Ka Nupepa Kuokoa, Volume XV, Number 12, 18 March 1876 — Page 3
KA NUPEPA KUOKOA. ME KE AU OKOA I HUIIA.
Ka poke ana i na uku makahiki
Wasinetona, Feb 16 — I nehinei aku la ka noonoo ana o Ke komite no ka Bila Haawina o ka Ahaolelo o Amerika Hui, he bila e pili ana i na aina Teritori o Amerika Huipuia. Ua hooholoia, e hoemi i na uku makahiki a hiki i na huahelu i ka wa mamua iho o ke kaua ana ; oia hoi, i ka wa he eha aenei i makahiki i hala. Ma keia hana ana, e hoemiia ai na uku kiaaina a i ka $2 500, aole he 3 000 o ka makahiki e like me mamua, na lunakanawai hoi, i $2 500, aole i $3,000, a o na kakauolelo i $2 000, aole hoi i $2,500.
Ua hoemi pu ia no hoi ka uku o ka Peresidena i $25,000 o ka makahiki, a e hoomaka ma ka la 4 o Maraki 1877.
Ka palapala a ke Kuhina Ia (Fish.)
U a kakau aku nei o Kuhina Ia o Amerika Huipuia i ka Luna Hoomalu o ke Komite o na aina e o ka hale o lalo, e hoike ana i kekahi mau mea e pili ana i ka hookauwa kuapaa ma Cuba, a penei na olelo ; " Aole loa au i hoopoho i ko'u manao i ka hooikaika ana aku i ka wae ana o ka naauao, ke kumu hana a me ka pololei o ka hana oi ae e hoopau loa ai i ka ino nui nana e apiki nei a hookaumaha i kekahi lahui me ka hoomau ana o ka hookahe koko a luku nui, e pili mai nei ma ka mokupuni kokoke i ko kakou mau kapakai, a i kulike ai hoi me ka hooko ana o ka pololei me ka manaoio paa maoli, o ka hoomauia ana o ka hookauwa kupaa, oia no ke kumu ikaika nana e hoohakukoi nei i ke kulana maikai ole maluna o Cuba. Ua minamina no hoi au i ka ike ana, o kekahi mau kanaka o Ameka Hui, a i ole o kekahi paha e hilinai nei he kupa Amerika lakou, e noho nei ma Cuba, ke paa pu nei i na kauwa kuapaa ma ke ano he waiwai no lakou, aka, ua papa a hoole loa ia ma na kanawai o Amerika Hui. Eia lakou a pau ke ku mai nei ma ka aoao keakea i na kanawai, me ke kokua pu i hoomauia ke kaua, a ke koi aku nei au e hanaia kekahi kanawai kupono e hoole ai, a i ole ia, e papa paha, i ole ai na haole Amerika e paa i na kauwa kuapaa."
Ko Wasinetona la i hoohiki ai i Peresidena.
I kekahi la hoalohaloha o Aperila 1789, o ia ka la a Keoki Wasinetona, ka Peresidena mua loa o Amerika Huipuia a ka leo lokahi o ka lahui i koho ai, iaia hoi e ku ana maluna o kahi kiekie mamua iho o ka puka komo o ka Hale Ahaolelo ma alanui Papohaku, Nu Ioka, e hoohiki mamua o kona lawe ana i ka Oihana Peresidena. Ua hele ae la na alanui a lehau i kanaka, o na puka aniani hoi a me na kaupoku hale o na hale e pili koke mai ana, me he mea la he mau punana meli e mumulu ia ana. Ua kahiko kela iaia iho me ka paa lole haulaula i hanaia ma Amerika, me kona lauoha ua paudaia, a me kona mau kakini silika loloa, na kaula kala li kamaa a me ka pahikaua kila, hele mai la ua koa nei imua me ke akahai e haawe i na kaumaha a ka maluhia i lawe mai ai. He maluhia like maluna o ke anaina kanaka nui kai uhiia iho i ka wa a Wasinetona e pane aku ai i na huaolelo, " Ke hoohiki nei au — pela ke Akua e kokua mai ai ia'u." A iloko o na huro kupinai, ka welo ana a na hae a me ke kani ana o na bele a pau o ke kulanakauhale, huli mai la na maka o ua Peresidena mua la maluna o ke anaina. Ma ka ike o na mea a pau, me he mea la he mea hoomanaia — o ka Watinetona hana mua, oia ka imi ana aku i na kokua mai kekahi poe ikaika e aku mamua o kona. Iloko o ia auina la la.i o Aperila, me ka piha i na ea ala o ka manawa lulu hua a me na hooia no ka ohi ana i ka wa oo, haalele aku la makou iaia e kukuli ana na kuli ilalo iloko o ka luakini o Sana Paulo e kulou ana imua o ka mea manaloa nana e hoomalu ke ao holookoa.
Ke kaikamahine alii B eatrice.
Ma k a Poaha, la 3 o Feberuari i hala aku nei, komo aku la ka Moiwahine Victoria iloko ke keena o kana kaikamahine mau ole, Beatrice, a olelo aku la, " E Beatrice, kuu kaikamahine aloha, makemake aenei oe e mare ?" " Owau," wahi a ka puoho haohao o ke kaikamahine, " Ae he makahiki la oi io keia. Huro ! Aka, e Ma. Owai ia ?" " O ke Keiki Alii Lui o Battenburg." wahi a ka pane a ka Moiwahine. " E piha io ka paha auanei i ka lealea," wahi a ke kaikamahine ; " He inoa maikai io no o Lui," a hoomaka iho la ia e kopekope maluna o ka pepa hoomaloo inika peni : " Beatrice Battenburg," a auwanaae la kona noonoo pehea la auanei kona nana ana iloko o ke keokeo. I ke kakahiaka aku la onehinei (Poalima, Feb. 4), i ka wa a kona makuahine alii i komo hou mai ai iloko o ke keena o kana kama aliiwahine, loaa iho la iaia ke kaikamahine e uwe ana, e uwe ana no ka huhu aole no ke kaumaha " Heaha keia waimaka helelei e keiki ?" wahi a ka ninau a ka Moiwahine. " O, e Ma," wahi a ke kaikamahine me ka uwe haaloulou pu," e nana mai oe i keia," me ke kuhikuhi pu aku i ka olelo i paiia iloko o Nupepa Manawa, a penei ka heluhelu ana ;
Calcutta, Feb. 4 — I ka wa a ke Keiki Ali Lui o Battenburg, e kau puaa ana iluna o ke kui, haule iho la ia a ha'i ka iwi umauma. Ua pahole ae keia ao kaumaha maluna o keia anaina.
" Ae wahi a ka Moiwahine," Heaha ka ia mea ?" " Heaha ka ia mea," wahi a ka pane kupinai mai a ke kaikamahine ; " Heaha ka ia mea ?" Ma ka manao like me kou e malama, aole au e lawe ia ke Keiki Alii Lei na'u. Ua manao au, ua hala no la hoi ka kakou kiekie a ilalo loa mamuli o ka mare ana o ke kama aliiwahine Louise iloko o ka ohana a ke kuai mea ai, aka o ka iole puaa, ke kanaka hoi e imi ana i kona ola iho ma ke puni puaa pepehiia, aole loa, e Alexanadaderina Victoria," mahope o ka uwalu wale ana aku no o ke kaikamahine i ke kalaunu o kona makuahine, hoi aku la ia i kona keena moe iho, a uwe aku la.
UA kohoia mai au e ka Aha Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, i Lunahooponopono no ka waiwai o WILLIAM WILLIAMSON, no Kalawao Molokai i make, nolaila, o ka poe aie a pau e lawe koke mai.
J. PORTER GREEN, Lunahooponopono Waiwai o William Williamson.
Honolulu, Mar 11, 1876 746 3ts 747
K E papa nei maua i na mea a pau, aole e kuai i ka aina o ko maua makuakane, o Kaahumoku i make, ma Hamakua, Hawaii. I hoakakaia ma ke Sila nui, Helu 2231, no ka mea, o maua no na pilikoko ponoi.
KAHALOA (k) a me KEKOI (k). Honolulu, Mar 17, 1876 746 3ts 748
E Kuai Kudalaia ana he Ekolu
— MAU —
Paa Kauo !
MAM ULI o ke kauoha a S B Dole Esq., ka Luna Hooko Kauoha o John Ii i make, ke hiki aku i ka hora 12 o ke awakea. POAONO, MARAKI 18, 1876.
Ma ke Keena Kudala. 746 1ts E. P. ADAMS.
I KULIKE ai me ke Kanawai i aponoia i ka la 14 o Feberuari, M H 1853, ma ke noi a Samuel Andrews, o Makua, Apana o Waianae, mokupuni o Oahu, ka mea hoopii, hooponoponoia ka pa ana i ka pa mawaena o ke Ahupuaa o Makua, ka alua o ka mea hoopii a me Kahanahaiki. Nolalia, ke kauohaia aku nei na mea kuleana iloko o ia mau wahi. e akoakoa ae ma kahi o Samuel Andrews, i ka Poalua, la 21 o Maraki, hora 10 kakahiaka. S. PURVIERE, S. GAUNDALL, J W KAIKAINAHAOLE. Na Komisina Pa o Ewa a me Waianae. Maraki 9, 1876. 745 2t* 746
E LOHE auanei na hooilina o PET. KAMAKA, i make iho nei ma Wailuku, i Maui, ina aole lakou e hookaa koke i kona mau aie, e hele ana au e kudala i kona mau waiwai. L KEHINU. 746 3t* 743 Lanahooponopono
K E hoike aku nei makou i na kanaka a pau, ma keia palapala, ua kapu ke komo wale oukou maluna o ka aina i kapa ia o Kamaole, ua kapu na Bipi, Lio ma na holoholona e ae, mai kii wale aku me ka ae ole o ka poe nona ka inoa malalo nei. O ka poe kue i keia kauoha, e hoopiiia no ma ke Kanawai. MANUEL PAIKO, C. SILVA &Co.,
(K ale Pukiki ma). Wailuku. (746 4t* 749) Lunahooponopono.
KE papa a hookapu loa ia aku nei na kanaka a pau, aole e hele wale maluna o na aina Koalipua, Mapuna, Nawiliwili a me Kaeleku, Waikele, Ewa, Oahu, o hoopiiia auanei ma ke Kanawai.
STET TA KEONIAILANI, Na kona Kahu Malama Fanny Kekelaokalani. Honolulu. Mar 11, 1876. 746 4ts 749
E IKE AUANEI NA KAnaka a pau loa , e noho ana ma Kailua nei, me ka manao kolohe, hookiekie, a hooio akamai, ke haiia aku nei ka lohe, ia oukou e holo ana ma na waa, mai noho a lalau, a lawe wale i na ano i-a a pau o na kai lawaia o Alaapapa, Haimilo a me na Mokulua, ma ke Ahupuaa o Kailua, kahi i lilo ia'u i ka hoolimalima, koe wale no ka poe i ae ia ma ke Kanawai. O ka poe kue i keia, e hoopiiia no e like me ke Kanawai. KAHUE. Kaelepulu, Kailua, Mar 8,1876. 746 1t*
E IKE na kanaka a pau i keia olelo hoolaha, o na mea a pau no lakou kekahi kuleana ma ka waiwai o NAHUINA, no Kuwili, Honolulu, mokupuni Oahu, ko Hawaii Paeaina, ke kauohaia nei lakou, e hookaawale ia lakou iho, iloko o na la he 15 mai keia la aku, no ka mea, ua haawi, a ua kuai o Nahuina i kona kuleana a pau ia Mary Kahele Gardner ko'u makuahine, ma ka la 29 o Feberuari, M H 1860, a ua hooiaioia ma ka Buke Kakau Kope o ke Aupuni, ma ia la no, imua o Thomas Brown ka Luna o ia Oihana. Nolaila, ina he mea, a mau mea e paa nei i kekahi palapala kuai na ua Nahuina la, mahope mai o ia la, ua lilo lakou i mea ole. ALEWA K GARDNER. Kuwili, Feb 10, 1776, 746 1t*
E IKE auanei na mea a pau ke nana mai i keia, ke hoike mua la aku nei ka lohe i na mea holoholona a pau, e hele ana maluna o ka aina o ka Mea Kiekie Ruta Keelikolani, e waiho la ma Waiawa, Ewa, e hookaawale aku i ko lakou mau holoholona mai keia la l6 aku o Maraki, a hiki i ka la 25 o Maraki 1876, a mahope aku, ina e ikeia na Bipi, Lio a holoholona e ae e hele ana maluna o ua aina la, alaila, e hopu no au, a i ole o kuu Luna a'u e hookohu aku ai, i na holoholona helehewa a pau, a koi aku i ka uku kupono. A ina e kue ka mea holoholona i ka pomaikai o ka mea aina, alaila, e hookomo no au ia holoholona ma ka Pa Aupuni, e like me ke kanawai.
L KAUPENA.
L unahooponopono o na aina o ka Mea Kiekie Ruta Keelikolani ma Ewa. Waiawa, Ewa, Mar 15, 1876. 745 1t*
WEHE ANA I KA HUI.
O NA MEA nona na inoa malalo iho, he mau Hoa Hui laua iloko o ka HUI o ASAWANA a me KOKA, e hana ana i ka Oihana ma Hanalei, mokupuni o Kauai ; i keia la, ua wehe i ko laua Hui, ma ko laua ae like ana. Ua hoolilo aku oku o Asawana i kena pomaikai a pau ia Koka, a ma keia hope aku, nana no e lawelawe i ka oihana Halekuai, a e ohi mai i na aie a pau i ua Hui la, a e hooponopono i ko laua mau kuleana a pau.
A SAWANA, KOKA.
Na kona hope Apo e, Honolulu, Mar 11, 1876. 746 4t* 749
O NA U KU HOOLIMALIMA WAI MAI
I anuari 1, 1876 aku (he uku mua) a hiki i Iulai 1, 1876, oia ka wa e uku ai, a o na poe a pau aole i hookaa i ko lakou mau uku wai, ke kauohaia aku nei, e hele ae ma kuu Keena, e hookaa ai, mamua ae o ka la 31 o Maraki, oia ka pau ana o ka makahiki aupuni.
O na wai i uku ol e la mahope iho o ia wa, e okiia ana me ka hai hou ole ia aku. H. S. HOWLAND, 746 4ts 749 Luna Wai.
O NA POE a pau he mau koina ko lakou i ka waiwai o YOUNG SHEONG, o Honolulu i make, ina paha ua paa i ka moraki, a ma kekahi ano e ae, e hoike mai me na hooiaio kupono ia'u ma ka Halekuai o Afong & Achuck, ma Alanui Nuuanu, Honolulu, iloko o eono malama mai keia la aku o ka hoolaha ana, a i ole ia, e hoole mau loa ia aku no. A o ka poe a pau i aie iaia, e hookaa koke mai i kuu Loio ia Mr, E T O Halloran, Helu 30, Alanui Papu, Honolulu, YOUNG HEE, Lunahooko Kauoha o Young Sheong. Honolulu. Mar 13, l876. 746 4ts 749
A INA HOOLIMALIMA.
MA KA HALAWAI ana o ka p oe nana i hoolimalima i ka aina Aupuni o KEWALO, ua hoomana lakou i ka mea nona ka inoa malalo iho e hoolaha aku. Ina o ka poe makemake e hooholo i na holoholona o na ano a pau maluna iho o keia aina, me ia wale no e kamailio ai.
JO HN KARATI, Puuku. Honolulu. Mar 17, 1876. 746 2t* 747
E IKE auanei na kanaka a pau, owau o Kahawai (k) no Kamooloa, Koloa, Kauai mamua, a no ka loaa ana i ka mai lepera (pake) ua noho ma Iliopii, Makanalua, Molokai. Ke hai aku nei au, he mau waiwai paa, lewa, ko maua me kuu kaikuaana Auana i make, e waiho, e holo ia, a e ma lamaia ana ma ka mokupuni o Kauai. Ua make kuu kaikuaana, a owau no ka pilikoko i koe, a owau no ka mea kuleana ma kona hapa waiwai a ke kanawai i ae ai. Nolaila, ma ka maua i loaa mai ia'u ma ke kanawai, ke hai aku nei au i ka lohe i na mea a pau, ua hoonoho aku au ia Mrs. Maemae Kahawai, i Hope a i Lunahooponopono no ua mau waiwai nei o'u a pau i hoikeia maluna, oiai au e kaawale ana. Iaia a me kekahi kanaka e aku ana i koho ai i mea kokua, iaia ka maua ohi mai i na waiwai a pau o'u, a ma kuu inoa, e hoopii, a hoopaiia ai kuu hope e like me ke kanawai, a ma kuu inoa no hoi, ua hiki no i kuu hope ke hoolilo i kekahi o na waiwai lewa, ina oia ka mea e pono ai kana hana luna Hooponopono waiwai ana me ke akahele no nae ia hoolilo ana, a me kuu ike mua ma ka palapala mai. Na'u no i hana i keia la 8 o Maraki ma 1876, ma kuu wahi noho ma Iliopii, Makanalua, Molokai, imua o na ike make S N Holokahiki, Kawaonahele.
74 6 3t* 748 Mr. KAHAWAI.
E KIPA MAI E KE ALOHA. I NA MAKAMAKA A PAU O KA UA Kukalahale, ke waiho aku nei au iluna o oukou, he olelo poloai, e pili ana i na Lole Nu Hou e waiho nei ma ko'u Hale Kuai, ma ka aoao ma Ewa o ka Hale Borabora, ma ke Alanui Nuuanu. A penei na ano :
N a Kalakoa hou loa o kela a me keia ano. Alapia o kela a me keia ano. Kihei huluhulu papamu alokahi o na wai hooluu like ole he lehulehu. Kihei huluhulu pukapuka, me ka huhui mahope o na ano he nui wale. Kihei huluhulu nanahe a me na kihei huluhulu he huihui ke kae a puni, e hoohiolo na wainaoa i ke kehau. Papale wahine pinana o ka aoao, a luhe hoi kekahi ilalo o kela a me keia ano. Na hulu a me na pae papale he nui wale. Leta 4 Silika loloa o na Lede o na ano like ole. Mamalu Silika liilii a me ke nui. Kamaa wahine nihoniho o ka aoao. Iliwai huluhulu manoanoa o na ano he nui wale. Holoku Lilina keokeo, kakau a papamu he nui wale. Na Lole Kane. Kuka Kainahai manoanoa a lahilahi. Na Koheo huluhulu paina manoanoa a lahilahi, a me na koheo Lailua. Lole wawae huluhulu paikini hou a me na ano e ae he lehulehu. Na apa huluhulu paina a kakimea hoi. Na palule o kela a me keia ano. Na Papale o na ano a pau. Na Kamaa buki a me haahaa o na ano he nui wale. Na Pahulole koa a ili hoi. Na paiki ili. Na mea kamano, e lawa ai ka makemake o na kamana. Aole o keia mau mea wale no na mea hou, aka, e hiki hou mai ana no. A o ke kumukuai o keia mau mea i haiia ae la maluna, he haahaa loa no. A i mea e ike io ai, e hele mai no. Me ka mahalo. GOO KIMA.
Honolulu, Mar 13, 1876 746 4m 739
K uai Kudala a ka Luna Hooponopono Waiwai !
MA ka Waiwai o Kaumauma, o Lahaina, Maui i make, mamuli o ke kauoha a Hon. Abraham Fornander, Lunakanawai Kaapuni o Maui, ia Kahikina, ka Lunahooponopono o ka waiwai, ua kauohaia mai au e kuai kudala aku ma ke akea, ma ke alo iho o ka Halekuai o Meaamau & Son, ma Wailuku, i ka hora 12 awakea o ka Poakolu, - - Aperila - - 19, 1876. I na pono, ke kuleana a me na pomaikai o ka mea i make, ma ke Ahupuaa o Huelo, Hamakua, Maui Hikina, nona na Eka 300 a oi aku a emi mai paha, oia no ka aina i haawiia ma ke ano kuleana e like me ka palapala. O na lilo o na palapala, ma ka mea nona ka aina e lilo ai. Kuike ke dala HENRY W DANIELS, Luna Kudala. Wailuku, Mar 13, 1876. 744 4ts 749
HOOLAHA HOOKOLOKOLO.
AHA Kiekie o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Hooponopono waiwai. Mokupuni o Oahu, Hawaii Pae Aina SS. Ma ka waiwai o A. W. SNELL o Honolulu i make.
Olelo kauoha e koho ana i la e hooiaio ai ka palapala kauoha a no ka hoolaha ana.
N o ka mea, ma ka la 6 o Malaki, M H 1876, ua waihoia mai imua o ka Aha kekahi palapala i oleloia, oia no ke kauoha hope loa a A W Snell i make aku la, a me ka palapala hoopii e noi ana, e hooiaioia keia palapala kauoha, a e hoopuka hoi ka palapala Lunahooko no Lealea Snell, ua waihoia mai e Lealea Snell.
N olaila, ua kauohaia, o ka Poalua, oia ka la 11 o Aperila, M H 1876, ma ka hora 10, ma ka.rumi hookolokolo o keia Aha, ma Honolulu, ma ka mokupuni o Oahu oia ka la a me ka hora e hooiaioia'i ia palapala kauoha , a e hoolohe hoi no ia noi ana mai, a me ka poe a pau e pili e kue ana ia palapala kauoha, a me ka hoopuka ana i ka palapala Lunahooko.
A ua kauoha hou ia, e hoolaha no ia mea no na pule ekolu iloko o ka Hawaiian Gazette me Kuokoa, he mau nupepa i paiia a i hoolaha ia ma Honolulu. A ua kauoha houia, e hoopukaia na palapala kena i na hoike, no ia palapala kauoha a me na hooilina o ka mea make ma Honolulu, e hele mai a e kue i keia palapala kauoha i ka wa i oleloia.
Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii P A la 9 o Mar 1876.
A. FRANCIS JUDD,
Ikea : Lunamakaainana o ka Aha Kiekie. Walter E. Seal, Kakauolelo, 745 3ts 747
MA ke K eena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Elua ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o KAWILI (w), no Hamakua, Maui i make.
U a heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a S Kahui k, e noi ana, e hooholoia ka waiwai o Kawili w, no Hamakua, Maui H P A i make, i na hooilina. Nolaila, ke kauohaia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poalua, oia ka la 28 o Maraki 1876, ma ka hora 10 o kakahiaka, ma ka Hale Hookolokolo ma Lahaino, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoikeia. ABR. FORNANDER. Lunakanawai Kaapuni Apana Elua.
Lahaina, Mar 4, 1876. 745 3ts 747
AHA Kiekie o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono waiwai. Mokupuni o Oahu, ko Hawaii Pae Aina SS. Ma ka waiwai o KEEKAPU (w) i make, i noho kanaka, a koho ana i la e hooiaio ai ka palapala kauoha, a no ka hooiaio ana.
N o ka mea, ma ka la 24 o Feberuari, M H 1876, ua waihoia mai imua o ka Aha kekahi palapala i oleloia, oia no ke kauoha hope loa a Keekapu, i make aku la, a me ka palapala kauoha e noi ana e hoolahaia keia palapala kauoha, a e hoopuka hoi ka palapala Luna Hooko no H. W. Pauahi, na waiwai nui o D W Pauahi.
N olaila, ua kauohaia, o ka Poalua, oia ka la 21 o Maraki, M H 1876, ma ka hora 11, ma ka.mana Hooko oiaio na Aha, ma Aliiolani Hale, ma Honolulu, ma ka la me ka hora e hoonohoia ia la i palapala a kauoha hoi no ka noi ana mai, a me ka poe a pau e pili, e kue ana ka palapala kauoha, a me ka hoopuka ana i ka palapala luna hooko. A ua kauoha hou ia, e hoolaha no ia mea no na pule ekolu iloko o ka Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa, he mau nupepa i paiia a i hoolahaia ma Honolulu. A ua kauoha hou ia, e hoopuka ia na palapala kena i na hoike no ia palapala kauoha a me na hooilina o ka mea make, ma Honolulu, e hele mai e kue i keia palapala kauoha i ka wa i oleloia.
K akauia ma Honolulu, ko Hawaii P A Feb 28, M H 1876.
A. FRANCIS JUDD,
Ikea : Lunamakaainana o ka Aha Kiekie. Jno. E Barnard, Hope Kakauolelo. 744 3t 746
AHA Hookolokolo Ki ekie o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Hooponopono Waiwai. Ma ka waiwai o KAIHE k, o Honolulu, Oahu i make. Ma ke Keena imua o ka Hon.Chas. C Harris, Kokua Lunakanawai Mua o ka Aha Kiekie. Kauoha e hoolaha i ke noi e ap ono i ua papa hoike, hookuu ana a e mahele i ka waiwai.
M a ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala nei a me ka papa hoike o J Porter Green. Luna Hooponopono o ka waiwai o Kaihe, o Honolulu i make aku nei, e noi ana, e aponoia na hoolilo he $101.00, a e hookuu ana iaia iho he $103, a e noi ana, e nana a aponoia kela mau mea, a e kauohaia e mahele i na waiwai e waiho ana ma kona lima i na poe i kuleana malaila, a e hookuu ana iaia a me kona mau hope mai ka noho ana he Lunahooponopono Waiwai.
Ua kauohaia, o ka Poakahi, ka la 3 o Aperila, M H 1876, ma ka hora 10 o kakahiaka, imua o ua Lunakanawai la, ma ke Keena ma ka Hale Hookolokolo, ma Honolulu, oia kahi a me ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua Noi la, a me na hoike moo waiwai, a o ka poe a pau i pili malaila e hele mai e hoike i ke kumu, ina he kumu io ko lakou, e ae ole ia ua noi la, a mailaila e hoike mai ai na hoike o na mea i kuleana mailoko o ka waiwai i olelo ia. A o keia kauoha e hoolahaia ma ka olelo Hawaii, iloko o ke Kuokoa, he nupepa i paiia a hoolahaia ma Honolulu, no na hebedoma ekolu, mamua ae o ka manawa i olelo ia no ka hoolohe ana.
Ka kauia ma Honolulu, ko Hawaii P A Feb. 25, 1876. CHAS. C. HARRIS.
Ikeia: L unakanawai o ka Aha Kiekie. Jno. E. Barnard, Hope Kakauolelo. 744 3ts 746
MAKA NA HOU ! MAKANA HOU !
KE PAHOLA HOU IA AKU NEI HE MAKANA ANO NUI! NO NA KANAKA A PAU, Mai ka lokomaikai mai o AKE MA. ! E LIKE ME KO LAUA AKE MAU E HOOPOMAIKAI ! a e hoolako hoi i ko oukou hemahema i na AAHU NANI ! KAHI DALA UUKU ! i ane like me he MAKANA LA ! NOLAILA, ke haiia aku nei ka lohe i na mea a pau, E KUAI EMI LOA HOU IA aku ana na waiwai o na ano a pau, MA KA HALE KUAI O AKE MA ! MA MONIKAHAAE ! E hoomaka ana ma ka POALIMA, LA 10 O MARAKI. Aia no ke oki he pau no ka Lole.
AKE MA.
Kihi o Al anui Papu me Hotele.
Honolulu. 744 4ts 743
OLELO HOOLAHA.
EIA iloko o ka Pa Aupuni o Koholaloa Apana o Honolulu, na Lio hele hewa i laweia mai – Lio kane hauliuli laekea loihi a hiki i ka ihu i kapuai hao mamua. 1 w keokeo mahope ak OC hem K. Lio k hulupala laekea loihi a hiki i ka ihu 1 w keokeo wiwi hema N Lio w hauliuli laekea iki hem FD. Lio k keokeo ua eha kahi wawae ak ano e hem KU. Lio k ulaula wiwi kuapuka poa ma ka opu, ua eha ka maka hema, hema KO. Lio k hauliuli laekea iki keokeo iki malalo o ka ihu 1 w keokeo mahope, hem gB aole i kau ia kela lio. A B KAAUKUU, Luna Pa Aupuni o Koholaloa, Mar 16, 1876. 744 1t*
$3.00 MAKANA !
Ua nalowale aku nei kekahi lio ma Kaneohe, a penei kona mau hao : ma ka uha akau J 'K, a ma ka uhu hema W. E haawi aku wau ka uku i oleloia maluna, i ka mea nana e hoihoi mai. J. MOTT SMITH. 744 5ts 748
KE HOIKEIA aku nei i na kanaka a pau, aole lakou e komohewa ma ka Aina o ke Kula, ma Wahiawa, Waialua, Oahu, ma ke kua ana i na laau, a pepehi hoi i na Bipi hihiu, a alualu i na holoholona ma ua aina la ; aole hoi lakou e hookuu wale i na bipi a me na holoholona e ae maluna o ua aina la. W C JONES, Honolulu, Novem. 29, 1875 741 tf
$10,000 HOAIE !
UA MAKAUKAU i ke Kakau Palapala Hooilina a Kuai, me ka Hoaie D, no ka moraki aina a me na mea a pau e pili ana ka oihana. E ninau ma kahi o W. C. Jones (Aeko) ma Alanui Kalepa ia.
740 2m* 747 KEO.
E EKE auana i na kanaka a pau, owau o AKONI LOLO, ke papa aku nei au i na kanaka a pau, aole e hele ma kuu aina ma KALUAOLOHE, e waiho nei ma Waiau, Ewa, aole hoi e hookuu i ka lakou mau Bipi, Lio a me kela ano holeholon keia ano holoholona. A ina e loaa ia'u, e hooukaia no e a'u hookahi dala ($1.00), no ke poo. A ina e kue kekahi mea i keia olelo, he mana hiki ia'u ke lawe ma ka Pa Aupuni, e like me ka olelo o ke Kanawai. AKONI LOLO. Kaluaolohe, Ewa, Mar 4,1876. 745 2t* 746
E IKE auanei na ka naka a pau e nana mai ana, owau o ka mea nona ka inoa malalo, ke hoolaha aku nei au, a hookapu, a papa loa aku i na kanaka a pau, aole e hookuu wale, a hele wale na holoholona maluna o ke ahupuaa o KAAPUNA, Kona Hema, Hawaii, me kuu ae ole. Ina e loaa ana ia'u, a i kuu hope, a mau hope paha ka Bipi, Lio, Hoki, Kekake a me na Kao, e hele ana maluna o ua aina la, e hopu no makou, a e hoouku i hookahi dala no ke poo o na holoholona mua pakahi, a he hapaumi no ka poo o ke kao hookahi, a e koiia ka uku, a i ole e loaa mai, e hoopaaia no ma ka Pa Aupuni, mahope iho o ka puka ana ma ka nupepa Kuokoa. L. KEOLA. Kaapuna, S. Kona, Mar 3, 1876. 743 4t* 748
UA MAKEMAKEIA,
MAI ka 1,000 Eka a hiki i ka 5,000 o na Aina maikai loa, me ke ala kupono no ke kaa ma ua aina la, ma ka mokupuni Oahu. 743 1m CHARLES LONG.
UA Hookohuia mai ka mea nona ka inoa malalo iho, i Lunahooponopono no ka waiwai o A W NEEDHAM, o Waihee, Maui i make. Nolaila, ke haiia aku nei ka lohe i na mea a pau i aie iaia, e hookaa koke mai, a o ka poe a pau he mau koina ka lakou, e hoike koke mai iloko o na malama eono, a i ole, e hoole loa ia.
W. G. NEEDHAM.
Lunahooponopono Waiwai o A. W. Needham. Waihee, Maui, Feb 17, 1876. 745 4ts 748
K E HOIKE ia aku nei ka lohe i na mea a pau he kuleana ko lakou i ka waiwai o AIONA (pake) o Alanui Marina, Honolulu, i make, e hoike koke mai iloko o na malama eono mai keia la aku. A o ka poe a pau e paa ana i ka waiwai o ka mea i make, e hoihoi mai. Ke kahea pu ia aku nei no hoi ka poe pili, e manao ana oia ka hooilina, e hoike mai. W. O. SMITH,
Lunahooponopono Waiwai o Aiona. Honolulu, Mar 7, 1876. 745 4ts 748
UA HOONOHO ia mai ka mea no na ka inoa malalo iho nei, e ka Mea Hanohano Abr. Fornander, Lunakanawai Kaapuni Apana Elua H P A., i Lunahooponopono waiwai o KANIHO k, o Lahaina i make. Nolaila, o ka poe a pau i aie mai i ka mea make, e hookaa koke mai ia'u, a me ka poe ana i aie aku ai, e hoike koke mai ia'u me na bila kupono, iloko o na malama eono mai keia la aku, o hoole ia. M. MAKALUA,
Lu nahooponopono Waiwai o Kaniho, Lahaina, Feb 28, 1876. 745 4t* 748
NO KA MEA, ua ae mai ka mea Hanohano Aberahama Fornander ia'u, e kuai kudalaia ka waiwai o NAKIHEI k, he mea make no Kahakuloa, Maui, no kona aie, a i mea e pau ai kona mau aie i ka hookaaia, nolaila, ke hoike aku nei au ma ke akea, o ka la 17 o Maraki M. H. 1876, oia ka Poalima e hiki mai ana, ma ka hora 12 awakea, ma Wailua. Koolau, Maui, e kuai kudala aku no au i na waiwai paa a pau loa o Nakihei k, i oleloia, oia hoi, he mau Apana Aina elua, e waiho nei ma Wailua nui, i Koolau, Maui, a e haawiia ka palapala hoolilo loa a me na palapala Sila Nui, i ka mea oi loa o ke koho ana. Kuike ke dala i aole hoopanee. J A NAHAKU,
Lunahooponopono o ka waiwai o Nakihei. Lahaina. Feb 21, 1876. 745 3t* 747
E IKE auanei na kanaka a pau, o maua, o na mea nona na inoa malalo iho, na Lunahooponopono o ka waiwai o KAIHUMUA k, o Waikele, Ewa, Oahu, i make, ke kauohaia nei ma keia, o ka poe a Kaihumua k, i aie aku ai, e hoike mai i ko lakou mau bila i hooiaio pono ia, a me ka poe i aie ia Kaihumua k, e hookaa mai i na mea nona na inoa i hoikeia malalo iho. E loaa no maua ma Waikele, Oahu, a i ole ma Honolulu, ma kahi noho o J K Unauna.
HULUHULU (k), KAHIKIULA (w),
N a Lunahooponopono Waiwai o Kaihumua.
7 43 4* 746
NO K A MEA, ua koho mai ka Aha Kiekie ia'u i Kahu Malama Waiwai no HOOMOEAPULE w, i pupule, nolaila, ke papa nei au i na mea a pau loa, aole e hoolimalima aina me ia a me kana keiki me Hanaumaikai k. Aole pono e hookaa aku ia laua ka uku hoolimalima, aka, e lawe koke mai ia'u.
J. PORTER GREEN,
Luna Malama Waiwai no Mele Hoomoeapule.
Honolulu, Dek 22, 1875. 734 6m
Kuai a ka Lu na Hooko Kauoha.
MA ka waiwai o S ILVAS CHANDER o Wailuku, Maui i make, ma ke kauoha a Hon. A. Fornander, Lunakanawai Kaapuni o MAUI, ia James Baker, ka Luna Hooko Kauoha o ka waiwai. Ua Kauohaia mai au e kuai aku ma ke kudala ma ka Halekuai o Peter Genet, Makawao, i ka POAONO APERILA 1, 1876 ma ka hora 12 awakea, i na pono, ke kuleana a me na pomaikai a pau o ka mea i make iloko o na APANA AINA ELUA e waihoia ma Hamakua, Maui Hikina, kokoke ia i ka wili olo papa nona ka inoa Kaupakulua.
Ka apana, he 70 e ka ma ke anaia ana. 2 he 30 eka. He mau aina laau a kupono ka hanai holoholona. Na lilo no ka palapala, i ka mea e lilo ai. Kuike ke dala.
HENRY W. DANIELS, 744 4ts 747. Luna Kudala.
E IKE auanei na kanaka a pau. Owau o ka mea nona ka inoa malalo nei, ke papa aku nei au i ka poe mea Lio Bipi Hoki Kekake Hipa Kao Puaa, mai hookuu i ko oukou mau holoholona maluna o ka aina o Kapalama-uka a me Kapalama-kai, e waiho la ma Kona mokupuni Oahu. I na kue kekahi i keia olelo papa e hopu no au me ko'u hope a mau hope paha, a uku pakahi ia kela poo keia poo hookahi $1.00, koe nae ka poe i loaa ka palapala ae mai a'u aku, a ua kapu no hoi na mea ulu maluna oua mau aina la, mamuli o ko'u ano he Luna malama no ka waiwai o ka Mea Kiekie R. Keelikolani mamuli o ke Kauoha a ka Mea Kiekie W. P. Leleiohoku.
J. HOOIKAIKA,
H onolulu, Ebe. 2, 1876. 744 4ts* 747
Hoolaha a ke Kahu Malama Waiwai
NO KE KOHOIA ana mai e ka Aha Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, he Kahu Malama Waiwai no Albert Kunuiakea, ma keia, ke hoikeia aku nei i na mea a pau, aole e hookaaia na aie i hoikeia, ke ole e hooia ia me ko'u mea kakau, a e ko'u Agena paha ; aole no hoi e paa kekahi kuai i hanaia me ia, waiwai paa a waiwai lewa paha, ke ole na palapala ae mai a'u aku.
EM MA KALELEONALANI, Kahu Malama Waiwai o Albert Kunuiakea. Honolulu, Feb 23, 1876. 743 4ts 746
KE hoikei a aku nei i na kanaka a pau, o makou ka mea nona ka inoa malalo nei, aole makemake e komohewa ma ka aina i kapaia o "KAHIKINUI," Mokupuni o Maui, ma ke kua ana i na laau, a pepehi hoi i na Bipi hihiu, a alualu i na holoholona ma ua aina la, aole hoi lakou e hookuu wale i na Bipi a me na holoholona e ae maluna o ua aina la, me ka ae ole o ka mea nona ka aina. Ua kapu pu ka poe hana wai ona a kuai aku maluna o ka aina, a o ka poe hookuli, e hoopiiia no lakou ma ke Kanawai. M. PICO,
C. SILVA & Co. Honolulu. Feb 21. 1876. 743 4t* 746
PAAHAO MAHUKA !
$20 Makana !
A E HAAWIIA NO KA IWAKALUA DALA $20.00. Makana i ka mea nana e hopu a hoihoi mai ma ka Halepaahao ma Oahu, i na paahao mahuka, no laua na ano malalo iho :
Makaokalani, ka mea i holo malu mai kona wahi hana aku ma Alanui Beritania, i ka la l8 o Ianuari 1876 — he 5 kapuai 8 1/2 iniha kona kiekie. Ma Hilo kona wahi i hanauia'i ; he mau maka poniponi eleele, a he ano ua hoonaaoauia, a oia no hoi ka mea i mahuka mua iloko o Au. gate 1875. He 19 ona mau makahiki.
Heleloa, ma Waiehu, Maui kona wahi i hanau ai ; he 22 makahiki, he helehelena palahalaha, a he poheke ; he ili eleele ; a oia no hoi ka mea i holo malu iloko o Augate M. H. 1875, a loaa ai ma Kewalo.
W C PARKE,
Ilamuku.
Ho nolulu, Feb 17, 1876. 743 4t 746
E IKE auanei na kanaka a pau ke nana mai i keia, mamuli o ka hoonoho ana mai o Hon. D. McBryde, ka Lunakanawai K. Apana 4 ia'u i Lunahooponopono no ka Waiwai o MANUELA GOMAS, o Moloua, i make kauoha ole. Nolaila, ke kauoha aku nei ka poe a pau, ina he mau aie ko ka mea i make ia lakou, e pono e hoike koke mai me ka oiaio, a o ka poe hoi i aie i ka mea i make, e hookaa koke mai, a ina he mau waiwai e malama ia nei ma kahi e, e hoihoi mai i ka mea nona ka inoa malalo nei, iloko o na mahina eono mai keia la aku. Z SETA,
L unahooponopono Waiwai. Waioli, Hanalei, Nov. 24, 1875. 743 4t* 746
OLELO HOOLAHA.
UA HOOKOHUIA mai ka mea nona ka inoa malalo, e ka Mea Hanohano Chas. C Harris, Lunakanawai o ka Aha Kiekie, i Lunahooponopono Waiwai, no ka waiwai o A KAHEKILI i make, ma Honolulu, Oahu. Nolaila, ke kauohaia aku nei na mea a pau a A Kahekili i aie aku ai, e hoike mai i ka lakou mau bila aie i hooiaio pono ia, iloko o na malama eono mai keia la aku ; a ke hoikeia aku nei no hoi, o na mea a pau e paa ana, e malama ana, a i aie mai hoi ia A Kahekili, e hoike pu mai lakou i ka Lunahooponopono Waiwai, maloko o na malama eono i oleloia ae la maluna. A o na Bila Aie i hoike ole la mai i ka Lunahooponopono, iloko o ka manawa i oleloia maluna, e hoole mau loa ia no. JOHN K UNAUNA.
Lunahooponopono Waiwai o A Kahekili. Alanui Alii, Feb 28, 1876. 744 4t* 747
E IKE auanei na kanaka a pau ke nana mai i keia olelo hoolaha, owau o ka mea nona ka inoa malalo nei, ke hoike aku nei au ma keia la, ua koho pono ia aku o Kahuhu k, o Moanalua, me ka mana piha pono, e hoomalu a e hopu i na holoholona komohewa a pau maluna o kuu aina kula e waiho la ma Moanalua, e pili pu ana ma ka aina Imaikolea, e pili ana me Umi-Loi, oia ka apana aina o Kealoha k, ka Abigaila Maikai w, i lilo mai ai ia'u ma ke kudala a ka Ilamuku nui. Nolaila, ua kapu loa na Lio, Bipi, Miula, Hoki, Kao, Puaa na ano like. Ina e loaa i kuu luna, e hopu ia no, a e uku ia kela poo keia poo i komohewa $1.00, a i ole e hookoia na koina a kuu luna, alaila, e laweia ma ka Pa Aupuni, e like me ke kanawai. A e lilo keia i kanawai paa loa no kuu apana aina i oleloia.
H. KAMAKA, K Kahuhu, Hope Luna, Apua, Feb 23, 1876. 743 4t* 746
E Pau ua Pupupu Kahiko
E pani me na Hale Laau.
PAPA, PAPA, PAPA O KELA ME K EIA ANO, A ME NA LAKO KUKULU HALE O KELA ME KEIA ANO, MA KA PA-PAPA O S. G. WAILA MA ! KIHI O ALANUI PAPU me ALANUI MOIWAHINE, no ke Kumukuai HAAHAA LOA ! ae like ka nui me ka makemake. LAAU NOUAIKI ! NA LAAU KAOLA, NA PAPA MANOANOA, NA PAPA HELE, NA KUA, AAHO, AAHO LIILII, &c LAAU ULAULA !! NA LAAU KAOLA, NA PAPA MANOANOA, NA PAPA HELE, NA KUA, AAHO, POU, AAHO LIILII, MOLINA, &c Pili Cida keokeo, Pili Laau ulaula, Na Puka Hale, o na ano a pau, Na Puka Aniani, o na ano a pau, Na Olepelepe Puka, o na ano a pau. Pepa Hale me na lihilihi. NA LAKA PUKA NA AMI-PUKA, NA AMI-PUKA LIILII. NA KUI NAO PENA, AILA-PENA, VANIKI, WAI HOOMALOO. PAAKAI Helu 1, O PUULOA. E lawe wale ia no na mea i kuai ia keia Pa Papa aku a i kahi o ka mea i kuai mai, ina ma ke kaona nei, a me na Awa o keia Paeaina e like me ka aelike. Aia maanei ke Keena o ka MOKUMAHU " KILAUEA," L. MARCHANT, Kapena.
S. G. Waila ma.
709 3m 721
OLELO HOOLAHA.
HALE KUAI
WAI HUIHUI
— MA —
WAIALUA.
AIA MALALO IHO O NA EHEU oluolu o ka HALE KUAI WAIHUIHUI, o ke keiki puuwai wai-pahe, Mr. Ahuna, o ka Aina Pua, na wehi a pau a ka manao e moeuhane mau ai, oia hoi Na Kalakoa nani, Na Ulalii. Na Alapia, Na Keokeo, Na Iliwai Na Paina, Na Bolu, Na Makue, Na Ahinahina Pelekane, Na Ahinahina-hapa, Na lepo-nalo, Na Lainakini anee hale a hele kahakai. Na lole kane paa o kela a me keia ano, Na Papale kane a me na Papale wahine, Na Wai Lukini o kela a me keia ano, Na Kamaa kane, Kamaa wahine, Na Ipukukui mahu, Na Ipukukui hele po, Na Ipukukui Piula, Na Ipuhao nui, Ipuhao liilii, Na Bora a me na Pa, Na Pahi me na O. Na Hainaka Silika, Na Hainaka Kalakoa, Na Hainaka Keokeo, Na Hainaka Ulaula, Na Hainaka Lenalena, Na Kihei Huluhulu, Na Kihei moe, Na malo lawaia, Na Aniani, Na Kahi Lauoho. Na Kaula Lio, Na Lipine o kela a me keia ano, Na mea ai haole, Na i-a Makale Eia iho ka Ono, O ke Kamano io ula o Keomolewa, aohe poo, aohe hiu, o waena konu kuhi—nia wale no e ko'u ai ka puu.
Me ka Mahalo.
AHUNA.
Ehukai Maikai. Mar 1, 1876. 746 3m 756
ANOAI I KA LEHULEHU,
E kipa mai a e nana i kumaka ka ike i na waiwai nani i loaa mai nei iloko o na La Kulaia iho nei.
Penei ke ano o ua mau waiwai la :
Nawati & na kaula gula, a na Ledee a me na Keonimana. NA KAULA OPELE A NA LEDE NA KOMO GULA NANI O KELA A ME KEIA ano o na Lede a me na Keonimana. NA KUPEE GULA, NA LIPINE GULA, Na gula pepeiao o na wahine, e oaka ai i na pepeiao, a e hulali ai hoi na manamana lima, a e kilipohe ai hoi na ai. Na komo humuhumu gula a me ke dala Na pihi pulima gula wahine a kane, Na laketa gula lei wahine nani, Na komo daimana o na Lede, Na kaula laketa, Na pine omau kihei, Na laketa aniani, Na huka gula wahine. NA LAKO HALE, NA PUNA, NA PAHI, NA KIAHA KALA, NA APO KALA, NA KAWELE holoi lima, NA O KALA o kela a me keia ano. a me na mea nani e ae no he nui wale. E KUAI IA AKU ANA NO MA KE kumukuai haahaa loa i ko na wahi e ae o ke taona nei.
Ua makaukau no hoi na mea na ni no kanaka makua a me na kamalii. Na Kamaa Paa Loa. e loaa no maanei e like me ka makemake ; a ina e loaa koke ka ino, he hiki no ke hoihoi mai.
M. McINERNY.
Kihi o na Alanui Papu a me Kalepa. 737 3m