Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIV, Number 21, 22 May 1875 — HE KAAO ARABIA! NO KE KANAKA LAWAIA! KE KUMU O KA POMAIKAI. [ARTICLE]

HE KAAO ARABIA! NO KE KANAKA LAWAIA! KE KUMU O KA POMAIKAI.

l'nuhiia no ke Kuoioa, mni ka Rake Ara- ! bian jYiyht.-< mai, ai ka Oīelō Hawaii. i "* KA MOOLELO O KE ALĪI HELENE—KANA KL'UINA—ME KE KAN AKA NAAUAO DtJSAXA. HELU 4. AOLKLŌ inui 1;% Alii v Ho hoaaloba oia nō'u, a oia no hoi keka- : hi o oa kunaka a'u i aloha nui ai 'm-iwa-I ona o na moa e ae a pau. no ka mea, ua | hoola mai oia ia'u uia kekalii moa a'u i ; paa wale no ma kuu lima, aua pale aku oia i kela mai ino o'u,-ka inea hoi i hiki ole i na kaiiuna e ae ke lapaau a hooknawale aku mai ko'u kiuo. Ake i iiou aku nei au ia oa mo ke kaena ao i kona akamāi ma na wahi a pau. Aole no hoi he mea*e ae e loaa ia oe kekahi o na akamai lua ole mai ka hikina ake komohana. A heaha ke kumu o keia hoino ana ou iaia me na huaolelo welenia e pili ana nona ? Noiaila, ke hookahua nei au i ko'u manao maluua o ke kahua paa i hiki 010 ai i ka rnana oke diabolo ke hookahuli, oia hoi keia, E haawi aku no au i uku mau nona, kona aahu a me kona mau hemaheraa e ao a pau o ka noho ana, me kuu haawi pu aku iaia i na apana gula he tausani i na malama a pau, a ina no hoi au o haawi aku ana iaia i ka hapa o kuu aupuui uoua, he mea maopopo ia kaua, aole e piha pono ana kona lokomaikai, a he mea uoku loa no hoi ia iuiua ona.

Ano, ina wau o hoolohe ana mahope 0 kau miiu 01010 a me kao mau alakai ana f e mihi ana no wau ma keia hope aku me ka minamina no na hana muikai 1 loaa mai ia'u, mamuli o kau mau alakai pohihihi ; e like mo ke kanaka i mihi j ai me ka minamioa pau ole, no kana | oiea i hana ai, oia hoi kona popiōhi aua i kana munu aloha. | KA STOOLELO O KE KAN'AKA ME KA MANU ALOHA. Aia i kela wa, e noho ana kekahi kanaka waiwai loa me kaua wahino ui, i oi ae mumua o na mea e ae a pau o ia wa. Oia uo hoi ka mea naua j kaupale mai i kona haalele ana i kona hotue, 1 aka, loAa iho la nae idia kekahi knmu kupono o hiki ai iaiā ke haalele i kona honie, a liele malihiui aku oia ma kekahi wahi e aku ; aka hoi, mainua koua haalelo aua iho i kona home, nooo'oo e iho la nae oia i kekahi mea naua o hoimai i ke ano o ka ooho ana o kaiia I wahine, oiai oia ma kaua No ka mea, ua hele o loko o koua puuwai a eha i na wai ala Upoiipo o ke aloha 110 ka wahiae. ; A no ia kumu, hele akn la oia i ka makeke, kahi hot kuai ia ai o na auo inHna a pnu, a kuai i&o )a i mauu aloha, & hothoi mai la i kana manu aloha a hoōnoho iho la iaia ma koha Kale i kiai no kanā wahine, me kona kauolia aku e oana a e hoplohe pololei i na hana a kana wahino, a hiki i koaa* wa 6 hoi mai Ai, alaila e hoike mai no ia e iike me kana mea »ike ai no kana wahioe. No j ka mea, o keia mano aloha, na akamai loa ke kamailio ana, a me ka hoopaanaaa ana i 'na mea ana ō lolie ai, iaa f*e mea maikai a ino paha. 4 ' Mahope iho, i kona wa i īielē aka ai ma kana huakai, a ko ( kaoa mea i hele aka oia » ae lae ja* we ia mai kaoa manu aloha, imua omv i inea boonansa. I Wa wa | laweia mai ai imua ona, a haalala mai la na katwa i ke keena a hele aka ia ma k* iakoa Ia laaa i koe iho ai ma ke keeaa, ninau aka la oia i kana m»nu aloha no kana maa mea i ike a i lohe ai h<rf. Ia wa pane mai la oia me ka ito kaia*

oka huhu, Ua kahaiia nui au iloko | 0 ko'u naau, no na mea a'u i ike ai e pili I ana no kau wahine, no ka mea, ua ike-j maka maoli aku au iaia me kekahi mea ē »ku. I kou wa i helfe ai ma kau hua-| kai, e hele mao mai dua oia e ike i ko i ui inapo a pau. I kona wa \ lohe ai i keia mau mea, piha loa iho la oia i ka ! nkinki, a komo aku la oia iloko i kāna ! wahine a hahau aku la iaia me na kaula ili pāiwa i waihoia iloko o ka paakai, no kana mea i hana ai. I ka pau ana ae o kona hoopai ia gna, a hoi aku la koua haku, ihp la oia na kekahi o na kauwa wahiue i Jjoike aku i.na moa ana i haua ai me kdna ipo i ke kane i kona. wa i hele ai ma kana huakai. A nolnila, hele aku la oia a kaheaaku la ia lakou, a akoakoa mai la no hoi lakou e like me kana kaU<)ha!, A pftne aku la ia lakon me ka dleft> afku e hooliiki m'ai lftkou imna ona/ me ka hoike pololei mai o ka mea nana i hai 1 l>ona haku i na moa ana i hana ai. No ia ninau ana, puana like ae la lakou me ka leo hoakahi. Aole makou i hoike a hai hoi i kekahi mea e pili ana nou imua o kou haleu, aka, i pane mai ai lakou, Ua lohē makou i ka munu aloha a kou hakii, oia ka mea nana i hai aku iaia i na moa a pau au \ hana ai. I ka wa i loaa ai o ka mea nana i hoike na mea ana i hana ai, kauoha ae la oia i kekahi mea ana i mmao ai, aka, olelo hou aku la oia ia lakou, ina he oiaio na ka manu aloha i hai i kona liaku. No ia mea, ua hoohiki hou aku Ia lakou imua me ka oiaio loa. Ia wa, kauoha ae la oia i kekahi o na kauwa e wili i kekahi Wili Kulina malalo ae o ka hale o ua maunu la, a o ke kekahi hoi, maluna iho e pipi ai i ka wai,,a o ke kolu, e hoonioni mau i ke | aniaui mai ka akau a ka hema o kona mau maka, ke hele hou koua haku i ke-

kahi po ae. Ma ko ahiahi o kekahi la no, ua kono ia mai la kona haku e kekahi kanaka waiwai, e hele aku kana wahi paina, ua hooko aku la oia ia m&a. M,t ko ahiahi ana iho, heie aku la oia ma ka hale ahaaina, a i ka paa aua o ka ahaaina, hoi aku ia oia a uinau aku la i kana manu alolia i kaua inaa mea i ike ai. Ia wa, pane aku la ua mann aloha la, E kuu haku, aole au i lohe a ike iki, no ka nui o ka pOōleele, ka hekili, ka uwila a me ka ua. O ka wa nae i hana ia ai keia mau mea, he wa malie lo*, nolaila, olelo aku la kona haku iaia, He mea kupanaha loa keia au e ka manu e olelo mai nei imua o'u, iloko o keia wa malie loa, e ia oe ke olelo mai he ua a he hekili kekaUi o ka po nei. Np keia ; mau qlqlo liophoka a koua kahu imua oaa, oolaila f hoohiki uku la ka mauu o*a ka.iooa o AUhe ka mea kiekie lpa, o ua mea a pau ana i ike ai he oiaio wale do, a aole hoi he : wahahee kekahi iloko o kana mau ole-1 10. No kamaopopo ole o keia mea i | kona haku, nolaila, ua hoopiha loa ia! oiai ka ukiuki, $ luwe aela oiai ka| manu mai kona hale ae, a hoolei iho la; oU i ka hooua me-le*. ikaika loa, a make ! loi iho la kanjv mauir «loha» < Ua pau kotta 110 kana mauer, 110 kauA toau haoaapiki, fckft, mftlvdpe iho o kekahi m«2 la; hbike āku la kfekahi o na kanwa wahine i ka oiaio, aole oae oia f J>atii i" katia mau olelo a hiki wale uo i kona \va i ikemaka mapli. ai me koaai mau i kooa emeoi/ 9* o koipi hak. Ia wa uo oiaj t unuhi ae av i kaua pfh,i kaua ao, a ha~ hauakq la i koua eoemi ma ko koa o kona poo, a haoU iho ia oia ilalo a mak*Joa* «Pela no hoi oiai haoa'aka ai i kana wahioa aloha ole j a pela hoi laua i mako aī ika wa hookahf t eo na howa a btra i hana ai, a waiho akH k Di kino hewa o lana iloko o ke ahi a loa o Ahtilg;'frsfipa hou ae la ōia nokana iiiihil albha y ob kana hāna' |»b!olei imua ona, a nwe paiaiima ae k oii hre

|ua huaolelo inihi uia kona waha, no ka oiake ana o kana mann aloha. fka loue ana oke Kuhiua i na olelo a ke Alii Helene, olelo aku la ia, E ke Alii, ka rnea hanohano nui—heaha ka I keia kanaka akauiai i ka pelo, aole a ke|ia kanaka, aka. lio aihue ka mea i loaa I iaia, i lilo ai hoi au i enemi nona, me ko | kaua kuka malo no ka lawe ana i kona | ola ? Ua hoiko aku au imua oa i kona I ano a me kona komu i hilei mai ai ianei, a ina aole he oiaio o ka'u mau olelo, e ! lawe koke aku i ko r u 'ola, e like me ke Kahina o Sinibada i pepehi ia ai, no kona hoouna ana i ke Keiki Alii e hahai i kekahi holoholona hihiu, me kona hookolo ole aku niahope o na kapuai o ke Keiki Alii, aka, ua haaiele aku ia uie ka manao e make, aole nao i liolo pono kana mea i hana ai. I ka lohe ana o ke Alii Helena i keia mea, ninau aku la oia, Heaha kona moolelo me kona loohia ana ika make. A ia wa, pane aku la ke Kuhina peuei : (Ao?e i pau.)