Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 38, 19 September 1874 — Ike Alii ma Halealii. [ARTICLE]
Ike Alii ma Halealii.
| Ma ka Poakahi iho nei, la 14, ma ka hoI ra 12 awakea, ua oluolu i ke Alii ka Moi, j ka haawi aoa ako ia Mons. Theodorc Bas Uieu, ko ka Ripubalika o Furani Koraisi- ' na a Kanikela, i ukeliia mai e Mods. Cbas. Peruct, ke Kakauolelo Nui o ka Oihana Kanikela Farani, no ke kumu o ka Loikeike aoa uiai ia A. Pelit de Lautrec, ke Kapeoa o ka moku kia)ua Farani Gazelle. I ka hoikeikeia ana mai o ke Kapeaa e ke Komisina Farani, ua haioielo hooinaikai mai oia i ka Moi penei : " Ke Loomaikai nei au ia'u iho, no ka mea, owau ke alii moku mua o na ulii moku Farani i hoikeike e ia mai imua Ou e ke Alii ka Moi, mahope iho o Kou kohoia ana i Moi, he kohoia ana me he mea la, oa kokoke loa e lokahi ka Ahaolelo, ma ke koho ana o oe ka Moi kupono. " O ko'u noho ana ma Ilonolulu nei, e pokole ana no ia, a na olioli au, e lawe i keia wa maikai Au e ka Moi i oluolu ai e haawi mai no'o, e hoike aku ia oe e ka Moi, i ko makou aloha alii, nou e ka Moi a me ko makou noho hoaloha ana me Kou , makaainana." Ua oluolu i ke Alii ka Moi, ka pane ana aku penei: \ " He mea oluolu loa No'u, ka hookipa ana mai ia oee Kapeua de Lantrec, ke alii moku mua o na alii moku o Farani ma ko makou nei mau kapakai, inahope i'no 0 ko'u : kohoia ana ma ka Noho Alii. " O na mōnao au i hoopuka mai nei la'u iho a me Ko'u labui, he mea olnolu loa ia | No'u, a A'u hoi e ike ako nei, he hoike ana ; mai ia o na manao maikai o ka lohui nui a roe ke aupuni nona ka hae au e hookauwa nei. Ua minamina loa Au, no ka mea, o kou noho ana me makou, he pokole loa, aka, ua hiki la'u ke hoike aku ia oe, e Kapena Lautrec, aole he mau moku o na la- ! hui e ae i oi aku ka makemakeia ma ko ! makou nei awa, e like lame na moku kaua o Farani," Ua ukiliia o Kapena Lautrec, e na alii i moku malalo iho, me ka hoikeike pu ia aku : imua o ka Moi : A. Davoust, Ensign de i Yaisseau ; H. Suisse, Ensign de Yaisseau. Mahope iho o keia, na hoikeike ia aku e Mone. Ballieu, o Mons. A. Le Cios, Luoa Nui e nana ai i na Panalaau o Farani. Ma keia ike Alii, ua ukaliia ka Moi e ka Mea Kiekie ke Alii W. P. Leleiohoku, HiB W. L. Green, Kuhina o ko na Aioa e (no ka manawa); His. Ex. Jno. O Domiois, Col. W. L. Moehonua, ko ka Moi Puuku a me Hon. J. A. Cummins. I ka Poaloa iho nei, ma ka hora 12 awakem, ua aeia akn ko ka Moiwahine Komiaina a Kanikela Nui Jos. H. Wodehouse, e ike mai i ke alii ka Moi no ka hoikeike ana mai ia Kapena R. P. Cator o ka manawa Beritaoia Scout a me na alii moku i nkali aoai iaia. A me ka hoikeike pu ana raai hoi ia Kapena Tupman R. M. A. F. R. S. ke I poo oka puali nanabT>ku a me Prof. Pore- : be. ke poo kilo hoka o ia puali, i hoounaia : mai e ke anpuni o Beritania e naua i ka | maalo ana ae o Hokuloa imua o ka La iloko o keia Dekemaba ae, a me na hoa o ka puali ma keia hana nni he kilo hoku. I ke komo ana mai o ke Komisina Wodehoose i ukaliia e ke Kapena a me na alii ! moku, ua alakai aku ke Kuhina W. L. ' Green o ko na aina e no ka manawa, a na i ke Komisina i hoikeike aka ia Kapena Ca- { tor i ka Moi. Mahope o kona hoikeike ana | ia, na hoike koke ae la oia i kona mau alii I moku ma ke kahea pakahi ana i na inoa J penei : Lieut. E. H. Oldham ; Lieut. G. | Worth; Lieut. W. P. Shakespeare; E. A. ! Clapp, Nav. Lieut. Dr B. Renshaw; Pay- | ®aster W. J. Kilroy ; R.H. Wellings, Nav. Sub. Lient ; H. J. D. Laxtoo, Midshipman; Chas. Lambert, Chile. iho o ko lakou nei hoikeikeia •oa alaila, na hoikeike mai la ke Komisina Wodebou6e ia Kapena Tupman, ke poo o ka Poali Kilo Hoku. I ka hoikeike ia ana
aku hoi oka mea nona kela inoa hope ua pane aku oia imua o ka Moi penei : "Ma ka inoa ona hoa o ka Puali Kilo Hoku aka Moiwahine Victoria i hoouna mai nei, e nana i ka maalo ana ae o Hokoloa imua oka La, he nana hoku ana ano nui-ua ake au e hai aku imuaOu e ke Alii, ka Moi o ka Hawaii Pae Aina, i ko makou aloha nui no Kou ae ana mai ia makou e ike aku a me ke kokua ana mai Au e ka Moi, Kou Mau Kuhina a me ka poe a pau i laona mai me makou. Ke hoomaikai aku nei makou ia oe e ka Moi, no Kou haawi ana mai i na aioa, e knkuluia ai na mea nana hoku, oiai, ua kupono wale no ia mau wahi no ka nana hoku—a no ka lokomaikai hoi i hookuu wale ia mai ai na dute o ka Hale Dute, a malaila i hooluolu loa ia mai ai ka puali nana hoku." Ua oluolu ike alii ka moi ka pane ana ako malalo iho nei : " E Kapena Tupman :—He eoea oluolu no'u ko hookipa ana mai ia oe a nie na hoa o ka Puali Kilo Hoku a ke alii ka Moiwahioe Vict.ona i hoouna mai nei e hakilo i ka maalo ana ae o Hokuloa imua o ka La. Ua kauoha aku nei au i ko'u mau Kuhina, a ma o lakou aku i na luna aupuni a pau o ko'u anpuni, e haawi wale aku i na mea a pau ma ko lakou mana, ma ka hooholo ana i na mea a pau malalo o ka ouhou hnna. Ake hilinai nei au, aole oukou e pupuahuiu i ka hoike ana aku ia lakou i na mea a pau i makemake ai no ka oukou hana. He mea e piha ai au ika olioli, ina e hiki ana i ko'u aupuui ke kokua no ka hooholo ana i keia nana hoku kaulana aua o keia keueturia, a e hapai me ka haahaa i ka hoomalamalama ana aku i na luhui o ka honua uei ma keia hana hoonui lilo e kukulu ai i ke kahua o na loa kilo hoku. E Kapeoa Tuptnati a me na Keouimano, ke hoomaikai aku nei au ia ookou no ko oukou kipa ana mai ma ka Pae Aina o Hawaii nei." Mahope iho o keia pane a ka Moi, ua hoikeike mai o Kapena Tupman imua o ka moi i kona poe hoa ma ke kahea ana i na inoa peoei : F. E. Ramsden Lieut. RN. E. J. Noble Lieut R. M. A., H. Glanvil!e Barncle B. A. F. R. A. S., J. W. Nichols F. R. A. S. Ua ukaliia ka moi ma keia ike alii ana e Ka Mea Kiekie ke Keiki Alii W. P. Leleiohoku, na Kuhina na Mea Kiekie P Nahaolelna, W L Green, a me R H Stan\ey, na Kiaaina na Mea Kiekie J O Dominis a me P Kanoa, na Lunakanawai, na mea Hanohano E H Allen, me C C Harris ; 00l W. L. Moehonua Pnuku o Ka Moi; Na Ukali o ka Moi, na Kanela W F Allen, C H Judd, E Hoffmann; na mea Hanohano, A. S. Cleghorn, J Moanauli, J A Cumminis, me J U Kawainui; na ukali o ke kiaaina, na mekia E H Bo}'d me H. Penikalaka, a me M. E. Maea Esq., ko ka Moi Kakauolelo Ponoi. i |