Ka Nupepa Kuokoa, Volume XV, Number 4, 22 Ianuali 1876 — Ka poe kupono a kakou e koho ai i mau lunamakaainana no ka makahiki 1876. [ARTICLE]

Ka poe kupono a kakou e koho ai i mau lunamakaainana no ka makahiki 1876.

[Kot?ūa mal kela pnle uiai\ Aole ka ! Mc he men ala oia iho la ka maua ohaolelo, a ao raa: la i na makuainana, e »ohau hou ia ana lakou ; ina lioi ha pela, i aha ai hoi ha kona noi aoa mai e hoouna aku kakou iaia i ka ahaolelo, oiai ua holo ae la uo wahi aua, a ua auhau ia mai ia kakou. Ea, i na aole iloko ona ka ike ana, i kahi e herao ai, a me kahi c hoopihaia ai, kc* ia hakahaka o ka waihona dila o ke aopuni, (aia no a kauia maluna o ke poo pakahi a i 010 malona o ka woiwai o ka&ou o na makaoinana,) alaila, aole oia i knpono e lilo i lunamakaainana no kakou. E aho e imi hou ee kakou, i okoa ae, (ai na o ka oukou kauwa nei) %aia no ia ia ookou. E koho kakou » ke kanaka a mau kaoaka paha, e inii ana i wahi okoa ae, e paaiia ai keia mau hakahaka o ke aupuni. Penei au e kalai aku ai, a e kohikuhi aka i na kuhina o ka Moi, a i keia kau alnolelo ae f ke haua, a e pini ia ai, ka hakahaka o na dala o ka waihona aupuui he §57,902.50, oia hoi ka nui o ua dala hakahaka o ka waihona, mai na dute i weheia ae ; ke holo ke kuikahi. E kauia ka auhau papalua maluna o na e hoowehiwehi wale ana no ; aole i Wpono no ka pono ponoi o ke kanaka, a i komo ole iloko o na waiwai i weheia ma ke Kuikihi Panailike me Americ«. Oi» no ka ela, porter, bia, cider a me na waina mama a pau. Na kaa onai- holo lealea o ka poe waiwai j na moena veieneta ; oa moeua veleneta pale waewae ; na ki*ha nani oki ; na lako hoowehiwehi hale ; na gala pepe-ao, os wr®ti gola ; na lilina ome naau, lilina lihihhi hoowehiwehi, ba kii peoa, oa kit i paiia, ua kahakaha pohaka, oa kii m»bala, na pakaakaa m»baU t a pohaka a pau. Na waiala, na ipa paka, na kika, na ; na pila hookanikani, piaoo, melodiano, ogaoa, akcdtana, na piia a mo ua mea kani hooaaoi o keia ano keia aoo. Na pa gala, a me oa pa dalj # a he lehulehu ae o na waiwai, i kau ia eaa ka aoao o oa mea hoowehiwehi wale uo, a

; nu l a lu-si w ile aku >īo ti \ k-\ poo | O kei* mau w,-\iwai ke kupono, ke k.nuia ; nn ka p-ilua a pakolu, na uku keneka u ke I l>oto, uie ket kaumaha ole oka po* e ake j au;i, a e lua-ai ana iloko oia mau mea. } He mao jne* keia aole e pomaikai po»»»i | ana ke kauaka nka ; lie mau mea hoowehi wehi wale oo na ka poe loaa ; aine ka poe waiwai, » e poiuo ole oi kakou ka poe i!> huoe. keia kau papalna ana o ka Auh.Mi, e piha ana ka hakahaka o ka $o" HO'i.oO d»U i wuiie ia o na Duto a oi wule uku. iua pela auliea ihola ka pilikia o na mnkaaiuana ? A, auhea ihola ka

hiki ann i ke Aupuui ko kalele hou i ka auhnu miluna o nu makaainana ? Aole lo». Kupanahaka ke konaka akamai o 0. \V, Pilipo i ike ole »i oia i keia mau mea, a ; i na aole oia i ike he hoike aoa ia i kouu naaupo maoli, a i na ua ike oia, aUila, uu huna oia i ka oiaio a me ka pololei ia ka ! kou e na makaaiaana : a, i ua he huua koua i kn oiaio, alaila, ua loaa iloko ona ka hookamani nni, elike me kona ano mao, e kupono ole hī ia kakou ke koho aku iaia i Luna Makaainana no ke kau Ahiolelo e hiki niai ana. lle kamalii ke kalaiaina aoa, he pohne pakepake, a he ipukai pnk« okomo, ua ka nole i ka ahaniu i laiau ai i ka uhaloa. He mau knmu e ae no kekolii, aka, ua lawa paha ka uioi i hoike ia malnna ae ; i hiki ai hoi ke hai, a hoike aku ia kakou iho na oiukaainana, mai hopohopo a makau i na hooweliweli a (G. W. P.) i hoike ai ma na kolamu o keia nupepa i kela mau pule i liala ae nei, e auhau ia ana kakou na makaaioana. He mau Luna Aupuni hawawa loa keia inau Kuhina o ka Moi, i na pela ihola ka lakon hana, oka, e iana ae ko kakou inanao, aole e hookau hou ia mai aua. he auhau maluna o kakou no ka Ku:khlii Panailike, elike me na kumu i hoike ia ae nei maiuua ; uole loa 1 No ka Aie Mu.iona Ua olelo au mamua ae ne», he hookahi uo keia ujhu mea, a okoa oae ma ko lakou wehewehe ana ; aka, aole e holopouo na hana o ke Kuikahi Panailike, oa haoa hou kuloko, a me ka Hoopoe Liraa hana, ke 010 e loaa ke dala nana e kokuj ; oiai aohe mahuahua loa o ke (Ula o ka poe kalepa o keia aupuni ; a e hiki ai ke komo aku uia ke ano haua, a hookuu aku i ka lakou eiiiU, e haua uo na hana nui i like aola meia mai luna * uolaila ua hilinai ia na ke aupuai, e na kalepa, a me ka poe mahiko, B haua io mau mea. He kalai j>ono ana nohoi keia na kakou e na kaoaka Hawaii, i keia kauahaolelo ae e haawi, a e poili mai i na h«na hou kuloko, i mau pomaikai uo ko kakou aupuni ; a i hoomahuahua, a hoopuipui ia koaa mau waihona ; a penei na haua Jllcahi—O ka hana aua i na luawai maHawaii a Kauai, no ka lawe ana i ka wai maluna o na kula-palahalaha, kopouo i ke kanu ko. Alua —O ka lawo ana rnai i ka wai i na luawai, ma na wahi a pau e hookio ia ana e na kaoaka ma ke ano nolo hale. Akolu—O ka hnohohonu ana i ke aw« o Honolulu, Puoloa, a me ke kukulu aoa i na uwapo loihi iloko o ke kai, ma na awa 0 Kahulai, Maalaea, a me Hilo Jha.— Q ka hoomaikai aua i na alauui, & me ka hoohoihoi a kono ana mai i ka poe kukulu uwaea Telegraphv, a mo na oianui hao kaa ahi. Mma. —O ka hoopae ana mai i oa Lima hana, oa loia, lapana, a Kma paha, i mahuahua ai na kaoaka] ilona o ka aina. 1 na kakou e hookaa aku ana na ka mea dala, e hana i na loawai, me ke kit ana i na wai o na kuahiwi i ka poe Hoi e maoao ana e hana ooia mea, alaila, e lilo ana ia mao pomaikai ma ko lakou lima ; a oni ka pilikia o oa makaaioana oo ko lakoo koleana wai ; aka, i na na ke aupuni e hoopooopono ia mao mea, alaila, o ka haoa noi a ke auponi, e malama pono i ke kuleana wai o kela a me keia. E iawe kakou i ka luawai o Kahookane, a me Kape&a, ma Hoeolulu nei, i komu hoohalike oo keia wehewehe manao aea. Aia ho'i, i na be poe hoi ka poe i lawelawe mua i ka hao% ana } keia lo&wai ma llooololu nei, he mea maopoopo, e noi aoa oa hoopīhkia w%leia o na makaainana ma ke lakou kaleaoa wai, aka, i keia maoawa, oiaio ke aopooi ka mea oaoa ka wai, oa oluola no oia e hoopaki iki aku i kau wahi

liunA wui iK>ku o keU a tne ket» aupapuU t i o na niaka:iiuana a h«? ro#u kumu o'uolu ' (iosd ruc hoopilikia oio o ko »uputu iatu ■ iho. H liwe hou mai kakou i ka loawii o Honolulu n« i f i oleloU nela maluna i kutnu iiL-ike no ka loau, hKiila, e ike auauei kukou o kekahi keia o oa h»na a na mak»ai- ; n*na i na:vwi aku at i ko aupuai.e hooii.iQA i hkn ai laia iho tn;» k« ae auu o ke kau | ahioleh) o ka makuhiki 1847 Sc \s~yZ t a ua | hoi na lilo *paa ; a, o ka puka «« ka > ko aupuui © ai oei, i kela a ine keia m.ikahiki, i na il.tla he $70,000 t<tusani nn loan, q me ka poniaikai o ke aupuui n > loko uui 0 na luawai nei. A e liko me ko ua mukaainau& ao ana aku ma o ko lnkou mau Lona makaainuna 1», iloko o kela mau kau uhaolelo i haU, nole auei hoi e inalamaUina hou ao na maknainana a o i hku i ko lakou mau Luua inakaaiiuiu, o hele a hooikaika aku iloko o ka Hale Ahaolelo 6 hiki mai nna, i ka Aio Milion« tUla, 1 hiki ke lawe ia wni ka wai o n« kuahiw. a lue na kualono, a h>ki i n* wabi palahaI»ha, a kula panoa hoi, mni Hawaii a Kauai ; i hiki ke hooulu ia ke ko, a mo na mea uln o kela a tnc keia ano ; a loaa inai . i ka poe mahiko a me ka poo mahiai, nn paa lima haoa, a me na makaainnna pu i ke gu!a »fc ke d tl», ka .nko kuponn no ka hooluhi ana aku i ko kakou anpnni o kokua ia kakou ma keia hana waiwai. A i j loko o keia mau hana i hoohana ia ai ko : aopuni, e kre ana no i na inakaaiuana o na wahi apau i hoohauaia na wai, ko kuleana e hiki nle ke hoonele ia lakou ma ka pomaikai liko e pih aua i na pouo wai. i N.l POM4IKAI 0 K4 Atß MIUON'A. Ua iko ns Luna makaainona, a ino ka | Hulo o na 'Lii o ke kau Ahaolelo 1871. a 1 i aponoia e ka Moi, he pomaikēi nui ko ke anpnni ma keia mao hano, nolaila ; ua hooholoia keia kauawai i hiki ai i ko aupu ui i ka wa kupono ke hnna i keia uiau hana. Hc mea hoohilahila loa i na luakaaiuana, ka mnkala hou ana oo i kekahi kanawai a lakou no i hooholo ai, i ike ole ia, a i hoao 010 ia kona pooo, a mo kona mau pomaikai, ; a, i hoao 010 ia hoi kona mau poino, a mo ' koua mau kino. I hoopau ia a i hoololiia | na kanawai i ikeia ma kona hoohaoa maoli ; ia ana ako, a i ikeia he hewa ; aka, aole i ! ikeia he hewa, a aole hoi i hoaoia, ko pau ī e net no uae kikou i ka mikau, m*e he mea i la, ua kau io ia mai ka lili, a uie ka in-iina o ka Aie miliona maluna o kakoa. Ua liko ka G. W. Pilipo m» kahua, a nie ka lokou mau weheweho mauao me he kei- ; ki noi'la, e hoomaka'uka'u ana i ke keiki uuku, a e olelo ana, Apau i ke akoa ! Auwe, epao i ke akua ! I uia hoi us puiwa na keiki liilii loa, a holo akula e pee i keia oiau olelo hoomaka'uka'u i ka Jlw Miliwa me he akua lapu la ; aka, heaha ka liaoa a : na keui nuoui, i auo a oo ae, aole lakou i : makau i keia mau olelo hoopoiwa ano ole i na akua lapu lapuwale, a pela no ka manao o oa makaaioaua ano ku oo e nana malie ana me ke ano akahele, noonoo, me ka wae, a mo ke kaopaooa i na mea apau ; e pili Boa i ka Aie milioua, a me oa kumu o ka maka'u walo ana. A i ua oo paba e koeno ana na Lona eaakaainana, e manao ana e hoopaa i keia kanawai, e pono o bo» ike maopoopo lea loa lakoo ī ua kumu kapono, i huli mai ai ka Qa)e o na 'Lii, o lokahi like me lakou ma koia manao aoa ; aka, ua hoiko ae nei au i ke kumu e paaki ki ai ka hale o oa 'Lil, oia no ka ike 010 ia, a me ka hoao ole ia o oa kanawai 'ia ; i ; hooholoia i ka makahiki 1874. Xo ka mea o na Alii oo oia kaa Ahaolelo, oia no na Alii o keia kaa Ahaolelo, aole lakou e ae ; ana, e hoohanaia, a hoololiia ka lakou mau ; haoa oia kau ahaolelo i mea paaoi wale ia, | o loaa ioaoei ia lakoa ka hilahila ma ka ! lakoo haoa kamalii aoa. Nolaila, o ka mc& pooo i oa Looa makaainana a kakou ! e hoouna ai, aole o ka hoopau i kt kanawai | "Aie miliona," aka ; o ka hoopooopono ! hou ae, a e hiliaai kakou i ko aupuoi, i ka ' hooko pono ana i oa haoa pomaikai, a me [ kakou pu na makaainaoa. I oa no i holo mai ka hoololi ana o ke kaa Ahaolalo o Americi, i oa kaaawai Dote ona no ke Kuikahi Panailike i keia makahiki IS7U a hooholo ole paha, o poanikii aoa oo ke Aupuni, ma ka Aie ana aku i ka milioai diU, a e hoohaaaia ua i Aie miliona J*U nei, Pooei ; — (dvle i pau) j