Ka Nupepa Kuokoa, Volume XV, Number 1, 1 Ianuali 1876 — NO GILIBETA KA IKAIKA! KA LUA OLE O KE KOA, A ME KA PUUWAI KINA OLE. HE MOOLELO KAHIKO NO ALABIONO! [ARTICLE]

NO GILIBETA KA IKAIKA! KA LUA OLE O KE KOA, A ME KA PUUWAI KINA OLE.

HE MOOLELO KAHIKO NO ALABIONO!

MOKUNA I. Ka PO 1X0 —K.K UoTEI.E I KA ULULAAU— KA MAI.IHINI — I\A leo uwalo.

! TJ A poluluhi mai 1* na ao f#9nnpano elee | K', a iiuna ia aKu Uka nialamalama o ka weloua liu la oke ahiahi. Ep» pukiki ana ka makani, uie na kikmo hele ulaulu nie he euakuui ku houiiA U, a luuielelU ae iu na Uid lauti, uo iakou qu iegioua liko he lenulehu i akahi a omaka ue. E lele psokiki ae ana na manu me ka hikiwawe, a huli aka ia e hookhna«hu iloko o ka malum«iu o ko lukuu mau punana, a e bo ( Jinaka ihu ana hoi ka pouii e. aaki, me he la e upoi iho ana ka hh.lihi o na lani e hiamoe ; peid iho la ua hiona i hoakaka e mai ai, be iuo ke ukali koke mni ana. Anaannpu liilii mai la ka malamalama, a aoie i eaio, o ka hoomaka koke ae la no ia o na kaha k»keekee o ka mia e kokoe iho m«luna o oa ao panopano, a he manawa oie ua kakaa ae ka halulu hekili nia na paia o ka lani ; a i ka wa hoi i houluulu ee ai na huuehune makalii o ka noe a kahi hookahi, ua lnule iho ia na kuiu paka u» nanoi \ ka houua. O ka oaka koke mai la no ia o ke o o ka ino me ho waha la no ks ilio hae, a he mea j weliweii kona inaiua, a aole no boi he ino i | iike rae keia. Ma ku aoao oke aianui iio- | ko o ka ulul.iaau pouli o lletieleele i ku ai kekau walii halehookipa, i kapdi<i o Omole Ili, a e aui aua o Uugo G»natoka ka mn» nona ua hale hookipa uei ma ka ipaka, me kfi nana oialie aku i ka ieie ino ana o na ao # a e hoolohe nna hoi i ka uwiuwi mai o ka papa iuoa (Omoie 1h) i ka luaiele ia e ka makani f oiai e kau ana ma ka pou laau maluna ae oke poo. Aka, ika anapu mua aoa o ka niia a maiamaiama mai la ua paia lani, hoM «e kooa mau kuekne, papani aku la i ka pnka m*hopo ona, a komo ae Ja i ka romi oui o ka hutele. Ma ua keena nei, ekolu mau kanaka e noho aoa, o ko /akoa feomo ana mai no ia iloko o kekahi mau miuute pokole i hala ae, i wahi e malu si iakou i ka oa. lloko o ke au o Heoeri Eooo o Eoelani, bc kakaikahi loa na hale hotele a mo n» haie noho mawaho aku o Ladaaa, a he ka< walawaia eo hoi ke ku ana, a ina e hikiole o« poe malihini la i Oaioie lii, ina ua polupeno 1-ikoa ika ua maeuua o ka hiki ana i kekahi haie e ae. " ino keia e kuo " haku,'' wahi a Uog-o, a ia ia i puana ae ai pela, pekopeku aku la kekahi wawae pna i qa momokuahi iloko o kapuahi, a naoa ae la hoi i ka poka iluna o kaapoka kahi • ka uahi e pqka ae ai iwaho, &ka e lumai hoa ia mai aoa oie ilalo e ka makaai. •'Aole hoi pah», eia ka hoi he po ioo kei», H pela i pane mai ai kek»hi malihini. "0 ko'o jK>no ke kali iho o keia na a hiki wale ī ko'u aoa i ko'u wshi " "Pomaik&i ba au ioa e btki ana wao i ko'u hale i keia po t M wahi a kekahi ; *'aoie o'a makemake e hele mehameha i ka po Pehea ee e Mr. Maaraowa 1* He aioan keia i ke koiu o oa malihioi e noho ana iloko oke keeo«, cd« ke ope ooi ma kona aeao, a t ka oaua aku i koua ano, t me he U e olohaa ao& t ka ooho loib» »»- laiU e kali ika mto ae oka oa. Paiie m»i ia ua kan»ka maauauw» oei, "Aole no o'u makeioake e hete i ka po, oiai, he «a keia e «i o* poe powa ma n» aUuai a me ka poe bao w*lf. Aka, ke eiakemake a makemake ole aa e hele i ka po, ua paa kuu maoao e hele » hiki i Geru n»wik«, to» e malie mai.** "Aoie ao«f he pooo ia oekoo ke hele pe, nok» mea o ko Mr. Teta hale k« h»oa poa, »aeko luba S«ve ka baba, ai» no i» w*hi me kou."

" Ottoli Nm ao ke befr t»e iao* |Iw,1 w, *»ki | a k« m*aa«e«ra ; " »ka oae, »oie «*q ebs- \ l k*o rka k«Je eaehaeneha t«« he kanaki» | ; b<>okabi ke b«l«w«i aiai me a'a. 0 ko*« I ; m«a hepohopo ka kalawai aam ako ®e aa | poe powa he aot e aawana oei «» keia \ i tc*a wahi o F£eot, »« p< « e powa w«?e &«i -j a pepehi hoi t oa k»oaka hen pooo oaa ko ke ! , aiii koamoo." ; "E kaa mat ka hoiooia ame ka poiao , * «leele maloo» o lakou, 9 i pan« aku ai o \ | Rogv> Gaotoka. "Aka, e o r u mau h»ko, j mai Qiak»u oukoa do ka h»lawai po »oa \ me b» powa i ke a po * I ** No ke«ba e ole ai e ? * \ i oin*o mai ai o Mr. Tet>, k» me» hana ; pu«. I " So ka mea, aole ookoo e hele i keia po | mai oei ako, " w»bi a Uugo ; M e ooho | oukao maao«i, di l*wa ka haie oo o«koo, ; a me kahi e moe ai." | " M-»b»io ia kou e ka mea hale," " wahi: a ka me» maaoauw* ; " ak», ow*o f e hele . ?na no waa f * | "E Mr. Maaaaowa," i p«ne ako ai o Hui go, "e mee maanei a hiki i kn ao, ke ino, a ; malie p#ha ka iuo. He ioo oa aUnui—be iuo loa. M "Ha?" i akaaka ae ai ke kan«ka maau- ' anwa. "He manao no ko'u a% ino na aUnui o nei, a ua kelekele aku ia bui oo keia ua nui. h I " Ae, aole oia w»le, he poino kekahi, no ; ka mea, i keia wa o ka po, ke holohoio la ] j na poe powa au i olelo ra«i nei nia o a I maanei o na alanui, a e paumaeie auaoe» | ko lakou mau lima i ke koko no ke kao \vdhi mea liilii, e like ia me kou mau kakini a me koo puiiki ; aia waie no a he daia kau pakele oe. >, "He man mea makamae kekahi iioko o : kuu paolo, "wahi a ka tnea maauaawa," e uku aku no au ia lakou rae ia mea, a e loaa hoi ko'u mea naaa e m»Uma a hiki ika hale." . ! " E malio i ka'u olelo uwalo, a e nobo i kakon >a nei a hiki i kakahiaka " 1 " lua e malie ka ua aole au e noho ana," i i paue hou aku ai ka mea maauaowa me ka i paakiki, >( a ina e halawai mai ana au me j kekiihi poino e hiki no ia'u ke paa i keia i pahi me ka haalele ole mai ia'u iloko o ka j hora o ka poino." j " Ua pono e like me koo makemake."! wahi a Hng \ " aka mai kuhi oe i ka hewa ; no hai, ke loohia oe ika poino. Hulo ! I heaha kela ? " I ka wa i puana ae ai ka mea hale pela, ia wa i kikeke ikaika mai ai kekahi mea i ka puko, a puiwa ae la na malihini"Ho ! wehe mai i ka puka !'* i kahea m»i ai kekahi leo kalakala, me ka hoouakeke ' ikaika ana ika lou oke pani puka oka. j " E hoomanawanui—e akahele !" i kehe» | aku ai o Hugo t a ia wa i welie ae ai oia i | na me-i i pa.i ai k;i puka. '' E akuhele !'' w»hi a ka leo, me ke ano nauki no ka lohi, no ka men, ke noke U ka ua rne ka ma o ole a oia ka mea i hiki ule ai i ke kiuaka mawaho ke akahelo, ' E | wehe ae i ka laka kilou o ka puka e Hugo. J | E wiki." I I ka hookuuia ana iho o ke kaola i hoopaia ; ai, hemo mai U ka puka me ka ikaika, i ka | makani, puehu iiilii ae U ka huna &hi o ka i puahi i o a ia nei, a nuiaio o na wawae o i ; ka poe e uoho nei iloko. ! j " E kau ka hoiuoia maluna ou e Gan.ito- i ! ka," wahi aka mea i hiki hope mai. 1 E papani koke akn oe i ka puk», o puhi la auanei makou iluua o ka puka uahi. ? ' i Ia ia i puaua ae ai pela, noho iho la la j iluaa oka noho loihi, aUwa ae la i oa mi> | iihini, aUiia, haka pooo aku la kona loau i maka hulili i ka haku mea hale, ame ka leo kalakala i paaaa ae ai ia : "Ano, e paoee mai oe i hue waiaa noU, e wiki, no ka mea, ua paapaa loa kuu puu i kei» mai kani iao." ) Awiwi aku la ka mea bale e hooko i kuna kaaoha, a ia ia i hala aku ai m&loko o . ke keeoa kuai wai ono, huli hoa aelaka, oaaa ana o ua malihini hope nei i oa poe | I malihioi mua e noho aa» ifono. ) He tnea pooo ia makou e hoakak» ako i j ke ano heleheleoa o ua malihini boo oei, e : like rae ka hik» i k» peni ke ho*kaka- ako, no ka mea, o kekahi ia o na kaoaka i komo noi iloko o keii moolelo, a o kekahi boi o oa kaaaka >-aiakau ooi ia : Oe lo»hi kooa kioo, lie ikaika ke oaoai aku, » oolea oa olooa, e hiki ole ai ke ra»u|ha kole Ma kon» mau heleheleo» oiak» oa k»hakab«ia ke aoo huha. » me k» lokoioo. Be liiiii oa maka, he eleelo, a roe ka huiili. He l«e liaohaa, koaa, he ihu nai, a me ka auwaekii, be mao omiumi eleele ioloa ke weu aoa a»4 koaa m»u p»palioi t ka | auwae, a me ka lebelebe luoa, » nolaila ua £ la a*u koua w«b« ; aka, ma kona | m«o belebelena a pau, o« boike m*i »a \ ka : ; Ukoino, h» m«koo», a mo »e aloh» ole ; a i j he oiea m&Uhioi i kooa puuwai ke *K>h», » i i kona mau aiak» hui, io« kulu w*i momi ; o ke aloha ! I He *«pa ili kooa e aaha aoa, oa hele | j o*e » oki l<>a i ka lepo, a o» lu-a hoi oo | Ike kahlao. Be papaU muouoo kooa me ; I ka bulo fflo* muiua* iho i bele a opili t ke : ] «00, & i ole t ka hooke«a e o* paka oa no-! i ooi ooa po iO'J la. CJ« ohi ia koo» m»o | mmWto e ka ih, » hooiau ia me k« w«t buo- | I lao uhuli. »he ili do boi oa kam**. H« | kooa opo ke*«h« «po ili palahaUha, I boo-1 paaia eoe k« lo>hi ea* kek*h< «oao, i » he pahi pokule n«i m« kekahi aoao, a m»i kona kuiana e aoho oev. ke ike i» »ke ] la le leukeu *oa mai o ke kemu o oa mau ; pahi U. piu. ) i