Ka Nupepa Kuokoa, Volume XV, Number 3, 15 January 1876 — HE IWAKALUA TAUSANI LEGUE MALALO O KE KAI! NA MEA KUPANAHA O KA MOANA! KE ALA O KA MEA HUNA, A O KA MEA POHIHIHI O KA 1866! [ARTICLE]

HE IWAKALUA TAUSANI LEGUE MALALO O KE KAI! NA MEA KUPANAHA O KA MOANA! KE ALA O KA MEA HUNA, A O KA MEA POHIHIHI O KA 1866!

MAHELE 1. I MOKUNA V. i i ; K.\ HULI ANA I KA PILIKUA. HE MANAWA loihi ko makou o ka holo ana, me ka loaa 010 o kekahi | ulia ano hou. Aka, hookahi raea ano ; nui i ikeia, o ko akamai luaole o Nede Lana i ko o i-a a mo kona hooia ana mai i ko makou paulenia ana maluna oua. I ka la 3U o luno,ua kamailio pu makou me kekahi mau moku o-kohola Amerika, mo ka hoike mai, aole lakou i ike i ko a-n; o kekahi o lakou, oia ke Kapena o ka moku okohola Monoroe, ua ka* maaina mua ia Neele. I kona ike ana ua kepaia o Nede maluna o ka mauuwa Aberahama Linekona, nonoi mai la oia, e kokua aku o Nede i ke o ana i kekahi kohola i iko ia e lakou. Ano ke ako nui o Kapena Faraguta o ike i ko akamai o Nede, ua ao ia oia e kau aku ilu* na oka moku o-kohola Monovoe. Ilaila i iko io ai makou i kona akamai, no ka mea, hookahi wale no kohola i maoaoia e hon, elua nae i-a i paa ia manawa koke no. Mahopo iho oke ku pololei ana ma ka puuwai o ke koliola mun, ua paa koke iho la ka lua o ke kohohi i ka hapunaia, iloko o na minuto pokoie wale no o ko alualu ana. No keia mea, ina o halawai io mai ana ua pilikua nei me ka hapuna a Nede, aolo no ia e pakele aku i ko keHu hoopaheehee hau o Kanada. Me ka holo paukiki nui o ka moku,

; ma kahi oke k»>hi ikei.i aku ::i. Ua n-ina aku la au, u;i kilo aku ia hoi, a hi-, ki wale i ka wa i ane makapo mai ai na ; uiakM, oiai o Cosila. e uwalo mau mai ■ j ana ia'u, me koua ano nouohua maii uo 1 ka pilikua :— ; | "Ina oe e hooki ika makaala mau aua i ! e loaa no ia oe ka ike maikai !'' j . Emo ole, ua hoopaaia iho la ka holo ; j oka moku, a hoohuli la ae la ka iliu ma | | kahi oka i-a i ike ia aku ai, ei=jt ka aua- | «ei he wahi kohola kuapuu, aohe no hoi i emo, o ko ia la nalowale aku la no ia, a hoka wale iho la hoi mukou. Ilokai ua mea he naku makapo. He paehuini wale no ka mnkani. He lai wale no ia holo ana mai a hiki ilaila. 0 na wa ino ia o Ausetera!ia, no ka mea, i ka malama o lulai ma ia kaei, ua like ia me ka manawa ino o Enropa iloko o lanuari. He maikai no nae ka nananaina o ka moana, he hiki loa hoi ke hakiloia no kekahi anapuni akea. I ka la 20 o lulai, ua oki pahnpu ia iho la ka poai olu heiua, ma ka lonitu 105 °, a ma ka la 27 no hoi o ia malama, ua a-e ia mai la e makou ka poaiwaena, ma ka meridiana 110. I ka hala ana ae o ka poaiwuena, ua holo pololei aku la ka moku i ke komohana ioa, me ko kiloia o na wai a pauo ka moana Pakipika waena, no ka mea, ua manao iho la ke Kapeua Faraguta, he oi aku ki\ maikai o ka holo ana ma na wahi hohonu loa, me ka pilipili ole aku i na ainapuniole a me na ailaua, oiai aohe palm he makemake o ua pilikua la ahookokoke aku ia lakou, (i ka manao hoi o ka hapanui o na luina, no ka lawa ole o na wai o ia mau wahi no ua holoholona la). Ua hala hope ae la ia makou na pae aina o Nuuhiva a me na mokupuni Hawaii, me ka lihi kokoke ole aku ; a i ka hala ana ae o ka poai olu akau, ua au aku la makou no na kai o Kina. Eia makou i ke kahua i ike hope ia ai ua pilikua 'la ; a me he la aohe makou e noho liuliu ana iluna o ka moku. Nani ke kapalili ino ana o na puuwai, e hooma.kaukau ana ia lakou iho no kekahi mai

ua hala hopo ae la ia makou na kapakai j hikina hema o Amoi'ika, mo ka hakilo pono ia. I ka la 3 o luh\i,uahiki aku la makou i ko kawaha o ke kowa o Magelaua, e kau like ana me "ka Lae Vierege. I ka la G o lulai, e aoeano ao ana i ka hora 3 o ka auina ia, aia makou ma ka hema aku o ka Lae Hao, he 15 mile mai i kahi mokupuai ku hookahi aku o pale i ai ka ainapuniole o Amerika, ma kona | welau hema. Ua lioohuliia ao la ka ihu o ka moku i ke komohana akau, a ia po no hoi a ao, o kokope ana ka huila o ka moku i na wai o ka moana Pakipika, hooho mai ana na sela, "Lena ia na maka i akea.' ,,

Ile lena ia a akoa, aobe i ae o he olinoiiuo, o ke kau no ia o na maka mo be lioku la ; rae na ohenaua kekahi poe. 0 ka elua tausani dala ka inanao nui, aohe manawa i Uoomahaia. E kilohiia ana ka ili o ka nioana i ke ao a me ka po iloko o ia mau la. No'u iho, aohe au i mauao no ka ukn mnkana, aka, aoie no nao au i emi mu-: hopo o na poo e ae o ka moku, ma ke kilo ana i ka iii o ke kni. Ho mau minuie pokolo ko'u i hooliloia ma na manawa ni, he mau hora pokole hoi ma ka hiaiuoe aua, me ka mauao ole ae i ka ua a me ka la ; aolo au i haaieie i ko'u wa< hi mau e kiai ai, ma ka oneki luna o ho pe o ka moku. I kekahi wa, e hilinai ana au'i qa maka upeoa o ka ihu o ka moku, a i kekahi wa hoi, i ka paiekai o hope, e hoonua ana na maka i ka ehukai o ka moana, e like me ka loihi o kahi e hiki ai ke ike aku ; he mea e no hoi ko'u pihoihoi nui 1 ka wa i ike aku ai i ka hokua palauli o kekahi kohola maiuna o na ale, e iike ia me ka pihoihoi aluka o ka poe luioa o ka moku. Emo ole, ua piUa kuiueki mai la o Uopo o ka tooku. Ua iuai mai ia ua keena i na kaao o na iuina a me ' 1 na aiii moku, me na puuwai kapalili, a i me na maka ioiea i hakiio aku ai iakdu

palahe ola 010 i ka puuwai, no ka wa e hiki mai ana. Ua niuaae la na maka o ua luina a pau o ka moku, no ka pihoihoi uluahewa, e hiki ole ai ia'u ke hoakaka lea aku, uo ka mea, aole e hiki ia lakou ke ai, aole hoi ke hiamoe ; he pa iwakalua ua hoolele hauliia ana i ka la hookahi, no kau wahi mea a na luina e I kuhihewa ai, a he pa iwakalua na kiki- | holo ana o ka hou hopuhopualulu, a pe- ' la iho la ke kulana o ko makou uluku ! pioloke ana. No na malama ekolu keia uwaa ana o ka moku Aberahama Linekona i na wai a pau o ka Moana Pakipika Akan, ualike ka la hookahi o loko o ia mauawa, me he makahiki la, e alualu ana i na kohola, e huli emoole ae ana hoi mai kona ihu e holo ana a i kekahi ihu, e po- i kaa hiki wawe ana mai kauwahi a i kekahi, eku emoole iho ana t e kuupau aua hoi i ka mahu, e holo ana imua a i hope me ka hopo ole i ka poino o kona mau

mikini; aole he lae ahe wahi kuono hookahi o na kapakai o lapana a we Amerika i nele i ka huii ole ia. I I keia wa, ua akakuu iki mai la na biai nui ana e hakilo ika moana. Ua hookuanui ka nanaina mai ke Kapeoaa

ina iuina. Ano ka hoopaakiki wale no o ke Kapeoa Fi4raguta, ina la na hali hou ka ihu o ka moku i ka hema. Ua akaka, aole e bikt ko hoomau loa ia keia huli makehewa ana. Aohe nae he mea e hoohalahalaia ai uo ka moku kaua Aheiahama Liuekona, ua hana oia me ka hiki ika mea e loaa ai. Aole no hoi be moku Amerika i oi ae ka paolele o na luina a me ka hoomanawauui, mamua o na luina o ka Aberah»ma Line* kona, nolaila, o keia nele ana, aole ia no hkou, aole no hoi he mea eae i manaoia, o ka huli hoi wale no. Ua hoikeia aku Ih keia mea i ke Ka« pena. Aole i hunahuna iho na luina i ko lakou manao hoihoi ole. Mahope nae o ka hoopaakiki ana o | Kapona Faraguta, ua nonoi aku la oia i

ko na luiiia lokoinaikai. (e iike uk' loua) i ekolu la i koe e hoomaimwunui; ai ; a ina e ike o!e ia ua pilikua nei a j halu na la ekolu, elaila, e wili ae ke ka-; naka ma ka hoeuli no na manawa ekoiu, j o na kai o Europa ka ihu e holo ai. j Ma ka la 2 o Novemaba, ka haawiia * ana'o keia olelo kauoha. No keia mea,: ua pulalelalo hou ae la na luiua. Uaj hoomau hou ia ka hakilo aua i ka moa- j na. Ua kauia na ohenaua me ka eleu | launa ole. Elua la i hala ae la, ua kaomi hoohapaia iho la ka mahu, he tausani hoi na hana i hoaoia i mea e ikeia ai ua holoholona uei ma ia mau wahi. He mau paila o na io puaa i kiolaia aku la iloko o ke kai mahope o ka moku, aka, he mau inai wale no lakou na na mano. Aka, fka hiki ana mai o ka po oka la 4 o Npveuiaba, aohe wahi mea a ikeia o ua mea huua nei o ka moana. I kēkahi ia ae, oia ka la 5 o Novemaba, a ma ka hora 12 o ia la o pau ai ka manawa i oleloia no ka hookaulua ana ; a mahope iho oia hora i olelo ai o Kapena Faraguta, e hoohuliia ka ihu o ka moku i ka hikina hema, a e haalelo loa ia o makou na wai o ka Moana Pakipi-" ka Akau. I keia wa, eia makou ma ka latitu akau 30 ° 15', a ma ka lonitu hikina, he 130 ° 42'. ona kahakai o lapana, ke waiho mai la ia ma ko makou aoao hema aku, no na milo malalo mai o ka elua haneri ka mamao. Ke hookokoke mai uei ke ano ahiahi. Ua hala ae la na bele ewalu, ua uhiia aku la hoi ka papalina o ka hapaha mua o ka mahiua me na ao poo nui. E nunua malie ana na wai malalo ae oka hope o ka moku. Ia manawa, e hilinai ana au i ka maka npena o ka aoaoakau o ka moku, e ku koko ana no hoi o Cosila ma kuu aoao akau. Ko lehau nei no na kaula i na poe luina, me ke kilo ana aku i ka huina aouli, oiai e nee malie mai ana ka poeleele. la'u i nana ae ai ia Cosila, me he mea la ua hoohauoli ikiia kona manao no ka | moa o huliia nei. Pela iho la ko'u ma- j nao. Malia paha oka manawa mua loa j ia i ala mai ai kona manao pahaohao no

ka pilikua. I aku la au, "E Cosila, o keia ka manawa hope loa no ka loaa ana 0 na tausani dala makana." Pane mai lao Cosiia, "E ae mai ia'u e olelo aku, aole loa au i manao iki no ka loaa mai o ka makana ; ina he hane--Iri tausani dala ka ke aupuni huiia e haawi makana ai, e like pu aua no ka nele." "Ua pono oe e Cosila. Nani ko kaua ohohia makehewa i ke komo ana iloko o keia haua hoopau manawa. Nni loa ka manawa i poho wale a me ua haua hua ole I Me keia wa, aia la kaua i Farani, ina aole e holo mai nei ma keia huakai palakai!" "Ae, iloko o kpu keena a me kou Museuma, e hoonohonoho ana au i ua pupu a me na metala o ka honua a me na pohaku. Ua hookomoia aku la hoi ko Babirousa iloko o ka hale holoholona ma Jadine Palanatesi, ka mea nanaekii aku i na kanaka a pau o ke Kapitala e hele mai e makaikai ia mea* kamahao.' 1 "Pela no e Cosiia, aka, ke mauao wale nei au, e lilo ana kaua he mau mea heneheueia mai." Hooia mai la no o Cosila, me ka paoe malie ana aku, "He mea maopopo loa no io, e henehene io mai ana no lakou ia oe. A eia kekahi, he pono anei au e olelo akn V U E olelo mai no e kuu makamaka maikai" li Ae, e hoopania no oe mai khq oiha-

ua aku, a e hoowahawahaia mai hoi.' ? "Pelaea V* tt Pela ko r a manao, oiai ikawa i loaa ai i kekahi mea ka hanohano, ma ke ka« paia ana mai be kanaka naauao, e like me oe nei, aoie e pono iaia e Aole i pan pono mai ka Cosila man olelo, ia wa i loheia aku ai kekahi ieo noi iloko oia wa meha leo ole. Oko Nede L*na leo ke kahea ana : "E nana io! aia ka mea a kakon e hnli uei—ma ko kakou aoao malona." {Ade i }xiu.)