Ka Nupepa Kuokoa, Volume XV, Number 8, 19 Pepeluali 1876 — Aole i ku i ka hanohano a me Ka maluhia Ka la Koho Balota ma Pukoo, Molokai. [ARTICLE]

Aole i ku i ka hanohano a me Ka maluhia Ka la Koho Balota ma Pukoo, Molokai.

E ka Nopf.pa Kuokoa e ; Jlloha oe :— I Ma ka loknmaikai o kou knpena u me ke ahonui o na kela, e hiki ai ke hookele p<'uo aku i keia wahi ohua ee pakeke, a kau aku ma ua kapakai o keia mau uekai. Ma ka la 2 o Feberu6ri īho nei oia ka

Poakolu, la koho baloU ; ua ikeia ka hau- j naeie maloko o ka Hale Hooko'.okolo ma Pukoo, Molokai, hora 8 kakahiaka. j Mamnli o ka hookele'pouo aua mai a ke- j kahi hoa o ka Papa JS"ana, oia o J. W. M. j Poohea/imua o ua Luua makaainaoa mala-1 lo o ka pauku G1 o ke kumukanawai e pili j aoa i ke kuleana nui o ca Luna makaaiua- j na ma ka hapa hope o ia paoku. Ua pii ioo ke kai o kekahi mau boa holo balota oia o J. Kaloapihaole a me J. Nazireta ; ua lilo ia kunau i mea e haanaele ai na hana & ka Papa .Vu?ia, a olohio ako la na pnupnu hma nunui o J. Iv i na maka o J. W. M. P. i amo malie wale ia mai oo hoi e kela wahi tista iti ; mai like iki p»ha me Gona a ine DdVid i. Aole no i ikeia keta aoo ina makahiki i I | hala'ku mamua, oiai paha na Lun* Nana o ' keia P-ipa i» manawa, ua hiamee na maka i ke kanawai, a he ano hoopilieneaai pahi i na Lona makaainaoa o ia wa. Ma ke alakai a J. NeZirata m* ke kani wai e pili ana i ke knleana o!e o ka Papa Nana e keakea aku i ka makemake o ua kanaka i ke koho ana i ka ©ea a iakou i makeaaike ai imaa o J. W. M. P. Aole kela i lu!t ae ma ia alakai aoa a ka Looakanawai o Molokai. Pane mai la keU me ka leo oaheu«he moikaka loa, "aole ao e hoole aka aoa i ko lakoa makemnke, aka, e hoole aku ana au i ka mea kuleaa» o!e i kaoohaia e ke kaaawai o keia Aupani i mea e ike mai ai ka Ahaolelo o keia makahiki na pono ka makoo mau haoa malalo o keia oihana." ' li manawa 00, maalo hou mai la na paupua lima o J. K. i na maka o J. W. M. P. me ka olelo aoa mai be n*a«po loa o J. W. M. P. Pane <&ai la o J. W. M. P. kiekie

loa ka lip o P»pi Nana o uti 1 keia uj. k*h:ki, akaiii no a !.o»ii ia mai kt' U kanawai i keia makahīki, a oo Ke an<> iolo o kona n»au hoa o k* Pion Nana oia o S. Ke>ahuua hope Peresideue, a me Keoni I» hope Luna auhau ; a n<» ke «no knpihkii o ka hauoaele, oobiU, poana ae la Ukou me ka ieo nni. "E m Makui, e pa!e aku s keiti haunaeie i waho & pau koke ae la." Ma keia Inunaele oiu«, elua kumu noi, oJ-K- a o J N. No ka hoopaapna kiunu oie icffV»ii o ka Papa Nana ; he hilahiia ole keia mau Luna mukaimuau» o Molokai, uh i manao wale makou, iaa paha o ia ka Lunai kauawi»i o keia apaua, aole e pohole aku | ano ka alnalu ka i na mea o ktt puakiki loa, | a no ke kuko'i ole ona o kona mau hoa u k» papa, ua hau'e wale kana uoi. No KA 1! OK< MO BAL" TA AKA. I ka wa i hookomuiaai na balot» iloko o ka pahu halot>i, i ka hiki ana'ku i ka helu elima paha ; lawe mai la kekahi kanaku i kona palap*la hookaa auhau keKahi bilota » owili pn iu, i ka wehe ana o J. W. M. Poohea e holoi i ua huao'elo kupono ke koho bilot-i ike iho la oin he muloko, ia n»anbW i uo opiopi ae la o J. W. M. P. a hoihoi uku ika uiea nona kela palapala hookna auhau me ka olelo ona'nu iaia, e wehe oe i kela balota a kaawale, alaila, e haawi hou mai oe ia'u, i ole e manaeia mai ua'u i hookomo i kela balota ma loko. lii manawa no, ike hou aku la makou i ua lioua bae la e hae hou mai aua mawaho o ka puka o ka Hale Hookolokolo, kuhihewa makou he hoki. "Ka hao opi oka wuha i ka makani," eia ki o J. Kaluapih.»ole, kumo mai la ke la a olohio mai la i kona mau t puupuu lima i na maka o J. VV. M. P. a heahewa mai la i a J. W .M. P. no ka hana ana pela i ka owili hou ana a hoihoi hou aku i ka mea nana i lawo mai ia mo. Paoo aku o J. W. M' P. "0 ko*u oaauao kiekie loi it», o ko'o hoihoi aku i koua palapala me ka baiota pu, a nana uo o haawi aku i ka ba!ota i ka mea nana e hookomo iloko o ka pahu b:tlcta, a o ka palapala hookaa anhou ka'u e holoi." Mahalo aku makou i a J. W. M. P. ua hauuia me ka naauao loa a kapulu ole. Pane ae la ko makou hoa makaainaon oia o Kuakala, "E waiho malie no pela a

j oa keia kamka no o hookomo i ka pahu" | ia wa no, lele mai la o J. K. e pepehi ia | Kuakala ine kom man lima kakauha, lalau J

| inai la o 8. K. Kupihea e uw;»o ae, huli tu ; | la 0 J. K. a kui aku la i na maka o S K K 1 i a palo mai !a kela i kaua poupuu, o ka hi- ( | l >kika koke iho la no ia o na puupuu lima j o laua a elua, aole nae i loaa laua i ka poi-1 no o la hana ana ; i ko makou uana oua a |

lioohonihoni aua'ku ia J K "Puia paoa ke | ata o Malamauui/' Hilahila ole keia pnu. j ~ku o Kaluaaha ; oa ao ia uo p&ha e kona 1 hoa paa bilota pu, pau pu ina peU ke ano. | I ka wa i nui loa ai keia hauuael*, kahta I ! aku la ka Papa Nana i na Makai e pale aku i keia hauuaele iwaho, a ua pau ae la, aka, ma ia kahea aua a ka P»tpa Naoi i ua Makai, aole i lohe inai na Makai, no ka uui loa o ka pioloke oloko o ke keeua, kena aku la ka Lunakanawai e hopu aa Makai i ' na mea hoohōunaele a ua hooko no na Makai, lawe ae la ka Lunakanawai i ka mana 0 ka Makai Nui. Kupauaha keia haoa ma Molokai uei. I ka aueane ana'ku i ke ahiah», komo mai !a kekahi wah» kanaka me J N pa mai a nie ka ba!ola o J N ka paa pu ana mai, o Mikapelena ka inoa i kamaaina ia makou. Nonoi mai ia o J W M Poohea i kooa ' palapila hookaa auhau, kahikuhi mai he la 1 aia oo i ka Luua ouhau, oiai aole i komo | kona inoa iloko o ka Papa Inoa. Uoole I mai la ka Luua aobao, aole ao i haawi i I palapaia oona, oiai, aole i piha oa makahi--1 ki he 30, oiai hoi ua pee keia kanaka i ka ' L'ioa Heia • aa tuaa ia'o, wabi a ka Looa : Aohao. Ii maoawa no„ o ka haonaele koke iho la oo ia mawieoa o J Nez%reta a me S. K. ! Kupihea a aoeane oo e hoike aka i na pnupou lima o laoi e!ua, a kena koke ia i na ; Makai e hoopiu koke ia haooaeie maenoli o ke kaooha a ka Papa A'ana, )obe aku U j makoo 1 ka leo o S K. Kopihea. "Ua p«o! Ua pau keia hana !" Ma keia mau haoa ana a keia poe, aole i ku i ka hauohano, oia», lie poe naauao wale no keia poe, a he mao Puoko Ei'alea a kfkahi i kouia ileko o keia holo baljta ana.

| Ma kji P» Ain li 3*> Ftr». ; Ma kf a ta, Ui kvh ka Snuo P i kvH>, NloUika», i ka haik« » ka P.pA X«u.i ; o • n.e Kalaupapa j « ua \ukt mai i»o I ia U. j Ua noho hv)Q ka P«p« e houUmla ik* huina o na bafot* u o» P*p!i a p»u, oia maonwa mnmun iho o k* hoal«»lu »n», hu ojai !;i o M Kane ii kauohn mii la i ka P.»pn Xaua e p«le aku i kn houlualu mi» i na bdk>tji o Kaliupapi, oia», »oie i ku i ke kanftw*i kc la koho ana. » ua ku-e hoi i na | p'uiku kanawai ?80—a we T>9 psh(* o jko Kaoauai KiwiU. Koku» fDui Uo J N I i ke noi a kooa hoa holo baiot>. | K- kua nui ut«i la o Kev. K Kfkoa nea ! ka hooikaika ena i ka uoao ku-e, a e k»m - | Im ikiu&a ioa inai ann i ka Papa N;\na hoole aku i ka hoolioa a ke Kuhma K-• lai- ! ainu 110 ka ap«na koho o K»U«»papa. oi«« 1 wnhi a K. Ke-von, he ku eke Kuhma Ka- ! Uiama i ua k*n&wai o koia Aupum, «oao | uiann »ki o ko Kuhina KaUiaina ma ko»a hooUha ana. Kiekio m» hoi keia Hat.haa loa na 'Lii o ke Aopon» H*\v >ii. Po!a io pnha, aka, aole paba h« kaoawui i kauohaia i ka P»p* Nau» « hoole aku i ka mdna o ko Knhina Kalaiaioa. Ku m»»i U ka Hoo. D Kaiuo, a niai la i ka Papa Nana, "Ho manu anei ko oukou e iiookolokolo aku i na hana ako Kuhina KHla'aina i liooUha'» no ke koho ana lun KaUnp;ipa ? 110 maoa auoi ko oukou o hookolokolo a hooholo t na paewaewa o ka ; la koho i nehiuehi No, Nev»r." 1 E ia wale no ka oukou hana, o ka honhui mai i na koena o ka oukou mQU hana o ko koho i nehinehi, oia wale no ka la a ke knnawHi i kauoha'i o hoopouopono oul oii ma ia la, aole ma koiala \ kuuoha 010 ia e , ko kanaw»i ia oukou. Aina he mana ko oukou e liko me ke aUkai hewa a ke kahu-

nnp&U o KaluaaH», aUila, owoi U ka Lu> naknnawai n«na e hookolokolo i aa p.iew». ewa o ka la koho buli>U T O oukou nnt?i ? Aule. Ke manao nei au o ke kuhuonpulo nnauao o Kaluunha paha ? Aole. Oka Ai'aolelo no. Aule oke kahunapole hoopumpuni o Kaluaiha e aiakai hewa nni i ko P«pa Naua o Molukai, hilaliil» ole koia knhouapule, ua manao pahn ke kahuoapule : e palo ae i kuo roau b«loia t a e hookoiuo

aku ia M Kano. Ina peU ka Papa N&na ! e hoohoio ai, aUila, o lawe ana au i ka hoike o na Papa Nnna a i ekulu imua o k;t .ihaolelo a na lakou e ahewa ia'u, nolailu, inoi puui ka P<tpa Nana i keia alakai hewa »na, e haua oukou e like me ko oukou d<>o* noo pouo, a e waiho aku i na baoa ewa a lakou oei e alakai hewa nei ia onkou imua o ka Ahaoleio. Ku mai la ua hoa o ka Pnpa Naoa a hoopuka ika i&koo olelo hooholo. E hoo- ; hm auu makoo i ua biloU a paa loi a e hoike aku i ke Kuhiua KaUiaina, a na oukou no e hoopii ako imua o ka AhaoUlo no na paeweewa a «e Kohioa Kalaiaiua i : houiaha'i no ka apana koho o Knlaupapa. | Hui ia ua balota a p«u mai Laoai uai, | Kalaupapa, Pukoo, iloko o ka huma, | Hoike pakahi r oo Pukoo. D W Kaiue | 122 balcta, S K Kupihea 118, J N»x*reta | U2O, M Kaoe 13*2, £ Kekoa 80, J Kalua- < pihaoie 73, MahooHaahalihi 5, K P Kaaiaipeiekane 2. No Kalaopapa mai. D W Kaiue 51, S K Kopihea 51, J N«z4reta 8, M Kaoe 8 No Lanai enai D W Kaiue 31, S K kupihea 30, J Naziret4 3d, M Kaue 35. HoIKE HUI 0 Sk BALOT4. J N*z«reU 2<H. D W Kaiue «U. S S K Kupihea M Kaue 175. K Kekoa.. . J Kaluapihaole. 75. L MahoekaaHhi 5. E P Kaaiaipelekaoe 2 Oia ka lawa o ka'o aaii niea t ike pouo ai oo keia mau la kaoaka noi. loa p«ba o maaaoia mai e hoike pn aku i na p&pa ahaaioa a iakou» kab<«ha i Kupai aku h i kai o Makeoa. Ua Uwa piha kakou eoaanei. B. W. Kal&iaKaman'U.