Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIV, Number 31, 31 July 1875 — NA KA PAPA OLA! [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

NA KA PAPA OLA!

Malaio iho nei. e ike ia no he pal&pala hoike na ka Papa Ola, ma o kekahi o ; kooa maa hoa, imoa o ka Mea H&noi hauo T\*. L. Moehoooa, ka Pereskkria o i ia Papa. O kieia palap&la hoike, e pili ! ana no ia i kekahi mau hana a ka Papa ; Ola, i hapai ia mamuli o n& 1000 i loaa ; mal 110 kekahi ano mai puupuii ahnlau [ ina Waiiioae; a mamuli o ka lokomaikai | o ka PeresideQa o za Papa, ke waiho aku \ aei makou imua o na makamaka: ! I KA HANOHANO W. L. | Peresidena o ka Papa Ohi. ) Aloh-i:—Mamuli o.ka lono i hiki mai i | ko ka Papa Oia Keena Hana i ke awakea ; o ka Poaono, Inlai 24. 1>75. e hoike ana ' he mai (ahnlan) ma Waianae, ua hoouaa | iho !a ka Papa Ola i ka mea nona ka inoa | malalo iho, he Lala ponoi no ka Papa Ola a s me Kauka F.B. Hutchinson, e hele e n&na, ! a e haawi pu akn i na lapaau ana. īa maua e niakaukau ana no ka hele akn, hiki mai Ia kekahi elele mai Ewa mai, e hai ana, aia ina Ewa kekahi poe i loohia i keia mai hookahi i iohe ia mai Waianae mai, a ua manao ka mea i hele mai e hoike i ka lono | i ka Papa, he mai lele ia. I ka hora 2 P. | M., haalele iho la maua i ke kaona, a holo j aku la no Ewa a me Waianae me kealakai pu ia e D. Keoahu, ka elele mai Ewa mai. ! Hora 3i, hoohiki aku la makou ma kona | hale uo i Waikele, Ewa, kahi a Kahookohu | (k), he elemakule nona paha na makahiki he 00. Ua loohia oia i ka mai anu a wela t no na la 8, a ua pii ka pehu (aole no uui ; loa) ma kona poo. Ua nana ke kauka. a | ua oieio he mai fiva i loaa mai no ka honi mau ana i kekahi ea ino; aia pu no hoi maloko oia hale kekahi kaikamahine nona na | makahiki hc 12 paha o Tapita ka inoa, he j ■> na la i kaa ai i kela mai. Ua waiho ia hookahi oinole laau nui no laua me ka hai pu ia aku o na kuhikuhi o ka inu ana. Mai Waikeie aku, holo makou no Hono- | uiiuli, kahi o ekoiu mea mai i loaa aku ai. O ka mea mua i halawai me makou, o Kekapaia (k), ua ioohia oia no kekahi mau ia, I a ua ola oia, wahi a kona manao iho, e noho ana maiuna o ka mauu, a e hilinai ana i i ka pohaku. Nana iho la ke kauka, a haawi iaia i ka laau i hookahi iuu ana. Mai laila aku, hoio aku makou no kekahi hale j e pili koke mai ana, kahi i loaa aku ai, he ! elemakule a he wahine nona na inoa o Kiui (k) a me Kaina (w). Ua loohia laua i keia mai, a ua ea mai he puupuu poh'/ maiuna o iaua. Maiuna o ka papalina o Kini (k) kekahi puu kiokio, a ua kaha iho ke kauka a puka mai la ka palahehe. Ua waiho ia malaila kekahi omole laau no ia mau mai. E oluolu ana no keia poe mai a pau ke malama pono lakou ia lakou iho, a ke hoolohe hoi i na kuhikuhi ana. I ka hora 5 P. M., haaleie iho ia makou ia Honouliuii, a hoio aku la no Waianae me ke kamaaiua mua a makou i hele pu aku ai mai Honolulu aku. Hora Ok o ka po, hiki akn la makou ma ka liale noho o Kev. P. W. Kaawa, kahu ekalesia o Waianae, mahopo o ka haia ana o na mile paha he kauaha a me ka noho aua īualuna o ke kua o ka lio no na hora 7|. L"a apo aloha mai ke kamaaina, a moe iho la maiaila me ka iaweiawe oie i na hana ia wa, oiai, ua ano kaea na kino, a laau na lala o kekinono ka ioihi o ka liele ana. Sabati, lulai 25, hora 8A A. M., mahopo o ka pau ana o ka paina kakahiaka, hoomaka iho la ko maua komo ana iloko o na hale e waiho ana na mai. O ka hale mua a maua i komo ai, o ka hale o Kalino, maloko olaiia i loaa ai kekahi kanaka ui nona na makahiki lie 21, ua huli ke alo ilalo o ka moena, a e kahe ana ka palahehe mailoko mai o kekahi puka i hoea ae ma kona kua. O kahi mooielo pokoie nona, ua kaa oia i ka pali mamua aku nei, a mai ka eha i ioaa mua mai'i iaia i puka mai ai keia eha e hoonawaliwali ana i kona kino ui; o kona inoa o Kana, he keiki ua noho i ke Kula Kiekie o Lahainaluna a puka pono, aka, i kona hele ana i ka pali e aiualu kao, kaa aku la ia a pakele mahunehuno ke ola. He ku i ke aioha maoii kona ano ke nana aku; ua ao ke kauka iaia e heie i ka Halemai Moiwahme e lapaau ia'i, a maiia o loaa iaia ke ola. No ka hiki ole ke eu ae, nolailn, ua ae aku ke kauka iaia e hoouua aku i ona omole laau nona mai Honoiuln aku, ke huli hoi mai. Nana pu ia uo hoi o Puupuu, he mai o ke ano i ikeia ma Ewa, a hooiana ia aku ka mauao e waihoia Tcu ona omoie laau; mailaila aku kipa makou i ka hale o Keaona (k), he elemakule nona paha ua makahiki he 00, a he 2 malama o koua waiho ana i ka mai waiki. Ua pookoi keia kanaka no ka anaaua, aka, aoie nae e hiki i kona akua uni/upili ke kokua iaia. Ua ha&lele mai koua mau hoa'ioha a me na makamaka iaia, a hookahi waie no mea nana e malama aua i kona ola, o ke kahu P. W. Kaawa. Ua koi ikaika ke kauka iaia e hoi i ka Ha* lemai, aka, aole ona ae mai. Ua haawi akn nae ke kank» i ta laaa me ke ao aku iaia. Ua nana pu ia no hoi kekahi wahi kaika* mahine nona na makahiki 6, o Kawaipio ka iaoa, ua ekola ia o ke k&a ana i ka mai fiva, a ua ae ia aku e haawi i ka laau, he iuahine kekahi o Papoka ka inoa, na mai a e haawi ia aku aua ka iaau. Mai anei aku, holo makou no Kamaiie kai, a kipa ma ka hale o Keinpaina, he hme ni na ioaa i na mai fiva pehu nei o ke poo. E ku oloheiohe ana kona poo, oiai ua

| helelei koaa laaoho, & xuk ako ia. Ua raa- | | ke īho kana ka&e o Kukaho« (k"i koua inoa | : i oa m&ī uei, » malalo o n& lapa«u ana o I kek&Li lrahui>ai Hawai* no&a ka iooa k» | f Luea Anel* nui o ko k» i&ni poe Anel». | : Maioko o bsle hookahi ua n&&a ia o Hi- < | na he Trahine ua mse aw, & rt* ike ia | ; kona raai. ua waiho pono ole na mea pa4- • i o keoa opa r aka, ua hoolana ia aku | ī ko laua m&nao e looa ka hiaa. i | ilas Kam&ile-kai ako. holo makoa i Ka- I • aailewuka, a komo ma k& hale o F. \Y. Ka- j | awaioa, malaila i akoakoa ai kekahi poe j mai lehn!eho f oia keia poej Lahapa (w) na uSiiraliwali oia. He keiki kan* ua haoan j kokoke e 1 makahiki. a ua hapai hoa 110, | aka, kāu oia o ka lio a hoi i kona \ hale. Ua ao ke kanka iaia ame ka poe e \ akoakoa ana, o ko oukou he\ra nui keia ko | na wahiue Hawaii. o ke kau i ka lio i ka } wa hapai, aolie kuleaea iki 6 kekahi wahi- | ne hap&i e hololio. Olioli loa ia ina i kau I I ia i kanawai e hoopai ai i na wahine hapai » keiki e hololio. Ina e kau kekahi wahine j hapoi iluna o ka lio, a onioni, alaila, e auo ' j e auanei na mea waiho keiki o ka opu. a o ; I ka hope ka heewale a me ka nele i na keiki; I ole. Ua aoia oia f aole e hololio hon, a e I j hooknu kona kino i na hana luhi, e noho hoomaha me ka hana ole i ka hapa nui o ! ka manawa ; ua nanaia o Kaainui, he wai hine nona na makahiki he 40 paha, he mai kona ma ke kuekue. Ua haawi ia iaia ke ao j ana e ola ai, alaila, o Mapu iho he keiki 14 makahiki. aia kona mai he eha ma ka pepeiao. Xo ka laau ole ake kauka ia wa, ua kauohaia e hoouna ia aku ana ka iaau mai Honolnlu aku, alaila ; ia Kekilo iho, he a-i oolea ka mai—ua haiia aku he laau kanaka ka mea e hana ai, me ke kuhikuhi pu ia aku. I ko'u iohe aua, aia malaila he wahiue j ua loaa i ka mai kaokao, ua hoouna koko i aku au e kiiia oia a e laweia mai o naua. j Ua hele mai oia, aka, aole nae i aa e nana I ia eke kauka. Makan ia a hilahila, a e ! hoolaha ana paha ia malaila ia kumu ino, | | ke ole kakou e hoouna koke aku e laweia | mai e lapaau a ola. Ua kipa pu 110 hoi i maua ma kalii o John Dominis Holt i Makaha, no ka mea, ua hoeha ka holoholona iaia, a e waiho ana me ka nawaliwali. Ua haawi ke kauka i na ao aua e malama iaia me ka manao e hoouna aku i ka laau mai Honolulu aku. Haalele ia laila a hiki hou ma ka hale o ke Kahu Kaawa raa ka hora 12.40 P. M. Haalele hou ia laila ika hora 1.30, a hiki ma Honolulu i ka hoi-a 6.30 P. M. o keia Sabati. Owau iho no kou hoa oiaio, Jos. U. Kawainui. Ma keia, e ike ai na makamuka i ka mikiala o ka Papa Ola ma ka lakou mau hana, a he hoike oiaio hoi na ka lehulehu e liiiinai ai no ka maluhia o ke ola | malalo o ka malama pono ana a ia Papa ! e palo aku i na mai ahulau o kela a me | keia ano. oka hana i hoike ia ma keia palapala, he hooia ana mai ia no ke ala o na manao o na hoa o ia Papa, a me ka | hoomaoj>oix) i ke ano o na hana i kau ia i maluna o ka lakou mau hooponopono! ana. He mahalo ka haawina i loaa ika Papa Ola ma ka hoolawa ana'ku i na kokua kupono i na makamaka o ia wahi, a o ka malama pono me ka hoolohe ka ! ha;iwina i kau aku maluna o ka poe i loohia ia me ka mai.—Luhui Hawaii. Ua hoolilo ka Papa Ola no keia huakai, no ka laau lapaau, ke Kauka i hoolimalimaia a me na lilo e ae, he kanahikukumamaono dala, mamuli o ko ka Paj>a manao nui i ke ola o ia poe i loohia i kela mai maluna. L. H.