. Hooholoia no ka heluhelu alua ana, a kauoha ia e pai ia.

Hoolaha mai ka Loio Kuhina he kanawai e hoopau loa ai i ka pauku 50 o ke Kanawai Kivila, e pili ana i ka opiuma. NA HANA O KA LA.

Hapai ia ka noonoo ana i ke kanawai e hoopau loa ai i ka pauku 14 o na kanawai o 1874, e pili ana i ka hoohoihoi hana ma loko o na kula aupuni.

Ma ke noi, ua hooholoia ka bila no ko kakou poepoe ana, a e hapai ia ka heluhelu akolu ana ma ka Poakolu.

Hoopanee ka Hale.

LA HANA 20 — Poakahi Mei 22.

Halawai ka Hale ma ka hora 1 P. M. HELUHELUIA NA HOOPII A WAIHOIA.

Na Mr Kalaukoa mai Honolulu i heluhelu mai i keia mau hoopii malalo iho nei :

1 — E noi ana e ukuia aku i $1,000 i ka poe nana i hana hou i ke alanui Liliha ;

2 — E papaia ka mare ana o na wahine Hawaii me na pake i hookupa ole ia ; 3 — E papaia na kanaka aole e kuai i ko lakou mau aina i na haole ; 4 — Aole e haawi hou ia ke dala no na alanui, koe wale no na apana i koe na haawina a ka ahaolelo i hala aole i pau ; 5 = E hoemiia ka uka o ka Lunakanawai Kiekie i $8,000, a o ko na kokua i pa $6,000 pakahi, a o ka bila haawina no elua makahiki e hiki mai ana, aole e oi aku mamua o $560,000.

Na Mr Mahelona, e hoopaaia ka Papa Ola a e hoihoiia na mai lepera ma na apana Kiaaina e malamaia ai.

Na Mr. Birch mai, Wailuku mai, e aeia na paahana malalo o na palapala kepa, e malama i na la kulaia. Waihoia keia hoopii hope a noonoo pu me ka bila imua o ka hale.

Na Mr. Helekunihi mai Hana mai, I — E weheia o na wahi koho balota ma Kaupo. Waihoia i ke Kuhina Kalaiaina. 2 — He mau kumu lehulehu ; waihoia ma ka papa.

3 — E hoohuihuiia kekahi mau haawina i hookahi ; e hoopauia ka uku o ke Kahukula Nui, a na ka Peresidena e hoike i na kula ma na la hoike.

Na Mr. Nahaku, mai Kaanapali mai, l — E hookaaia na auhau o na makua, elima keiki a oi aku. 2 — E lapaau wale na kauka Hawaii me ka laikini ole. 3 — E aoia ka olelo Enelani ma na kula a pau.