Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 47, 21 Nowemapa 1874 — He kumumanao i kekahi wa. [ARTICLE]

He kumumanao i kekahi wa.

He meo pooo onei i ke Kaha Ekaleaia ke haalele i kona kihapai no ka lawa ole o kooa ola ? He oioaa keio o pili oao i ko pono o ke Kaha Ekaieaia, ke haalele 00 ka lawa ole o kooa ola :—Oia hoi kono dala haoai kumu, ka oku makahiki. O ke kaha ekaleaia ua pooi ia oia i Kahuoapule, o i Kahuna haiolelo oo lesa Karisto ; a aa hoonohoia i kaha no kekahi ekelesia ; aa laa he paahana 00 ke kihapai o ke Akaa, 00 ke Akaa ke kaho ekalesia, no ke Akua no hoi ka ekalesia , ua Ua ka ekaleaia no ke Akua oia hoi ke kioo 0 Karisto, a o Karisto 00 kona poo. A ua kanohaia oa kaha ekalesia e haoai Ika Ekalesia oke Akua. Peoei ko Paulo ma Oih. 20:28 "Nolaila e aooukou ia oukou iho, a me ka ohana a paa, maluna ona i hooliloia'i oukoa e ka Uhane Hemolele i poe kahu. E hanai i ka ekalesiao ke Akua, i ka mea ana i koai ai i kona koko iho.'' A penei no hoi i olelo mai ai o lehova leremia 3:15 E haawii no au ia oukoa i poe kahu mainnli o ko'u naau, nana e hanoi ia oukoo i ka ike, a me ka naauao. Oia e hai i ka olelo maikai i ko ekalesia.

A ua kauohaia no hoi ka ekalesia, e hanai ike kaha ekaleaia ma aa mea e pono ai ke kino. Peoei hou ka Paulo do ia mea Gal. 6:6. "O ka mea iao ia mai i ka olelo, e haawi aku oia iaa mea maikai a pau, na ka mea i ao mai." A eia ka lesu, Mat. 10.9,10, "Mai hahao ookoa i gula, aole hoi i dala, aole hoi i maa keleawe iloko oko oukoa mao hipuu. Aole hoi he aa 00 ko oukou hole ana, aole elua aahu, aole hoi kamaa, aole no hoi he kookoo ; no ka mea, he pono ke loaa i ka mea hana ka ai naoa.'* A penei hoa no ka Paalo I Kor. 9:9,10,13,14, ''No ka mea, ua palapala ia mai ma ke Kanawai o Mose, Mai hana o paa i ko waha o ka bipi naoa e hehi ana i ka palaoa. Ke malama nei anei ke Akua Ina bipi ? Ke olelo mai la paha oia ia mea no kakoa wale no ? Aole aaei ookoa i ike i ko poe hana ma na mea laa, oa ai lakou ina mea laa ?

Pela do hoi i kauoha mai ka Hako i ka poe bai aka i ka Eoanelio, e ola oo lakou ma ka Eaanelio.' 1 Tioo. 5,17,18. "E malama oui ia aku na luuakahikoe hoomalu pono ana, he oiaio hoi o ua poe la i hooikaika ma kaolelo a me ke ao aka. No ka mea, ua olelo maila ka palapala hemolele, Mai pani oe i ka waha o ka bipi kauo e hehi ana i ka palaoa, E poao ka paahaoa e oku ia mai." Ma keia mau mea, na akaka ka maoao 0 ke Akua i na'kahuoapale kahu ekaleaia ; a oa akaka oo hoi koaa manao i oa ©kaleaia. Ua kauohaia na kaho e hooikaika i ke ao ina ekaleaia, a ua kauohaia no hoi na ekalesia e malama ina kaho ina mea e pooo ai ko lakou mao kino: i lilo loa na kaha eka* lesia ma ka lakou oihana ; a i lilo hoi na ekalesia ma ka hookaa pono aoa i ke ola o oa kahu, oia ko lakou uko makahiki. Aka, o ka oioau i ka pooo o ke kahu ekaleaia ke haalele i kooa kihapai no ka hapa o kooa ola; oiai hoi he ooku ka haoai komo i Ua maoaoia ma keia ninin, he pooo oo I ke kaha ekaieaia ke haalele i kona ekalesia, ke hapa kooa ola makahiki. I—Pono ke kaho ekaleaia ke haalele i ke kihapai o make oia i ka pīlikia, a me kooa ohaoa ma na mea oke kioo. loa oa hapa kahi ola, oa hemahema ke kahu a me kona ohaoa : oia aoaoei ka mea naoa e hoemi ika ikaika o ke kaho e lawelawe aoa 1 kaoa oihana lawaia kaoaka ; a hookonokooo hol e imi i hana e pao ai kooa hemahema ; aka. iaa e hoomaoawaooi aoa kela kaha m¥ka tawelave ole i kahi hani e ae e pau ai kooa hemahema ; he moa akaka lea keia, e hele ana ia kahupole ilooa o kooa awai me kahi koka oahaehae, a me kahi lo* le wawae pukapoka, me n« kamaa hapakoe. Oka wahioe hoi a me oa keiki he mea kaomaha ke eaaa ako ; o ka hale hoi he mea meoemeoe ke hai ako. Kopooo aoei ke hoooiMiawaaoi ke kaha ēkaleeia pela I Aele pooo me ie aao, he kulaoa ia e hooemi ana i ka oihaaa kahuoapale. Aole aoei he keooimaoa ke kaho ekaleaia iwaeoaokoea kihapai? Ae t be keooiouioa eo ( a ma e hapa aoa kooa ola makahiki, ke aaei keoa ano keooimaoa i kaoa oihane haoohaao e lawelawe aoa ? Aole. Nolafta he peoo «o ke haaleM i ke kihapai ao ka hapa o ke ola.

2—Pooo ke kaha ekaleaia ke kAalele i ke kihapai, o ooi loa ka aie • ka ekakaia i k« kaha, ke heleia aia kahi oko ekaleaia aie koo ole. oke Kaho ame ka £koksio» oa hookiki 00 keia ouua aoao elaa. Nak« kahu e haiolelo no ka auaawa, a mae ®aoawa paho ? A 00 ka Ekaleoia e haoai i ke oko oaokakiki, e hke me ka hoawioo i pooo. laa $200.00 o ka makahiki ka hoohiki aoo e oko i ke kahu ; o i ka hooko aoa, ooie piha ka eloa hanen, o pelo aao e aie ai o ha--1« kekahi mao oiakahiki, o ke kaomaha )oa 00 ia o ka haawo malaoa o ka ekaleaia. O ka aie kaa ole iho 00 ia. Nolaila pooo ke kaho ke haaleie i ke kihapai, o noi ko aie, a emi kooa oani.

3—Pono ke hahu ke haalele i ke kihapai, 0 hoohiUhila io onooei kt ekaleaia ma ka hoike kihapai o ke kahu no oa dala hanai koma. Ko ka hap»ba makahiki $.75 ; o 1 kekahi hapaha $1,00 ; a i ka makahiki $3.00, 0 e $5.00 paha ? Ma na Ahahoi 0 pao ; o oo kaha ko meo hoike mai no ko lakoa maa kihapai iho i na hana, a me oa kokua, e hoike pu ia mai ana oa dala haoai kamo: 00 kela keia kihapai imua ooa ahahai. Ilaila oe e ike oi iko haole ino ona ekaleaia i hooko ole i ka lakoa hoohiki ma ka malama ole ika lakou i hoohiki oi: he mea hilahiU keia.

4—Pooo ke kaha ekaleaia ke haalele i kooa kihapai, aole paha oia i ae ia e ke Akua e lawelawe ma ia haoa i loaa ai kooa ola kino ? Ua olelo ia mai oo oae hoi; "E pooo ka paahana ke oko ia mai a eia hoi, "He pooo i ka mea haoa ke loaa ka ai naoa." He oiaio oo oae keia mau olelo. Ua nele auei ke kamaoa ika oko ia ? Pehea ka amara kaihao, na nele anei oia i | kona uku ? Aole loa i nele, na ukuia no i ka paahaoa. oke kaha ekalesia ua hana ! ma kana haoa a hala kekahi manawa, a mau manawa paha ; hapa loa kahi ola e pono ai, aole ae ke Akna iaia e lawelawe ma ia haoa. Malia paha oa ae mai ke Akua ma kahi hana eae ? He noi na oihana hana, he hanai holoholona, aia noi ka haoa e hahai na lima, ina he hana e loaa mai ana oa pooo kino, ke ola o keia noho ana, a aa hoopomaikai ia mai ma kahi hana oia ano, ua ae mai ke Akua e ola ia ma ia hana. f>—Pono ke kahu ekaleaia ke haalele i kooa kihapai no ka hapa o kona ola, o ho* ahewaia oia. Ina hapa kahi ola, mai paha ke kino iua aole ai, make ika pololi ? Pili i ke Kanawai, "Mai pepehi kanaka oe," he hewa keia. A penei hoi kekahi, ina e hapa ana ke ola. ,4 A i hoolako ole kekahi i kona, a me ko hale ponoi ona iho no hoi, na hooleia i ka manaoio, ua oi aku kona hewa i ko ka mea maoaoio ole. Nolaila, ua akaka ka pooo o ke kahu ekalesia ke haalele i kona kihapai no ka hapa o kona ola. Aka, he mea nui no nae keia ; e nana mai ai oa kahanapnle a kahu ekalesia, a me na ekaleaia a pau loa o Hawaii nei; a pao auaoei ka nani o na ekaleaia o keia Pae Aina. He mea akaka lea keia i ka ike ana i na ekaleaia i hanai hapa i ko lakoo mau kahu; malaila oa oln ka hooakamai iwaeoa o ua hoahanau ekalesia, ua aa lakou i ke Akua ma ko lakoo hoonele aoa ioa kahu i ko lakoo oko f ua hoole lakou i ka manaoio ; ua manao paha ! i ke kahu ekaleaia, he pohaku ka mea paa* kiki, aole ike i ka pololi ; ua manao paha he manu, aole helelei kona man hulu ? £ | makaala ena ekaleaia o Hawaii nei. O | kioia ia ookoa iloko o ka moana o ka no- ! ho kahu ole, a pau mai i ka mu ai laau o | ka moana i ko oukou mau moku ekaleaia, i oia o palaka, a me hoomaloka, a me oa hoowalewale a ka hewa, a liu ko oukou mau I ekaleaia, o ka palemo no ia iloko o ka ho- | hooa oka po mau loa oka make. Aloha ! ioo!

Ke wewa ia mai nei e haalele toa kekahi mau kaha i ka Ukou mtu oihaoa kahu ekaleaia. A e holo ana iloko ooa hana e paa »i oa pilikia. Aole no he be«ra oia. Aka, aloha oo ka oihioa oaoi; oa leaa oo e kokulu i kona aopaoi ; aole oo e paa kona aopaoi, he aupuni mau loa kooa aopooi. Amene. Nl lEKAHI KAHUNArULS.