Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 42, 17 ʻOkakopa 1874 — Na Mea Hou o na Aina e. [ARTICLE]
Na Mea Hou o na Aina e.
Ma ka wmwin o ka huiei 0 kekahi h»nai M ez, f be h.e F»noi e welo mau ana mai k» w» m»i i 1,1 0 »i oo Gerem»oii, » too koke m»i o ei no k» Lakii» ■na i l»lo. I k» w® © k»a aa», o» iilo ia he eha i k» m»k» o na Gerem»oi» ke d»- »• *ko ; » do i» me», aa heawiia he haoe- * a»l» Geremaoia ka oka oo ka mea oaoa • kii a hoki m»i i k» hae, » kiol» i Ulo i ka lepo. No ke kiekie loa ok» huiai ame k» napenape ke p»i ako, oolaila, oa hoao he ehiko mao haole Gereaiania, aka aohe loaa iki. He elima o Ukoa i pii ae a hoi okoa, abe elua i pi» » w»eoakona baole make loa. Na kek»hi haole pe D » e ooho ana oo m» Meza i pii a kolai i ka bae, a penei i hiki ai, aa kiia he elaa mao poka ma ka b»le bele o looa «e, a puka ako hakahaka, alail» paa ako aoa ka lima, nee »e ana i luoa. Pela k» haoa aoa a hiki loa i laoa, laoakila malona oka make. Oka inea o kei» b»ole, o DemaDge. KA MALIHINI ĪIELE AME *A NAITA —Ma kekahi Ealealii nani (Castle), e uoho aoa he Alii (Koight) waiwai loa. Ua heomannauna oia a oui lua na dala no ka hoomaikai an» i kona hale noho, ahe noku loa kana mea e haawi ai i ka poe hune. 1 kekahi po, hiki mai ana kekahi kanaka malihioi ma ka puka o ua halealii nei a noi mai la e moe ma ia po. Uilaoi ae la ka hiohiona o na alii nei, a paoe mai la : "* Aole keia halealii he hale hookipa." Paoe aku U ka malihioi, ae mai oe e nioao aku an iaoe i elua mau oinau, alaila hele ae »u." " Maluna o ia kahua, e psne oe," wahi ake alii, «• o paoe koke aku- auanei au ia oe." Kioau aka la ka mal.hioi ; " Owai kai noho ma» kei» hale alii mamua aku eo V 41 0 ko'a makaakane," wahi ake alii. " A owai aku aoa ke noho mahope aku ou ?*' wahi a ka nioau a ka malihini. '* Ke ae inai ke Akua, &laiU, o kuu kei* ki,'' wahi a ka paoe a ke alii " Ae," wahi a ka malihini, " ina e noho pakahi ana keia a me keia no ka manawa maloko o keia halealii, a iloko o ka manawa e haalele ibo ana ia, a hookaawale ae no hai, aa oi aku auei oe maaoei i keia wa mamua oka malihini noho wale iho no a haalele iho. Ho mea maopopo, he hale hookipa keia halealii. No keaha ia kou me» i uhauhii ai i na dala a nui no ka hoonani »na i ka nani mao v?a\e au e noho pokole ibo ai ? K lokomaikai 00, no ka moa, o ka mea aloha i ka mea ilihune, ua haawi ia na ka Ilaku, a o ka mea e liaawi aku •na, e uku houia mai aoa nu ia mahope.''
Walania loa iho la keia niau huaolelu iloko o ke alii, ac aku la oia e moe malaila no ia po ; a mahope iho, he keu aku ka lokomaikai o ua alii uei i ka poe ilihuoo enatnua o kekahi poe e ae.
Ua olkix) o \Vilesono, ka Hope Peresidena o Amerika Huipuia no keia manawa, he kue o\a no ko Gencrala Kalani holo b.\leta Peresi'deaa akolu ana, a no ko kekahi kaoaka eae paha. Ua manao oia oka nee ana pela, o ke knmu hnelo no ia o ka aouo kipi oka hema. Ikaika maoli keia manao. Ua manao ke aupuni o Amcrika lluipuia, he 250,000 na paona opiuma i hookoenoia iloko o ia aupuni i ka makahiki 1373 i hala, a o ka akahi hapakolu wale no o keia helu na » hoohanaia no ka \apaan —a oke koena, he mea puhi. Ke pii oui nei ka hookomoia ana o keia mea hoonawaliwali kinoiloko o Amerika ma ka pa umi i kela ame keia makahiki.
I Kl MAKEMAKE ĪMEPEKULA 0 FaR4XI — | Ke palapala mai nei kekahi mea kakau o I Mulata Balstcad, he elua ona inau la o ka ! noho ana enaloko o Parisa, a iloko o ia mau | la, ua ike pono oia i kekahi mau mea a na i nnpepa o Parisa i huna ai, aole he hoike ae. | Ke pii mai nei ka makeuiakeia o ke aupuni | Emepera maanei mawaena o ka poe mala* ma hale kuti. Ke hoike mai nei na puka aniani o oa halo kuoi i kakauia e ns kii o na Emepera i ko lakon ulnmihiehie ina ia aoao. Ke hoikeike akea \a nei na kii o ka ohana alii Imepenala ma na paka aniaoi a paa o lakou, no ke knai aku. Aohe me® hala i ko ka maka ike ana aku i ko kakan mai o oa kii o oa Napoliona • i eha. Ua paiia no hoi ke kii o ka Emepera wahine Eugine me koni hiohiona kaumaha no ka Emepera make. O ke Keiki Imeperiala ke> ia, • pai man ia aoa kona kii i oa malama a pan nu ka pomaikai o ka poe makemake iaia* Ua lilo oia I kaoaka oi loihi, a he | hiohiona o oa hiehie malnna ona, Eia no hoi be kii oui o ka maka ana o ka Eaepera III», n maloko olaila i ikeia ai ke Keiki Alii liaepenala ma kona paa lole eleele piha lliki ole ko loiloi ako. Ke hoikeikeia m! ko kii poohloa o MakeilialMH» na oainmi
Ie kaai nai, i m kīī |>ti o G»oi«betu Uoi o Tier« r •o» pap« pa i» QO |j o f Bft poe kami «e» »i, «ole e kapili m» ko lakoa aat poolo boooD& i b« kii o Dt kfto»kft kaaiini o Panoi. Oka men ibo 1« bo ki i« e ptpai® »i ke makem&ki» »e oo Ukott ia e h» «»» me ki hoopihki» ole m»i i kē lopwi.
He mac olelo a*o ?rtri ka P< hikchacAole loa ao i haiolelo aka imia o kekahi anaioa eieo ko*a mau hoa a»k»> •inae» poooi oo oa m»k»bikt ekola i hal» me ka hoike ole ako ia Ukou i na hooponopooo ana aoponi amu ooi o ke »o neī e htki m»i ana i makaokaa ole ai lakoa no ia mea, » he me» hiki ole ke bona ibo mai a kakoo ako, eia be hoopaapi» ikaika loa maw«en» o ka maoa Uoi a mo ka maoa hoooa o ka Pope, ka mea i hakokoia ina aa i bala, aka, ke ola boa mai nei ia iloko o ko kakoa wa ponoi. I olelo aeuei aa i kei», no ko'a maoao he loli eiui ke haka poaoia ako nei e hiki mai ana ma Europa, ke nana poooia ka hakaka mawaeni o ka mana lani a me ka mana honua oka Pope, a ioa iloko o ia loli ano e aoa, e ulaaoa mai anaa hiki m»i na poioo n»na e pahola ako i k» iea » me ka laula, malia paha o pilikia puoEne Uni, »!ai!a he hana naaoao na kakoa ka hoolole ana ae malalo o ke kahua palahalaha o ka hoomaemae bou, me ka manaoio e like me a'u, oia mno kahua aole loa ia i paa pono e like U me ka hoomana i kukuluia ma Enelani, a ina aohenaaaao, mana, waiwai a knokoa oia hoomana, ina la ua lilo i mea ole i keia manawa."
Kamakamailio Ask me Don Carlos.— Ua kamakamailio pu kekahi mea kakao nupepa o Na loka me keia alii maluna ae ma Elarria. Eia ka o!eto a ua Don Cirlos nei, he olioli loa oia ke lialawai rae na mea kakau nupepa a hoolaha oiaio i ke akea. Nui 'oa na olelo hoino i hoopukaia nona a rae na f£al)Ba ena enemi. Aole oia i manao i komo mai o Geremania e uwao no ke kipu ia ana o Kapeoa Schmidt, ka mea i hopuia a hoahewaia mamuli ona kumu haohao. Aka, ua mamina no nae ia no ka hiki ole ana aku o kana olelo kauoha e hookuu mai ka make maoli ae tnaraua o ka manawa i kiia ai. Aka, aole makemake ona kanaka Sepania e keakea wale mai i ko lakou wa e kana ana, o ka uwao mai, o kokua ana ia i kona aoao a oia ka mea naua e hookoha ae iaia i alakai no na Puali Kaaa hui o Sepania. Ke hoilikoleia nei o Sepania eke kaua ame na hoololiloli ano e, nolaila, e hala an« paha he hanauna mamua o kona lilo ana i aina holomua a waiwai. Oka maluliia, oia wale no ka mea nana e kukulu i ka holomua a me ka inoa maikai o ke aupuni. 0 ko Don Carlos makemake, o ka hoihoi hou ia Sepaciia a like me kona wa mamua. A koho pono ia na lunamakaainana o ka Ahaolelo o oa makauinana o ke aupuni, a e hookuuia a akea ka makemake a me ka manao o ka lahui, aole e hoohaiki ia, e like la me ka mana ole oo ka maikai, a ikaika no ke ino—hoolaha akei wale iho no ka hoopau aua ina anaina a hoohiki i ka paleoa me ka paiepale aku palepale mai. E hoohele mu& ak© oo ia ia Sepania, © Uke me ka naue aoa a kooa inau lahui kuuhine. "Ika wa e pio ai kona mau enemi a hoihoiia mai ko'u noho alu, alaila, oia ka wa e nooooo ai no ka hoonaauao.*' No na mea e pili ana ia Ouba, ua olelo oia, e huikala aku ia i na mea a |pau, a e knknlu oia i aupuni nana e huli aku a nana pono i ka pomaikai oia aupuni. He kne loa oia ika hookauwa kuapaa, a e hoopau ana oia ia mea me ka hakalia ole. Ua makahehi loa o Don CarloB no koua holomua, aka, ike e ia mai nei o Sepama e na aupuui o Eui'opa, nolaila, e ka hokahoka aoa paha auauei o Dod Carlos a nele loa hou no e like no me kela pukaka holo siiDa ai a pomaikai ke ola ma ka apua. He wa keia o ke kikina lawaia noi a puni ka mokupuni o Nuftonalani, no ka mea, ma ka hoike a kekahi mea kakau i ka nu* pepa Hoku Akau o Sana loaue, ua ikeia iho he 350 ona moku kiaiua pea heke a nae 300 inau moku kun&—ho aumoku Uwaia nui 050, e kali uae ana iakou a pau, o ke aki roai o ka ia.
Ke paipai pinepine oei na nupepa o ka aoao hema o Aroerika Huipuia, e hoohni mai ia Mekiko. Ke oleloia mai oei, aohe amo iki o ka maka o Toma Scata i ka leha ia Mekiko, oia ke Uahua o na poma\ktv a\a« nui bao no keia mua ako, a o na waiwai ho wale mai o ia aina ke kuko pu ia nei o kekahi poe mea dala a aea. Wai na mauawa mai a pau, ke hoaoia nei e huki i ka hae hoka ma ke kulaniikaohale o Mekiko. Ke manao uei ka aoao hema, ina e hui mai o Mekiko, pomaikai lakou, no ka ioaa oke kahoa hou o ko lakoo mao kanaka oi e heie ako ai e imi haoa.