Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 38, 19 September 1874 — O ka Palaualelo, [ARTICLE]
O ka Palaualelo,
Oia kahi mea hookonakonaia i ka ike 'ku i ka hapa nui o ka poe opiopio o ko kakou lahui i beia wa. Makena a pupupu wale na lima h»na maloko iho nei o kakou, aka, eia ka hewa, oka hana ole oaai. Ke uwe mai nei na kanaka i ka pilikia, aka, nowai ka hewa ? No na lima palaleha waie malalo o ka la ka hewa. Pinepine ka maalo mau ana imua o ko makou aiau kii onohi na poe opiopio o keia hanauna, aole me na kahiko hana aka, me na paa iole i hoomomoaia a he hakali wale no. Kau mai la ke kika, kapakahi ka papale, hele haaheo iho la ma na huina ala< nui, na hale pahupahu, ua liale hotele, eia nae he neo ka pakeke. Kaukai aku no ke ola o ka paioa ana inaluua o kahi hapauea makuakane ame ka holoi ana o na kapu hookano na kahi luaui luahine e noke i kc holoi i ke anu. O kekahi hemnhema nui loa keia o ka kou, ka paialeha ona lima ika hana. 0 wai ka poe nele o keia ao, —o ka poe palaualelo hana ole, manaka, molowa, makau hana, aea haukae, makilo hele a me na une like. Aka, oka poe paa mau ona lima : ka hana, pili mau ka loaa. Kakali wale kekahi poe raa ka noho wale me ke kuke ana e huli mai ke au o ka pomaikai ia la koo. Makehewa wale kela moe uhane pa laualelo. Noloko mai anei oia ano e loaa mai ai ka pomaikai ? Aole. Hopu ka lima i ka 00, lalauke palako hana, apo ke aho lawaia, kanu ka ai, mah ka laiki, kilo ke kalina uala, hooulu ka ma la kulina, ku ka pia, elieli ka mahina ipi a hapai na hana miki&la e ae e pomaikai ai i keia noho ana kino. Nui loa ko kakou mai; aina waiho wale ma Hawaii nei, a o ka oia hiai ole ia ka hewa. Ke ulu nei na maut maluna o kekahi mau aina he waiwai nu makamae ke loaa ina e paeliia ana. E kn kakou e paipai i ko kakou lahui, e ka lunahooponopono me kana maka peni ke kumukula ma kona h ile ao, na makua ma ko lakou rnau home a me na kahunapule ma ko lakou mau kuahu, a e kukala me ka leo nui, e pelu na kuli e imi i na hana mi kiala. E hoopau ina hoopalaleha anti. 0 kekahi mea keia e palupalu )oa nei ke kakou lahui, o ka mahiai ole, a nele loa ne hoi ika hooikaika kino. Eia wale no kt raea ikeia, ka moe wale ia ona la ma ks hale, ka pepa lealea, ka puhenehene, ks hula lapuwale palaualelo, ka makilo makt hilahila ole e hoopepe ai i ko hai ipuka ha le a me na mea like. He hana naaupo loa no kekahi kanaka kino puipui ke noho wale oia aole e hana Aia i lalo o ka lepo ka lua dala kahi i wai ho ai, aole i luna o ka lewa e aamo wale aku ai na maka a kaukai o ka ulia wale mai 0 ka pomaikai. Hele pela kela kuko ano ole Ke waiho wale mai la kela aina maikai e Hamakua i Hawaii, Kau a me na aina hulehu e ae. Ina he aina kupono i kelaa 1 keia mea kanu, hooulu aku, aole ke kali s olelo ia aku. I keia wa, he hana waiwai loa ke kanu kalo, a no keaha ka palaleha e na kanaka ike kanu ana. Mai maoao nui no na mea e loaa koke mai ai, a hoowahawaha ika hana loihi aku a mahope loaa mai. oka hana e kahe ai kou hou, oia ka hana e waiwai ai, aole e o ka hakali wale aohe ini pakeke. Haohao no hoi makou iko na keiki ma na Knlanui kokua nui ole ma keia hana kt puka mai lakou. 0 lakou kekahi poe kokua i ka noho palaualelo ana oka aioa, aole hoi manao lakou, ua aoia alaila la hoi, hoomaamaa aku. Ke puka mai, ka pau ae la no ia o ka pa ana o na lima i ka hana, holoi ae la a maemae, kaukai mai no i na wahi hapauea i hoomanawanui aku ai i ka uku ike kula ke ola. He hana hoomaewaewa keia. Iko hai wahi ka hoi haoa, aiko ka oiwi ka hoi, hoopalaleha. Aole pela kakou o ponn ai. E hoike aku kela a me keia i ka uiea e kuonoono ai ka noho ana honua. 1 keia wa, ke kekeue nei kahi poe i ke kiiia o na lima hana i waho e laweiamai iloko nei o ka aina. Kiiia ka hoi ka palaualelo maoli no o oukou. Ua lawa no ka paahana maloko nei, a eia wale no ka hewa, aole hana iki. Ano oiai e nee ana kakou imua i ka nobo ana oaanao, e hooikaika kakou e hoike ia kakou iho he poe miki ma na hana mikiala, a mai noeo a helu aku i ko ka wa i hala, aka, e nee aku imua me ka hapai i keia kumu manao ao aku ia kakou, e ike i ka haua.