Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIV, Number 20, 15 Mei 1875 — KE KULANA O KA AHA KULA SABATI O OAHU. [ARTICLE]

KE KULANA O KA AHA KULA SABATI O OAHU.

Ua ike mikou i u.i hotiai ana a "Ka L«hni Hawaii," i ke kulana o ka " Aha Kula Sibati o O »hu," e oielo ana. he Aha komohewa, hoohuuoaele, a wawahi 1 ka maluhia a me ko kuik;ihi 0 na Knla Stbati o Oalio; ma k;» hoohoio ana a ua aha ue, e lulu diU na Kul,» Sibati o o>ihu uei i k* mnUuia 0 lune, a me ka wehe a«a i Aha Himeni ma Kaomiikapili i ka inuUma o luue 1875 no ke koui ana i na mea makana no na Ku U oi ma ks U hoike hui o na KuU S.»biti. Ua <>leio hou hoi, he aUkai bewa i ua kula S »b„ti ma k« mea e poino a», aohe pom.nkai e loaa ! No k» hoohulo ana o u;i ab.t nei e h»»ike hui na kula S*bitt o Oihu uei iu;t Kaumnknpih i ka nmUiim o luue 1675. Ao'e no makou e hoopai: m.»ni»wa wule i ke p.-ile nku a me ka h<;oiaio aku i ko mskou kulana, ma na kuuiu oiaio he nui; aka, ma ke kahua wale no, kahi i kukulu ia'i na aha nei, i maopopo k<»ke i ua An« KuU SabUi ue«, he kahaa io ko luakou kahi i ku »i, Hoie o ke kahua aua e hoiuo nei, a e kue uei, ine ka mokuahaoa, me ka hookae hoi 1 k» Aha nana i hooholo, Oia ho» k* "Aiiaht»i KuU S.bati o ka P.ie Aina Ilawaii," a me ua* olelo una i hooholo ai. A peuei no ia. '• : 1 Emaheleia na Kula Sabnti i mau Aha A penei ka mahele ana, o ka mokupuhi o Kauai, Oihu, Mulokai, Maui Komohana nie Lanai, Maui Llikina, H»waii Akau, Uasffii Hikina, Hawaii koinohana. 2' Elua halawai ana o ia mau Aha i ka makahiki a oi aku paha. 3 Na ka Aha mokupnni e hoom«opopoi wa hoike mnkahik» no na Kula S.»b.»ti ; i hiki i kt; Kahokula Sc«b .ti Nui a me ka Aha e heie e nana la hoikē." 0 keia iho ia ke kahua a makou i kukulu ai, a o keia ka leo nana i kuhea in makou e hui, a e koka, a e hooholo i na hani a ma> kou ekue fa nei, e " Ka L<hui Hawaii," i h.ioau hope ae nei; 0 kona Luna h »oponopouo nae, oia no kekahi Ula o ua Aha KuU S«bati nei o ka Pae Aina Hawaii, a oia no hoi kekahi i ka wa i hipai ia'i a i hooholoia'e ia mau manao. A no ke uh* la 1* e rnri nei me ka hoahewa i ka " Aha KuU Sabati Oahu," ka mea i kukulu ia maluna 0 ka pohaau kumu 0 ke kihi. A no ke eha la ia e hoino nei » ka Aha e hahai ana, a e hooko ana i na oieio a ka Aha o ka pae aina hoiookoa t me na hua olelo hoino ku ole 1 koua kuUna "Ue nupepa Karisiano. M Ua hooholo oo ka Aha KoU Ssbiti o Oahu, e lulu dila na kuU Sabati o Oahu no ke kuai ana i na mea makana no ua kuia oi nia ka hoik« an«. Aole uae i koho ia Aha i Luna a i Koruite e hele aku a komo i ke kuU Sabati o Kawaiahao, a auhau aku i ke d »l* a me na mea a p«u i hootiolo ra e ua Aha nei, he oie loa no ; u« hooholo ia no, aia no nae i ke kuia Sabati o Kawaiahao ka ae a me ka hoole. Aole a makou hoopii 00 ia mea f •ia no i ka n&uao kuoaoa o kela • me keia kula Sib»ti. Ina ua bew« ka Aha Kuia Sabati o o«bt>, i ka hooholo aoa i ka hoike bui o oa kula Sab*ti o Oahu, «UiU, ua hewa ka Ahahui Kula S*b»t> o ka Pae Aio* Ha*a»i, ua he«a po me ka luoa hooponopono o M K« Lahui Uawai^ i ,, no ka mea, m«laiU no i* i ka wa i hapai i|a i hooholo ia*i ia «au olefa» hooholo. I na be poioo a waiwai oU *a botke hai 0 naleuia S.b.ti, a io» be h*oa hoohaunaeie ia a me ka waw*hi i fea maluhi* o na kuia Subiti, 00 ke aha i alakai oio 'm ai i ka Aha aui» i *?a • «Ukai hewa oīe «i i oa Aha «okupuui. I oa U makeoaake so ko |a«yr | {i#hQj»ke bui ine oa kula S*b*ti a p«o o G*fcq uei. 00 keaha ko Uui mea i booh«Uha)a «i m* ke ākea, 1 *o!e hoi he k«k« pu me na L«o« o u« Ah* 9&, a no keaha hoi Uoai hoopam'i i ka iaoa hoike mokuahana ? £ i« k« m«k«« ike 00 ko Uu« kalaaa. O ko iaaa m«« i ho*Ui ai

i •»« ke «ke«, 1 me* wale 00 e ai 1 ko iaI 0« kue Ika haaa a oa Aha oe», » oie e roa- \ oao i« mai b« koe a he moko«h«na Ua« i k» Aha mokopooi, « f me% hoi e hoob*o?o •1 ioa Ab« KeU Sabati oei o U*ho. No ha me», o» pok« a« bn« hoioo moi k»a, 1 hele a Uo*i o* m*ka. A"le makoo ; t ike i k* moknahaoa e I ke 014»! keia i waena o ka «oao hoomaoa b*n>kahi, t i waeoa. bā o kekahi m*o keiki a»'«'o«ari \ a roe ko Uoa mau hoa oana Hawaii ponoi. - LU pooo no hoi i» ( ina he knia S«b»ti hao- 1 ie ka Uaa, e !>ke «e ko Kank*Mno. Ua bi- | ki 00 U hoi ia »ns he Ah » httla ahe Aha j om, a e U hoi ka oukoo. He «»e* j k«»hu ole nae i na kahu i oa ia Hawaii. \ M* ko makou ano Kaho, alakai, a hoo-' kele no oa oh»ue o k« L«hui Hawnii, «vle ; i oluolu ko m*kou mau Lun«ueh»ia 1 keia ; kaihi " ana ia Hawiii po-| nni i« Uawaii poiioi. E aho laua e hooki i keia kne an*. Ai ole, na lioa e wa*ahi i \ ka maluh'a a me ke ku kaiii a na m*ku* | Misiouiri i kukuiu ai, a ua haia oie makoa ! na keiki a Ukou mi ka miuaaoio. E hoo- : no ui*kou i* H ponoi uwnuli o > ke alakai ana a ka Bitb»la. Mi ia mea I ke koiio aku nei makou la Hawaii pouoi,' e hele kuikahi pu, flie ka hoopiliuieui ole. ; Na makou. P W Kaawa, J L Naiii, L Puuweuwen, J N Paikuli, D Ke»iiokilaoi, S Wa\v»iole, I> K Milu;ie, J K<»*Hhiina, S Paaluhi, M Kuaea, Kekahi uuu hoa oka A'iuhui Kula Sa* boti o Oahu. Mawaenn o naohui in.ilihini mai Kaleo«»ni mai nei ma ka M>kado, o Keoni Selev<i kekahi, he haole oiu i noho kahiko toa HonoUlu nei mai ka 1543 mai a hikt i ka 18i9, ma ke ano he ha>le kulepa. No n* ninkhhiki he '20 i haU aku nei, ua nolio oia ina Kaleponi. a i hulo inai nei e'hoohala manawai mau hebedorna Uuku ma Honolu* iu nei ka home mua o kona mau U ui. Mau ; 110 ime ka hoomuOao aua i ua kaianlu naui | o Hiiwmi. i