Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIV, Number 22, 29 Mei 1875 — Page 2
This text was transcribed by: | Halena Kapuni-reynolds |
This work is dedicated to: | Keonaona |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
MA KE KAUOHA.
NA NINANINAU IA ANA O KAUKA
MOHABIA.
Ke makemake nei kekahi poe kanaka maoli ma Honolulu nei, e ae ia aku o Mohabeer, (Kauka Inia,) e lawelawe i ka Oihana Lapaau, a ua kau nui loa ia ko lakou
manao e hooliloia oia i Kauka no ka poe Lepera; eia iho ke kanawai e pili ana, oia hoi ka Pauku 279 o ke Kanawai Kivila:
Pauku 279 Aole no i kupono i ke Kanawai, ke hapai kekahi haole, ina paha ua
lilo ia i Kupa Hawaii, a ua lilo ole paha,
i ka Oihana Lapaau iloko o keia Aupuni,
no ka imi loaa, ke hoike ole ia oia mamua imua o na Luna o ka Papa Ola, a imua paha o na mea a ia mau Luna i koho ai no ia hana, i mea e maopopo ai kona makaukau no ia oihana a me kona ano maikai, a loaa
ka Palapala Hoapono a ia mau Luna, a me
ka palapala Ae o ke Kuhina Kalaiaina.
E hoopaiia ka mea malama ole i keia pauku, hookahi haneri dala, no kela hewa keia
hewa ana i hana ai, ke ku ka hewa iaia
ma ka hookolokolo ana."
Ua noi aku o Mohabeer imua o ka Papa
Ola i palapala ae lapaau nona, a ua ninaninauia e na Hoa Kauka elua o ka Papa oia o Dr. Trousseau, (Kauka Farani,) a
me Kauka Makibini, e like me ka pauku
kanawai maluna iho, ma ka la 29 o Sepatemaba i hala ae nei. Eia iho ka laua olelo hoike imua o ka Papa Ola:
Sepatemaba 29, 1874
I ka Poe Hanohano o ka Papa Ola:
O maua o na mea nona na inoa malalo
i waihoia mai ai ke noi a Kauka Mohabeer
no ka ae ana aku iaia e lawelawe i ka oihana lapaau maloko o keia aupuni, ke hoike
aku nei, ua hui maua me ka mea noi
ma ke Keena Kalaiaina i ka hora 10 o keia kakahiaka a ua ninau ia aku oia i na niele ma ke ano pili i kona akamai lapaau
a eia ka mea i loaa mai:
Ninau na Dr. Trousseau. He mau Palapala Hooia anei kou? Ae.
Ninau na Dr. Makibine. He palapala Hookohu a hoapono anei kou, mai kekahi kula a hui oihana lapaau paha? Aole.
Ua hoike mai nae o Dr. Mohabeer i kekahi kope o ka nupepa "Commercial Gazette" o Nov. 5 1869, i paiia ma Port Louis, mokupuni o Mauritius, e hoike ana ua ae mai ka ahaolelo oia mokupuni e hoao oia e hoola i ka Mai Lepera.
Ninau na Dr. Trousseu. Ua ao ia anei
oe i ka oihana lapaau ma lnia? Haina.
Aole.
Ninau. Ua lawelawe anei oe i ka Opiuma, Arsenika, Iodide o Potassium, Musk, a me ke Koloroform, iloko o kau lapaau ana?
Haina. Ae, no ka poe Karistiano wale
no.
Ninau na Dr. Makibini. Heaha na ano mai e lawelawe ai oe i nei mau laau?
Haina. O ka opiuma, he hoohiamoe.
Ke koloroform i awili pu ia me ka alekohola, i 10 kulu i kakahiaka a me ke ahiahi
no ka mai kapalili o ka houpo, a me na
hui e ae o ke kino.
Ninau na Dr. Trousseau. He Kauka okioki iwi anei oe?
Haina. Aole. Aole au i ao ia i na lala
iwi o ke kino, no koʻu manao he
makehewa ia no ka oihana lapaau.
Ninau na Dr. Makibine. Ua ike anei oe
i ka mai i kapaia he Pneumonia? (Piha
na aa makani o ke akemama)
Haina. Ae.
Ninau. Heaha na kumu hoike oia mai
mai ka hoomaka ana?
Haina. He mai e hoomaka ana ma ke
ake paa, a holo aku la iloko o ke ake mama,
e hoolilo ana i ano puha malaila.
Ninau. Pehea oe e hoomaopopo ai i ka Pneumonia?
Haina. I ka mai e moe ana, ku aku la
au ma kahi kaawale, a ma ka nanaina o kona mau maka, i ka eleele, keokeo, a ulaula paha, e ike koke aku ai i ke ano o kona
mai.
Ninau. E hoopili aku anei oe i kou pepeiao i kona umauma?
Haina. Ae, e hoolohe aku oe i ka ikaika
a nawaliwali paha o ka pana ana o
kona puuwai; e haha no hoi au i kona pana lima a me ke poo.
Ninau. Heaha kau mau laau e haawi
ai no ia ano mai?
Haina. Laau o Inia.
Ninau. Ua ike anei oe ia mea he Peritonitia? (He mai pehu ma ka puao.)
Haina. Aole.
Ninau Pehea oe e ike ai i ka mai iliili iloko o ka puu mimi?
haina. Make ano ua hakuhaku ka mimi;
i kekahi wa hemo mai ka iliili; ekolu
ano o ka iliili, a o ka ha i kekahi manawa iloko o ka puupaa.
Ninau. E lawelawe no anei oe i kekahi manawa i ke Katheta, (he mea e omoia'
ka mimi,) i mea e hoomaopopo ai a e hoola ai i kekahi mai?
Haina. (Me ke ikaika,) O! Aole!
Maloko wale no ka'u laau. Helelei malie
aku la ka iliili a pau i ka mimi.
Ninau. Ua ike anei oe i kekahi mai i kapaia ka Paralysis? (Oia ka mai lolo.)
Haina. Ae. O kona ano he nawaliwali iloko o kekahi wahi o ke kino, a o ka
make, a i kahi manawa i kekahi aoao o ke
kino.
Ninau. Heaha ke kumu e loohia ai i
ka mai lolo, i kou mana?
Haina. Ua oluolu loa au no kou ninau
ana mai i keia, no ka mea, he mai ia na'u i hoomau loa i ke ao a me ka imi ana ma na aina a pau. Me ka puuwai e hookumuia'i, eleele aela ke koko, a holo aku la i ke poo,
a malaila hoolawa ia akula i ka aoao kaho
e mai ana, me ka inoino a no ka pono
ole like o na aa kino, no laila aole i kiolaia ia koko ino.
Ninau. E hookahe no anei oe i ke koko
o kau poe mai?
Haina. No ka nana wale ana no ke ano
o ke koko.
No ka manao o ko oukou Komite ua lawa iho la no i na ninau maluna, nolaila,
aole i hooloihiia aku. Ke hoike aku nei maua i ka Papa Ola, aole e kono aku i ke
Kuhina Kalaaina e haawi i Laikini Lapaau
i ka mea noi mai. Me ka mahalo.
(Inoa) Robert McKibbin Jr.
: G Trousseau.
Nolaila, malalo o ke kanawai, aole no e hiki ke haawiia ka Palapala Ae Lapaau no
Dr Mohabeer, a ua hoole ia.
O ke kanawai o ka M.H. 1868, ua pili wale no ia i ka pono o na kahuna lapaau kanaka maoli.
No ka mai Lepera, ua maopopo no i ka ike o na kauka lapaau ma kela a me keia lahuikanaka o ko ke ao nei, o ka Lepera Oiaio, aole no e hiki ke hoolala. O ka hoolimalima ana i na kauka ike ole, o ka hoopoho wale no ia i ka manawa a me ke dala kekahi, e laa me Akana, i hoounaia aku nei ma Kalawao, a me kekahi poe e ae i haanui ia lakou no ke akamai, a mahope iho ua haule wale.
A o Mohabeer hoi, ua lawe mai oia ma Hawaii nei i kekahi lepera, me kona olelo
ae, ua lapaau ia a na hoolaia e ia, aka nae,
ua ikeia ka pii mau o ka mai o kela lepera,
i kela a me keia la, a aia no ma Kalawao i keia wa.
Eia wale no ka mea hiki i ka poe akamai ma ka oihana lapaau, e wae ia a hookuawale i ka poe lepera oiaio, a koe iho ka
poe i loaa i kekahi mai e ae, e like me na
mai o ka ili, alaila, e lapaau aku i na poe lepera ma ke ano e oluolu ai ko lakou noho ana.
O ka waeia ana a hookaawale loa i na
lepera a pau, oia wale no ka mea e pono ai
a ina e hooko maoli ia keia rula, iloko o
kekahi mau makahiki, e pau ana no ia mai
i ka hoomaluia. W L Moehonua
Peresidena Papa Ola.
Mei 24, 1875
KE HOIKEIA aku nei ka lohe oiai ka wa e kaawale
ana o Mons. Theo Ballieu mai Honolulu aku, e lawelawe ana o Mons. Charles Pernet ma ke ano Komite a Kanikela No Farani, a ke kauohaia aku nei na poe a pau e nana mai
i keia a e mahalo aku i kona mana ma ia hana.
W L GREEN, Kuhina o ko na Aina e.
Honolulu, Mei 22 1875
KE HOIKEIA aku nei ka lohe i na mea a pau, ma ke noi
a F Banning Esq. ua ae ia aku o Mr. William Martens o
keia kulanakauhale e lawelawe ma ke ano Kanikela no Netherlands a me Belegiuma, i kona wa e kaawale ai. Nolaila, e mahalo aku na kanaka a pau, i kona mana ma ia hana. W L GREEN, Kuhina o ko na Aina e.
Keena o ko na Aina Mei 3 1875
I KEIA la, ua hookohuia o L Severance a me D Kamai i mau Luna Haawi Palapala Mare no ka Apana o Hilo Hawaii. W L MOEHONUA, Kuhina Kalaiaina
Keena Kalaiaina Mei 26 1875
Hoike Kula Aupuni. ---E hoike ana na Kula Aupuni
o ka apana o Kona (Honolulu,) mokupuni o Oahu, iloko o keia malama ae o Iune, e like me keia hoomaopopo malalo iho:
NA KULA MA KA OLELO ENELANI.
Poalua, Iune 8. Ke Kula o Pohukaina
Poakolu, " 9. " " Kahehuna
Poaha, " 10. " " Alanui Papu
NA KULA MA KA OLELO HAWAII
Poalua, Iune 22. Ma ka Luakini o Kamoiliili na Kula o Wailupe, Palolo, Kamoiliili, Waikiki-kai, Makiki a me Manoa.
Poakolu, Iune 23. Ma ka Luakini o Kawaiahao, na Kula o Moanalua, Moanalua, Roma, Kalihi-uka a me Kapalama.
Poaha, Iune 24. Ma Kawaiahao no. na Kula o Kamakela, Pauoa, Maemae, Roma k. a me Roma w.
Poalima, Iuna 25. Ma Kawaiahao no, na Kula o Kalihi-kai, Kaumakapili, Kawaiahao k. a me Kawaiahao w.
E hoomaka ana ka hoike o na kula i ka hora 9 o kakahiaka o kela a me keia la i hai ia ae ia maluna. Ke kono ia aku nei ka lehulehu e hele ae.
E hoomaha ana keia mau kula, mai na la i hai ia ae la
malu, a hiki i ka Poakahi, la 2 o Augate, 1875, a ma ia la e
hoomaka hou ai ke kula ana. W JAS. KAMIKA,
Luna Kula o Honolulu
Aliiolani Hale Mei 24 1875
E hoomaka ana ka hoomaha loihi o na kula apana
o ke Aupuni, (koe ka apana o Honolulu), ma ka Poakolu,
la 9 o Iune, a e hoopau ana ma ka Poalua ia 20 o Iulai.
E hoomaka ana na kula-ao-kumu penei:
Ma Hilo, mai ka la 12 o Iune a hiki i Iune 19.
Ma Waimea, Hawaii, e like me ko Hilo.
Ma Napoopoo, Kona, e like me ko Hilo.
Ma Haleakala, Makawao, ma ka hale kula keiki kane, mai Iune 11 a hiki i Iune 18.
Ma Honolulu, e like me ko Hilo.
Ma Waimea, Kauai, e like me ko Hilo. aka nae, ina e
hiki mua aku ke Kahukula Nui i Kauai, alaila e kahea la
ana na kumukula e halawai pu me ia.
E hoike ia ana na keiki o na kula apana e manao ana e komo i Lahainaluna, ma na wahi e akoakoa ana na kumukula no ke kula-ao-kumu, a na na kahu o ia mau kula e hoike ia lakou; a na na luna kula no hoi kekahi e
hoike i ka poe e hiki ole ana i na kula-ao-kumu no ka pilikia.
E hoike ia ana ke kula hanai keikikane o Haleakala ma ka hale kula, ma ka la 9 o Iune, a mahope iho o ka hoike, e hoomaha ana ke kula a hiki i ka la 14 o Iulai.
O ka poe makua a kahu paha e makemake ana i ko lakou mau keiki e hoi i ka home no ka hoomaha, he pono ia
lakou e palapala e ia D D Baldwin ma Haleakala, e hoakaka ana i ko lakou makemake. H R HITCHCOCK
Oihana Hoonaauao Kahukula Nui.
Mei 4 1875 702 3t 704
I ka poe a pau e lawelawe ana ma ka Oihana hoonaauao ma waena o na Kula o ke Aupuni, @.
I ka poe no hoi e manao ana a lawelawe ma na Oihana
ma kekahi manawa aku.
Ke ake nui nei ka Papa Hoonaauao e hookiekie ae ai i ke kulana o na kula-kumumua o ke Aupuni; a i mea e
kokua ai i keia hooikeike ana, ua hooholo ka Papa e kukulu
i KULA-AO-KUMU ma Lahainaluna; a penei ke ano o ia kula:
AKAHI-Elua makahiki ka loihi o ke ao ana ma keia kula
ELUA-Eia na lala o ka ike e ao iaʻna ma ke kula:
(a) O ka heluhelu me na loina o ka heluhelu
maikai.
(e) O ka wehewehe helunaau me ka helukakau.
(i) Ka hoailonahelu.
(o) Ka hoikehonua me ke kahakaha palapala
aina.
(u) Ka moolelo o na lahui o ka honua nei.
(h) Ka malama buke helu a.
(k) Ke akeakamai.
(l) Ke kakaulima me ka haku manao.
(m) Ka pa-ko-ii
(n) Na loina e pono ai ke ao ana i ke kula.
(p) Ke kumukanawai o ke Aupuni o Hawaii.
E ao iaʻna ma ka olelo Beritania ma kekahi o keia mau kula.
EKOLU-E haawiiaʻna i keia a me kela haumana e puka pono ana mai keia kula aku, i palapala apono, e apono ana iaia no ka lawelawe ana ma ka Oihana Kula o ke Aupuni.
EHA- E hooma@aʻna ka uku o ka poe e lilo ana i mau kumuao mai keia kulakmu aku, ke ae nae lakou e
noho ma ke kula a ka Papa Hoomanao e haawi ia lakou
ma o ke Kahukula Nui ia, a ke noho pono hoi lakou.
ELIMA-E noho ana na haumana o ke kulaaokumu ma lalo o na rula e hooponopono, a e hoomalu ana i ke Kula Nui o Lahainaluna.
EONO- E hoomakala ana kela Kulaaokumu ma Lahainaluna i ka hoomaka hou ana o ke kula ma Iulai e hiki mai a a.
O kela kulaaokumu aole ia he panihakahaka no ke kulana o ke Kula Nui o Lahainaluna e waiho nei: e mau ana no ia kula no ka poe e makemake ana e komo, a e ao no na makahiki eha.
H.R. HITCHCOCK. Kahukula Nui
Oihana Hoonaauao, Honolulu, Apr 3 1875.
KE HOIKEIA aku nei ka lohe i na mea a pau i kulike
ai me ka pauku @4 o ka mokuna 41 o na Kanawai Hoopai
Karaima he Kanawai i kapaia "No ka pepa e na i ka ona.
ka hana a me ke kuai ana o ka waiona." nolaila. ua kaupalenaia na wahi e loaa ai na laikini no ke kuai liilii i ka wai ona. kahi hoi e lawelaweia ai no ia mau mea, e hookupono ia no mai keia la aku a hiki i ka wa e hoolaha hou ia aku ai. Ma ka aoao komohana o Honolulu, ma o a maanei o ke Alanui Nuuanu, mawaena o na Alanui Beritania a me Kalepa: ma ka aoao makai o Honolulu, ma ka aoao mauka o Alanui Kalepa, mawaena o na Alanui Nuuanu a me Papu; ma ka aoao hikina o Honolulu, ma na aoao elua o Papu, mawaena o na Alanui Kalepa a me Beritania, ma ka aoao mauka o Honolulu, mauka o ke Alanui Beritania mawaena o na Alanui Nuuanu a me Papu. Maloko o keia palena maluna ae aole i komo ka Ho@le Hawaii.
O keia mau palena mahina ae i kuhikuhiia maloko o na Pauku @,12 a me 20 o ka mokuna i laila ae ia i ikeia ma ka inoa "Na Laikini waiona kuai kukaa." E like no ia me ke kuhikuhi maluna, no ka laikini kuai liilii. koe nae ke ku@ ana makai o ke Alanui Kalepa a ma na aoao paha o ke Alanui Kaahumanu. Aole e aeia kekahi laikini kuai waiona no na wahi e ae mawaho aku o keia Aupuni. ma Honolulu wale no. W.L.MOEHONUA. Kuhina K
Keena Kalaiaina Mei 2 1875
I NA LUNA KUOKOA
Ke kauohaia aku nei na Luna Kuokoa a pau a me ka poe lawe pepa, e hookaa koke mai lakou i ko lakou aie no ka hapa mua o keia makahiki me ka hookaulua ole. Ina no ka mea ole e hik mai ai, e hoouna mai ma o ko oukou mau Kahu la a me na Elele i ka Ahahui Nui, i na Kapena moku a me na makamaka no hoi. E hoolohe i keia i pono ai kakou a pau, a i mau hoi ka pumehana o ke aloha.
Ka Nupepa Kuokoa
ME
Ke Au Okoa
I HUIIA.
Published every Saturday, $2 a year
HONOLULU, MEI 29, 1875
He HOOPAU MANAWA wale iho no paha
ma keia wa, ka hapai ana e noonoo no ke
poho o ka waihona o ke aupuni nei ke hooholoia
ke kuikahi panailike. I ka wa e lilo
io ai ke kuikahi i mea mana, aole o makou kanalua e nele ana ko kakou anaina i na noonoo ole e halawai ai me ka hoomokuahua, a e hana hoi i na mea e hiki ai ke kukulu maluna o ke kahua maikai, ma ka hoopiha ana i na poho o ke aupuni e lilo ana ma ke kuikahi. O ka aie dala ana malalo
o na kumu maikai, oia hoi no na hana
hou, a ma ia hana e kokuaia ai na hana mikiala,
alaila he kumu maikai ia, aka, o ka
aie ana i ke dala no ka uku ana i na uku makahiki, a i ole, no ka hoolawa ana paha i na lilo hakahaka ma ka hooholo ana i ke aupuni, aole i kupono.
UA LOHE MAI mai makou, e haiolelo aku
ana ke Alii ka Moi imua o na kamalii Kula
Sabati o ka mokupuni o Oahu nei, ma ke
hora 12 awakea o ko lakou la e akoakoa
ai ma Honolulu nei, oia hoi ka la 12 o Iune.
A ia wa e lohe leo hoolana ai na kamalii a
pau o ke kaona nei a me ko ke kuaaina,
mai ka waha mai o ko lakou Makua ake
hooulu lahui a hoowaiwai aupuni. Nolaila,
o ka lohe ko oukou, a e hele mai e hoopiha
i ka hale, a e ukuia auanei ko oukou luhi
me na olelo hoolana, na ike alii a me ka hui
aku hui mai o na maka aloha. He makahiki
ano nui keia, ka houluuluia ana o na
kamalii o ka mokupuni a me ka hele ana
mai o ka Moi e haawi wahi olelo paipai ma
kona ano makua, he hana i ike ole ia i kona
mau hikimua. E lilo auanei ko kakou Moi i mea makemake nuiia e na kamalii.
MA NA PALAPALA i hiki mai nei mai Hilo
mai, ua ike iho makou, ua hoohiluhilu loa
ia na hookipa ana i ka Adimarala e na makaainana o ia kaona puia i ke onaona. I
ke ku ana aku o ka moku Pensacola i Hilo,
ua hana muaia he mau pio i hoohiwahiwaia
me na lau nahele, makai o Kahipalaoa; a ua laweia mai he mau kumu lehua he umi
me na pua no e luluu ana a me kekahi mau
kumu hapuu eono a kanuia ma ke alo o ka
lele ana mai o ka uapo. I ka hora 6 o ke kakahiaka Poakahi, la 17 o Mei ke ku ana
aku, a ma ka hora 1 o ka anina la, ua kiiia
mai ka Adimarala a me kekahi mau aliimoku,
e na kaulua elua o na makaainana, a
aoloia aku la i kula. Mamua o ka pae ana
i kula, he ekolu hookikakaha ana a na waa
kaulua elua, a ua lilo i mea akaake.
UA HOOHOLO NA LIMA lawelawe o ke aupuni me ka naauao mahope i ka noonoo
piha ana o ko ke Moi mau kuhina me kona
mau alii kukamalu, a ua ae like me ka lokahi,
e ukali aku i na mea o na makahiki
he iwakalua a keu ae i hala aku nei, oia
hoi ka papa @na me ka ikaika i ke kuai wai
ona mawaho aku o Honolulu nei. He mau
manao kuokoa no paha kekahi o na hoa o
ka poe i kuleana ma ka malama ana i ke
aupuni, aka, aole lakou e aa e kau iho i ka
haawe o ka hewa maluna o ko lakou mau
kipoohiwi mamuli o ka hehi ana i ke kapu
o ka rama, ke a ie hookahi i koe nana e aleko
i ka maka o ka lahui hanohano, a no lakou
hoi ka painuu ana e malama i ko lakou
ola. Ina i anaiia ke kanawai, a laila, ma luna wale no o ka poe i hooholo, ia hewa.
Ke mahalo a hoomaikai aku nei makou i ke aupuni a me na makaainana ma keia mea,
ka mea hoi a kakou e manao nei, ua paa
iho la ke kanawai.
ILOKO O KEIA WA nele a hapa o na loaa,
hookahi wale no hana maikai oi loa a ka
poe 6 loaa wahi hana ana, o ka malama
loa i na wahi loaa, aole e uhauha wale. O
ko kakou hemahema nui keia ko na kanaka
Hawaii, o ke akamai ole a me ka maalea
ole i ke kaua ana i na loaa pule, malama
a makahiki hoi, aole hoi i ka hoahu ana
i ona waihona. O ka mea i ike mau ia
mawaena o kakou iho, o ka pau e o na uku
hana i ka hooliloia mamua o ka hiki ana
mai o ka wa e loaa ai. Aole kakou hoolilo
pakiko iki no na lilo noho ana, aka o
ka hulei pau loa ao i ka wa e loaa mai ai.
Olelo mai ka hapa nui loa o na kanaka, "no
ka uuku mai no o kahi loaa pau e ai no ke
kanaka! E pau hoi ko ka haole, ka poe
nui o ka uku." Aole paha pela ka pono,
eia wale no, ian nuku mai ka loaa hoemi
mai na lilo, a pela aku e pakiko ai, a aia ka
pono o ke koe ona wahi hapalua dala o ka
pule i ka waihona, aole ka pau ioa, he hewa
ia. Ina he hapalua ke koe i ka waihona
o ka hebedoma, ua waiwai kela, a eia
ka hewa o ka ike ia uuku la, uluhua no, kii
e uhauha. E hoomanao kakou, mailoko
mai o na "kulu wai liilii i lilo ai i moana
nui." E kamailio hou no makou no keia
mahope.
O KEKAHI o na hana naauao a na lahui
kahiko noonoo o ka honua nei, oia no ka
malama ana i ona mau hoikeike nui, kahi
e houluuluia ai a hoahuia na mea paahana,
na mea hana akamai, na mineminerala, na
mea ulu, na hua ai a me kela a me keia
mea o na lahui e pau o ke ao nei. Ma ia
wahi hookahi, e ike ai ke kanaka ike ole i
kekahi mau mea e ae o na aina e, e houluuluia ana, a e ahu ana i mea kilohi imua o
kona mau kinonohi. I keia mau makahiki koke mai nei he kanakolu paha ka pii hikiwawe loa ana mai o keia mea, a ke laulaha
mai nei. Na Enelani i hoomaka mua ma ke ano akea loa i ka 1850; na Farani hoi
iukali mai i ka 1860; na Auseturia hoi i
ka 1870; a na Amerika hoi e uhai aku nei
e kukuluia i ka 1876 He makahiki ano
nui ae keia ma kela Ripubalika nui, no ka
mea, o ka puni ana ia o ka haneri makahiki
o ko lakou noho kuokoa ana, a no ia mea,
ke hoohiluhilu loa nei lakou e oi keia hoikeike
nui ae. Ua mamao aku nei keia mea
he hoikeike nui ma Europa, a ua laweia
mai nei, a eia ma ka poepoe komohana. He
wa maikai loa keia i ko kakou mau kanaka
Hawaii kuonoono e holo ai e makaikai, a ina e hala keia wa, a laila, e hala ana kona
nani. O ka makou keia e hoikeike aku nei ia oukou, a na oukou e koho. Eia hoi kekahi,
e hoonuiia mai ana he mau ike hou
no ka mea e hele ana. Ia oukou e hauoli
ana, ke hooikaika nei makou e honua mai
i na mea kahiko o Hawii nei.
UA LOHE MAI MAKOU, ua hoopii kekahi mau pilikana e ola nei o ka poe i noho loihi maluna o ka pa i ikeia, o Mililani, kahi
hoi a ka Hale Aupuni e ku nei. Ma na
mea i loheia mai ia makou, aole keia he aina
i hoona maoli ia, aole no hoi i kuleana,
aka, ke koi nei ka poe hoopii mamuli o ko
lakou mau pilikoko noho ana a hala mamua
aku o iwakalua makahiki maluna o ua aina
nei me ke keakea ole ia. Ua olelo ia, ua noho loihi o Namauu, Manuia, Kaupena a
ma Kapoli maluna o ua aina la mai ka 1829
mai a hiki i ko lakou wa i pau ai i ka
make, me ka uku ole i kekahi hoolimalima
a ano e ae hoi. Ma keia ano, e koi nei ka
poe e ola nei no ko lakou mau pili-koko
pau i ka make keia aina. Eia nae, ua kuaiia
keia aina e na lunahooponopono waiwai
o ka Moi Kamehameha V., ma ke ano
aha la, a ua lilo he Ewalu a i ole, he umikumamalua paha tausain dala. Pokeokeo
maoli keia. No keia mea, ua manao na
kuhina i ke au o Lunalilo e hoopii e hoihoi
hou mai i kela mau tausani dala, aka make
e kela a hoopauia lakou nei, nolaila, ua
waiho pu wale mai a hiki i keia wa. Na ke
alii ka Moi e ae e hoopii na pilikane.
NU HOU KULOKO
Ke hoopulu mau ia nei ke Kulanakauhale
e na paka ua.
E ku mai ana ka moku kaua Pensacola
i keia la.
O ka la 11 o Iune e hiki mai ana,
oia no ka la kulaia aupuni no ka hoomanao
ana ia Kamehameha.
He huakai hele malihini ka na Katolika
o Honolulu nei i ka auina la Poaha
iho nei.
Malalo o ke poo ma ke kauoha e
ikeia ai ka manawa e hoikeia ai na kula la
aupuni o ka apana o Kona nei.
Ua haalele ka moku kalepa Kilona
ia Bosetona ma ka la 16 o Aperila, me na
waiwai no C. Burua ma.
Ke hoomaka hou nei na kamalii
haole i ke kinipopo, kekahi o na mea hooikaika
kino o keia ola ana.
I keia Poakolu ae paha e ku mai
ai ka mokuahi Cyphrenes mai Kapalakiko
mai, me na eke leta a me na nu hou.
Ua lohe mai makou, ma ka la hoohuli
pipi o Lihue i heluia ai na pipi a Keoni
Miki a hiki i ka 3,800. Aole nae i pau
mai ka pipi, me he mea la, he mau pipi iki
paha koe.
MAKE PALALAUHALA--Inehinei, Mei 28,
mauka o Manoa, make iho la o EHU, makuakane
o J.W.E. Maikai a me Poipe i
hala e aku i ka make, iloko o kona mau la
elemakule--ke ola ia a ke Akua. Ua manaoia
mawaena o ke 90 a me ka 100 makahiki
kona kahiko.
O ka Poakahi iho nei, Mei 24, ka
la hanau o ka Moiwahine Victoria o Beritania
Nui, ua haawiia he mau paina hoomanao
e kona mau Luna Aupuni maanei.
Ua hiki mai ma Honolulu nei he
114 pake no ka Hui o Kiulana ma o keia
Kulanakauhale. He poe mahiai keia, a na
kuokoa lakou e kepa malalo o ka haku a
lakou e makemake ai.
Ua lohe mai makou, o ke kumu i
hookunia ai o ka hihia a D. Kaneheana o
Kalihi waena, i hooloihi ai i kana kamailio
ana, no ka mea, aohe ona mana e hookolokolo
ai ma ia hihia.
Oiai ke hapai nei na haole a me na
pake e lulu dala no ka hoala ana i ahaaina
hoohanohano aku i ka Adimarala. Nolaila,
ke makemake nei makou e komo pu kakou
na Hawaii ma ia hana.
Mamuli o ke noi a na Luna Hooko
Kauoha o ka waiwai o J. Kahai, ua ae mai
ka aha kiekie e kuai i kekahi mau aina o ka
me i make, i hookaaia ai na aie ponoi.
E nana i ka olelo hoolaha a na Luna Hooko
Kauoha ma ka pepa o keia la.
Ua ku ae ma Kapalakiko ika la 25
o Aperila, kekahi manuwa Dutch (olelo e)
nona ka inoa Curaco@, a ua manaoia e holo
mai ana oia no Honolulu a me Iapana.
O ka makamua keia o na moku kana o keia
lahui i hele mai ma ka Pakipika a kau nei.
Ua hookupu dala iho nei na haole
o Honolulu nei no ka hoala ana e kukulu ona
ahaaina nui e haawi ana i ka Adimarala,
ke Kapena a me na aliimoku o ka Pensacola
ma ka la a ka Adimarala e manao ai he
kupono nona a me kona mau aliimoku.
KE KILAUEA.--Ua hauoli makou i ka hoike
ana aku, ua pau iho nei na hemahema o
keia mokuahi Hawaii i ka hanaia a paa;
a ua like me he moku hou la. Ma ka Poaha iho nei, ua holo aku oia no Nawiliwili.
---A keia Poakahi ae, e holo ana oia i
Hilo me ke ku ana ma Kaunakakai.
MAI KANALUA I KEIA LEO KAHEA HOPE LOA!
--Ke konoia nei ka lokomaikai o na hoa
a pau o ka Puali Kaualio Leleiohoku e ko
lakou Kapena, ma ka naue ana mai ma ko
lakou hale halawai mau ma keia ahiahi Poaono,
Mei 29, no ka noonoo ana i kekahi
mau kumuhana ano nui e pili ana.
HAULE I KE KAU--I ka moku Nottebohm
i hookokoke mai aiika nuku o ke awa ma
ka hora 4 o ke ahiahi Sabati aku nei, ua
loaa iho la kekahi ulia poino maluna o ke
kolomeki. Ua hiki mai keia poino i ka wa
e hookuukuniaia ana ka heleuma, pokakaa
mai la kekahi mea a pa ma ka lima, hina
aku la ka makamaka a haule loa i ke kai.
Ua hooleiia aku kekahi hoolana iaia, a ua
apo mai ia a paa, aka no ka loihi o ka huli
hope ana a me ka ika ia e na ale, e lawe
ana i ka lulu, nolaila, ua hookuuia na waapa
elua e holo aku e imi. Eia nae, aole i
loaa iki a hiki wale i ka hora 1 o ka wanaao
haaleleia. He 28 ona mau makahiki, a
o Sekotia kona one hanau
Wahi nuhou no keia kakahiaka ma
Waikane Koolaupoko, ua oe ia o Kaili (k)
e ka Bipi, a ku ka ma ka papa auwae hema
o pili ana me ka ai a puka a hamama, a
pahia ae la ma ke kumupepeiao. O ke
kumu o ka pakele ana o ke ola, ua poho ka
Bipi ma kahi hohonu o ka lepo, nolaila, kii
aku la e huki mai me na paa Bipi elua e
huki mai ika Bipi i poho, ia manawa o ka
lalau ana aku i ka Bipi i poho e huki mai,
o ka oe ia ae la noia. Pakele ke ola.
J.W.P. KAMEALOHA
Waikane, Koolaupoko, Mei, 26 1875
KA LA HOIKE KULA SABATI NUI--O ka
mokupuni o Oahu nei, oia no ka la 12 o
Iune e hiki mai ana. E hui ana na kula
Sabati o na Ekalesia o Waimanalo, Kaneoeoe, Waikane, Kahana Kahuku, Waialua, Waianae, Ewa a me Kaumakapili maloko o ka luakini o Kaumakapili i ka hora 9 o ke kakahiaka, Malaila, e hoonohonohoia
ai ka huakai, a kaihele ae ma na alanui
hanohano o ke Kulanakakauhale nei, e like
me ka hoike a ka papa kuhikuhi hana a ke
Komite hoonohonoho hana, e puka aku nei
ma ka aoao eha. Eia wale no ka makou
olelo hoolana. "Imua a i luna ae" e na
pokii! O ko oukou lanakila ana, oia ka
hoka ana o ka poe hoomokuahana; a o ko
oukou haule ana, oia ko lakou "hene iki
ka aka" ana. Nolaila i mua na umauma i
moea kaoo.
MA MAKAWAO KE KAULA KUMU. --I kulike
ai me ka olelo kuahana a ke Kahukulu nui,
"Aia ma Makawao, kahi e ao ia ai na kumu
kula aupuni, o ka mokupuni o Maui a
me Lanai, malalo o kana alakai ana, ke
hiki aku i ka malama o Iune." I mea e
pau ai ke kanalua o na Kumukula a pau
loa, ke hai ia aku nei ka lohe. E hele mai
oukou me na kapu moe kupono no ka moe
ana o ka po, eia ka hale ma Piiholo, Makawao
,me na pono o ke ola kino, a he wahi
kupono no ke ola o na holoholona, e hoomanao
nae oukou, o ke kino pakahi o kela a
me keia kumu ka mea i manao nui ia. He
pomaikai nui keia no kakou i ke alakai pono
ana a ke Kahukula nui. Aole no i papaia
ka poe i loaa na makamaka kupono
maanei. Na na kumu kula o Makawao
ma o PEEELO AMA.
Mei 18, 1875
HOOLAHA HOOKOLOKOLO
A KA HOOKOLOKOLO Kiekie o ko Hawaii Pae Aina.
ma ke Keena. Ma ka waiwai o ANTONIO SILVIERA
DE SOUZA o Waialua. Mokupuni o Oahu i make
kauoha oia, Ma ke Keena imua o ka Lunakanawai JUDD.
He noi e hooponopono ia ka moowaiwai a ka luna hooponopono, e mahele i ka waiwai a e hookuu ae mua.
Ma ka waiho a me ka heluhelu ana i ke noi a Samuel N.
Emerson ka Lunahooponopono o ka waiwai o Antonio
Silviera de Douza o Waialua Oahu i make, maloko olaila e
noi mai ana e aponoia na hoolilo ana ia $174.62 mailoko mai
o na $@12.@. me ke noi mai e nana pu ia ka moowaiwai a
aponoia, a laila e maheleia ka waiwai e waiho nei iloko o kona lima i ka poe i kuleana a e hookuu loa lala ma ke ano
Lunahooponopono Waiwai.
Nolaila, ke kauohaia aku nei, o ka Poalua, la 29 o Iune
1873, ma ka hora 10 AM imua o ka Lunakanawai ma ke Keena maloko o ka Hale Hookolokolo ma Honolulu oia
kahi e hooloheia ai ke noi, a malaila e hele ai ka poe i pili
e hoike i ko lakou kuleana ina he kumu io e hooleta ai ke
noi, a e hoike mai ka poe pili ia waiwai. E kauoha hou ia
e hoolaha ia keia kauoha ma na olelo Enelani a Hawaii
maloko o na nupepa Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa.
he mau nupepa i paiia a hoolaha ia ma Honolulu, no ekolu
hebedoma mamua ae o ka manawa e hoolohe ai.
Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, i keia la 22 o
Iune M H 1875 A FRANCIS JUDD,
IKEA: Lunakanawai o ka A. K
Jno. E. Barnard Hope Kakau olelo
704 3ts 706
AHA HOOKOLOKOLO Kiekie o ko Hawaii Pae Aina.
ma ka hooponopono waiwai. Ma ka waiwai o KAONOHI w. o Honolulu i make, kauoha ole. Imua o ka Lunakanawai C C HARRIS.
Olelo kauoha e hoolaha aku no ke noi ana mai e koho i Lunahooponopono Waiwai.
Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala
noi a Beniamina o Honolulu e hoike mai ana o Kaonohi w.
no Puiwa, Honolulu ua make kauoha ole ma Honolulu ma
ka la 21 o Aperila M H 1875, a e noi ana e haawi ia ka palapala hookohu Lunahooponopono waiwai ia J PORTER
GREEN.
Ua kauoha ia o ka Poakahi ka la 14 o Iune M H 1875, oia
ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i na noi la, imua o
ua Lunakanawai la, ma keKeena Hookolokolo o keia Aha.
ma Honolulu, a ma ka manawa a ma ia wahi no e hele mai
ai na mea pau i pili e hoike mai i ke kumu. Ina he kumu
oiaio ko lakou. e ae ole ia ai ua noi la. A o keia olelo kanoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule ma ke Kuokoa. nupepa ma Honolulu.
Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, 22 Mei M H
1873 CHAS E HARRIS, Lunakanawai o ka Aha K.
Ikea: Jno. E Barnard, Hope Kakauolelo @04 3t 705
AHA Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka
hooponopono waiwai, Mokupuni o Oahu Hawaii
Pae Aina. SS. Ma ka waiwai o HOOAEAE, no Honolulu, i make. Olelo kauoha e koho ana i ia e hooiaio ai ka palapala Kauoha, a no ka hoolaha ana.
No ka mea, ma ka la 10 o Mei M H 1875, ua waihoia
mai imua o ka Aha, kekahi Palapala, i olelo ia, oia no
ke Kauoha Hope Loa o HOOAEAE, i make aku
ia: a me ka Palapala Hoopii e noi ana e hooiaioia kela Palapala Kauoha a e hoopuka hoi ka Palapala Luna Hooko no J PORTER GREEN ua waihoia mai e J Porter Green.
Nolaila, na Kauoha ia o ka POALUA oia ka la 22 o
Iune M H 1875, ma ka hora 11, ma ka Rumi Hookolokolo o ia Aha, ma Aliiolani ma Honolulu oia ka
la a me ka hora e hooiaio iaʻi ia Palapala Kauoha, a e hoolohe a me ka hora e hooiaio iaʻi ia Palapala Kauoha, a e hoolohe
hoi no ia noi ana mai, a me ka poe a pau i pili, e kue ana
ia Palapala Kauoha, a me ka hoopuka ana ia Palapala Luna
Hooko.
A ua kauoha hou ia, e hoolaha no ia mea no na pule
ekolu iloko o ke Kuokoa, he nupepa i pai ia a i
hoolaha ia ma Honolulu.
A ua kauoha hou ia, e hoopukaia na Palapala Kena
no na hoike no ia Palapala Kauoha, a me na hooilina o
ka mea make, ma Honolulu, e hele mai a e kue i keia Palapala
Pauoha i ka wa i oleloia.
KAKAUIA ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Mei 10
1875, A FRANCIS JUDD,
Ikea: Lunakanawai o ka Aha Kiekie
Jno E Bernard, Hope Kakauolelo.
703 3ts 706
AHA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Pae Aina,
ma ka hooponopono waiwai. Ma ka waiwai o HAMANALAU w. o Honolulu, Oahu, i make kauoha ole,
imua oka Lunakanawai CC HARRIS
Olelo Kauoha e hoolaha aku no ke noi ana mai e koho i
Lunahooponopono Waiwai.
Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi
a Kanamu w. o Honolulu, Mokupuni o Oahu, e hoike mai
ana o Hamanalau w. no Honolulu, Oahu, ua make kauoha
ola me Kawaiahao, Honolulu, ma ka la 8 o Iune M H 1874
a e noi ana e haawiia ka palapala Hookohu Lunahooponopono Waiwai ia Kanamu w.
Ua kauoha ia o ka Poakahi ka la 7 o Iune M H 1875, oia
ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la, imua o
ua Lunakanawai la, ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha
ma Honolulu, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai
ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu
oiaio ko lakou e ae ole ia ai na noi la. A o keia olelo kauoha
e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii ekolu pula ma ke Kuokoa
me ke Au Okoa nupepa ma Honolulu.
Kakau ia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina 19 Mei M H
1875 CHAS C. HARRIS, Lunakanawai o ka A K
Ikea: Walter R Seal, Kakauolelo. 703 3t 703
Aha Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Pae Aina,
ma ka hooponopono waiwai. Ma ka waiwai o KAELE k. o honolulu i make kauoha ole. Imua o ka Lunakanawai a F JUDD. Olelo kauoha e hoolaha aku no ke noi ana mai e koho i Lunahooponopono Waiwai.
Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala
noi a H. Poka no Honolulu Oahu, e hoike mai ana o Kaele
k. no Honolulu. ua make kauoha ole ma Honolulu, ma
ka la 25 o Novemaba M H 1874, a e noi ana e haawiia ka
palapala hookohu Lunahooponoponowaiai ia H. Poka
Honolulu Oahu.
Ua kauohaia o ka Poalua, ka la 22 o Iune M H 1875, oia
ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua nonoi la, imua
o ua Lunakawai ia, ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha
ma Honolulu, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele wai ai na mea a pai i pili, e hoike mai i ke kumu, ina he
kumu oiaio ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la. A o keia olelo
kauoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule ma
ke Kuokoa he nupepa i paiia ma Honolulu.
Hanaia ma Honolulu, H P A i keia la 8 o Mei M H
1875. A FRANCIS JUDD
Ikea: Lunakanawai Aha Kiekie.
Jno. E Barnard Kokua Kakauolelo.
703 3ts 704
Ma ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apna
Ekolu, ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o HOOULU
k. no Hamakua Hawaii, i make.
Ua heluhelu a ua waiho ia ka palapala noi a MELEANA
w. e noi ana e hoonoho ia o SW Kapa i Lunahooponopono
no ka waiwai o Hooulu k. No Ahualoa, Hamakua, Hawaii,
i make Nolaila, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poaono, oia ka la 26 o Iune M H 1875, ma ka hora
10 o kakahiaka, ma ka Hale Hookolokolo ma Hilo, oia ka
la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi ia a me
na mea kue ke hoike ia. F S LYMAN, Lunakanawai K.
Hilo Mei 24 1875 3t 706
Ma ka waiwai o P KANEIHALAU no Kohala Akau,
Hawaii i make.
Ua heluhelu ia a ua waihoia mai ka palapala noi a W. MERSEBURGH, e noi ana e hoonoho ia K Keohokii i Lunahooponopono no ka wawai o P Kaneihalau no Kohala
Akau, Hawaii, i make aku nei. No laila, ke kauoha ia aku
nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poaono, oia ka la 3 o Iulai
M H 1875, ma ka hora 10 o kakahiaka, ma ka Hale Hookolokolo no ka hoolohe ana i ua nonoi la, a me na mea kue ke
hoikeia. CHAS. F HART, Lunakanawai K A E
704 3t 706
Ma ka waiwai o PUMAIA w. no Makeanehu, Kohala
Akau, Hawaii i make. Ma ke Keena o kekahi o na
Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Ekolu o ko Hawaii
Pae Aine.
Ua heluhelu ia a na waiho ia ka palapala noi a Kaikilani
w. e noi ana, e hoonoho ia Naholoholo k. i Lunahooponopono no ka waiwai o Pumai w. no Makeanehu, Kohala A. Hawaii HPA i make aku nei. Nolaila ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau, ke pili, o ka Poaono, oia ka la 19 o
Iune 1875, ma ka hora 10 kakahiaka, ma ka Hale Hookolokolo ma Kohala A. Hawaii, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i na nonoi ia, a me na mea kua ke hoikeia. CHARLES F. HART. Lunakanawai K A E
Kohala A. Hawaii Mei 4 1875 702 3t 704
Ma ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Eha
ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o Pikau no
Lihue Kauai i make.
Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a Pikau k.
ka Lunahooponopono o ka waiwai o Kauhi no Lihue Kauai i make, e noi ana e hoaponoia kona moowaiwai, a e hookuoia ia a e hooholoia ka waiwai i na hooilina. Nolaila
ke kauohaia aku nei na kanaka a pau ke pili o ka Poalua
la 5 o Iune 1875, ma ka hora 11 o ke kakahiaka ma ka Hale
Hookolokolo ma Nawiliwili, oia ka la a me kahi ikohoia
no ka hoolohe ana i na nonoi la, a me na mea kue ke hoikeia.
D. McBRYDE Lunakanawai K A Eha HPA.
Wahiawa May 10 1875 792 3t 704
E IKE auanei na kanaka a pau, owau o ka mea nona
ka inoa malalo nei, ke hookohu aku nei au ia KAHAWAII i luna ma ka hopu ana i na holoholona helehewa,
ma na wahi a pau e pili ana i ke Konohiki, ma ke Ahupuaa
o Moanalua, Oahu, mai keia la aku. a e hooukula Hookahi
Dala pakahi no ke poo, a oi aku a emi mai paha, e like me
ka nui o ka poino; a me ka hopu pu ana i na kanaka komohewa ma ka lawaia ana i ka pua o ka muliwai me na upena makika, a me na waiwai e ae a pau ma kekahi mau ano
upena e ae me ke kai o Keehi, o hooukuia Elima Dala no ke poo pakahi, koe na hoaaina e hana nei i koʻu mau la
hanai, e like me ka papainoa i waiho ia aku laia. O na
lawaia o Kiwaa me Keau aʻu i hoonoa ai ma ka hoolaha
mua, ke hookapu loa aku nei au ia laua mai kela la 22 aku o Mei. Ke hookohu pu aku nei au mai keia la no la Heu me Nika, no ka hopu ana i na kanaka komohewa i ke kai
makai iho o Keehi, mai Mokuoeo, a hiki i Ahua, o hoouku
ka Elima Dala no ke poo pakahi, koe na hoaaina i na ia
malalo iho o ka ia hoomalu a ke Konohiki, e like me ka
papainoa i waihoia aku ma ko laula mau lima. No na
loko, ke hookapu loa aku nei au i nakanaka a pau ma ka
hele ana maluna o na kuapa o Mapunapuna me Kaloaloa,
me ka lawe wale i na mea oloko o kuu mau loko me kuu
ae ole, o hooukuia Elima Dala, no ke poe pakahi; nolaila,
ke hookohu nei ai ia Ku@wai i luna no ka hopu ana i na
kanaka komohewa iloko o na loko, ma o na ano i hahai
ia ae ia, maluna mai keia la 22 aku o Mei 1875. O ka poe
e kue ana i keia, e hoopii ia no e like me ke Kanawai.
Moanalua Mei 2@ 1875 (4t-705) D. MANAKU
AHUPUAA o Kahana, Koolauloa, Oahu. Mai ka la
aku e hoopuka ia ai keia hoolaha ma ka nupepa Kuokoa
a me ka nupepa haole Advertiser, a hiki i ka la hope
o Iulai e hiki mai ana o keia makahiki. Ke papa ikaika
aku nei au ka mea nona ka inoa malalo. Aole loa e hana ia kekahi hooponopono ana no na mea e pili ana i ke kuai @
moraki, olelo aelike, a ano e ae paha, no na aina la, no ka pono o ka lehulehu i manao ai e kuai me kuu lohe mua ole,
a ike mua ole no hoi i na palapala a na ano a pau, ka mea nona ke kuleana nui iloko o ka hana, e like me ka olelo aelike
o ka la 1 o Augate M H 1874 e paa nei iloko o ka Buke Aupuni.
O na kue a pau i ku ole i ke Kanawai he mea ole wale no
ia. A. KEOHOkALOLE, Peresidena
Honolulu Mei 13 1875 702 4t 705
Oiai Ua haalele kumu ole mai o WAIA, kaʻu kane
mare. Nolaila, ke papa ia aku nei, aole ona mana e hoale ma koʻu moe, i mea e like ai koʻu waiwai
KAINALU
Haena Kauai Mei 17 1875 703 1m* 7@