Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIV, Number 12, 20 March 1875 — Nu Hou Kuloko. [ARTICLE]

Nu Hou Kuloko.

Ua hooponopouo a hana hou ia iho nei n» uapo ma kai o Ainahou.

Ua lohe wale inai makoo, e hookomoia ana ke ao uiaoli ana i ka oihana kumukula ma ke Kulanui o Lahainaluna.

Ke aneaoe paa loa oei ki hale papaa liou a ke aupuni i kakulu iho nei ma kai o Ainahou.

Ma keia mau la iho nei, oa kapili hou la ka uapo a Hooliliamaou, a ua paa loa i ka nana aku, i oi ae i ko ka paa mua.

Ua ike ia iho ka Laoa Alanui e kahinu aua i na wahi alanai inilikai no ana e haua makahiki nei.

Haalele aka ke Kilauea, i ka Mea Kiekie ke Alii W. P. Leleiohoku ma Nawiliwili i kela Poaono aka nei i hala, me ke ola maikai. —

Ma ke auiahi Poalua iho oei, ua haawi ae ke Alii ka Moi i ahaaiua awakea, i ke Kapena a me na alii o ka moku kaua Berit iuia Reind?er e haalele mai ana i keia kakahiaka no Kaleponi.

Ua hiki m*i ka lono i keia Keena, pakele ke kiakahi Liee Yankee a me ke kuoa Wonita mai hookui ma ke kai kokoke iho nei o Oahu. E hoomanao na kahu, na eleele, a me ua lala a pau o ka Ahahni Euanelio o Kauai, e halawai ana lakou ma Anaholai ka la 7 o Aperila ae nei. Ke pii nei i ka hele ae e paa loa ka hale lua o ka moi a na makaainana i koho lokahi ai, a laweia aku la e ka make iloko o kona mau la ui. Aia no oia Re kukuluia nei mamua iho o Kawaiahao. mau la ua iho noi keia ma ke kulanakaukale nei; ma ka po, he uila a me ka hekili pamaloo, a i ke ao hoi, he mau paka ua ke hiolo iho. Ke naua aku i ua alanui, hui aku hui mai oki e ka haua. 0 kela moku kiapa " Moiwahine Emnia," i hololoholo iho nei mawaeua o Hnwaii nei a me Kapalakiko i kiela mau makahiki aku nei, ua lilo i ke kuaiia ma na Panalaau o ka hema no ka $14,000. Ua lohe maopopo mai makou, o na alii kane a wahine nana ka huakai makaikai honui i houpuupn mua ia iho nei, e hele io ana i k* mokuahi aenei o Mei, no Amenka a me Eui-opa. Ua ike iho makou i ko ka Ekalesia 0 Kawaiahao eleu ana ae e kokua aku i na poe i hoopoinoia e noho mai la i Kalawao. A ka U apopo e lulu dala nui ana lakou no kahi kokua hope loa ia poe ma ke (lala a ma ka mea hiki. Ua lohe mai makou, ua haalele kekahi Kahu Ekaleaia Hawaii, no kona makemake iho e lilo i Luna Aupuni oo ka apana kahi ana e noho ana. I haakei loa nae hoi i ka paipai ia e na kahuaa o kekahi aoao hoomana iho. Ma ca sasaisa i ke kalaaa o ka mai a kakoa e kapa uei he lepera, aole do i emi ako, aole hoi i pii mai, aka, ke ku malie nei iwaena. Nolaila, ke hoaoia nei o oana 1 na kumu o ka mai, alaila lapaau koke aku. •• liuaa oo ka na, wehe e ke pala." I keia Poaono »e o hiki mni e hookuku ai ka ikaika o na kaa wai. k;a helu 1 a me 4 o keia kulauakauhale. O kt eleu a me ka ikaika o na hoa ma ka pauma ana, oia na mea naoa e hoike mai na lakoo ke eo ia la. Nolaila, e oui ka abo, o hooka* oaka, a e ikaika hoi. O ka lilo oo ka Ahaaioa noi » ke Alii ka Moi i haawi ae ai maloko a Aliio* laot Hale ma ka po o ka la 96 o F'ebaraari i haia v oa hiki ako oo ia ma kaiū o ka $5,866.34. Ua maoao wale ia be nhaaina ia ooaa na lilo i oi ako mamoa o k<i Elima Taus«ol Dala. — Ūā hiki mai ka !000 I Hooolulo oei oa ikoia kekahl moko poioo o« k«bi kokoke ako i oa kapakai o Kaleponi, a oa oanao vt!«ia <ria oo ka moko kima Varmma i haalele ai fa Hooololo nei, a bolo ako oo Kapalakiko me na okana no koia awa. A j oo ka »e*boi, aole i k« aka i kela. awa ] kaki ini bo!o *ko aL j

Ua lo'ae mai nei aiakou, oa make kekahi kaikauiahioe uuku ma Lahaina, i lilo ika wai. £ hoopuka no makou ika eU a J (Cui an»a • ptli aoa no keia make ma keia pule &e ke k»awafe ka pepa. XI» ka HaUwai aoa a ka Ababui Kuiu ssbati o ka mokupao» o 0»h« aei, oa | hooholo lakou i kekahi enau olela ht.»obo!o i e hohoihoi ai i na kola Sabiti EUoopoka ia | aku no ia maa mea ma aet pole ae. | Ma ke ku ana mai • ka enoku kuna i Pttrlet* ma nehinei, maluna ma! ona i kau i mai ai kekahjLkaikainabiue pua alii koikoi 0 ftl 'Pae Aina o Samoa ; he kaikamahine ui opio oia i hoonaauao pono ia, a he helehelena nani no hoi e lawi'i na mahalo ana. B homanao, o ka la 2S, ke Sibati hope o Maraki o hiki mai, oia ka U e hoike hap*ha ai na Kula Sab*ti o Kawaiahao. Ua kouoia na uiea a pau e hele nui ae ma ia la ma Kawaiahao, a e lohe ika ahene o ka leo o ua keiki o Keoueula. Ua hiki mai i o makou nei ka lohe 1 ke kukuiuia ana oka hale kula aupuui ma Honokohau i Maui, rai kahi hoi aohe uni o na kamalii, oiai hoi aia ka nui ma kahi he ekola a oi ae mile ka mamao, a e alo mai aua na haumaua iloko oia loa. 0 keia ku ana oka hale kula ma kahi mamao ae, he kue naaupo loa ia i na kuhikuhi ana a ka buke i kapaia ke Kalaiaina. Ua haiolelo aku ke Kiaaina Kapena imua o ua makaaiuana ma Lihaina, i ka la 13 o Maraki, a ma Wailuku i ka la 19 aku uei, no ka moolelo o ka lakou huakai hele, ka holo kaa ahi aaa, na hookipa hauohano, ka iko aua i ka Peresideni, a me ka Wiiilele o Niagala, a pela wale aku. Xui ka mahaloia e ka poe lohe. Ma ka la 27 o Feberuari i hala, ua haalele iho la o Kiaaina Bootn o ka moku. aiua o Kalepoui i koua noho kiaaina ana, a ua holo aku la i Wasinetona nia ke ano he luno Ahaolelo Seuate oiai e halawai ana ka Ahaolelo tna Maraki 5. ī kona wa e noho kianina ana, na koho e ia no ia i luna akaolelo Senate ena makaainaaa o kona mokaaina. O ua iiaoau pomaikui aku la no paha ke laki la i ka haawe oihana. I kekahi la aku nei i hala, ua loaa i kamalii uapo mawaho aku nei o kuaau o Honolulu he pahu e lana hele ana i ke kai. Lalau aka la na kamalii a lawe mai la i ka honua nei. Ika laweia ana mai e nana ponoia e Kauka Hopemana, ikeia iho la he "paha aila pena Venice, aia wale no ma na Mauna Alepa e loaa ai ia ano. Nolaila, ua kuai aka la ke Kauka a loaa mai nona ma ke kuai makepouo a kamalii uapo i lawe ai. Ua hoi mai nei o Kauka Akana mai kona kahua lapaau ma Kalawao mai, me ka lawe pu ana mai i kekahi keiki nona ka in'oa o Kamekona ana i lapaau ai a manao na ola, hoihoi mai nei na ka Papa Ola e nana a makaikai. Ua lolie mai nei makou, ua hoihoi hou ia aku nei ua keiki la i Molokai, a noiaila, ua waiwai ole o Mr Akana. Ke nune mai nei kekahi poe e kakau i palapala hoopii e hoihoi hou mai i ua keiki la, aka, aole maopopo ia makoo koua hopeua, malia paha aohe i ola poao. Ua minamina makou i ka lohe ana mai uei, ua oi ae ka nui o na paa manuahi e noho ana ma Waihee Maui, mamua oka poe i mareia. Heaha mai nei la keia hana aua Hawaii nei ? E ake nui ana no paha e hoi hou ihope i ke au i hala e aka, nona na maewaewa a ka ponliuli a me ka e luakaha ana ma na kula, na pali ' hauliuli, na ana komo kolohe a me na kaohale hoomaemae kioo a ka hupo.

Ma ka hora 3|, o ka auina la Poaono aku oei, na hoolewaia ke kino kupapau o Mekia Frank Harris mai ka Hale. puie Bihopa aku. Mamua ae oka laweia'na ua malamaia he anaina haipule, a ua hiki pa ae ka Moi ma ia anaina pole. A pau na hana, alaila, na ka-i aku ka huakai i ka Pa Ilioa Haole ma Maemae, kahi a koua makoahioe e moe la, akana pu ia iho la me ia me ke kali no ke ala hou ana. Ma | kona aoo Mekia, na kaa ka hoolewa aoa [ oa oa puali koa, aka, ua lehuleho oo oae i na makamaka a me na hoaaioha i nkali aku i kaoa huakai moe lepo. Mahope o ka haipule aoa ma ka lUakupapau, alaila, oa ki pakolu ia na kaoi pa e na koa haole a me ko ka Alok Hc wahikk haalele poolo.—Ua lawea mai i o .makoa nei ka lohe menemene, ma ka Poakolo aka oei o keia pule, oa haalele iho kekahi maknwahine opiopio i kana keiki be ehikn wale oo oa mahioa mai kooa hanao aoa mai, a oa hele ako ia oia i ka "Huelani a ka maoao, i kaeo a oa wawae" Aloha 100 oo hoi ka hna ohaha o ka lahoi i hoooluia mai i ka haaleie waleia, a lilo i ka puoi lealea ka nakoahioe. Kaemaha oo hoi makou i ka lohe hoa aoa mai, o u» makoahine la, aoie oo i pao ae ka ohi kaoikau o ke koloka eleele o ke komakeoa oo kana kaoe i oiau koke oei i ka lua> kupapao, a lalao koke. Beaha la ke aoo o keia wahioe. Eia qa keiki oai ke waiho la ma ka Hale o kekahi kamaaiaa a hiki i oehioei, aole i kiiia mai; a pehea la ia ke owe ae no ka Waio ? loa paba malaiia ko makoo Haaa, aole eo ia e oolowa I ki hoomaiielīe *aa i oa kama la, ae keia omq huaolelo like : " Aia aia ko makoahioe i kolealea, aia aia ko makoahioe { kolēaiea"

Sla ka 1C !*I !• Po*h* ibo nei, M«raki IS, o« btivi te Ia ns alii Aka » n»e L'keiike i ih&aioa oai m» ko home eho-wii • Komlulu*. W»»k»ici kai f woU hookip» aka i k* !»aa ro«Q po# hao<Ai»o I po(o«i li. Hc anūM oai ■ ®»haloU k« i akoakoa «e e boo««ikti aka i o» aiii oana i kooo mai. Mabofe on* I®*lea maikai aw, ftltili, «a «kola i* oii U na papaaioa moUle ilioonaĀii«»ia • 0« ono a p«a ona mea ai haole, a pakea pal»»a oiai hoi e ka waia o k» makua, ( poi kalo,) do ka poe e makemake aoa. Uahikiae aialaiia e hoohanohano laa ole aku, na'lii na Moikaae a me ka !Moiwah»ne, na Ksraa Alii*ah»ue, Lilia, Keauolani a me Pauahi, na kaue a ua'lii, ka Adun;ira«a f ke Kapeoa a uie na'iiinooko o ka Pcnsacola a roe ke Kapeoa a rae naMiinioka o ka Rcind<er t na maka hanohauo o ka aina uei, ua inaiihini ili keokeo ame ka poe eae i kouoia. Ua mahalo loa ia ka ahaaina i hoomakaakau ia, na akea kupono no hoi ke kahoa, a o ka hale ua kupolua 1 ka lai.

Nahaha sk kaa. —Ma ke ahiahi Poaono ] aku nei i hala, la Alekanedero Makipine e holo enai aua maluoa o koua kaa lio ma ke Alanui Papu, aia hoi kekahi kaa lio kanaka e ku ana mawaho iho o kekahi o na hale kuai &ohe kanaka oluna, oa lalau he* le paha i kauhale. Ika holo ana oko ia nei kaa a kokoke i ua kaa ku wale nei, e hoomaka iho aua kela lio e hoio, a o ke komo mai la no ia a paa na huila me ko Alex Makihiue kaa, hoholo like aku la oa lio a mawaho oka hale kuai o Mr. Holo ma, walaaka o Aiex a haule ika lepo, a o na kaa iio nahaha aku la, a holo pnkaka aku la hoi oa lio. Ika haule aua, kiiia aku a hapai, ua loaa iaia na eha. Laweia ika Hale oke Kauka Far.ini, a wahiia, a mahope hoihoiia ika huie. Ua ili mai keia poiuo mamuli o ko kaoaka hemahema i ka malama ana i ke kaa mu ka heie ana i na alanui. Ua pakele no hoi o Pareka makua a me koua ohana ma ia wa hookahi, oiai e ku ana ko lakou kaa ma kapa alanui. 0 ke kaa nae ua ioohia e ka poioo.

E ka Nupepa Kuokoa e, Aloha oe:

E hookomo iho i keia wabi manao ma kalii kaawale o koa kiuo maemae, i ike mai oa keiki ao kanawai mai Hawaii a ka ia welo i Lehua. E nana mai i keia a e koho oukou no oukou iho. Ma ka hihia ' a ke'lii kue ia AMno ka haawi wai ooa ma ka Mokuoa 41 o ke Kanawai Karairua, alaila, aole io no i pili ka hewa ia A M no ka haawi waioua, a ina hoi ma ke kokua hewa ko A M., alaila, e hoopii ia A M , ma ia i pololei. No ka mea, ua hookaawaleia na Pauku no kela hewa keia hewa. Ke kuhikuhi mai nei nae o Leakahele i ka mo kuoa 5 o ke Kanawai Iloopai KarAima, oo ke kokua hewa, iaa oia ka manao oka Lunakanawai Hoomalu o Hooolulu, alaila, ua kue ka Lunakanawi i ka mokuoa 52 o ua Kanawai Hoopai Karaima, oiai ua kau palenaia lakou. Eia hou keia oinau: Ua hoopaiia anei o Ktoki i like ai me ka pauku 3 mokuua 5 Kanawai Karaima e like me ka Leakahele e kuhikahi mai nei ? He nui no oa kauawai e pili ana i keia hewa, aka he hoopau manawa wale iho no ia. Aloha oe e Leakahele. Kauauī.alena