Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 36, 5 September 1874 — Page 4
This text was transcribed by: | Maka?ala Jordan |
This work is dedicated to: | Na poʻe o Hawaiʻi |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
My Saviorʻs Throne.
Fresh Laurels p. 34
1.
I ini no au e komo ae
I ka hale aulii mao,
E lohe i na mele lai
I ka Haku i kou Iesu,
I ka Haku i kou Iesu.
Ref. Hale aulii la, hele aulii,
Ka hale aulii ma o ;
I ini no au e komo ae,
Ia kale aulii la ma o.
2.
I ini no au e noho ae
Ma ke kahawai e olaʻi,
E auau ae a e hooomahaʻe
@: Me ka poe maemae ma ke ao :@
Ref. Hale aulii la, &c.
3.
I ini no au e ai mau ae
Ko Edena mau hua maikai,
A e noho pu a e halelu
@: Me ka poe maemae ma ke ao. :@
Ref. Hale aulii la, &c.
4.
I ini no au e hele ae
Ma na ala aulii ma o,
E hui no a e mele pu
:@ I ko luna mau mele hou :@
Ref. Hale aulii la, hale aulii,
Ka hale aulii ma o,
I ini no au e komo ae
Ia hale aulii la ma o.
HAWAII.
HAAWINA KULA SABATI.
KA HAPAPA EKOLU o 1874.
HELU 12, SABATI SEPT. 20.
KUMUHANA--Ka makuwahine Poinikia Suria.
PAUKU BAIBALA. Mareko 7: 24-30.
24 @ Ea ae la ia iluna, a hele aku la i na mokuna o Turo, a me Sidona, komo aku la iloko o kekahi hale, aole ia i makemake e ike mai kekahi kanaka iaia, aole nae ia i hiki ke nalo.
25 No ka mea, ua lohe e nona kekahi whine nana ke kaikamahine i olohia e ka uhane ino, hele mai la ia, a moe iho la ma kona mau wawae.
26 He wahine Helene ia, no ka aipa o Poinikia ma Suria mai; a nonoi ae la oia iaia, e mahiki aku i ke daimonio mailoko aku o kana kaikamahine.
27 I mai la Iesu iaia, Alia, e hoomaona e ia na keiki mamua, no ka mea, aole pono ke lawe i ka berena a na keiki a hoolei aku na na ilio.
28 Oleloʻku la keia, i aku la iaia, He oiaio no, e ka Haku; aka hoi, o na ilio malalo o ka papa aina, ai no lakou i ua hunahuna ai a na keiki.
29 I mai la oia iaia, No keia olelo, e hoi oe, ua hele ka daimonio, mailoko aku o kau kaimahine.
30 Hiki aku la ia i kona hale, ike aku la ia, ua hele aku no ke daimonio, mailoko aku, a ua hoomoe ia no ke kaikamahine iluna o kahi moe.
PAUKU Gula. "E noi a e haaiia no oukou; e imi, a e loaa hoi ia oukou; e kikeke a e webeia no oukou." Mat. 7:7.
Manao waenakonu, Ka mana o ka manaoio.
MELE The Gathering--Gol. Censer p 22.
1 E hui, e hui, na pokii o onei,
E hui lokahi aloha maikai,
E hapai na leo, na uhane pu no
Ia Iesu ka Haku, ke Alii oia mau.
Ref. Haleluia, Haleluia,
Hosana kiekie;
Haleluia Haleluia,
Hosana ia Iesu.
2 Ua iho mai Iesu mai luna mai no,
A noho a hana maikai ma ke ao;
A ku na kamaiki a hosana e,
Ua lohe no oia a mahalo mai,
Haleluia, Haleluia,
Pule no na makua i aloha nui lakou i na keiki, a noi aku ia Iesu e hoola mai.
NA NINAU A NA KUMU.
P 24 Iesu ma na mokuna o Turo me Sidona. Mahea Iesu mamua, a hele aku ihea ? mok. 6:53. Turo, Sidona, mahea laua @ Ma Poinikia ma ke komohana akau o Galilaia. Kekahi hapa paha ia o Suria. Ma ka aina hoi ia o Asera mamua. No ke aha ka hele ana o Iesu ilaila? Elua paha kumu. 1 Ua huhu loa ko Galilaia poe iaia, no kana mau huaolelo ma na pauka 6-13, a e kipaku aku ana lakou iaia mawaho o ko lakou aina. Nolaila ku Iesu a hele i ka aina e. 2 No kona ike ana he hana ma Turo. Nolaila hele oia ilaila e hana ia hana. Komo oia iloko o kekahi hale, @ kana i makemake ole ai ? hiki anei ke @ ? No ke aha ka hiki ole ?
P 25 Owai ka i lohe e nona ? he kaikamahina aha kana ? Hele oia i owai la ? He aha kana olelo mua ? Mat. 15-22.
P 26 He wahine aha keia? nohea? He aha kana mai ia Iesu ?
P27 @ noi ana, pehea Iesu ? @ Pehea noi na haumana ? Noi lakou ia Iesu e hoihoi aku i ka wahine, no ke aha? 1 No ke walaau wale ka. 2 a no ka ike ana he Helene keia wahine, aole he Iudaio. Pono anei ko lakou manao ? A Jaweia na kamalii imua o Iesu i hoomaikai oia ia lakou, pehea na haumana? A kahea hoi na makapo mamuli o Iesu, E ka mamo a Davida, e aloha mai, pehea na haumana ? Kuhihewa na haumana ia wa.
Noi hou no ka wahine ia Iesu e aloha mai, e pane hou aku Iesu pehea? Mat. 15 24. No ka Iseraela anei keia wahine ? Nohea hoi ? A i ke noi hou ana a ka wahine, pehea Iesu i pane aku ai ? pauku 27. Nui na mea i haule ia Mareko, ua paa nae ia Mataio Na Ilio nui anei keia ? Aole. O na Ilio liilii ma ka olelo Helene. Owai ka poe kamalii ? na Iudaio. Owai ka poe ilio? na kanaka e. He mau pane aha keia a Iesu ? He mau pane hoao paha i ka wahine, e pau koke ana paha kona noi, e mau ana paha.
P 28 Haalele anei ka wahine ia Iesu, me ke noi ana iaia? Pehea hoi? Ikaika loa ea, nui ke aloha i ke kaikamahine. Ehia noi a pane ana ia Iesu ? E helu. Ua hana nei Iesu pela mamua?
P 29-30. Heaha ka hope o keia noi mau ana a ka wahine ? I ka hoi ana i kona hale, pehea ke kaikamahine ? Hai mai i ka pauku gula. Ua ko ea. Hai mai @oi i ka manao waenakonu.
MELE The Childrenʻs Savior-Gol. Chain p 4.
1 Iesu ka Hoola aloha,
Oia no ke Hoa mau,
Olu kana mau kauoha;
Oli iaia a mau no.
Hoa aloha, Hoa aloha,
@: Nou mau loa no makou :@
3 Iesu ka Hoola aloha,
Kahuhipa maikai e;
Ku a hele ae oukou la,
Nana e hookipa mai
Ma ka home lani on a,
@: Me ia pua e mele ai, :@
NA NINAU A KE KAHU.
NA MAKUA. Ehia kumu o ko Iesu hele ana i Poinikia ? Owai na kulanakaule kaulana malaila? Aia mahea Turo ? Owai kekahi Alii kaulana olaila i ka wa ia Davida me Solomona ? He aina aha Poinikia ? He aina naauao mamua, hoomanakii nae. He aina e keia, pono anei ke hele Iesu ilaila ? He Hoola anei Iesu no na Iudaio wale no ?
O kekahi kumu o ko Iesu heleʻna i Turo, o kona hoomaauiaʻoa ma Galilaia, a ua imi ia paha kona ola. Owai kekahi kaula i hele ae i Sidona mamua no ka hoomaauia ? 1 NaʻLii 17:9. Ua kokua Elia i kekahi wahine malaila, owai hoi ka Iesu i kokua ai ma Turo?
NA KEIKIKANE. Hai mai i na mea e pili ana i keia wahine. 1 He makuwahine. 2 He kaikamahine kena. 3 ua uluhia oia i na daimonio. 4 Aloha nui ka makuwahine iaia. 5 I kona lohe ana, ua hiki Iesu ilaila, hele koke oia e noi iaia e hoola i ke kaikamahine.
NA KAIKAMAHINE. Ehia noi ana a keia wahine ia Iesu e kokua mai? Eha paha. 1 Ma ke noi mua, pane anei Iesu ? Aole. 2 Ma ke noi elua, pane Iesu pehea? Aole au i hoouna i na kanaka e, i ka poe Iseraela auwana wale no. 3 Ma ke akolu, pane Iesu pehea? Aole pono ke lawe i ka berena a na kamalii a hoolei aku na na ilio. 4 Ma ke noi aha, pehea Iesu? Ae aku oia i kona noi ana, a olelo pehea? E ka wahine, nui kou manaoio; me kou makemake, pela e hanaia aku ai nou. Mat. 15 28.
NA POKII. Heaha ka mai o keia kaikamahine ? Ua uluhia i na daimonio. Aloha ole ea, na daimonio i na kaikamahine. Pehea lakou ia ouhou? Aloha ole no, komo no iloko o makou, a huki aku i o ia nei a alakai hewa, a imi e pepehi ia makou. Na na daimonio anei i hoopiha i ka maau i na manao ino, a i ka waha i na olelo ino? Na lakou paha, na wai hoi? Heaha ka pono? E noi aku ia Iesu, e mahiki, e hoopau aku, a e hoopiha i ka naau i na manao maikai, a i ka waha i na huaolelo maikai. Ola anei kela kaikamahine ia Iesu? Ola i ke aha ? I ke noi ikaika a ka makuwahine ia Iesu. Pela anei ko oukou muah makuwahine? Hai paanaau mai i ka pule a Iakoba, Kinohi 32:26.
KE KULA A PAU. Hai mai i ka pauku gula, a me ka manao waena konu, a me ka hooiaio ana.
MELE Far out upon the Prarie-Golden Chain p 20.
1 Mao ma kahi pouli,
Ua nui kamalii,
Aole he Baibala,
A Kula Sabati;
Hoea ka la hoano,
Kula maikai kakou,
A pule a memele,
Auwana nae lakou.
4 A kulou au e pule
Ke uhi mai ka po,
A ao ke kakahiaka
E pule no lakou,
I lohe i ka pono,
A huli koke mai,
A komo i ka lani
Me aʻu e mele ai.
Pule no na keiki auwana, a haulehia iloko o na hewa, &c.
HAAWINA Kola Sabati ao Sept. 27. Ka hoi hou i hope ana. HAWAII.
E NANAʻKU! AIA KA UAHI, KE PUNOHU AE LA! HE AHI OKOOKO MALALO E MAKAUKAU ANA E POHA MAI ! E HOLO I PAKELE !
Heaha kau e hooweliweli mai nei ia makou ? Aia la mahea ka uahi ? Nawai la hoi i hoaa i ke ahi malalo ? He pele aha keia au e wanana nei e poha mai ana ? A e holo aku makou i hea i pakele makou i ke ahi e lele mai ana maluna o ka aina ?
Ae, pono no ke ninau mai,a naʻu e wehewehe aku ke kokua mai ka Haku i koʻu noonoo ana.
He kamaaina au, he ano malihini, ua noho no nae au ma keia Pae Aina e kokoke aku ana i ka Iubile o na makahiki.
Mamua iki aku o koʻu puka ana mai maanei, ma ka wa puoli a hoomanakii nae, ua pouli ka lani Hawaii i ka uahi e punoho ae ana mailoko mai o na lua puhi rama he kinikini wale, 2,000 paha ke ole au i kohi hewa. Weliweli ka uahi ! Lilo na kanaka, naʻlii i ka ona, i ka lealea, ke hula, ka haunaele. Nawai la i ao i na kanaka Hawaii e pubi rama a hoolako i na pu, i na ipu &e i hiki ai ? Na na haole paha. He naaupo kanaka Hawaii, aole lakou i ike i keia hana ino mamua o ka puka ana mai o na haole maanei.
A kohi lakou he he hana maikai paha keia, no ka mea, ua hoea mai ia mai au aina naauao mai. He kuhi hewa pae ia, no ka mea, ua naaupo lakou ia wa. A hiki ke kalaia ia kuhi hewa.
Mahope iho, ua puka mai ka malamalama, ua ao ia na lii, me na kanaka a naauao lakou. Haku naʻlii i mau kanawai, a kau maluna iho o kanaka, e papa ana i ka aihue, i ka pepehi kanaka, i ka moekolohe, &c. A kena naʻlii e hoopioia, e hoopauia na lua puhi rama. A ua hoopauia no. A mahope iho, no ka ike ana he mea ino loa ka rama, hookapu no na lii i ka inu rama, i ke kuai ana, i ka haawi ana i na kanaka, i ka lawe ana mai, mai na aina e mai. A kau no ka hoopai maluna o ka poe kue i keia hookapu ana.
A ua malamaia no keia kapu, a maluhia hoi ke aupuni, koe paha na wahi hana malu.
Mahaloia keia aupuni, akahi no a loaa ke aupuni i aa e hookapu loa i ka rama. Aole nae i liuliu loa, a hoea mai he mea keakea, he mea weliweli, he moku manawa Farani, a kena e wehe hou ia ka puka i hookomoia mai na wai ona, me na oihana Farani pu hoi, a i ole e ae ia, elua la i koe, a e puhi ia o Honolulu i ke ahi e na pu kuniahi o au moku manuwa la. Ka ae no ia o naʻlii, a ma ke koi ana, au waiho lakou he 20 tausani dala i na luna Farani, i mea hooiaio i ke ko ana o keia ae.
Pela i wehe hou iaʻi ka puka, a komo hou mai na wai ona, mai na aina e mai, iloko o keia aupuni.
Ua ae ia no e kuai na haole i na haole, aka, ua kapu ke kuai ana, ka haawi ana i na wai ona i na kanaka maoli. Ua mau hoi na kapu maluna o na lua puhi rama. I na ala mai na loa puhi malu, imi no na luna aupuni i ka poe hana e hoopai, e hoopau no i ke puhi ana.
Maikai no ia, mahalo no na haole, oluolu no. Aka, i ka mahuahua ana o na ahahui puhi ko, a, i ka ike ana, nui ke poho no ka nui o ka malakeke i hoolei wale iaʻku, kupu ae ka makemake iloko o kekahi mau haole, na ona o na mahiko, e hoolilo i ka malakeke i mea e waiwai ai lakou. No ka mea, nui ka ilihune, hui ke poho, no ka hapa o ka loaa, a nui ka lilo. Hoopuka lakou i ko lakou makemake, a laweia, iloko o ka aha aupuni o na luna alii, me na lunamakaainana ; e noi ana lakou e ae ia e puhi rama lakou, i mea pani i kekahi hapa o ko lakou poho.
Ma na makahiki mamua aku, ua hoole ka hapanui o ka Hale Aupuni, aole i ae e puhi ia ka rama ma keia Pae Aina. Ma keia makahiki nae, i ka wa i nui loa ai na luna makaainana kanaka Hawaii, ua ae ia ka, ua ko ka makemake o kekahi mau haole mea mahi ko, e noi i ke Kuhina Kalaiaina, i laikini e ae ana e puhi lakou i ka rama, ma ko lakou wahi mahi ko.
A ano mai la no, ua hoaia ke ahi, ke punoho ae la ka uahi, ke kahe mai la na kulu wai ona. Ke halulu iha la ke ahi a okooko malalo, me he ahi pele la, e makaukau ana e poha mai. Mai hea mai keia ahi ? Mai kahi o Mila anei ? mai kahi o Apolouna anei ? Owai ke luna ? E aha ana oia iloko o knoa lua ahi? ? E hooheehee ana i na puka wela, hana ana i na pokuniahi, i hiki ke hoolele aku i na puka wela i mau kausani mile, a luku i na kanaka, i an ui he nui wale, a hoopiha i na ohana, na aina, na kauhale, na kula, i ka uwe me ke kanikau.
Hamau oe, kuhihewa ; ka inoa ua kapu na wahi puhi rama, no na haole wale no ka rama. Aole pono ke kuai, ke haawi aku i na kanaka, i na paahana. Hoopai nui ia ke hana pela.
Ua akaka ia iaʻu. Hookapu no na makua i ke rama i na keiki, a papa loa, mai inu, a inu, e hoopaaia. Inu no nae na makua. Papa no na haole i na kanaka, i na paahana, mai inu oukou i ka rama, a inu, e hoopaiia. Inu nae lakou, a kuai aku hoi ma kahi e, i mea e waiwai ai. A pehea? e kupaa ana anei na keiki, me na paahana, a waiho malie i ka rama? E oi ae ana anei ko lakou kupaa ana i ka hoowalewale mamua o ko Adamu ma ? Aole anei e nanaʻku ; a milimili lakou i na hua, i ka lealea, i ka waiwai o na haku, a aa e hoao e inu, e puhi, e kuai malu hoi i waiwai lakou, e like me na haku ? A pane mai, ka ! hana @ haku, a apouoia, a hana makou, a ahewa ia ka ! Hewa ole na haku, aka, o makou, hewa ka !
Aole hiki, ka inoa, ua hoopaaia na paahana o ke kanawai, wahi a na haku. E paa anei ka iole iloko o ka paha ? Aale anei oia e hemo ana ma ka nalinali, a nahouahu mau ana?
E pane hou mai anei na haku, ma ka olelo ana, ke hana la pela ma Amerika, ke aupuni nui a naauao. Nui ke puhi rama malaila i mea e waiwai ai. Ua ae ia e ke aupuni. Ua loaa na palapala laikini. A, ke makemake nei ka keia aupuni uuku e hoohalike me ke aupuni nui ! Ea, e hoomanao i ka moolele i makemake i like kona nui me ko ka bipi ; a hoomaha e puhi ae, a puhi hou ae, a oolopu ae, a ninau, ua like anei au me ka bipi? Aole ! A puhi hou, oolopu hou ae, a -- pahu iho la.
Ua puhi e mamua keia aupuni ma ke koi ana a na haole, i like ia me Amerika ma ka haawi ana i na laikini ano kokua i ka hookamakama i mea e hookoiaʻi na koko ona haole. A nui ke ino o ke aupuni.
A ke puhi hou nei ka i like loa keia aupuni uuku me ka makua, me Amerika, ma ka ae aoa e publia ka rama. Ke puhi hope, a oolopu hope paha keia e pahu ai ke aupuni.
A nawai la i hooholo e ae ke aupuni i ke puhi rama? Ka moku manawa hea kea i koi, a hookonokono, a hooweliweli e puhi ia Hawaii nei i ke ahi ke ae oleia? Na ka Ahaolelo nui i hooholo, a na na olelo hooweliweli a na haole mahi ko i koi a hookonokono e ae i ke puhi rama, a i ole, e ku lakou a haalele ia Hawaii nei, a hoi aku i ka aina hanau. A nele kakou i ke ko ole, a nele hoi i ke dala ole, no ka mea, no na mahi ko mai ka, ka nui o ke dala a kanaka. A, e ae anei kakou e hana hewa i mea e waiwai ai? Aole loa, wahi a Paulo.
Ua hooholoia nae e ae ke aupuni i ke puhi rama, a ke a la na ahi, ke pii ae la ka uahi, e hoopouli ana i na lani, a ke makaukau la na pele e poha mai. E holo i pakele. E holo nae i hea? i Amerika anei? E holo aku anei kakou i kahi e a okooko ana na ahi puhi rama, a e papapaupu me kolaila poe i ka make? Aole anei au i olelo, e hahe iaʻoa na poka wela iloko o na lua puhi rama maanei, me na pu kuniahi i hiki ke hoolele aku i au mau poka wela nei i mau tausani mile oia hoi, in a aina Amerika? E hiki aku ana na pahu rama oonei ilaila e luku ai e hoopoholo ai iloko o ka lua ahi ia na kanaka, i na ui. I hea la hoi kakou e holo aku ai i pakele? E holo aku ka poe haipule i ka pule.
Mamua aku, poha ka pele o Kilauea, a kahe no ka muliwai ahi i kai e hookokoke aku ana i ke kulanakauhale nui o Hilo, i ke ao i ka po. Weliweli na kanaka, na haole. Kahe no, a kahe mau. Ehiku wale no mile i koe a komo iloko o ke kulanakauhale. Heaha ka pono? E holo i hea? Hoomakaukau na haole i na pahu ukana, me ka manao e ee ae maluna o na maku e ku ae ana, ke mau ke kahe ana o ke ahi. Na haipule nae, manao lakou e holo i ka pule. A hookaawale ae lakou i la hooke ai, a lilo i ka pule i paa ke ahi O ka paa iho la no ia o ke ahi.
E holo kakou i ka pule. A pehea la hoi e pule ai? E pule anei e puh@ia i ke ahi na hale puhi ko e puhi ana i ka rama? E pule paha i olohia no on a i ka makau i ka poha ana mai o na pele malalo iho o lakou, i wikiwiki lakou i ka hoopio ana i na ahi puhi rama; a pela e lilo ai keia kanawai pono ole i mea mana ole, a hiki aku i ka Ahaolelo hou ana, e hoopau ia no ia.
Naʻu, na NAWAI?
Ke kino me ka Uhane.
I ka hele ana o kekahi makua i ka aina e, ua waiho oia i kana keiki me kekahi kauwa e malama aku ai. Penei kana kauoha; "Auhea oe, e Ioane; ke waiho nei au i kaʻu keiki me oe e malama ʻku ai; kona kino, kona lole, kona ai, a me kona hele mau ana i na kula, e ao pono i na palaplala. A hoi mai au, e uku pono ia oe, ke malama pono oe iaia e like me keia kauoha ana.
Hoomaka koke o Ioane e hanai i ua keiki nei, a e holoi a hoomemae i kona lole; aka; ua hookuu wale iaia e auwana me na keiki kolohe me ke alanui--ma ka uapo--a ia wahi aku, a ia wahi aku, e like me kona makemake. Aole ona hele iki i ke kula la o ke aupuni--aole hele i ke kula hanai; a hiki mai ka la Sabati, aole ona makemake e hele i ke kula Sabati; nolaila na auwana hoi ia la me na keiki kolohe, a na ao lakou iaia e aihue, e hoopunipuni, e hailiili, e hoohiki ino i ka inoa o ke Akua, e puhi baka, e inu rama &c. &c. Ua malama nae o Ioane i ka lole o ua keiki la; ua holoi a maemae, ua ainaoa a maikai.
I ka hoi ana mai o ka makua, ua pilikia loa o Ioane, no ka naaupo o ke keiki. Aole manao nui ka makua i ka ai, a me ka lole maikai o kana keiki, e like me knoa manao i kona hele ana i na kula, a aoia ma na mea e pono ai, i kona lilo ana i kanaka kuokoa. Nolaila ua kaumaha loa ka makua ia Ioane, no kona palaka, kiai ole, kaohi ole, a malama pono ole i kana keiki. Ua hala kekahi wa pono e aoiaʻi au @ po ke keiki, e auwana wale ana i like me na keiki pegana.
KA HOOPILI ANA. Ua haawi mai ke Akua i ke kino a me ka uhane i na kanaka a pau; me ke kauoha e noho pono, a hana pono; e malama i ke kino, a e malama i ka uhane; e aloha i ke Akua me ka naau a pau, a e aloha i ka hoalauoa e like me kona aloha iaia iho. Pehea ka hapanui o kanaka? Mahea ko lakou manao nui ma ko ke kino anei, me ko ka uhane paha? Ua maopopo lea, ma ko ke kino ko lakou manao nui; ka ai, ka ia, ka lole; kau ai, kau wi, wa mai, wa mai ole, aia ko lakou manao nui. A au palaka loa ma ko ka uhane; aole lakou kiai, aole makaala, aole mihi, aole pule, aole manaoio i ka Haku, aole malama i ka la Sabati.
Ua like me ka mea talena hookahi, ke kanaka molowa, lokoino, hana ole ka mea i hoahewaia me na hua a oloko mai o kona waha iho; ka mea hoi i hooolei ia iwaho i kahi pouli, ilaila e uwe ai, a e uei ai na niho.
E malana, o ulu auanei ka weuweu ma kou ala haipule.
Ke ala haipule heaha ia? Ke ala paha ia e hiki aku ai ka hoahanau i kahi haipule mehameha. He mea mau ia ka hoomakaukau ana o na hoahanau i wahi mehameha e haipule ai. He wahi keena uuku paha ia, he wahi kihi o ka hale noho i kau pale ia. He wahi hale uuku paha ma ka mala, he wahi malu maloko o ka ululaau paha, o ka nahelehele paha, he wahi loa, he wahi ana, he laau malumalu e ku ana ma ke kapa kahawai. Na mauna ko Iesu wahi mehameha e pule ai; a hele pinepine oia ilaila e pule ai a loihi
He poe haipule me Aferika Hema. He poe hoomanakii, he poe naaupo loa lakou mamua. A i ka puka ana aku o na misionari malaila me ka ke Akua olelo, ua lohe kekahi poe a huli mai ma ka pono a lilo i poe hoahanau. He poe ikaika lakou i ka haipule Nui ka makemake e pule, aole ma kahi akea wale no, ma na ohana, a ma na aha halawai, aka, ma kahi mehameha kekahi. No ka uuku, a ano hemahema o ko lakou mau hale noho, aole loaa kahi kupono maloko e pule mehameha ai. He aha ka pono? pehea la e pau ai ia hemahema? Penei: he mau ululaau e kokoke mai ana. A maloko olaila i hoomakaukau ai kela me keia hoahanau i wahi maikai no ka pule mehameha. No ka hele pinepine ilaila, ua hehiia ka weuweu o na ala, a ua akaka ke ala o kela me keia. Ua waeleia, a ua paa maikai no ka lepo. Ioa ua kau mai ka palaka maluna o kekahi hoahanau, a healele oia i kona wahi pule ma ka ululaau, ua ikeia ma ka ulu ana o ka weuweu maluna o kona alanui. Alaila, aloha no kekahi hoa, a ku a hele, a olelo aku, E kuu hoa, ua palaka paha ʻoe, ke ulu ae la ka weuweu ma kou alanui ma o.
E na haahanau oʻu, na kahunapale, na kumu kula Sabati, na luna ekalesia, na makua hoahanau, me na keiki hoahanau, mai Hawaii aku a Kauai, Ua akaka no ka pono, ua ao ia kakou e Iesu, e komo ae ilo ko o na wahi mehameha, a e pani i ka puka, a e pule aku i ka Makua ina no ma kahi nalo, a nana no e ike a uku mai ma kahi akea. Ke hana nei anei kakou a pau e like me ka Iesu i ao mai la? Ua hana no kekahi poe. O ka pule ma kahi mehameha, oia ka pula i oi aku mamua o na pule e ae a pau.
Maikai no ka pule ohana, ka pule ma na aha halawai, a ma na kula Sabati, a ua loaa paha ia mau pule i kekahi hapa, loaa ole nae i ka nui. He hapa ka poe pule ma na halawai, he noho wale ke nui; he hapa ka poe pule ohana, he noho wale na keiki me kekahi mau lala; he hapa ka poe pule ma na kula Sabati, he noho wale ka hapa nui o na haumana. Aia la mahea ka pule a ka lehulehu o na hoahanau? Aia no ia ma kahi mehameha. Ioa aole malaila, ina ua haule loa ka pule, a lilo ia poe i poe haipule ole, e like me ka poe hoomaloka.
Heaha ka hoailona o ka haule ana o na pule mehameha? O ka hehi pinepine ole i ke ala haipule, a uhiia mai i ka weuweu. Ka hele lalau o na makua me na keiki, o na kumu me na haumana, ka huli ole mai o na keiki, o na haumana, o na kanaka, ka ulu nui ana o na hewa, ka piha ole ana o na halawai me na kula Sabati, na hoailona keia o ka hapa o ka pule mehameha, a o ka ulu ana o ka weuweu ma ke ala haipule.
E ala a nanaʻku i ke ala o kela, o keia, e pii aku ana i kahi pule mehameha maloko o ka ululaau paha, o na wahi malu e ae paha. Ke ulu ae la anei ke weuweu? Ino pela, e wiki e ala, e hele a waele, a ukuhi i ka weuweu. E hehi hou a paa maikai ma ka hele pinepine e pule. Alaila e haliu hou mai ka maka me ka pepeiao o ka Makua, a e ninini hou mai i ka Uhane Hemolele, a e piha hou ana na halawai, na kula Sabati, a ekalesia i na lala, e pio ana ka hewa, a e ulu hou ana ka pono, a e pau ana ke kanikau no ka maloo o na kahapai. HAWAII
Ninau ke kumu i na haumana, aia anei ke Akua ma na wahi a pau? Noonoo lakou, a liuliu iki, pane mai kekahi keiki nuku, aole. Kahaha ke kumu, a ninau pehea ia? A pane mai ke keiki, aole ke Akua maloko o ka naau o ka poe hewa.
Auhea na paahana?
Pilikia kekahi mau mahi ko no ka hapa o na paahana. Nui ke ko e ulu ana, ua nahelehele no nae, a maloo hoi kekahi no ka hapa o ka poe waele a ohi hoi.
Nui hoi na kihapai ekalesia, ua nahelehele nae kekahi, ua maloo hoi, no ka uuku o ka poe paahana, nana e waele, e kipulu e ohi.
Ua lohe au he 20 ekalesia Hawaii, e noho kahu ole ana i keia wa. E auwana wale ana na hipa, e ulu ana na hewa he nui wale. Auhea ne paahana? Auhea ka poe aloha i na hipa auwana, a ae e haalele i ka lakou mau oihana e, a e lawe i ka oihana kahu, a kahunapule?
He hale kula kahunapule no, nui na tausani dala i lilo ilaila i mea e paa a lako pono ai; he mau kumu ao hoi; aka, auhea na haumana?
E na kahu ekalesia, me na kumu o na kula nui, e imi, e huli, e paipai, i loaa na haumana e hoopihaʻi i ke kula kahuna, ke haomaka hou ke komo ana iloko o Okatoba e hiki mai ana.
E na ui, ka poe naauao, i puka mai noloko mai o na kula nui, a e noho hana ole ana, a e hana ana paha ma na oihana kino, in a he poe haipule oukou, in a he naau aloha ko oukou i na kanaka, i na kamalii e noho kahu ole ana, ina he aloha hoi ko oukou ia Iesu, a makemake e ola kanakaa kamalii ma o na la, e hoike i ko oukou ano haipule, ano aloha, ma ko ku ana a haalele i ko ke ao nei, me ona waiwai pau wale, a e komo iloko o ke kula kahuna, e ao, e hoomakaukau e lilo i mau kahu uhane, i hiki ke hauai i na hipa auwana, a loaa ke waiwai pau ole ma ka lani. HAWAII.
AHAHUI EUANELIO O HAWAII KOMOHANA. E hoomanao a makaala me ka makaukau, e na Kahu a me na Haiolelo, a me na Elele o na ekalesia a pau malalo o ka Ahahui Euanelio o Hawaii Komohana e halawai ana au Ahahui ʻia i ka Poakola eha o Sepatemaba oia ka la 23, hora 10 o ke kekahiaka ma ka luakini hoolepope me Kahikolu Kealakekua, Kona Hema, Hawaii. Owau iho no, S W PAPAULA, Napoopoo, S Kona, Aug. 1874.
He keiki nuku e nana aku ana iluna i ka laoi; a ike ia e kekahi hoahanau, a ninau mai, "E nana aku ana oe i ke aha?" "I ko ke Akua wahi," pane aku ke keiki. "Makemake anei oe e ike maka aku i ke Akua?" "Aole, aole; no ke aha? no ka mea, he mea nui loa ke Akua, a he keiki kolohe au.
KULA KAHUNAPULE.
E hoomaka ana ke Kula Kahunapule i ka Poakolu mua o Okatoba, oia ka la 7 o ia mahina. Ma ia wa e hoi mai na haumana, ia manawa e komo ai ka poe komo hou. O na mea i komo, me ka hoaponoia e na Ahahui Euanelio mokupuni e hele mai ai. E makaala mai! Mai lohi!!
NA BUKE
I HOOLAHAIA E KA PAPA HAWAII
ME KE
KUMUKUAI O KELA ME KEIA.
BAIBALA HEMOLELE NUI LI GULA NANi
me na kuhikuhi ma na aoao……………………………………………..$12 00
Baibala Hemolele Nui iiieleele kaokae wai gula………………………… 5 00
Baibala Hemolele uuku iki iho kae wai gula……………………………. 8 00
Baibala Hemolele pananaiki iho ili eleele………………………………. 4 00
Baibala Hemolele ili eleele……………………………………………… 2 00
Kauoha Hou ili gula nani me na kuhikuhi………………………………. 3 00
Kauoha Hou ili eleele kaekae wai gula………………………………….. 1 00
Kauoha Hou ili eleele…………………………………………………… 75
Kauoha Hou Hapa Haole………………………………………………. 75
Lira Hawaii 1848 me ke kanawai……………………………………….. 25
Lira Hawaii 1855……………………………………………………….. 25
Moolelo Ekalesia……………………………………………………….. 50
Haiao ili lahilahi………………………………………………………… 10
Hele Malihini ana……………………………………………………….. 25
No ko ke Akua ano……………………………………………………… 25
Lira Kamalii……………………………………………………………… 25
Hoike Palapala Hemolele………………………………………………… 20
Moolelo o Heneri Opukahaia……………………………………………. 25
Hoike Akua……………………………………………………………… 15
Wehewehehala…………………………………………………………… 10
Ninau Hoike ili manoanoa……………………………………………….. 20
Ninau Hoike ili lahilahi………………………………………………….. 05
Kumumua Kula Sabati…………………………………………………… 20
Buke Lawe Lima…………………………………………………………. 15
He Buke no ka Pope…………………………………………………….. 15
Ui Kula Sabati Helu 3…………………………………………………… 25
Ui Kula Sabati Helu 4…………………………………………………….. 15
Ui Kula Sabati Helu 5…………………………………………………….. 10
Buke Euanelio a Ioane…………………………………………………….. 10
Himeni Hawaii……………………………………………………………..1 05
Himeni Hawaii ili nani……………………………………………………..1 75
Kumu Leo Mele……………………………………………………………. 10
Kumu Leo Mele ili nani…………………………………………………… 50
NA KAUOHA HOU PAKEKE.
Ili gula nani……………………………………………………………...…1 50
Ili eleele kaekae nani………………………………………………………. 50
Ili eleele……………………………………………………………………. 35
KAUOHA HOU PAKEKE ME NA HALELU.
Ili gula nani…………………………………………………………………1 70
Ili eleele kaekae wai gula…………………………………………………… 65
Ili eleele…………………………………………………………………….. 50
Buke Wehewehe Huaolelo Baibala, elua ano………………………………..
Buke Wehewehe Ano Mataio……………………………………………….
NA HALELU PAKEKE.
Ili gula nani………………………………………………………………… 50
Ili eleele kaekae wai gula…………………………………………………… 30
Ili eleele……………………………………………………………………. 20
Ka Have Hoonani (Buke Mele)……………………………………………. 25
EIA NA BUKE HAAWI WALE
PALAPALA LIILII--
Helu 4--Makemake anei oe i ke oʻa?
Helu 6--E hele i o Kristo la.
Helu 7--Ka hoi ana mai o ke Keiki Uhauha.
Helu 11--No ka hoohiki wahahee i ke Akua.
Helu 16--Ka Eehia ana o ka Ahaaina a ka Haku a me ka Bapetizo ana.
Helu 17--Mai hana ino i na holoholona.
Helu 18--No ka mahi ana, kaai ana a me ka inu ana i ka Awa.
Ka Davida Malo Kumumanao.
Ke Moolelo o Batimea Puaaiki.
Aia ke keena kuai buke o ka Papa Hawaii ma ka huina o Alanui Betela me Alanui Kalepa, e kokoke ana i ka Hale Leta. J.F. POKUE.
Kakauleta o ka Papa Hooko o ka Ahahui Euanelie o ke Hawaii Pae Aina.
KA NUPEPA "KUOKOA!"
Hoopuka mau ia
I KELA POANO KEIA POANONO.
$2.00 no na mahina Umikumamalua
$1.00 " " " Eono.
ME KA HOOKAA MUA MAI.