Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 46, 14 November 1874 — Ka Huakai a ke Keiki Alii ma Hawaii. [ARTICLE]
Ka Huakai a ke Keiki Alii ma Hawaii.
[i&eM moa I* Kuokoa ma» 'o Oct. lla ke kakahiaka noi • ka Poakahi Oei !a 5, oa holo ako ke Keiki Alii t kooa kaikoahioe Alii likelike mo aa hoa okall i Napoopoo, Kealakekoa, e like me ke nol maa ana mai a ko la»i!a aaa nalaaiaioa makee alii n haioUlo ke'Lii ilaila, a pela ia i kooko «L Ua kip* ake ka hoakai i kaki o ka Loaakaaawai Hoapili i Keoakoa, a
hala kekahi mau minoke oka hootn»b* aaa, holo Ina ako la a ktpa ma kahi o Mosm Barrett i Keiopuka. Kamao iki ilaiU a hoia loa aku ia i Napoopoo. Hiki i k«hi o Mr. Kaloa ia •uioa 1», a m*hobe koke iho oka wehewehe ia ana oaa aoho o aa Uo i oaue ako ai ka butkai ika halepale Hookahi mea kamahao i hoohaoohaoo i« ukai • oa makaainana aloha alii o ia apana, oia ke kukuiu lalani ia ana ona kokoi U maiama mai ka puk« oka pa a biki ika poka oKa halepule, i hoike ole ia īmua o kona ala manua. Woheia oa haoa ok« U lua oka puie aoa ake knho ekaleaia oia apana. Mahope iho o ia i ku aku ai ke Keiki Alii e haioleio no na mea e pili ana i ke Kahuapaa a o kai makia boi oko hua aupuoi oia ka " Hooolu me kektbi o oa leo kauoha i hooili ia iho ilooa o kooa mau kipoohiwi, oia h?i oo oa mea e p>)i aoa i ka holo oka Moi i \Vasioetooa me kona mau elele, no ka hoopooopono ana i k« mea i maoao ooi ia iloko o oi aa i hal» a i keia wa, oia ke " Kuikahi Panai Like;" ame oa aoo oui ok« " A*e DiU," &c M«mua o kooa hooki anu i kana hiioleio ahi, ua ili mai he hnnohano oni ma ka hoikeike aoa eku ioa makaainaoa i kooa kai* kuhhine alii Likelike, ma o ka lolu ltma pu ana me Uua mahope koke iho o ka pau ana o oa haoa o ka la. Ua kokoaia ka b«*»olelo hlii e koua mau hoa okali. Mawaeoa oia poe ua hoakaka aku kekahi hoa ma ka hoo-
maopopo aoa aka i oa makaaioana i ko la kou hooiaio ma ka olima ana no ka holo o ka Moi i Waftinetona uo ke Kuikahi Panai Like ; aka, i ka ninauia ana, ua hoike mai lakou i ka ae lokahi <s holo no me kau wahi ku tt ole. Ika pao aoa o keia man hana i hahaiia ae nei i hookuuia ai ka hale, a hoi aku la ka hoakai alii i kahi o Mr. Ka laa. Mahope iho o kekahi mao miooke o ka hooluolu aoa i kamau iki ai ua malihioi alii me na hoa hele, a huli hoi mai U ka hoakai, me ke kipa hou aoa ia ahiahi ma kahi o Moaea Barrett, a hiki i Kailua ma ka hora 9 o ia po.
Ika Poalua, Oct. la 6, ua holo aku na alii i Makaeo maiuaa o kn waapa a me ka waa. Oiai e hoopuka aku ana na waa, ua ihhia iho la kahi waa maoli i ka pilikia ma ke kaholi ana a auau kai uaeepakeke. Mu bope iho o ka hoolana ia ana ua holo hou aku la a loaa hou ia mau eepakeke oai ka waapa mai; a pēla i hoomaoawaoui aku ai ua wahi waa oei aua maa he lio, a hiki pono mawaho ae o kuuoalu o M »kaeo, ilaila i apiki hou ai, i oa mea he komo maoh 00 i ka ohoa, A i kolo maoli ia ka hiki aoa Ika aioa. Mahope iho oka hooloaoa aoa i kahakai i huli hoi mai ai oa waa me kau wahi kioa ole i ilihia.
Ma ke awakea Poakolu, la 7, hoomaka m«i la ke ka i ana oka hoakai. Kipa ik< nae ma Keaohou, ma ka hale o ka Luoakanawai Hoapili, a hoomaha no kekahi mao mioote. A mahope oka hoomaha iki aoa, holo loa mai la a kipa ma ka hale pule o Papaopiia t no ka haiolelo Alii imoa o oa makaaioaoa o ia wahi.
I ke komo ana ako oan iloko o ka hale pole, aia hoi aa hela a pihako i oa maka aiuaaa i lia noi ka naoao e lohe i ka haiolelo Alii o ka la, mai kn waha ako o ka Ukoa wahi malihioi alii opio.
Aia iloko oia maoawa, ko mii la ka Keiki Alii, a haiolelo mai la no oa Komohaoa ano noi o ko laoa aoponi, e maoao nui ia nei, oa hookahuaia ka pomaikai o ke aopopi, malooa o keia aao koao, oia hoi ka "Hooolu Lahoi" aneke "Koikahi Paoai Like," aoka •• Aie Dula." Aka, i oaea • holo ai ka haoa, oa waihola ako ka we* hewehe aoa oka "Aie Dala" oa kekahi o kooa maa boa akali ( oUi he leholeho wale lakoa • kokoa aa* i ka hnioloio Aiū.
Ma oka liaao ia aua e kekahi oaa kokoa, oo ka holo • ka Um i Amenka, ao ka hooponopooo i ke KaikoklPaaai L«ke t ••• waeoa o iakoo oia kakow. Ua kookolo I» kaki nai lakoa i ka ae ita ka o lioa aaa. e holo ao eiai i poauokai aon • H#vaii Pouoi.
I ka paa aaa o k«a haaaa inka hala liaMk p« aaa wmmrtn 1r «a kolo ioa aka ka koakai a cao« M K«opoka r «a ka kala o Mr. Koaoa Badttl
I ke kakaiuaka aol o ka Poika, oiaka la 8, holo ioa ako la ka heakai a£i a hoomaha iki he ma« mioaOe I Hooaoaao* mailaila aka • koomaha kou i Keaha; m*tiaiU ake I kaki o Hoo. D Nahiaa i Hookeaa j waiho aa !to
iiaiU, • kuniui w*w*# »ko U » k*b«Upul« no k»n» haiolelo ino» o o» is»kuia«oi o ia wahi. Wehe ia n» btn« o k« U m» o ka pole ana a ke kaki» ekaltBit o U kib*> pai. P*u ia, k« aka Uke *L>i a h*io!elo no na mea e pili aa« ina kuauhaoa a i ekolu ; «ka, oo ka Hooalo he mea i naopopo a i ikomakaia ieoua o kona alo ia q« hiki «ku k« h«luu* o d» keiki opiopio i ke 50 » oi, ko« u« keiki iluoa ko alo a i hiki oU ra«i i* U, ua hiki ako p>«ba ko Ukou mau beluoa i ka 90 aoi; ooUila, ua Uoia ae koaa mnoao, eia t>o ka Übui ke ulu nei, a e kapie loa la ka oUlo boo» iloiio a ko kakoo mau kumu mi» on»ri i vr«nana pinepioeia aa o ko Ukoo m«u kuahu, " He kanaluu* oakabiki i koe pau loa keia Uhui ika nwke." No ka holo o ka Moi i Aioenka, ua hooholo mai Ukou a pau ma ka ae. Mahope iho oka pau ana o oa kokoa i ka haioUlo alii o ka 1«, a roa ka lulolima pu an» me nt 'Lii i b«»i hoo aku ai k» huakai i ka hile o Hoo. D Nahi* nu, kamau iki ilaila, a hoU loa aku U i Pahoehoe maloaa o ua kola apuupuu o ka ainm. Hiki i Puboeboe ike ahiahi na kahi o Lumilueoi, iUila i huopuoaoa ai ka boakai alii la po. Ma ke k»k»h»aka aoi ae o k» Poalima, U9. mahope ibo o ka aina kakahiaka i waiho bou ako ai ke 'Lii be mau wahi ma« naala olelo i oa enakaaioaoa o ka Moi I akoakoa mai, ma ka hoakaka a me k* pal* pai pa ana aka i na komahana noi o ko KmUoi Kalakaua au e naue nel i waiho ia mai oa kikou e waele, ke lokahi kakou a pau, Nioauia ka holo oka Moi a hooholo ia e holo. Pau na kokoa haiolelo, ike alil na makaaioaoa ma ka lulu lima, holo mai ka huakai a b>ki i Hoopuloa, kahi o Mr. Koliikuli ia aoioa U. Kuu ka luhi o oa 'lii a me k» huakai holookoa ilaila i» po. Kakahiak» o k» Poaooo haaleU i» wahl oo Waiohiou, a komo iloko o ka olu U»o o Manoka, bal» mai U ia loehi» iho U i ke olai i WaiakaaUl», a p»o mai 1» o» pale* na o Kona , komo aku U f Kao. Hookipa ia i Kahoku e Keoki Maoo (0. Jooea) 00 ka aioa awake». Mailaila ako k»m»Q hoo i Kiao, kahi o Akooi. Mawaeo» oi» wahi i me Waiohinu I halawai ai k» bo»kai me oa Hoos. Tbomas mt H. Matioa me kekahi mau bo« e ae. Pela i oaoe oulie ai ka buakai » hiki i kabi o k» makoa< bine alii R. KeelikoUoi. Mahope ibo oka aioa abiabi ua oaue aka ua'lii ma kahi o ka Hoo. TtioaMB Matioa, » iUila i booo»ne» ai na 'Lii » hooiohe i ke k»ai hoee mai a na ohe » <ne kekahi mau me» Ualea e ae. 1 ke kokoke aoa »ko ike kuluoa »amoe f huli hoi m»i ai d» 'Lii i kauhale. Lapule, u» naue »k« o» 'Lli i k» pale, me ka mahaīo piha i» o k» ke kahu ekaleaU haiolelo o i» lie like oe kaoa wehewehe loeau »o». U* hoike m»i k» ua haao o ka »in» m» k» lelehuo» »n» ib« maluna o kooa mao koalooo haolioli i lilo ai ia mea e halo o» oa m»ka m»lib«ui o k» huakai. PeU i linhoae »i k» aa aua » hiki wale ike kuluna aumoe o ia po. Poakahi U 12 o Oct I haioleio ai ke 'Lii imaa o na mak»aio»oa o ia w»bi aialoko o ka loakioi. U» pihaku ka b»lepele i aa makaaioaoa a koe mawaho. Ika hiki ana aka o oa'lii ua webe ia na hana m» ka pole aoa a ke kahu o ia kihapai ; a paa ia ka aku ke 'Lii a haielelo ake, peaei:— (Māipmm.)
No tLoxv LO4.~Ut f%ti» lei» Hol« (e e i'a i k% U 16, oSep«t«tti& t a«* ffl«t lot oii ia'« »lo*a pwepiN »M i Im •o. B »ke*» n» k» bon 10,27 minnUo kt k«kabi*ki i mm»»*w» t «oh ike m—popo lo« i ko«» beWb«Wo» ik» bor» 4, 6 niaoi*. A • hoooni» oo k««* ilo» • hi* ki t U vie Mpooli kiU i koiki nii i kooi Mii olmoliao ikiiki i k» po j • oi« ii e ikei* net ike tkiiki A e kape U oi» "Hoko Abitbi." I ko'o ike aui ea* t«ie, et eioio lo* oU aui k* Le oe, • » ke»« man»vi ke kokoke iee eei ike Lt. He o»ei koa oae keie. Ui i anio lekiU, he wekekee keie, elokei eee, eUiU e keU e oioeo i oe bot t'a i kohfkobl «i su Ktokta»lebt«e 9 HiU«Uieekehiktkie<e UUkoe, Ae ko ptbt te»Mt kt ee poe KIU Hoku e boMgy»kiB«lB eai mI ; fi> •mU M» oi t iktle 8 e PikiwU ejWl^