Ka Nupepa Kuokoa, Volume XV, Number 2, 8 Ianuali 1876 — NO GILIBETA KA IKAIKA! KA LUA OLE O KE KOA, A ME KA PUUWAI KINA OLE. HE MOOLELO KAHIKO NO ALABIONA! [ARTICLE]

NO GILIBETA KA IKAIKA! KA LUA OLE O KE KOA, A ME KA PUUWAI KINA OLE.

HE MOOLELO KAHIKO NO ALABIONA!

MOKUNA I. Ka PO 1X0 —KA Hc«tele r KA ululaau— KA MALIHIKI—KA LEO UWALO. A KA, e kakaia mai eka mea heluhein J\ iua ua hooneie ia oukou ika luaai no ko makoa kuawiii i ka hoike pakahi aoa aku i kuna mau aoo. No k» mea, oa maoao makou he pooo e bo?ke pakōhi ia aku na ano a me na heleheiena o keia kaoaka, i biki a> ia oukou ke kiiohi pono iho i kona mau hiohiona a p&n, oiai, o ua kaoaka la oia oo ke alii o ka poe powa e hoiohoio aoa iloko o oi ululaan o Kerit, a me Hete eieele, a nnna ka hapa o n% mooleio i pili pu me ka kakou kamalei hiwn.

Me he mea !a ua hilmai oia ma ka ikaika o koua mau lala, a me kona manao fcoa, no ki mea, ia ia i nani ae ai he ano uilani a ka naau haaheo ka i inna ona. Aole i oluolu kupono ka manao o kona poe hoa nona, no ka mea ia lakou i naoa aku ai ia ia, oa huii ae lakoo e nana ia iakou iho me ke ano haikea. Aole he wnhi papa ieo mawaeoa o na malihini, a hiki i ka hoi aua mai o ka mea hnle rae ka hue waina. Waiho iho la ia i ke kiaha waina imua o ka malihini, me ka palahalaha mai i kona liina no ka uku. Me kekahi lima i hapai ae ai ka malihini ike ki&ha i na lehelehe, a i ka wa i ko u aku ai ka puu i ka wai a ka nauiu, pnpai aku la kekahi iima ona i ka iima o ka mea hale, me ka puana ae, "Xo kealia i waiho mai ai oe i kou mau maiao e iike me ia ?" "No ka uku," i paue mai ai ka mea hale "Ileaha ia kou ano e ka makaweia ?" i oaka ae ai ka leo kaiakala o ua mulihioi oei, o na ia leo i hoopii ae i ka haikea iluoa 0 ka baba, a eu ae ia kekahi mau mea mai ko lakou wahi i noho ai. 0 Hugo Ganatoka wale no ka mea i pihoihoi ole. "E Wili Ahiu," wahi a ka mea haie, "no kon liookaa ole inai i ka nku o ka waina au i inu ai i kekahi mau ia i hala ae, nolaiia, he pono e hookaa mai i ko ia a me keia, E haawi mui i ke d*ia auo." "Ha ! ha ! e.loaa ia ee ke dila iloko o ka manawa kupono.'' I ka wa i auehe ae ai ka mulihiui e inu i ka lua o na kiaha, ia wa i lalau mai ai ka mea haie e paa i ke kiaha. "Aule au e hoaie hou ia re e Wiii Ahiu. E uku koke mai, e uku mai auo." Me ka a-a o na maka i naua ae ai o Wili 1 na malihini, aiaila huli hou aku la i o Ganatoka la me ka i aku." E kau ka huinoia maluna on e ke na makaweia puui duia ; manao anei oe e iiana opiki ana au ?" "Malia paha aoie," wahi a Ganatoka, <( aka, ua poina naekou noonoo. No ka waina au i inu ai i keia wa, a me ua mea au i hoopoiua ai, ke makemake nei au e hookaa mai ano." "Auo !" "Ae, e hookaa mai oe e Wiii i keia wa, a i ole " Lalau iho la ka mea hale i ka waina, a lawe aku Ia mai kona alo aku. "E hoihoi hou mai oe« ke kanaka puni dala, e lawe i ko'u eie ma keia mea Aole a'a dala i keia wa, aka mahope e loaa mai ai, a ia wa e hookaa aku no au." Ia wa i oielo ai peia, nanao īho la kekahi lima ona iloko o kona eke, a unuhi ae ia he wahi kea gula uuku, kioia aku iailuna oka papakuai. Lalau iho la o Uugo, a nana ihola, me ka niuau mai. /I hea kahi i loaa ai ia oe o keia mea e Wiii ?" "I mea aha ia ia ee ?" i pane mai ai o Wili. "Aole, aka, e malama no au i keia kea a hiki i kou hookaa ana mai no na mea au i inu ai." Mai hopo oe, e uku no an, a e hookaa aku i ko'u mau &ie a pau. He manawa i koe a e ioaa auanei ia'u ke dala." la ia i puana ae ai i keia (pau huaolelo, huli ae ia ia e nana ike kanaka maauauwa, a i ka puoio oui hoi e waiho aoa ma kooa aoao, a i kona ike ana e hakilo pono mai aoa oa mea e ae elua ia ia, lalau ioo aku ia ia i ke kiaha waina a kao ae ia i koua mau iehelehe. I keia wa i ku se ai ke kanaka maauaawa iluna meka oleio aoa, "Me he ia ua maiie kaua, a he loihi ke aiii e hiki aku ai i ko'u wahi ; —e naue eaeau o kakou." Me ia mau huaoieio i kooa waha, ke hapai ia kekahi iima i kana puolo a kau ae la i ka hokua, hul» aku la ke alo i ka puka. Heie mai la o Hogo e wehe i ke paoi, a i ka wa i hamama ae ai ka puka, hemo aku la kela iwaho me ka haawi mai i ke aioha i oa hoa ona i koe iho, aka, kulou aku la o Hugo me ka hawaoawaoa aka i kooa pepeiao : "E uouhī i kau pahikaua mailoko ae oka wahi, a pela oe e paa mau ai, Oke Akua pu me oe. E kiai pooo aou tho ma ke aialo* me ba makaala naau." MOKUNA 11. Ka LUAHi A MAPOINO. —NA HOAALOeA —ILOKO O K4 rCILI A KE KEIKI M.KOM.KO. Mahope koke iho oo o ka huli hoi •oa mai ka hoopia ana aka i ka puka, o ko Wili nioau mai la oo ia.

"E G»{>stols». pebe% owaho i keiA wa ?" "ile eieele e iike me ke kepaa t*/* "A pehea ka ua ?" i "U* malie," w«tbi • H«?go, "Aka, o ke \ aUuui ua hakukele i k» wa», e kopooo oie ai ke hele, No ka m»hiu* ole boi kekahi, i oui toa k<* pdikia, a me o» poioo ke hoohoa | »ku i keia ino ; o a* uhaue iuo o ka po oa j hoahele e loaa.* i : "Ha !" i hooho ae ai o Wiii, "0 ka oaea l i komo iloko o oa hoouka kaua hihaoa o ; Forcui ma AgioicoU a me IIor«-fclua, e !»- j ke ia me oe, 'aoie e hiki ia ia ke puana i j keia mau hoaoieio holie wale, be olelo ia a j ka reea wiwo. Ua haalele mai aoei koa [ naau koa ia oe e ke kaoaka ?" | ioa imn» o k« enemi haoohano ; M | i paoe koke mai ai o Gaoatoka. "Oeaha ka [ hana a ka naao koa i ka mea powa inahan ' waie e nihi mai ana m&hope o kon kua, a kimopo mai ia oe iloko o ka pouli ?'' j " Ae, be oiaio kan e Mr. Hogo. w Peia i pane mai ai ka baba. •'He nui loa ia poe e hoioholo ana ma neia mau wahi i keia wa, v i oielo oO ai o ! Tfta. oke kanaka e hele hemahema ana i keia po me ka pahi ole ma kona aoao, he luahi makankau ia oa nr» poe ino." "Waiwai oie ka oukou olele," wahi a Wili. "Ke lawe mai nei onkou i na ka«o palaualelo i mea hoopunu-hana i ko oukou rileo, Einki iu'u ke hoohikiia no keia mea. Ua pnni ia'n o Keneti nei i ka hele ia me ka loaa ole o ka poino." "Fela io paha," i pane mai ai o Ganatoka, me ko awihi ae i na mahhini. "Pela no, a oiai aole a'u inea e makau ai, e hele ana wan, o haule hou mai auanei ka ua." Inu ae ia ike kiaha waiua i koe. 0 kona ku ae la no ia iluna me ka olelo aku i na mea e se e nobo ana : "Pehea olua e na Haku ? Owai o olua ke hele pu nie a'u? Aia me a'u kekohi pahi ikaika n.'ua e hoomalu ia oiua ma ke alaloa ina he oiuio ka oloa mea e makau nei." Luliluli iho la laua me ka hoole aku ; pane koke mai ia o Ganatoka. "Ua pono ; e moe maanei ikeia po." Ua ane kanmaha koke iho la ko Ganatcka helehelena ia wa, eole nae i pane mai, hele aku la ia a wehe ae la i'ke kaola i paa ai ka puka ; i ka hamama ana ae o ke pani, o ka hemo aku la no ia o ke kanaka helehelena ino me ke aloha ole mai, a nalewale ftku la iloko o ka pouli. Papani ae U o Gauatoka a hoopaa iho la la hoi me ke kua laau, alaila puana ae la ia : "Ke ake nei au e lōaa hou ia'u kuu ikaika o na makahiki i kaa hope ae, i alu alu aku ai au mahope ou e ke kanaka iuo, e kue no ka pono, a e olai hoi i kau mau powa menemene ole." "A ! oia nei anei keiahi o ra poe powa ?" 1 ninau mai ai o Teta. "Fela ko'u noouoo ann," wahi a Ganatoka, "no ka mea he puuwai aloha ole kona,

he maua, a me ka hekhelena lokomo ; e like me kona hana apini mau ana ia'u no na mea inu. Aka he mau lonolouowa ioo kekahi uona e o'u mau haku ?" ,l fleaha ia mau iono ? "Oia na iono o ka hookahe koko a me ka hao wale. No ka hiki ole ke hooia i keia mau lono, oia ke kumu o koua pakele a hiki i keia wa/' "Pomaikai maoli au i ko'u hele pu ole ana me ia," wahi a Teta. "A owau kekahi," i hooho ae ai ka mea kabi nmiumi me ka haalulu. I aku la o Hugo, *'lua i hele pu aku nei olua nie ia, aole kekahi o olua e hiki ola ika hale. He mau po wale no i hala aku nei, loaa aku ia kekahi kiuo make ua oki pahu pu ia, maloko o ka pa holoholona o S r Keresewale, ua mauao wale ia ua keia kanaka i pepehi." "Me ka loaa 010 o ka mea e ahewa ai ia ?" i uinau mai ai o Teta. ā " Aole. Oke kuhi wale ia no uana me ka hiki oie e hooia aku. Ke hopohopo e wale nei au, e loaa aua kekahi kiuo kupapau i penehi ia ma ke alaioa mawaena o uei ame Garinawika, mamua oka hiki ana mai o ka la apopo." "Ko wai kau i manao ai ?" i hooho mai ai laua a i eiua. "0 ko ke kaoaka maauauwa i heie ako nei." Hoomaka koke mai ia o Teta e haikea me ka i mai. "He hoapuupu wale no paha keia nau." "Aole, ke manaoio nei au, ua hahai aku la keia Wiii Ahiu mahope o ka meheu o ka mea maauauwa, e pakaha waie i kona waiwai, a e pepehi ia ia. ,, Haaiulu iho la o Teta me ka oni fno aoa ma o a maanei, a i mai la, ' Oiioli ioa au i ko kaua hele ole aua aku oei i keia po." "Owau kekahi. He oi ka pooo e ooho malalo o ke ka-o-» a ka makamaka mnmua oka be!e pu ana aku me ka enemi. E we mai oe i mea iou no kakou, a ooe pa kek&hi e ooho po mai me maua iloko o na iou aloha ana." Pela i puaoa ae ai ka mea kahi umiumi I mai la boi o Hogo, "E like me ka olua kooo peU no au e hana ai, a e iou pu ksboo no ke ola, a oo ka palekaoa o ka mea maauauwa wiwo ole i bele aku nei." A oiai iakou e noho nei ilooa o ka papakakau poopoe, e hoohiaUai ana i na ki a kauoo, me ka hooiohe aku i ka oo a ka makaoi» e hsalele aku kakou i u* mau hoa la o ka hale Ooaole lii, iloko o oa hauoli o ke kiaha waioa, a e huli ae kakou ī k» mooa o ka mea maauauwa iloko o ka pooli. {Aolei pau )