Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 41, 10 ʻOkakopa 1874 — Page 4
| This text was transcribed by: | Puakea Nogelmeier |
| This work is dedicated to: | Ululani Kumukahi |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
KA NUPEPA KUOKOA, ME KE AU OKOA I HUIIA.
Ka Nupepa Kuokoa
A Bright & Glorious Kingdom.
Silver Song p 10.
He aupuni no maluna,
Aupuni nani e,
Malaila no na keiki
Me Iesu ka Moi.
Cho.: Na Keiki, Keiki,
No lakou keia aupuni
Aupuni, aupuni
Aupuni nani e. :
2.
Ma ia aupuni nani
Na lei no kamalii,
Na lira, a hookani
Ko laila poe pokii.
Cho. Na keiki, keiki, &c.
3.
Ma ia aupuni nani
Iesu ke Lii maikai,
A mele na anela,
Hosana kamalii.
Cho. Na keiki, keiki, &c.
4.
E imi ia aupuni,
E huli mai ano,
I komo ae iloko,
A alii mau me Iesu.
Cho.: Na keiki, keiki,
No lakou keia aupuni,
Aupuni, aupuni,
Aupuni nani e.:
HAWAII
HAAWINA KULA SABATI.
KA HAPAHA EHA O 1874.
HELU 43, SABATI OKATOBA 25.
Kumuhana-Batimea ka makapo.
PAUKU BAIBALA Mareko 10:46-52.
46 A HIKI mai la lakou i Ieriko; a i ko lakou hele ana, mai Ieriko aku, me kana mau haumana, a me na kanaka he nui loa, e noho ana ma kapa alanui, ka makapo, o Batimea, ke keiki a Timea, e nonoi ana.
47 A lohe ae la ia i ko Iesu hele ana ae, hoomakaia e kahea ae, i ae la. E Iesu e, e ke Keiki a Davida, e aloha mai oe ia'u.
48 Nui loa na mea i papa aku iaia, Hamau: aka, he nui loa aku kona kahea ana aku, E ke Keiki a Davida, e aloha mai oe ia'u.
49 Ku malie iho ia Iesu, kauoha mai la, e kaheaia'ku ia. Kahea aku la lakou i ua kanaka makapo nei, i aku la iaia, E hoolaha oe, a e ku ae iluna ke kahea mai kela ia oe.
50 Haalele iho la ia i kona aahu, ku ae la iluna, a hele mai la io Iesu la.
51 Olelo aku la Iesu, i aku la iaia, Heaha kou makemake e hana aku ai au nou? I mai la ua makapo la iaia, E ka Haku e, i kaakaa ko'u mau maka.
52. I aku la Iesu iaia, O hele, ua ola oe, i kou manaoio. Loaa koke ae la iaia ka ike, a hahai aku la ia Iesu ma ke alaloa.
PAUKU GULA. Mat. 9:29 "E like me ko olua manaoio ana mai, pela o hanaia aku ai no olua."
MANAO WAENA. Ka mana o ka manaoio.
MELE Him.237. 8-7 Leo Batimea.
1 E ka mamo a Davida,
Iesu, e aloha mai;
Pela Batimea i pule,
Ia Iesu i maalo ai,
2. Papa mai la na haumana,
Hamau, mai hooho ae;
Nui ae la kona leo,
Iesu, e aloha mai.
PULE no ka poe makapo ma ka uhane, i hookaakaaia na maka, i ikeia ka hewa, ka poino ke mau; ka pomaikai ke mihi a hoopau, a manaoio ia Iesu.
KA NINAU A NA KUMU.
P 46. Mai hea mai la Iesu ma, a e hele ana i hea? Mai ka akau ma ka aoao komohana o Iordana, a e hele ana i Ierusalema, p 1, 32. No ke aha ka hele ana i Ierusalema? Kona hele hope ana anei keia i Ierusalema? p 33-34. Iesu me na haumana wale no anei kai hele ana i Ierusalema? He huakai nui loa paha e hele ana i ka ahaaina moliaola. Owai keia kulanakauhale ma ke alanui? Ieriko. mahea ia? heaha ka oukou i hoomanao ai no Ieriko kahiko? Ioana 6:1,5,20,24. Ua kukulu hou ia anei Ieriko? I Na'Lii 16:34. I ka wa ia Iesu, heaha Ieriko? he kulanakauhale uuku paha ia, ua pau ka nani kahiko. Owai keia mau mea nui e komo ana iloko o Ieriko? Ia Iesu maloko, owai ka i makemakee e ike iaia? Luka 19:1,2,3. A huli mai anei Zakaio? A i ka puka @ aku iwaho, owai ka i ikeia ma kapa alanui? E aha ana? He nonoi aha keia?
P47,48. A lohe ka makapo, e maalo @, ana @, pehea, kona kahea ana? Ua @ @ @ makapo mamua? Mai @. Pehea na kanaka i no ka aha ka papa ana? @ anei ka makapo ia papa ana?
p 49. Heaha ka Iesu kauoha? Heaha ka olelo hoolana a kaaka? Papa ka mamua, a mahope paipai e ku a hele io Iesu la.
P 50-52. Ka aahu ahe ka ka makapo i haalele ai? no ke aha ka haalele? A hele oia i o Iesu la, heaha ka Iesu i ninau aku ai? A pehea ka makapo i pane mai ai? A pane hou aku la Iesu pehea? Ike koke anei oia? A, aha oia ia Iesu? Pehea kela mau makapo ma Mat. 9:19,30. 20:34. O keia makapo ma Mareko, oia hookahi anei me kela ma Mataio 20? Elua no malaila, aka, hookahi wale no paha ka i kahea ia Iesu; a hai mai Mareko i ka inoa o ka mea kahea, oia hoi o Batimea.
MELE, Himeni 237.
3 Ku Iesu a ninau aku,
Heaha kau e noi mai?
I kaakaa la kuu mau maka,
I nana, a e ike ae.
4.Hu ae ko Iesu aloha,
Lohe i kana noi ae,
Hoopa oia i na maka,
Ike ia a hoomana'e.
KA NINAU A KE KAHU.
NA MAKUA. Heaha Ieriko? Ma ka aoao hea o Ioredane? Ehia mile mai Ioredane mai? Ehia mile mai Ieriko a Ierusalema? E huli i ike. Owai keia poe e kipa ana ma Ieriko? E hele ana lakou ihea? No ke aha? O Iesu pu no anei me lakou? Heaha ka hope o keia hele ana o Iesu i Ierusalema? Ka makahiki ehia keia o ko Iesu ola kino ana? Ua ike oia e make'na oia ma Ierusalema ma keia hele ana ilaila, makau anei? Ina he makau kona, hele anei? Aia anei Ieriko ma ke alanui kahi e hele ai Ierusalema?
NA KEIKIKANE Hai mai i ka mea i hanaia ia Ieriko kahiko? Ma ke aha i hoohioloia ai kona mau pa? Owai ka wahine i hoopakeleia i ka make? No ke aha? Nawai i kukulu hou ia Ieriko? a hoopaiia oia pehea? e like me ka wanana aha? He kula aha ma Ieriko mahope? He kula Kaula. Owai kekahi kaula kaulana i hele ilaila? Owai ka i kauohaia e noho ma Ieriko a ulu hou ae ko lakou umiumi? Ua aha ia kekahi kanaka e hele ana i Ieriko? Luke 10:30. Hai mai. Owai keia mea nui e komo ana iloko o Ieriko? Owai ka lunaauhau ma Ieriko i makemake e ike ia Iesu? Loaa ia wai?
NA KAIKAMAHINE. Heaha ke kumuhana o keia Haawina? Ua loaa anei keia inoa ma kahi e? Owai ka makua o keia makapo? Timea ka makua. Ba ke keiki, a huipu Batimea. He pilikia nui anei ka makapo ana ? Owai ka mea aloha i na makapo? Ua hoola e anei Iesu i na makapo Mat. 9:27-30.Mareko 8:22-25 Ioane 9:1,6,7. Ua lohe anei Batimea i ke ola ana o keia mau makapo? A nolaila anei kona nonoi ana ia Iesu e hoola iaia? Ua ola anei? ma ke aha? A hoike oia i kona aloha ia Iesu ma ke aha? A ma ke aha oukou e hoike ai i ko oukou aloha ia Iesu no kana mau hana maikai he nui wale ia oukou?
NA POKII. Ehia kulanakauhale a oukou i lohe ai ma keia haawina? Elua, Ierusalema Ieriko. Owai ka mea nui o laua? Owai ka mea nui e komo ana iloko o Ieriko, a mailaila aku a i Ierusalema? Ma keia hele ana i Ierusalema, e ahaia'na oia? E mahalo nui ia ana mamua ma ke komo lanakila ana maluna o ka hoki, a mahope, e pepehiia ana ma ke kea. Heaha kekahi hana maikai a Iesu i hana'i i kekahi makapo mawaho o Ieriko? Owai kona inoa ? Ma ke aha i ikeia'i oia? 1 Ma ke kahea ana, 2. Ma ke ku ana. 3. Ma ka hoolei ana i ka aahu lepo, 4. Ma ka hele ana io Iesu la. 5. Ma ka manaoio. 6. Ma ke aloha me ka mana o Iesu. 7. Ma ka hoopa ana o Iesu i na maka a olelo, e ike oe. He poe makapo paha oukou ma ka uhane, ma ke aha e ike ai? A ike oukou, alaila e hahai ia wai? Me ke aha?
KE KULA A PAU. Nohea ka makapo? Pukaana 4:11, Ioane 9:2,3. Heaha ka mea i papaia ma Oihanak. 19;14. ? Pehea hoi ma Kanawailua 27-18? Owai kai lilo i maka no na makapo? Ioha 29:15. Heluhelu Halelu 146;8. Isa. 29:18. 35:5. 42:7.16. A hana kakou i ahaaina, e kahea'ku ia wai? Luk. 14;13. Owai ka i hoomaka poia, a i ka hookaakaaia ana o na maka aia lakou iloko o ke ahi? Owai ka i hoomakapoia, a i ka hookaakaaia ana o na maka, aia lakou iwaena konu o ke kulanakauhale o ka enemi? II Na'Lii 6:18-20 Owai ka i hoomakapoia no ua la ekolu, a mahope lilo i lunaolelo? Na makapo ma ka uhane, nana Isaia 42:6,7,16,18,19. 43:3. 56:10. Ier. 31:8. Mat 15:4. 23:16,17,26 II Pet. 1:9. Hoik. 3:17. Mar 3:5. Ep. 4:18 MELE , Himeni 237.
5 E ka poe ike ole
Pouli maoli ka naau,
E auwana wale ana,
A kokoke i ka po,
6 Ke maalo nei Iesu la,
Ku a hea nui ae;
Lohe oia, a aloha,
Pau ka pouli, pomaikai.
PULE, i maule mai Iesu, e aloha i na makapo, i ua naaupo, ae i ike, a ola.
Haawina no Nov.1. Mareko 11:12-14, 20-24. HAWAII.
Roma Hou.
Ua paanaau paha keia inoa Roma i ka nui o ka poe heluhelu i ke Kuokoa.
He kulanakauhale ia. He kahua neoneo no mamua, aohe hale, aohe kanaka. A, mahope, holo mai la, he poe malihini no Asia uuku mai. A na lakou i hoomaka e kukulu i kulanakauhale ma kekahi puu e pili ana i ka muliwai o Tibesa ma ke komohana o Italia. Ma ka makahiki 700 a oi ae, mamua o ko Iesu puka ana mai, ka hoomaka ana e kukulu i keia kulanakauhale.
Nohea ka inoa o Roma?No Romulo, ke'lii mua, wahi a na kaao. he alii pono a oluolu oia. Aole oia i hookaumaha i ua kanaka. Hoopai nae oia i ka poe hana karaima ma ka uku ana i hpa, a pipi paha.
He alii lanakila ia ke hele i ke kaua. Ua kauaha na makahiki o kona alii ana, a iloko o ka ino nui i kaikai ia'ku ai oia ma kona kaa kaua a i hea?
Mai ka uuku ae o Roma i pii aku ai, a lilo i kulanakauhale nui; a kapaia, ka Metropolis, (ke kulanakauhale nui) o ke ao nei.
Nui ke ano o ka hooponopono aupuni ana; ano alii, ano kanikela, ano lunamakaainana, ano luna umi, ano luna koa, ano Emepora.
I ka wa i puka mai ai Iesu, ua kapaia ke poo, ka Emepora, oia hoi o Kaisara Augusato. Mau ka hooponopono Emepora ana a hiki i ka makahiki A.D 566, a ano e, ano luna kiekie ka hooponopono. A pau ia, lilo ka hooponopono ana i na Pope, a hiki i ka makahiki 1870, alaila hoi hou Roma i na alii o keia ao. Pau ka noho poo ana o ka Pope maluna o Roma, ma ka hooponopono aupuni maoli ana. Ia Viko Emanuela keia hooponopono ana, ke alii ia o Italia, a o kona noho alii, aia no ia iwaena konu o Roma. Ilaila hoi ka Pope, me ka nele nae i ka mana ma ka hooponopono aupuni ana. O ka hooponopono ekalesia Roma, oia wale no kana.
Ka hoomana o Roma. Ka hoomana kii ka hoomana mua, no na makahiki hoekahi kausani a oi aku. Ua komo nae ka hoomana Karistiano oiaio ilaila ma ke Keneturia mua o Iesu, mai ka makahiki 40 paha mai; a hiki i ka makahiki 350 paha, lanakila loa ka hoomana Karistiano oiaio. Mai ka makahiki 600 mai a i ka makahiki 1870, lanakila ka hoomana Karistiano oiaio ole, oia hoi ka hoomana Karistiano Katolika Roma. Ua kapu loa ka hoomana e ae. Ua pani na puka o Roma a paa loa, aole i ae ia e komo ka hoomana e ae. Ua pani na puka o Roma a paa loa, aole i ae ia e komo ka hoomana hoole Pope, aole e komo ka Baibala,ke Kauoha Hou. Ina loaa ka Baibala, ke kauoha hou, e kailiia'ku, e puhiia paha i ke ahi, a e hoopaaia iloko o kalua pouli ka poe heluhelu,a kuai, a haawi, a i ole ia, e hookuke ia'ku i kahi e.
Nui loa ka hewa! lanakila Satana ma Roma. O Babulona io no paha ia o ka hoike ana, nona ka wanana, He elai nui, a maheleia ae la ke kulanakauhale nui. Ua haule, ua haule, o Babulona, ka mea nui. I ka la hookahi e hiki mai ai kona mau ino, o ka make-a e puhi loa ia no hoi ia i ke ahi. Auwe! Auwe! o ke la kulanakauhale nui o Babulona, ke kulanakauhale ikaika; no ka mea, i ka hora hookahi, ua hiki mai kou hoopaiia'na.-A ike lakou i ka uahi o kona aa ana-i aku la, Heaha ka mea like me keia kulanakauhale nui? Lawe iho la kekahi anela ikaika i ka pohaku-a kiola aku la i ke kai, i aku la, Pela e kiola ikaika ia'ku ai o Babulona, ke kulanakauhale nui, aole hoi e loaa hou aku. E hooko maoliia ana paha keia wanana, nalu ana ka poe hoole Pope, na Karistiano oiaio.
Kali no, a kali, a kali, me ke kuhi ana, aia ma ka makahiki 1866 e pauana na makahiki 1260 ma ka Hoike-ana, alaila e ko ana keia wanana, e haule ana Babulona o Roma hoi ia. he ahi pele paha ka mea e pau ai; he olai nui paha e hamama ai ke kahua, a poholo iho ke kulanakauhale iloko o ke kai, a nalowale loa, aole loa e ike houia'na. Kali no a hala aku la ka makahiki 1866. Aole nae i poha mai ke ahi pele, aole hoi i olai ka honua, a hiolo iho o Roma, a poholo aku iloko o ke kai. E kokoke mai ana nae ka hopena. E hana ia'na na ahi, na olai e pau ai.
E kali ana paha ke Akua, a hiki i ka makahiki 1870, i ka wa e akoakoa ana na bihopa Pope, na Kadenala, na Ake bihopa, na kahuna he nui wale mai o a o ma Roma, ma ka ahaolelo holo okoa o keia ao, e kuka, a hooholo, ua hewa ole ka Pope ma kana mau mea e hoopuka ana no na ekalesia, a no ke ao nei no hoi.
Malaila paha e hookoia'i keia wanana, a e hoopania Roma me ka poe a pau maloko ona. A pehea; Ua hookoia anei. Aole i hooko maoli ia. Aole paha e pau ana Roma i ke ahi maoli, a i ke olai maoli. He kuhihewa paha ia. he ahi uhane, he olai uhane paha na mea e pau ai. Aole nae e pau maoli ana ke kulanakauhale. Na hewa, ka hoomana ano hoomana kii, na kapu ino, na oihana hookaumaha, hoonaaupo, alakai hewa, pani i ka puka o ka lani, keakea i na pono o kanaka; pono kino, pono uhane, pono naauao, &c, Oia na mea e hoopauia na. A o na ahi, na olai, na mea e pau ia, oia ke komo ana o ke Karistiano oiai, na hana he nui wale e naauao ai ke kino, me ka uhane. Ma ka makahiki 1870 ka hoomaka ana e komo keia mau mea iloko o Roma. A ma keia mau mea e ano hou ana o Roma, e like me ke kino i pau i ke ahi, a puka mai he kino hou. A pela, me he la e pau io ana o Roma kahiko, a e hoea mai ana o Roma hou. Ua pau no na kapu nui loa na Baibala malaila, nui na Kahunapule Euanelio, me na Ekalesia Euanelio, me na kula Sabati me na kula maikai e ae.
A-eia ka mea hou. Ua kukulu ia he kula kahunapule hoole Pope iwaena konu o Roma. Ma ka nana ana iho i kahi palapala na kekahi kahunapule no Sekotia e noho ana ma Roma, O.I.R. Makedugala ka inoa, i ikei'i keia nu hou maikai.
Ma kona hooikaika loa ana, i loaa'i ka hale kula, a me ka nui o ke dala i lilo ma ke kuai ana. He hale ekalesia Pope keia mamua, a lilo ma ka hao ana i ke aupuni. A kuai keia kahuna ia hale me ke aupuni, no na dala 40,000. He 35,000 dala ka i kaa, a e loaa koke ana paha ke keena. he hale kiekie keia, elima no papa (Stories) mai lalo a iluna; he 120 keena maloko, e nana alo ana i na alanui ekolu; elua pa nui a uliuli maikai; he wahi oluolu loa, e kokoke ana i ka uapo o Sana Anegelo me ka luakini kaulana o Sana Petero, a me ka Vatikans, ka hale alii o ka Pope.
Maloko o keia hale e hana ia'na na ahi, na olai e ano hou ai o Roma. Nui na keena, he keena oihana ekalesia, he keena kuai buke, Baibala, Kauoha Hou, he keena oihana kula, he keena oihana kauka, he keena Pai palapala, he mau keena no ke no i na haumana kahuna, no na buke kahuna, no na kumu eha, na hai olelo ekolu, na kokua elima, na wahine heluhelu Baibala elua. Nui hoi na haumana. Ua ko ka makemake nui o keia kahuna no na makahiki he 16. Ua loaa ke kula kahunapule euanelio mawaena konu o Roma. Ua piha oia i ka olioli. HAWAII.
NU HOU MISIONARI.
NA SANETALA.
Akahi no a loheia keia poe e na kanaka Hawaii. Owai la na Sanetala? Nohea lakou? He poe kahiko loa no lakou, e noho ana ma Aremenia, e pili ana ia Arerata i kahi i ili ai ka halelana o Noa. Haalele nae lakou ia wahi a hele i ka hikina a noho ma Hinedu. Lakou ka poe i noho mua ma Inedia. mahope iho ko Hinedu poe. A hooluhi keia poe hou i na Sanetala, a hooluhi hoi na luna Sanetala i ko lakou lahui ponoi. Hooluhi aku, hooluhi mai, a kipakuia 'ku io ia nei, a loaa kahi i noho kuonoono nei. Aia no ia ma Sanetalisetana, ma ka aoao hema o ka muliwai o Ganegi, 150 mile paha mai ke Komohana Akau aku o Kalekuta, e pili ana i ke Kaikuono o Benegala.
He poe hapa eleele no, ua oi ka naaupo mamua o ko na Hinedu e aho iki nae ma ke ano maikai.
He aupuni kuokoa no lakou. Ua mahele liilii ia nae ma na kulanakauhale.
Eha luna hooponopono ko kela, ko keia kulanakauhale. Hookahi luna nui, elua kahunapule, hookahi luna nana i ka noho ana o ka poe ui, i pono ko lakou noho ana.
He mea nui keia luna. Ina manao kekahi kane e mare me kekahi wahine, pono ke lohe e keia luna. Ina lohe ole oia, kii ia laua lawe ia imua ona, a hoopaiia. Ina ike oia i kekahi kanaka ui e kamailio pu ana me ka wahine ui, ninau koke oia i ke kane, makemake naei oe e mare me keia wahine? Ina ae mai oia, ae, maikai ia, aole hoopai ia; o ka lilo no ia o lakou a pau i ka inu rama a ona. Ina nae hoole ke kane, aole make e mare; alaila, hahau nui ka luna iaia.
Hoohalike na Sanetala me na aina naauao. He mau aha hookolokolo ekolu ko lakou; o ka aha hookolokolo nui, hookahi no akoakoa ana ma ka makahiki, ma ka manawa huli holoholona.
He lahui hooluhi nui ia keia. Hooluhi na Hinedu ia lakou, a lawe wale i ko lakou waiwai. Hookaumaha hoi ko lakou mau luna ponoi ia lakou. O ko lakou hoomana, he hoomana daimonio ia.
Ua hele kekahi Misionari e ike ia lakou.I ka po mua ana i moe ai iloko o kekahi heiau hoomana kii, ike oia i ke ano o ko lakou mau akua. Pau hoi kona mau lole aahu i ka ai ia e na nonanona keokee. Aloha nui oia me kona hoa i keia lahui naaupo.
A hoohiki laua e noho pu, a e hoonaauao ia lakou, a imi i ka mea e ola'i ko lakou poe uhane.
O ka hana mua ke ao ana i ka lakou olelo paakiki, a pohihi loa. Hele pu laua me na kanaka ma o a maanei, i ko lakou mau hana kanikau, i na ahaaina mare, i na aha hoomana, i na ulu-laau e oki wahie, a e huli pu i na holoholona. Huli no laua i ko lakou moolelo kahiko, i ko lakou mau kaao, noho pu, ai pu malalo me na lima, moe pu ma na hale holoholona.
I kekahi manawa, ua akoakoa he 10,000 kanaka e ike, a e hoolohe i ka laua ao ana 'ku.
Ua haku laua i kekahi mau mele ma ka lakou olelo, a mele no ma na leo maoli o lakou. Ua like ia me na leo mele kahiko o Hawaii nei. Olioli lakou i keia mau mele.
Lawe lakou ia mau mele, a kaawi aku i na wahine, me na kaikamahine ma ka hale. A hoopaanaau ia ia mau himeni; a pela i loaa'i ka ike i ka ke Akua oello ma ko lakou mau kulanakauhale.
A hala na makahiki ekolu, ua loaa na hua; ua ike na keikikane ekolu i ka heluhelu, a ua huli mai, a bapetizoia, a hookomoia iloko o ka ekalesia. Mahope iho, huli mai na kaikamahine ekolu, a lilo i mau haipule. Kupaa lakou nei, a lilo i mau haipule. Kupaa lakou nei, a lilo i ka pule no ko lakou mau makamaka hoomana kii. A hele mai kekahi kanaka e aoia no ka pono e lakou. A loaa ka pono ia ia, hai aku la oia i kona wahi, a ao aku i kona poe kanaka. A mahope iki iho, hoi mai la oia a hai mai i ka nu hoa maikai; oia hoi ka makemake o kona kulanakauhale a pau e lilo i poe Karistiano.
A hala ka malauma hookahi. Ua huli mai na kulanakauhale elima. Ua ao ia na luna aupuni e ae oluolu i ka huli ana mai o na kanaka ma ka pono.
Aole liuliu a kupu mai ka manao iloko o na haipule e kukulu i mau luakini no lakou iho, me ko lakou mau lima, a kala pu, a e malama i ko lakou mau haaolelo, me na kumukula, a e pule hoi iloko o ko lakou mau kulanakauhale.
Ua hala na makahiki eono, a ua loaa he 600,700 paha o ka poe i komo iloko o ka ekalesia. he poe inu rama lakou mamua. I keia wa, o ke dala i lilo i ka rama mamua, ua hooliloia no ke Akua. Ua pau ka inu rama.
Ma ka lohe hope, ua makaukau 500 luna aupuni e lilo i pee Karistiano. Mahuahua loa hoi ka poe makemake e bapetizoia, a e hookomoia iloko o ka ekalesia.
HE SABATI HOOKE AI, UA HOOLILOIA NAE
I KA LEALEA ME KA ONA, ME KA MANAO E MIHI MA HOPE.
He mea mau ma kekahi mau ekalesia e hooke ai a loihi he 40 paha la. Pela ka ekalesia Aremania ma Tureke. Aole haalele loa ia i ka ai a pau. Ai pakiko no ma kekahi mau mea.
Ma ke Sabati mua o keia wa hooke ai, he mau hana lealea, hula a ona. Olelo ka Misionari. He la Sabati keia, aole pono keia hana a oukou. Ae, ua ike no makou he la Sabati, he la hemolele keia, a ua hewa no makou; aka, he aloha ko ke Akua, a apopo, he la hooke ai ia, a hiki ia makou ke mihi, a kalaia mai. Ina pane aku ka misionari, Aole akaka ko oukou kalaia, a hoolaia ke hana oukou pela; pane mai lakou, Ka, he poe Mahomeda anei makou? He poe Karistiano makou Ua bapetizoia, ua hele i ka ahaaina a ka Haku. Na ke Keiki hipa a ke Akua, laua me Maria ka Virekini e uwao no makou, i kalaia na hewa. A i ole e pono malaila, e pono ana makou ma ka noho pokole ana iloko o ke ahi hoomaemae, (Purgatory.) O keia kuhihewa a naaupo ka mea keakea nui i ka huli io ana mai o na Aremania, na Helene, na Katolika he nui wale. Ua huli io mai no nae kekahi poe, a e huli nui mai ana no, ke ikaika ka pule a na haipule io.
Mai hoohalike kekahi poe hoahanau Hawaii me lakou, ma ke kuhi ana, e hiki ke uhauha, a hula, a ona i keia la, apopo e mihi, a kalaia a ole.
Na Olelo wehewehe no na Oihana a na, Lunaolelo.
MOKUNA XV.
P 6. "Hoakoakoa mai la ka poe lunaolelo, a me na lunakahiko, e kukakuka pu i keia mea." Ma ka pauku 23, ua ike kakou he poe e ae kekahi iloko o keia aha, aole o na lunaolelo a me na lunahiko wale no. Ua akoakoa mai paha ka Ekalesia a pau e noho ana ma Ierusalema. He ninau ano nui ka i haawiia mai ia lakou e hooholo, a ua kokua ka Uhane Hemolele ia lakou e hooholo naauao. Ioane 16:13.
P 7. "Nui loa iho la ka hoopaapaa." Eia ka ninau: He pono anei e koi ia ka poe i huli e malama i ke kanawai o Mose? O ka poe manaoio ma ka aoao o na Parisaio, ma ka aoao lakou e ae ana, he pono no e koi ia ka poe huli i ka pono Karistiano e malama i ke kanawai o Mose. Ma ko lakou noonoo na hoohuiia ka pono Iudaio me ka pono Karistiano, aole hiki ia lakou ke hoomaopopo he mea hiki ke hoolaia ke kanaka me kona malama ole i ke kanawai. Ua liuliu ko lakou hoopaapaa ana, alaila ku mai la o Petero e kamailio; aole i haiia mai ia kakou ka poe i hapai i ka aoao hoole ma keia hoopaapaa ana, "Ina la mamua," oia ka wa i hoounaia'i o Petero e hai aku i ka olelo ia Korenelio a me kona poe, Oihana 10:20. Ua hala paha he umi makahiki o kona ao ana i akOrenelio ma. "Ua ike no oukou,"-o kekahi o ka poe e noho ana, ua ike lakou i ko Petero heaia e hele aku i Kaisareia e hai aku i ka olelo i kahi poe o ko na aina e, e noho ana ilaila; a ua olelo aku oia me he mea la i ike i o ke Akua manao, no ko na aina e, no ka mea, ua ao mai ka Uhane Hemolele iaia.
P 8 me 9. "Na ke Akua ka mea i ike i ka naau o kanaka, i hoike mai ia lakou," Oia hoi o Korenelio a me ka poe i manaoio pu me ia ia wa malalo o ko Petero haiolelo ana. Oia hoike ana, oia no ka makana o ka Uhane Hemolele, Oihana 10:44." Aole la i hookaawale iki mawaena o kakou a me lakou." Ua hoouna oia i ka Uhane Hemolele maluna o ko na aina e i okipoepoe ole ia, e like me kona haawi ana i na Iudaio. "Hoomaemae no ia i ko lakou naau i ke manaoio ana," Ua pule ka Haku Iesu penei: "E hoolaa oe ia lakou ma kau oiaio." Ioane 17:17. Ma ka manaoio ana i ka oiaio e hoomaemaeia'i ka naau. O ka maemae o ka naau oia ka hoike oiaio, ua huli ka kanaka i ka pono. Ina e maemae ka naau, e maemae auanei ka olelo a ke kanaka. Noloko mai o ka punawai maemae ka wai maikai. O ka okipoepoe, he hoailona ia no ka hoomaemaeia. Nolaila, ua kauohaia ko Iseraela e okipoepoe ia ma ka naau. Kanawailua 10:16. Ua olelo mai no hoi ke Akua e okipoepoe oia i ko lakou naau. Kanawailua 30:6 Ina e maemae ole lakou ma ka naau, ua oleloia he poe okipoepoe ole ia. Ieremia 9:26, a me Ezekiela 44:7. E nana no hoi ma Kolosa 2:11 me 13. O ka maemae ma ka naau, oia ka mea e like ke kanaka me ke Akua. E ike ka poe maemae ma ka naau i ke Akua. Mataio 5:8. O ka maemae ma ka naau, oia ka mea hookahi e pono ai. Luka 10:42, e loaa ana ia mea ma ka manaoio aku ia Kristo.
{Aole i pau}.
KO KA PULE, KA BAIBALA KE KUMU-He wahi palapala na kekahi Misionari ma Sepania e hai mai ana i kahi mea hoohauoli. He kanaka he kumukula, ua lohe iki oia i ka ke Akua olelo mamua aku. Akahi no a lohe, a kupu mai iloko ona ka makemake nui e loaa ka Baibala a pau. Lohe oia he Baibala no ka ke kahuna katolika.
Hele oia a noi aku i ke kahuna e ae e lawe i kona Baibala no ka manawa pokole, a e hoihoi aku no. Pane mai ke kahuna, alia, aia a ae mai ka Pode, a i ole ia, ka Bihopa, alaila hiki ia ia ke lawe a heluhelu. A pane aku ke kumu, Ina na ke Akua i haawi mai i ka Baibala no na kanaka, pono no ia'u ke heluhelu me ka hoopii ole aku i ka Pope a i ka Bihopa. Ka huhu no ia o ke kahuna,-a hoopau oia i kona noho kumu ana.
Ua kipakuia, ua hoomaauia oia, aka, mau no kona makemake e loaa ka Baibala. I ka pau o kona noho kumu ana, hoi hou oia i kana oihana mua, oia hoi ka oihana kamana. Aole nae i pau ka makemake e kula. Nolaila, hoomaka oia i kekahi kula po maloko o kona hale no ka poe paahana ma ka la. La ia e noho ana pela, mau na kana pule i loaa ia ia ka Baibala. A hala na malama eono, hoea mai la he luna kuai Baibala, a komo iloko o kona hale, a hoike aku he Baibala, me ka olelo he Baibala kuai keia. Ka piha no ia o kona naau i ka olioli, a me kona mau maka i ka waimaka no ka hu ae o ka olioli; a ku oia imua o na kanaka a pau, a hoomaikai aku i ke Akua no ka loaa ana mai o ka Baipala, nana e kuhikuhi pono, i ke ola ma o Iesu la.
Ua loaa ka Baibala ia ia, aole nae he kumu nana e wehewehe i ke ano. Lilo no nae oia i ka pule , a menei kana pule; "E kuu Akua, e hoomalamalama mai i kuu naau, e ninini mai i kou Uhane Hemolele iloko o'u, i maopopo ia'u ke ano o kau olelo, no ka mea, i ole oe e kokua mai, aole e loaa ka ike ia'u, i ka mea i hewa."
Ua hooloheia no ia pule. Ua hoomalamalama no ka Uhane Hemolele ia ia. Ua loaa no ka makaukau e komo iloko o ka ekalesia.
Mahope iho , kuai oia i mau buke Kauoha Hou he 12 no kana kula po, a oia ka buke heluhelu nui iloko o kana kula, a malia paha, ua huli mai na haumana ma ka pono. HAWAII.
NA BUKE
I HOOLAHAIA E KA PAPA HAWAII
ME KE
KUMUKUAI O KELA ME KEIA.
BAIBALA HEMOLELE NUI ILI GULA NANI me na kuhikuhi ma na aoao $12.00
Baibala Hemolele Nui ili eleele kaekae wai gula 5.00
Baibala Hemolele uuku iki iho kae wai gula 8.00
Baibala Hemolele pananaiki iho ili eleele 4.00
Baibala Hemolele ili eleele 2.00
Kauoha Hou ili gula nani me na kuhikuhi 3.00
Kauoha Hou ili eleele kaekae wai gula 1.00
Kauoha Hou ili eleele 75
Kauoha Hou ili Hapa Haole 75
Lira Hawii 1848 me ke kanawai 25
Lira Hawaii 1855 25
Moolelo Ekalesia 50
Haiao ili lahilahi 25
Hele Malihini ana 25
No ko ke Akua ano 25
Lira Kamalii 25
Hoike Palapala Hemolele 20
Moolelo o Heneri Opukahaia 25
Hoike Akua 15
Wehewehehala 10
Ninau Hoike ili manaoano 20
Ninau Hoike ili lahilahi 05
Kumumua Kula Sabati 20
Buke lawe Lima 20
He Buke no ka Pope 15
Ui Kula Sabati Helu 2 25
Ua Kula Sabati Helu 4 15
Ui Kula Sabati Helu 5 25
Buke Euanelio a Ioane 10
Himeni Hawaii 1.25
Himeni Hawaii ili nani 1.75
Kumu Leo Mele 10
Kumu Leo Mele ili nani 50
NA KAUOHA HOU PAKEKE
Ili gula nani 1.50
Ili eleele kaekae nani 50
Ili eleele 35
KAUOHA HOU PAKEKE ME NA HALELU.
Ili gula nani 1.70
Ili eleele kaekae gula 65
Ili eleele 50
Buke Wehewehe Hunalele Baibala, elua ano
Buke Wehewehe Ano Mataio
NA HALELU PAKEKE.
Ili gula nani 50
Ili eleele kaekae wai gula 30
Ili eleele 20
Ka Hae Hoonani (Buke Mele) 25
EIA NA BUKE HAAWI WALE.
PALAPALA LIILII-
Helu 4-Makemake anei oe i ke ola?
Helu 6-E hele i o Kristo la.
Helu 7-Ka hoi ana mai o ke Keiki Uhauha.
Helu 11-No ka hoohiki wahahee i ke Akua.
Helu 16-Ka Eehia ana o ka Ahaaina a ka Haku a me ka Bapetizo ana.
Helu 17-Mai hana ino i na holoholona.
Helu 18-No ka mahi ana, kuai ana a me ka inu ana i ka Awa.
Ka Davida Malo Kumumanao.
Ka Moolelo o Batimea Puaaiki.
Aia he keena kuai buke o ka Papa Hawaii me ka huina o Alanui Betela me ALanui Kalepa, e kokake ana i ka Hale Loia. J.F POKUE.
Kakauleta o ka Papa Hooko e ka Ahahui Euanelio o ko Hawaii Pae Aina.
KA NUPEPA "KUOKOA!"
Hoopuka mau ia
I KELA POANO KEIA POAONO.
$2.00 no na mahina Umikumamalua
$1.00 no na mahina Honu.
ME KE HOOKAA MUA MAI
[END]