Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIV, Number 8, 20 February 1875 — Olelo Pane i ka Lahui Hawaii. [ARTICLE]
Olelo Pane i ka Lahui Hawaii.
keia pule i hala na hoolaha akea ae Ka Lahui Hawaii, meka olelo*na ia makoo, ' He poe Kiure kokua hewa," ao ka hookuu ana ia Apigaila Maikai, oia ka mea i kokua hewa ai na kiurc, no ka mea, o keia Apigaila Maikai, ua ae maoli aku no oia i kona hewa imua o ka Aha Hooomala o Honolulu nei, pela paha ka maoao o Ka Lahui Hawaii i hoolaha ai ; loa pela ea, na kuhihewa maoli, he kuhihewa ike ole paha, he hupo maoli paha ? Aole no makou i maaao ho mea nui keia hoolaha ana, aka hoi, o kap.iia mai auanei makou he kokua hewa io, a manao mai auaoei ka lehulehn tnai ki la puka a ka ia kau, he—oiaio ka Ka Lahui Haioaii e akeoa wahahee nei. Aole ia o ko makou ano he poe kiure ke* kua hewa, aka, He poe Kiure Ilooko pono, pololei, a kaulike. I mea e hoopau ia ai ka manao kanalua o ka lehulehu, nolaila, E nana pono oukou me ke akahele, ma ka makou wehewehe, a ma ka olelo ike a na hoike, a me na kanawai o keia aupuni, malaila oukou e apono mai ai me ka hookikina ole ia aku. M>\ kekahi lao ka pulei liala, ua hoopii ia o Apigaila Maikaiimuao ka Aha Hookolokolo Hoomalu okeia kulanakauhale no ke kuai a haawi i ka waiona i na kauaka maoli o keia aupuni, ma kona ae aoa aku imua oia Aha naua i kaaoha aka ia Keoki e haawi i ka bia ia hai, a ma ka ninau ia ana aku iaia, ua hewa anei oe, aolo paha? U»i ae mai o Apigaila Maikai, ua hewa ia. Aole na« i ae mai o Apigaila Maikai ua hewa ia ma ka pouku 1 mokuna 41, o u« Kanawai Hoopai Karaima, aka, ua ae mai oia ua hewa, ma kona kauoha, a keua ana aku ia Keoki e haawi aku i ka bia. Aia ke kuiana la o ka hihia i lohe oe e Ka Lahui Hawaii. I na ua ae aku oia imua oia Aha Hooeoalu, a hoole i kona hewa, a i lta piii aoa paha i ke kanawai i hoopii ia ai alaila, heaha ka hewa o Apigaila Maikai malaila, aole i hewa. Maia Aha Hoomaiu nae. hoopai ia o Apigaila Maikai no ia hai aku la o Apigaila i kona au iii i ka Aha Hookolokolo Kiekie o aupuni e like me ke kuhikuhi o ka pauku 1006 Kauawai Kivira i hoololia e ka Ahaoleio o ka makahiki 1574 i hala, a ua hookaa ia na lilo o ka Aha Hoomaiu e like me ke kuhikuhi oia kaoawai, a ua haawi ia ka paiapala hookuu o Apig-aila e hoohaiahai» ana i kaolelo hoohoio a ka Aha Hoomalu imua o ka Aha Kiekie ma ke kau o lanuan makahiki 1875, ma keia imu hoakaka ana e ike pooo auanei oe e Ka Lahui Kawaii—o kaLunakanawu Hoomiiu o Honolulu nei ka mea i uhaki kauawai, aole o na Kiure. Penei e akaka ai. Ua ae maoii o Apigatla—i kona hewa, aiaiia mahea la kahi e hiki ai ke ae hoo mai e hoohalahala, a ina ua ae ia i kona hoohalahala ana, ma ke ano o ke Kaoawai, alaUa, e ioaa ia Apigai!a mai ka Luoakanawai Hoomalu mai ka palapaia { hookoa i ka Aha kiekie ma ka Bmaco e ii- 1 ke me ke kuhikuhi o ka paaka 1006 kaoa-1 wai kiviU, a me na kaoawai e pili aoa ia | me», aka, aole oae peia, ua ae iaoia, a hoo- i kuu ia mai e like me ka paoku 1 moknoa 41 Kaoawai Hoopai Karaima, e ptli ana i ke kuai, a haawi i ka wai ona, a meia palapala hoopīi hoohalahala oia i hele pololei ai imua o ka aha kiekie, a e ike aoanei oe, aole loa i pili keia mao kiore i ke kokua hewa, a e maopopo auanei ia oe ko makou kulaoa ma keia hihia, penei ooia ma kekahi o kela pule i hala, oa hoopii Ka Moi koe ia Apiga»la Maikai no ke kuai a haawi wai ooa a «a hiki ae oia maioko o ka Haie Hookolokoio ia la. Ua kahea pakahi ia raai na kiure he 12. a ua hoohikna mai lakoo e ka Lonakanawai Kiekie Hon. C. C. H. ma ke kan ia aaa o na lima ilaaa peoei ke hoohiki oei onkoa imoa o ke Ako* Mana Loa, e hookolokolo poloiei oakoa ma keia hihia e waiho nei iaiua o oukou ma ka hoopii a ka Moi kne ia Apigaiia Maikai, a e hooholo oukoa i ka ookou oleto hoohoio e like me
| ka ole»o a oa hoike a eoe ke kaoawai a ka | Aha e ao mai aL E ike miopopo aoanei oe l e Ki Lahoi Hawai;, Ua kaa paleaa ia ko | makou aaoa aoa i keia hihia a ua kaaoha | paa loa ia e oana waie oo makoa * ka oiab I o ka hoopi» ma ka oielo iee a oa hoike, a | maiooa oia kahua e kukulu ai i ka m*koa j olelo hooholo E »ke auaoei oe, aole oa mei ; pili kiuo aele ka ae ana ma ka Aha HooI mala, aole oa mea pili kauawai, aole oa I olelo pahee a na loio, aa kapae loi la ia mau haua ma ko makon kua. E ike maopopo auanei oe e K* Lahai Hawaii —ua lahilahi, a bivrawi. ahupopiha kau pane ana me kou ike ole. E uaua bou ae i ko makou noho aaa e hookol ikolo i keia hihia, penei—mahope iho o ka paa aoa o ka hoohiki i na kiore. Ua ku mai la ka Loio Kuhiua a heluhaiu mai ia i ka palapala hoopii hoahewa e like me ka mana i hiawua malalo o ke Kanawii Kivila pnnku 1168. 1169 i hooloiiia i ka makahiki ISG6 aoao 20, a e heluhelu ia iinua o ka roea hoopii ia me ka ieo moikaka lea e nana i ka pauku 1174 Kanawai Kivita hapa mua, a ua like hoi me ka inanao o ka pauku 7 o ke Kumukanawai, a me ka pau> kn 2 mokuna 2 Kanawai Hoopai Karaima ; e pili ana i ka palapala hoopii, no ka mea, ua olelo ia aole e hookolokolo ia kekahi no ka hewa ofeoi Ke ole ia pahpala, e like me ka pauku i olelo mua ia aole nae keia hoo* pii ka okoa i ka Aha kiek>e, aka, he hoopii j hoohalahala mai ka Ahi Hoomalu mai. Ua i hoopii ia mai o Apigiiia Maikai kue i ka pauku I. Mokuna4l, o ke Kanawai Hoo pai Karima, penei e heiuheiu ai, pauku I 0 ka mea haawi wale, a kuai akn a imi a loaa i kekahi kanaka maoii o keia aupuui i kekahi wai-ona a me ka mea ona e ae paha. Ma keia pauku e maopopo ai ka hoopii a ke alii ku» ia Apigaila Maikai, a e hooiaio ia mai ana keia hoopii me ka lawe ana mai 1 na hoike. Eia nae ka inea kupanaha ao le i ninau ia ka me* hoopii ia, e akaka ai la ia makou kona ae mai a hoole hoi. Aia la, ke ike la paha oe e Ka Lahui Hawaii, o ka hoopii a ka Moi ia Apig »ila no ka haawi i ka wai-ona eia waie uo ka makou e hoolohe ai ma ka olelo a na hoike, aole loa ma kona ae ana i kona hewa, ma kahi hea la oe i ike ai ua hookuu aku makou me ke akaka lea ua ae maoli iiihi i konahewa, ea nana pono oe i ka moolelo o keia hihia, aole loa i hoohalahala mai o Apignla no kona ae aua aka, no ke kue i kela pauku 1 mokuna4l—K. H. K. Nolaila, ua pupule paha oo e Ka Lahui Hawaii a he hupo io paha i ike ole ai i ka oiaio, a hoolaha wale ae nei me «a olelo he poe kiure kokua hewa, e iaa ko hoohoka ia la, he lele mua, a hoahewa wale aku ia makou me ke kumu ole. I na aole i maopopo ia oe, e nana i na hoike o Keoki ka hoike mua ma ka aoao o ka Moi, o kaua ike, na'u oo i hana keia bia, Aole na Apigaila Maikai. Penei ka'u haaa ana he 21 pakeKe wai 2 pakeke maiakeke, \ pauna hope hui puia a ka pahu hookahi, i ke ahiahi Poaono, ahikii kakahiaka Poakahi inu ia, a na'u no i hoohainu aku i ka bia i kanaka, ma ke kauoha a Apigaiia, a na'u no e hoihoi aku i ka hapaha iaia. 0 keia bia nae he bia momona, aohe ooa, a pela mai na hoike eha mahope mai, na like loa ka lakou olelo na Keoki i haawi mai i ka bia ia makou. Elua i olelo mai he bia ona, aole nae laua i ona i ka inu mua ana, aia i ka hoi ana a hiki i Kikihale alaila, hoi iluna e inu hou ua ike mua ia laua ua ona, ekolu hoike o ka aoao o ke Alii i hai mai he bia momona . Ma ka oielo ike wale no a keia mau hoike elima e imi ai makou i ka oiaio, a me ka oiaio ole, i ka pili aoa i ke kaoawai no ka haawi wai ono, a me ka p'liole. E oana pooo mai e Ka Lahui Hawaii, 2 waie oo aaea oui e nuopopo ai ma keia hihia. Penei, ua pili anei ka hewa ia Apigaila no ka haawi, a kuai i ka wai-ona, aole anei ? He wai-ona io aoei, a he mea ona e ae paha ka Apigaila i haawi ai, aole paha i Hookahi wale no wani e Oiki ai ka imi a hai aku i ueia mau uinau, oia hoi, ma ka olelo ike a na hoike. Eia ka pauku 1 mok. 41, o ke kaaawai hoopai karaima ( pauka 1. > O ka mea haawi wale a kuai aku i ka wai ! ona. Ke hoike mai nei na hoike elima, na i Keoki i hanwi, aole na Apigaila, ua hewa i ole o Apigaila ma ka olelo a oa hoike, aole i loa hoi i p>li iaia keia kaoawai; o ka oa- | nao maoii o keia kaoawai, o ka mea haawi, a kuai, aole o ka mea kena aku. Ua mao | popo oa Keoki i haawi a kual, oia maoli i oo ka i pili pooo loa i kela kaoawai ; a oia oo ke hoopii ia, aole o Apigaila, ma ka piii , aoa i ka wai-ona aole ioa i piii ia Apigaila, oo ka mea, oa Keoki i haoa, a naua i haawi i keia wai-ooa aole na Apigiila, alaila, oa piii ka hewa la Keoki, ua kaee keia mau hoike, olelo mai kekahi mau mea he bia ooa, a hoole mai ekolu me ka olelo mai he mooooa, ioa be momooa, pehea Ia e hoopili ia ai ke kanawai la Apigaila ? Ua okoa ka hoopii, okoa na hoike, oko* ka mea i hana ia oolaila, oa kue ke kuoauhoopii i oa hoīk«, kue na hoike i ka haoa aoa, ooUiU, ina e oaoa pono ia keia hiūia me ka hilioai i ka olelo ike a o» hoike, aliila. aa hala ho ka hoopii a ke alii, o ka poloiei • hoopii ia Ke oki, NoUiia, e Ka Lahui Hawaii. E ike poao oe ua oi loa aku ka ike a ne ka noonoo o na ktnre oana i hookolokolo i keia hihia, ma ka iai ana e hoopili akn i ke kanawai o ka aina maluna o ka mea i hoopii
i* • me k* hiiiaai aai i ka olelo ike • oa I hoike, t <n*i« 000000 ak»be!e aoa aa paka 1 m»i e» kaoia e biki «i ke k»a»la» u, oi» boi ket« # *oie i pili ke i boopti ii ! «i i* Apig«iU t u* pUi oa i» Keoki Aule i j ba««rt a iu4i o i ka wai-ouA, • i Keoii do k» o>e* ī haawi —aoUil*, u* gqaI opupo u* pili uie k« hewa i& Apigaiia. NolaiU, u* huohuio oa kiore de 10 • booku« i* Ap gi.U, »ole i hewi, do k« hohooa o ft« aoouoo o kem poe kiure, noUiia, oa «oī< aai tmua o U*ou—ao- keia hookuu ia aoa, ua iiipala mai la b® kiare kokua bew*, oo koa Uapa a aaaupo e && Lahu» Hawau, ooJa:U, e uoho oaao loa oe iioko o ka pooii | ioau ioa. Maaupe ibo o ka pau aua o ka eieio hoouohoeoho a oa Loto. Ua hoopoka mai U ka Aha i ka olelo ao 041 • kiure. £ia ke »00 oui. £ oana oukoa i oa olelo a ua hoike elus, be mau hoike oaikai pdb» Uuj, he h:ki p»b* ke hilioai ia ka laua ike, aole paha ? Na oukou 00 e ooonoo. Eia bui. He bia ooa paha ka oa hoike i hai ibo nei, he bii oua ole paha? Na ookoo e uaaa ia mea. U* kooio aka la ua kiure 1 ka rumi a hoopuka uiai U i ka olelo booboio. Aola i bewa o ApigiiU—-a oa hookou ia. Ma keia hookuu ia ana ua nlu aoa mai ia ua Luaa aupuoi a hoolaba ae la Ke Lihui Hawaii ma ke akea me ka olelo hooheoeheoe i oa kiure. Kokua hewa. O ka hewa hea la ka niakoa i kokaa ai ? wahi a ka Lnhui Hawaii. Ua ae mai Ia ka o Ap<guila u* htna oia i ka hewa. loa pela ka oiaoao aoa o ka Lahui Uawaii, ua oaanpo loa, 110 ka mea, aole i hoopii ia o Apigaila imua o ka Aha Kiekie 00 kona ae uiaoli i kona hewa. Aka, na hoopii ia no ke kae i ka Pauku 1 Mokuua 41 o ke KauawAi Hoopai Kiiraima no ka haawi a kuai aku i ka waioaa—mai pono paha oe, iua o ka hoopii ia a ke Aupuai, aka nae, a hoopai aku ia Apigaila, alaila he pono loa, aole ia he kokua, he malama kanowai ka ia, he akamai. Ke hiii'ku nei makou imua ou e Lahui Haw<ii nie ka hookamaui ole, he naaupo loa, he pupule loa paha, a heaha la ? lua o ka hoopii ia, o kona ae maoli ana mai i kona hewa, a hooiaio ia mai e oa hoike e hoole aoa ia hoopii, alaila, e paa ana anei ia hoopii ? Ua akaka e hiolo aua, ma ka rula mau iwaena 0 na lahui naauao, a ma ka nana ana i ka buke Moleanahonua, aole e hiki fec wehewehe i kekuhi Maoaohai, a Nanehai paba, ke ole e pili pono ka wehe< wehe ana, a me ka hooia aoa i ka mea i oleloia a i hoakakaia ma ka Maoaohai a Nanehui paha. A pela no hoi ka 6uke Ao Kiko, Malaila, he Kuoiuolelo, he Haioa, he Elope haiua. 0 ke Kumuolelo, oia ke kumu o ka hana, o ka Haiua, oia ke hoike i ka hana a ke Kumuolelo, apela aku. Nolaila, ma na mea kupu, be mau kanawai paa loa ko lakou, o ka hahai o ko ka hope i kona kumu. Ma keia mau hoakaka ana e ike auanei oe e ka Lahui Huwaii. ua kaawale loa makou mai ke kokua hewa ae, uo ka mea, o Apikaiia ka manaohai a nauehai paha, roa ka manaoia aku he haawi waiona, a kuai aku, a i ka hele ana mai o na wehewehe e hooia mai i ka oiaio o ka haoa i hanaia e Apikaiia ma kona kuai a haawi wale, hooleia mai ana, aole na Apigiila, oa Keoki no i haswi a kuai, nolaila, he ano ole ka ninau, a oiaio ole hoi, a ma ka naua ana he ninau okoa ko ia wehewehe, a me ia mau hooia aua, oia hoi na hoike. Nolaila ua hiki oie ke hilioaiia aa pili ia Apigaila ka hooiaio a oa hoike, a pela hoi ke Kumuolelo. 0 Apigdila ke kumuolelo, oia ke kumu o kekahi hana, ka mea e hana ana, a haawi ana i ka bia, a kuai ana. Ua hooia mai ka haiua i ka hana io ana o ke kumuolelo, a ma ka hoike ana, ua hoole mai la, aole i kuai a haawi ; alaila ua nele iho la be kumuolelo 1 ka haoa ole, a ua ili aku la ke kumuolelo maluoa o Keoki, ua kaawaie loa o me keia mau hoohalike, pela no ka pili ole ana o Ap'gaila i ka hewa i hoakakaia ma ka pauku I mokaoa 4 i o ke kaoawai Hoopai Karaima, ooiaila, he mea nui ka imi ana a ma ka ooonoo akahele i ka pili aoa, a me ka pili ole o ka hewa ia Apigaila. Aole o ka hoopai wale, e iike me ka Lahui Hawaii ; mahalo ioa oia i na h«pa haoie oo ka hoopai ia Apigaila. Pela no, mahalo ka oaaopo i ka uaaupo, o ka hoopai oia ka mea e komo mau ai i ke Ki are, a he mea ia e olioii ai oa Looa Aupuoi. loa peia, be poe koe k«oawai oialo kela poe, ua hoopilīmeaai i komo mao i ke kiure, a ioa e komo aua i ka rumi be liiamoe waie iho 00 ka hana. Itoko o ka m«opopo o ka bibia, aoka hookoai* eko U no k» īa, wahi a ka Lahoi Hawail. Ua hookuuia e aiakoa no ka maopopo 00 1» maiou o ka 6?6f0 ft fia holke ; oa>obtbihi ee oo koa ike ole, a hawawa maoli 00 Ua iawe ka mea hoopiia i ka hoohiki Hemol* le imaa o ke Akoa Maoa Lo« t a me oiai i kooa hewa w«bi a ka Lahoi Haw«H. Heaha la ia Hoohiki, a me i» «e aoa ? Aole ioa OMikoa i »ke* aoie io« ia oMa imaa o makoo, he mea ole loa ia ; o ka oleio iko waie 00 a oa hoike ka raea imaa o makoa, aole o kona hoohiki, aoie o ka looa He> moieio o ke Akoa; a he komu ia na aakou e hoopai'i ia Apigai!a, he ooea liilii lapuwale loa ia, aolo e manaoia. Ua hoike akea ae ka Lahui Hawaii i oa inoa o na kiore i ike mai ai ka leholeho i ki hooliloia o ke Kaoawai i «ea oie, a aha-
I ki w»le i*. peU paha »0« mmaia. »• » | aio»a laoe: Oke kao»w»i he* 1« k» ma- : koo i ah»ki *i l H«»b» U hoi k« » baike ole m*i ii i» Kaoaw*», • koh.kahi oI« a»i » k»hi i k»o »i. Aole loa e hiki ka : kahikuhi a»i i» k»o»w»i t ao'e io» 00 h*» ; k»»»w»i i »h»kiia e m»koo. Ke k»p» o»*i Q ei oeek» Ukai H«*aii, o koo» *« li »0» m&i i koo» hew» imu» ok» Ahi Hoomalo, oi» k» ko m»ko»i koko» hew». Uh»ki k»o«w«i » hookoo »ko me he »et kew» ole U. * Aole peU ko m»koo hoohoK» i »0», »ole 00 hoi o makoa kule»o» e n *oa | »ī, 10» o» »e m»oli oi» i koo» hew* imu» o |k« Ah» Hoora»lu. Io» m«U»l» ko m»koo j pili iQ4 i k» uhaki k»a»w»i; »U»U. e kuhij kuhi »ko »u i» ce i ke k«o»w»i e pit« »o» I ia ae »o», a malaiU oe e *ke »i, »ole loi o , ro»koa koleao» e naoa m» i» »00. » maU»- J I» ho» e akaka ai ik» lehuleha, »ohe o < oiAkoo kuleaua iki e hookolokolo »i. loi ; he hihi» i hoopiii» i k» Ah» Hoomala, » o» kupooo o»e i» i ke kiare, aUil», ua hiki 00 lai» ke noho e hoolohe m» ke »no Ah» ni» j n»o. Io» i»e ai»i i koo» hewa, »laiU, •010 oi» e hoopal, »k», e wa»ho »ku U»e »a» imu» oke Kiore, mo k» hoike i» »o», < a e Uwe k» Aha i k» mooUlo o i» Ah» Hoom»U a Ap»n» p»*»®; aohe oae he kiare m» i» hih»». E o»o» ika p»uku 4 mokuo» 2 Kanawai Hoop»i K«raima, »ka, in» ' m*Ulo o kekahi kumn makau, aole lo» e paa i» »e »na, aka hoi. io» ho wau hihi» ninanioao, » ua kupono ole i k» Ah» Hoo- , I malu a Apan» ke hookolokolo, »UiU, e haoa oia e like me n» kuhikuhi o k» PaaIku 905, 911, oke kaoawai KiviU. Ina oa ae maol», e waihoi» »na imu» o k» Ah» ; Kiekie, »k» hoi, ma n» hihi» i kopono i» j I m»u Aha ke hookolokolo. A ina oa ae | maoli oi» i koo» hew», »UiU, aole e h>ki i ika Luo»k»n»w»i ke ae mai i kon» hoopn { j hou »na, uo k» me», a» p«* * a ae in,i ' ftka j i hoi. ina o» ae m»i oia i k» hew» i oleUi» j ■ ma ka hoopii, a hoole nae i ka pili ana i ke | ' kanawai, ala»U, ua hiki no iaia ke hoopii e | ! hoohaUnal» ana i ka pili ole i ke kanawai, , I e like me ka minao o ka pauku 1006 o ke ; ! Kanawai Kivila, h«»pa hope oia panko. I Aole nae pel» ko Apig.nU hoohaUhala an» | mai, aka, aa hoohaUhal» nni 1» oia maUlo j o ka pauku 1 mokun» 41 Kauawai Hoopai j K«raim»; alaila, ua okoa kooa ae au», ua j okoa kona hoohalahala ana mai, ua okoa j na hoike e ahewa ana laia. Pehea U ma- j : kou i kukua howa ai ? No kou ike ole, u» ; kiipa oe ika pololei he kokua hewi La j pololei ka hoohalah»!» u ApigaiU no ke j ku ole, a oiaio ole o kela hoop»i ana »ka ! Lnnakaoawai Hoomalo, ua ae mai k» Lunakaoawai lloomalu i» hoohalahal», oa ko- 1 koa mai ka Loio Kuhin» m» kona hoopii ; noa ia Apig:aiU ma k» pauku 1 mokuoa 41 j Kanawai Karaima, » ua ae mai U ka Ah» ; ia Hoopii, » noho aku la makou e hookolo- j kolo i» hihi» malalo o ka hoopii a k» Moi I kue ia Apig<ila, e like me ka paaku 1108, j 1109 oke Kivila, »me ka hoololi okaM. | U 1660 aoao 20, oi» kanawai, aua helu- j holuia imua oka mea hoopuia me k» leo : maopopo, e like me ka pauko 1174 Kaiia* . wai Kivila; ma keia noho an» oka Ah», | aole loa he hoopii no kona ae ana i kona j hewa, a mahe» 1» m»kon i uh»ki kaoawai -j ai ? lua oka hooko ole aku ika ae an» 0 j Ap i g'»>la imua 0 ka Aha Hoom»lo, oi» ka j uhaki kanawai, »laila, oa kia«»le loa ma- ; kou, anhe wahi pili i kau e olelo wahahee nei; E ike pono oe, oka Luuakanawai i Hoomala kekahi uh»k» kanawai, o ka Loio Kuhina kekahi, no ka me»,uaae »ku lauai ka hooh'Uhai» a ApikaiU ma ka pauka 1 mo- : kuna 41 Kaoawa» Hoopai K«raima, aole hoi i hoole ako, a hana U boi i hoole aka, ! ahanalahoi i ka makemake oka pauko j lOilO, me ka Hoololi o fea M H 1874, 00 ka i mea, o ka me» a Ukoa e apono mai ai, oi» | ka makou e uoho aku ai e hookolokolo. : j Owai U ka i kokua hew» ? O makoa ; anei, ona Luna Aupuoi paha ? Aole t o < oe no, ao kou ike ole, a bopo pah» ! A ina paha ua ae maoli oi» i kona hewa ; imoa o ka Ah» Kiekie, e like me ia pauko j 1174 K»n»w»i KiviU, aUil», aohe o m»kou | kuleana ia hihi» e noho »f, 00 ka me», j imua wale no i» oka Aha e hoopaapa» ai, alaila, u» k»swale loa makou, aohe kokaa i hewa, »ohe he nh»k< kaoawai, aole loa 00. N» kek»bi mau Kiore ra» o H N Kahulu.