Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIV, Number 34, 21 ʻAukake 1875 — Page 4
This text was transcribed by: | Diane Poche |
This work is dedicated to: | Langues Tirees Translation |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
HE HIMENI
TEACHERS SONG.
Song of to day p 90.
1.
Palau ka mea mahiai,
Hoowali a maikai,
Hoowaha no ke kanu ae,
Hookahe i ka wai.
Pela ke kumu e hana'i,
A mahi me ka uhane e.
Ho, ho!---ho, ho!
[:He mahi oi nei:]
2.
Ka mea lalo, a kanu no
Ma kona mala ai,
Kii i ka hua a lulu,
Lulu ma o, maanei.
Pela ke kumu, lawe no
Ka hua o ka naauao,
Ho, ho!---ho, ho!
[:A lulu no a mau:]
3
Ka mea ohi, lawe ae
I kona pahi e,
A oki, ohi, a pua'e
Pua a nui ae,
Pela ke kumu, ohi ae
Na hua na ka Uhane nae.
Ho, ho!---ho, ho!
[:Na hua maluna'e:]
4.
Ao no ke kumu, ao a mau,
Ao no a po ka la,
Ao ma ka heluhelu no,
A ma ka P--a--pa.
Ao ma na kula aupuni nei,
A ma na Kula Sabati.
Ho, ho!---ho, ho!
[:Ao no i ola mau:]
Hawaii.
HAAWINA KULA SABATI.
HELU 10. SABATI, SEPAT. 5.
KUMUHANA---Iuse ka malamalama o ke ao nei.
PAUKU BAIBALA---IOANE 9: 1-11.
A I kona hele ana ike no ia i kekahi kanaka i makapo mai ka hanau ana mai.
2. Ninau aku la kana poe haumana iaia, i aku la E Rabi, owai ka i hewa, oia nei anei, a o kona mau makua anei, i hanau makapo mai ai ia?
3 I mai la o Iesu, Aole i hewa oia nei, aole hoi o kona mau makua : aka, o ka mea ia e ikeia'i na hana a ke Akua iaia.
4 He pono no'u e hana i na hana a ka mea nana au i hoouna mai, oiai ka la; e hiki mai auanei ka po, aohe kanaka e hiki ke hana ilaila.
5 Ia'u e noho ai i ke ao nei, owau no ka malamalama o keia ao.
6 A pau ae la kana mau olelo ana ia mau mea, kuha iho la ia ma ka lepo, a hokahokai iho la i ke kuha me ka lepo, a hopala ae la i ka lepo ma na maka o ua makapo la;
7 A i mai la iaia, E hele oe e holoi ma ka wai auau o Siloama, ma ka hoohalike ana, O ka hoounaia : nolaila, hele aku la ia a holoi iho la a hoi mai la o ike ana.
8 No ia mea, ninau ae la na hoalauna, a me ka poe i ike iaia mamua he makapo Aole anei oia nei ka mea i noho e nonoi ana?
9 I mai la kekahi poe, Oia no ia; a o kekahi poe, Ua like oia me ia; aka, i mai la oia, Owau no ia.
10 Nolaila, ninau aku la lakou iaia, Pehea la i hookaakaaia'i kou mau maka?
11 Olelo mai la ia, i mai la, He kanaka i kapaia o Iesu, nana i hokahokai ka lepo a hopala i kuu maka, a i mai la ia'u, E hele i ka wai auau o Siloama, a holoi. Hele akulau au a holoi, a loaa ia'u ka ike.
Pauku Gula. "E hookaakaa mai oe i ko'u mau maka, alaila e ike aku au i na mea kupanaha noloko mai o kou mau kanawai." Halelu 119:18.
Mele Him. 131 8 palua.---Leo---Babulona.
1 He poe auwana a lalau
Kakou na kanaka a pau;
Ua makapo a pouli no,
E hele ana i ka po,
Mahea la kakou e nana'i
I loaa mai ke Alakai?
E haka pono ia Iesu,
Ka Hoku nani o ke ao.
Pule no na wahi pouli, i hiki aku ka malamalama ilaila, &c.
NA NINAU A NA KUMU.
P 1-3 I ko Iesu hele ana mai hea mai? a no ke aha hoi? mok 8:59 Heaha kana i ike ai ma ke alanui? Mai hea mai ka makapo ana? He kanaka opiopio anei? he kanaka oo paha? p 23.---Heaha ka ninae a na haumana? He ninau aha ia? He ninau lalau, a kuhihewa. Heahe ke kuhihewa?---Pehea ko Iesu pane ana? manao anei e hoole loa, aole i hewa na makua. aole hoi i hewa na keiki? Aole paha Ua hewa no na kanaka a pau, na makua, na keiki. Aka, aole ao ka hewa o keia mau makua, i hanau makepo ai ka laua keiki. A no ke aha i hanau makapo ai keia kanaka? Na hana aha a ke Akua ke ikeia maluna ona? 1 Kona hana mana, he mana ko ke Akua e hoohanao i ke keiki km ua maka ike, a maka ike ole. 2 Ko ke Akua aloha hoolilo ana i keia makapo i haumana na Iesu, i mea e hoonani ia'i Iesu, i mea e huli ai, e paulele ai, e hahai ai na kanaka ia Iesu.
P 4 Heaha ko Iesu pono? nawai oia i hoouna mai? Heaha ia mau hana? i ka wa hea e hana ai? Oiai ka la, la aha keia? ka wa pokole e koe ana no Iesu, no kona noho kino ana ma ke ao nei. Pili hoi iaia kakou. Pono ke hana i ka wa e ola'na ke kino. O hiki mai auanei ka po, po aha keia? ka wa e make ai ke kino; a make ke kino o Iesu, a o kakou hoi, aole hiki ke hanau hou me ke ola kino.
P 5 Heaha ka Iesu olelo nona iho, mahea na pauku like? mok. 1:5,9. 3:19. 8:12, 12:35, 46. Iesu ka malamalama o ke ao nei i ka wa hea? A pau ko Iesu noho kino ana ma ke ao, pau anei kona noho malamalama ana no ke ao nei? &c. Pehea ka la ke napoo, aole anei e puka hou mai ana?
P 6, 7 Ehia hana a Iesu i hana ai i kaakaa na maka o keia makapo? 1 Kuha ma ka lepo. 2 hokahokai i ke kuha me ka lepo 3 hapala i ka lepo ma na maka. 4 olelo e hele e holoi ma ka wai auau o Siloama. Heaha ka hana a ka makapo? 1 ka noho malie, 2 ka ae i ka Iesu mau hana, aole oni ae, a pale ae, 3 ka hooko ana i ka Iesu olelo e hele, a holoi. Heaha ka hope o keia mau hana? Nohea kona ike? nohea ka mana i ike ai? He mana anei ke kuha, ka lepo, ka wai o Siloama? lua he mana, nohea ka mana? mai hea mai ka mana? Siloama, heaha ke ano? aia mahea ia wai? Aia ma ka hikina o Ziona, o ke kumu nae, aia no ia malalo ae o ka luakini; kona wai, he hapa ono, ane like me ko kakou wai kai, he heahea ka wai. Ua kapaia Hoouna, no ka mea, ua hoouna mai oia i kona wai mailalo mai o ka luakini.
P 8-11 heaha ka ninau o ka poe i ike i keia makapo mamua, a mahope ua ike? Ninau kekahi i kekahi, a olelo, o ua makapo la paha oia nei, a i ole he mea ano like no. Ma ke aha i maopopo ai oia ponoi no ia? Nana no i hai. A ninau lakou iaia pehea? A pehea kona pane ana? p11. Ua pau anei ko lakou kanalua?
Mele---Mele hou 8-7 Leo Bently.
1 Ma ka wai o Siloama,
Auau no ka makapo
Ma ko Iesu hoouna ana,
Hoi me ka ike no.
2 Ma na aina pouli wale
Nui no na makapo;
Ko lakou la Siloama
Ka olelo a Iesu.
3 Hoouna, e hoouna koke
Ia olelo ia lakou,
I lohea, a i ike,
A pau ae ka makapo.
NA NINAU A KE KAHU.
Na makua. He mau keiki ka oukou, he mai, he lolo, he kuli, he makapo, he kuapuu, he naenae, heaha ke kumu, pehea e pau ai? heaha ka pilikia nui? Pehea e pau ai ka hewa, ke kolohe, ka hookuli, ka makapo o ka naau? Mahea ka wai o Siloama e pau ai?
Na keiki. Pilikia anei oukou? makapo, lolo, kuli mai ma ke kino, ma ka uhane? Heaha ka pono? E nonoi aku ia wai? Mahea e holoi ai? Ahea hoi? A paipai ia oukou, e mihi, e hele io Iesu la, e hahai mamuli ona, heaha ka pono? E hookuli e hoolohe koke aenei? Owai ka malamalama o ke ao nei? Heaha ko oukou pono i ka wa e ola ana? A make me ka mihi ole, hiki anei ke mihi mahope?
Ke Kula a pau. Na manao pili. 1 Hana mau oiai e kau ana ka la. 2 Hoopili mau ia Iesu ka malamalama o ke ao nei. 3 Hoouna aku i ka malamalama i na aina pouli.
Mele. Him. 137. 7-Leo Rock of ages Hoku loa ano e, Lama no na aina a pau, Lilelile a maikai Hokuloa, Hoku mau, Kau iluna ma ke ao E kokua ia makou.
Pule i ala a hoolohe ko na aina e i ka leo o Iesu.
HAAWINA KULA SABATI, Set. 12 Ioane 10:1-11. PAUKU GULA, Isaia 40:11.
HAWAII.
HE AHULAU NUI MA AINAHAU.
Ua hiki ae ma Ladana kekahi mea hou hoomokumokuahua naau i ka la 12 o Iune, e olelo ana penei: Kokoke paha e aono hebedoma i hala aenei, ua haule iho na lehu ahi a me na momokuahi pio ma ka aoao akau loa o Norewai, e uhi paa ana maluna o ka aina he mau kapuai ka hohonu Ua hoomaopopoia ma ka hu'i ana, o keia mau huna lehu i haule mai, ua lele mai ia mai ka aoao komohaoa mai me he mau ao la e ponaha ana maluna o ka eo, he mau lehu ahi pele no ia. Ia wa, na hapaiia kekahi manao malia paha, ua aleale ae la ka lua pele o Mauna Hecla ma Ainahau. Ua hoounaia he mokuahi mai Kopenahegena aku, a ua hoi mai nei ua mokuahi la mai Rejkjavik me ka nu hou weliweli lua ole. Me he mea la, ua hoomaka ke kahe ana o ka pele ma ke ahiahi o ka la Karisimaka, a ua hoomau mai pela me kekahi wahi mea hoohikilele ole. He ehiku hebedoma mamua iho o ke Karisimaka, ua hopohopo na kanaka, no ka haluiu me he hekili la a kokoke e puni ka elua hapakolu o ka mokupuni. I na la mua o Ianuari, hoomaka na hoonaueue olai ma na wahi a pau, a o ke mea hope loa, o ka hamama wale ana mai o ka lua pele i pio kahiko ma kahi e kokoke ana i Vatrayskud, a no na pule eha, ua hoomau ka hooleleia ana o na lapalapa a me na huna ahi. Ua lukuia na kauhale a me na pupupu a me na mahinaai e ku koke ana mawaena o na mile he iwakalua, a ua oi aku mamua o ke tausani kanaka i holo e imi pakele i ko lakou mau ola iho.
Mahope o keia mau pule eha, pio iho la keia lua pele, aka, ia wa no nae, puka mai la kekahi lua pele kahiko, he haneri mile paha ka mamao, e kokoke ana i Myvatu. Ua hoomauia keia a ana o ka lua pele no kekahi mau hebedoma, a ua lilo ke kauhale o Myvatu i mea hehi na na maiuu o keia mea, o ka aina holookoa e kokoke mai ana, ua hooneoneoia. Ua oi aku mamua o ewalu haneri kanaka i hooneleia i na home ole. I na le mua Maraki, ua hoomaka ka puehu wale ana mai o ka lepo o waenakonu o ka aina, puka hou ae he mau puu nona ke kiekie he mau haneri kapuai maluna ae o ka ili honua, a he tausani kapuai a oi aku ke anawaena o lalo o ka puu, a e halulu ana malalo ae o ka honua. Hamama wale ae la o luna o na puu, a luai mai la i na luai pele enaena maluna iho o ka aina, me ka uhi iho i ka aina he 200 mile ka loihi. Ua oleloia mai, he umi tausani na kanaka i pau loa ko lakou mau lakou pilikino iho, i ka lilo, a o ke koena, ka poe e noho ana ma na kapakai, he 40,000 paha ko lakou nui, na ilihune e no lakou no ke kokua ana aku i ka heluna nui o ka poe i hoopoinoia ma ka lako pilikino. Ke hoike pu ia mai nei, he mau haneri o ka lahui kai make. O ka lua kaulana keia o Geysers, ua pio wale iho mai ka wa mai o keia a pele nui ana, a ua pii ae ka uwahi eleele o keia mau lua pele, me he mau kia ao la iluna o ka ea, i ikeia aku e kakau mai ana mai na mile mamao aku he mau haneri. Ua oleloia, aole he a pele nui a ahulau nui i ikeia ma na wahi e ae o ke ao nei, e like me keia, ka nui o ka aina i uhiia, ka hamama wale ana mai o kekahi mau lua pele a me ka loihi o ka manawa o ka a ana. Ua hoopuka aenei ke aupuni o Denemaka, he hoopii imua o ka lehlehu e pahola aku i na kokua no ka poe i hoopoinia.
HE MAU KANAKA KUHIHEWA.
Elua mau kanaka e holo ana maluna o ko laua waa i ka po, mai Kona a i Kapalilua nei, a ia laua mawaho ae o ka Lae o Namakaiki, halawai mua laua me ke kohola, a puiwa laua no ka makau, a holo pili loa i kumu pali, me ko laua ike aku no i ka hahai mai o ke kohola, a liuliu nalowale. Holo mai la laua a he mile okoa paha ke kaawale, alaila hiki i kahi i kapaia o Kaalae, aia malaila he moku pohaku iloko o ke kai, ua kokoke loa nae ma ka ihu o ko laua waa. "Eia hou no ua kohola nei," wahi a ke kanaka mamua o ka waa, a ua ike pu aku la no laua i ka mimiki ana iho o ke kai, ahu wale ka lae o ka pohaku, eia aku ka lea o ka lana mau olelo: I aku ke kanaka mahope i ke kanaka mamua i kokoke i ka lae pohaku; e uhau oe i kau hoe i ke poo o ke kohola i make, hahau kela i kana hoe, elua hahau ana, a hai ae la kana hoe; i aku la ia i ke kanaka mahope, hai ka'u hoe, a pau pu ae la i ka hai, a nele iho la i ka hoe ole, a hoka wale iho la no. Hapapa iho la na lima i na apana hoe, pa ana ka lima i ka pohaku, pane aku la kekahi; Auwe! he moku pohaku ka keia a kaua e hakaka nei! pau e na hoe i ka haihai. Ua kapaia ka ino o ia wahi moku pohaku o "Kakakohola". Me ke aloha no. J D B KUAKAHELA.
Honomalino, Kona H.H. July 29, '75
[Mai nahaha paha ia moku pohaku ina e lele laua iluna olaila e noke ai i ke nahu, a mai make pu me ke kohola, ke luu lana e iniki aku. Aole o makou hoihoi iki i ka hana naaupo a keia mau kanaka hele i ka moana e lalau ai, e imi make ai no laua.]
KE KUMUKANAWAI HOU O SEPANIA.
Ua hookaawale ke Kumukanawai hou o Sepania penei: O ka Ahaolelo Senate i 300 ka nui o na Luna Sente. O na Lunamakaainana o ka Hale o lalo, e kohoia i hookahi Lunamakaainana no kela a me keia 5,000 kanaka, a no ka manawa he elima makahiki. Na ka Moi ka mana e hoopau i ka Ahaolelo o lalo a me ke koho ana i na hoa kohoia o ka Aha Senate ma ke ano pakahi a huina nui paha, aka, ua hiki nae iaia ke kahea e halawai ka Ahaolelo iloko o ka ekolu malama mahope iho o ke kohoia ana o na luna. Na ka Moi ka mana koho i ka Peresidena a me ka Hope Peresidena o ke Senate, a he mana kona e hoole i na bila. O kela a me keia kanaka e hopuia, e laweia imua o ka aha hookolokolo kiekie loa e hookolokoloia ai, a i ole ia, e hookuu iaia iloko o kanahiku kumamalua hora. He mana no ko na Ahaolelo a o ke aupuni paha e kau kanawai e kapae ae i na pono kumukanawai i hoopaaia, aka o ke kipaku ana i na kanaka Paniolo mai ka aina aku, ua papa loa ia.
NU HOU! NU HOU!
HE NU HOU HOU LOA!
---MA KA---
HALEKUAI O
AKE MA!
MA KE ALANUI PAPU.
AKAHI NO A LOAA
HOPE NUI LOA MAI
NEI IA MAKOU NA
LOLE NANI HOU LOA
O NA ANO A PAU.
---NOLAILA---
E KUAI MAKEPONO LOA'KU
Ana makou i na waiwai a pau
Me ke KUMUKU AI HAAHAA
---I NA LOLE---
Kilika Pua Nani HinuHinu!
HOU LOA O NA ANO WAI LIKE OLE I IKE OLEIA MAMUA E HAWAII NEI.
Na lole LILINA halua ano hou,
MAKALENA lilina pua,
KALAKOA panio ano hou,
ALAPIA nani,
HULUHIPA o na ano like ole,
KIHEI KILIKA pua nani,
KIHEI HULUHULU hou,
MUUMUU lihilihi keokeo,
PALEKOKI pukapuka anuunuu,
LIHILIHI HOU ano like ole,
MAMALU KILIKA!
Na PUA a me na hulu pale,
PAPALE o na ano Paikini hou,
LEI PUA NANI a me na Uhi
Kilika o ka Poe Mare,
UHI KANIKAU
Ano Hou
A me na Wehi e ae no o na
Lede e Kohu ai ka hookikaha ana o ke
Kaona Lai.
A PELA NO HOI
Na Lole Nani
O na Kane,
A LOLE MA KA APA,
O NA ANO A PAU LOA.
---A ME---
Na Mea Kohu e ae no hoi e
HAKAL-I AI
NA KEONIMANA,
E hao auanei a Linohau!
NOLAILA, ke konoia aku nei oukou a pau, e hele mua mai ma ko makou Halekoai ma MONIKAHAAE, a e wae, a Ikemaka i ka nani a me ka MAKEPONO no oukou iho, mamua o ko oukou kipa ana ae i na Halekuai e ae; a na na Keiki no o o ia Halekuai e paki mai i na MAKANA a me na LAKO MANAWALEA, me he Manuahi la, e like me ka hiki, a me ka nui o ke kuai ana.
Mai Lohi a Hookaulua!
ME KA MAHALO.
A. S. CLEGHORN & Co.,
Kihi o Alanui Papu me Hotele.
Honolulu, Aug. 5, 1875. 714 3m.
KO KALEPONI
LAAU KUNU OLA!
A ME KA MAI HANO.
I KA LEHULEHU!
He nui na Palapala mai na Haole e ae e hooiaio mai ana i ke Ola io maoli o keia Laau Kunu a Hano.
O KEIA KA LAAU OLA A MR. F.L. SUCH NO NA MAI MA KE
Ake-Mama, ka Ha o ka Leo,
Ke Anu, ke Kunu, Kunu Kalea,
Na Eha a pau ma ka Puu.
E OLA NO HOI NA MAI HANO IKAIKA, KA UMI I KA HAUPO
A o ka poe Mai Ai-ake e loaa no ka oluolu nui ia lakou, ke ai i keia Laau.
NO LOKO MAI O NA LAU NAHELE KEIA LAAU, AOHE MEA INO O LOKO NA KA POE E LAWE ANA E IKE I KA OIAIO.
Na Rula o ka inu ana:
No Kanaka Makua – 2 puna nui, i ekolu inu ana i ka la.
No Kamalii – 1 puna nui, i ekolu inu ana i ka la.
No Kamalii Aiwaiu – 1 puna ti, i ekolu inu ana i ka la.
A ine e mau ana no ke koii o ke Kunu, inu iki no mawaena o na inu ana ekolu.
No ka Hano – E inu i ka wa e hiki ai ka ho, a mahope iho.
No ke Anu – Aia no i ka wa e inu ai, o ka po a me ke ao.
No ka Puu Eha – E hoonui a e inu pinepine a hiki i ka emi ana o ka eha.
No ka Eheehe – E inu liilii me ka hana mau nae.
No ke Kunu Kalea – E inu no e like me ka ikaika o ke Kunu.
No ke Kaniai Eha – He pono inu no, a aole e omo o ka pau no ia o ka eha, a poha maikai ka leo.
E loaa no keia laau lapaau ma ka Hale Kuai o
DILLINGHAM & CO.,
644 3m Alanui Alii.
Lole Makepono ke Kuike!
E LOAA NO IA MA KAHI O
KAKELA ME KUKE,
---E LAA NA---
AHINAHINA,
KALAKOA,
KEOKEO,
LEPONALO,
Pena, Aila, Aniani,
Na Mea Piula,
Kopa, Aila Honna,
Aila Hoomaloo,
Kui Kakia, Pakeke,
Tabu, Kaula, Noho lio,
Hulu-palaki, na Pulumi.
A he Agena no hoi no na Mokupuni o Ha-
waii nei no na
LAINAKINI-NAO,
LAINAKINI-MAOLI,
PALULU KALAKOA,
ALAPAI, KELEPA, KILISA,
Na Lole kupono i ka wawae,
Palulu Huluhulu,
Na Lole Huluhulu,
Na Lole no ka hoohehelo ana
Lipine, lihilihi, a me ia mea'ku
---A HE---
MAU MEA AI KAHI
Ka Palaoa, Kopaa,
Reiki, Pia, Hoohu,
Paakai, Huaala,
Pia Kulina, &c
---A HE---
LAAU LAPAAU KAULANA LOA
A Dr. JAYNES.
Laau Kunu,
Laau Hoomaemae Koko,
Laau hoopau naio,
Penikila, Hunale,
A me na Laau Hamo, a pela'ku.
707 ly 759
EIA KA MANU HOU
HE BUKE MELE HOU NONA KA INO
"Robina Gula,"
ua 110 ka nui o na mele haipule a hoonanea o keia Buke Hou.
He 15 keneta no ke kope, a i ole la, he $10 no ka 100 kope E kuuai ia e H.M. WINI.
NO KE KUAI
BERENA PAILATA
makepono.
BERENA PULUKAI
ai a ka Moa.
PAAKAI o KAKAAKO,
ma ke eke a tona paha.
WAHIE o ke ano maikai, oki a liilii ke
makemake.
NA POHAKU, Pou.
KIMO PELEKANE
Jas L Dowsett
Kihi o Alanui Moiwahine a me Papu. 7093m 721
KA B. H. LAIANA
LAAU LAPAAU AWILI OLA.
A o na mai ino, e laa ka
Rumatica,
Ka Hano,
Ka hui o ke kino,
Ke pohapoha o ka ili,
Nawaliwali o ke kino,
Na mai wahine,
Na mai o ka puu, ke ake a me ka puuwai!
E nana i ke kuhikuhi.
E loaa no ma ka Hale Kuai o
Dilinahama ma,
Agena.
Honolulu, Oct 6, 1874. 7093m 721
KA NUPEPA KUOKOA
E HOOPUKA MAU IA MA HONOLULU,
I KELA POAONO KEIA POAONO
$2.00 no na mahina Umikumamalua
$1.00 " " " Eono.
ME KA HOOKAA MUA MAI.
NA OLELO HOOLAHA--aole e oi mamua o 10 laina no ka hoopuka hookahi ana, $1.00; alua puka ana he $1 50 hookahi malama, $2.00. E UKU MUA ia mai ke dala o na Olelo Hoolaha e hoounaia mai ana e pai.
O NA UKU A PAU E HOOKAA MUA MAI NO--aole e kau la ka inoa o kekahi haole a kanaka maoli paha. ma ka inoa o ka poe lawe pepa ke ole e hooka e mai mamua. E pono e hiipoiia keia mau rula. no ka mea, he emi no ka auhau no keia nupepa.
AIA KE KEENA O "KE KUOKOA" MA KA HALE LETA HOU.
H.M. WINI,
Luna Hoopuka.