Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 35, 29 August 1874 — Page 4
This text was transcribed by: | Pualani Steele |
This work is dedicated to: | Ululani Kumukahi |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
KA NUPEPA KUOKOA, ME KE AU OKOA I HUIIA.
Ka Nupepa Kuokoa
Work For Jesus.
PURE DIAMONDS p. 62
1.
Ano no, a maanei no,
Ku a hana mau,
Na kanaka, na ui pu,
E hana no Iesu.
Cho.---Ano no, maanei no,
E hana no Iesu la,
Ka lima, mana, ka naau,
E hana no Iesu.
2.
Ano no, a maanei no,
Hana no Iesu,
Iesu ka Lama, Mana, Koo,
E hana makou nou.
Cho.---Ano no, maanei no, &c.,
3.
Ano no, a maanei no,
Ku a imi pu
Na kamalii maanei, mao,
A hana no Iesu.
Cho.---Ano no, maanei no, &c.,
4.
Ano no, a maanei no,
Hana ao Iesu;
Mai noho o a kuloulou,
E hana a oli pu.
Cho.---Ano no, &c.,
5.
Ano no, a maanei no,
Paio no Iesu;
E paio a lanakila pu,
A alii me ia mao.
Cho.---Ano no, &c.,
HAWAII.
HAAWINA KULA SABATI.
KA HAPAHA EKOLU O 1874.
HELU 11, SABATI SEPT. 13.
KUMUHANA---Na Kausani elima i hanaiia.
PAUKU BAIBALA. Mareko 6: 34-44.
34 A HELE ae la Iesu iwaho, ike mai la ia i ka ahakanaka he nui loa, haehae iho la kona aloha ia lakou; no ka mea, ua like lakou me na hipa kahu ole, a ao nui mai la oia ia lakou.
35 I ke kokoke ana e po ka la, hele 'ku la kana poe haumana io na la, i aku la, He wahi waonaohele keia, a kokoke e po ka la;
36 E hoihoi aku oe ia lakou, e hele lakou ma kahi mahinaai, a me na kulanakauhale, e kuai i berena na lakou; no ka mea, aole a lakou mea e paina ai.
37 Olelo mai la oia ia lakou, E haawi aku oukou i ai na lakou. I aku la lakou iaia, E hele anei makou e kuai lilo aku i elua haneri hapawalu, i mea e loaa mai ai ka berena e haawi aku ia lakou e ai?
38 Ninau mai la oia ia lakou, Ehia na popo berena a oukou? E hele e nana. A ike lakou, hai aku la, Elima a me na ia elua.
39 Olelo mai la oia ia lakou, E hoonoho papa i kanaka a pau ilalo ma ka weuweu.
40 Noho papa iho la lakou, ma na pahaueri, a ma na pakanalima.
41 Lalau ae la ia i na popo berena elima a me na ia elua, alaila nana aku iluna i ka lani, a hoomaikai aku la, wawahi iho la i na popo berena, haawi mai la i kana mau haumana, e kau ae imua o na kanaka; a puunaue ae la ia i na ia elua na lakou a pau.
42 Ai iho la lakou a pau, a maoaa.
43 Hoiliili iho la lakou i ke koona ai, a me ko ka ia, piha ae la na hinai he umikumamalua.
44 O ka poe i ai i na popo berena, elima tausani kanaka lakou.
PAUKU ALAKAI. "Owau no ke Kahuhipa maikai; O ke Kahuhipa maikai oia ke haawi i kona ola iho no na hipa." Ioane 10: 11.
MELE "Ke Kahuhipa maikai." Hae Hoonani.
2 Nau makou o kai aloha
Ma na kahawai maikai,
Ma na kula uliuli,
Kahi e moana ai.
E aloha, e aloha,
Kiai a hoomalu mai.
E aloha, &c.
2 Mai haalele a kou wale
Ia makou na keiki nei,
O auwana a lilo aku
Ma na waonahele e.
E aloha, e aloha,
Hoopaa ma kou pa maikai.
E aloha, &c.
PULE i hanaiia ka lehulehu i ka berena o ke ola mau.
NA NINAU A NA KUMU.
P 34. Hele Iesu iwaho. Aia Iesu i hea a hele mai iwaho? Ma ka moku paha, ma ka nahelehele paha. Mataio 14:13,14. Ma ka moku no mamua me na haumana, a hole aku mai hea aku a ihea? Mai ke @ aku o ka loke o Galilaia, a i ka hikina, i ke kulanakauhale i kapaia Betesakia. Luka 9:10. Malaila aku i ka nahelehele. A mai ka nahele i nana mai ai oia a ike i ka ahakanaka, pehea kona aloha ia lakou? No ke aha? Ua like lakou no ka poe hea? Nui anei ka poe kahu ole i keia wa? Ma ke aha i maopopo ai ko Iesu aloha? ma ke ao wale aku no anei? Mat. 14:14.
P 35, 36. A ane po ka la pehea na haumana? Noi ia Iesu e hookuu i ka ahakanaka e aha? no ke aha? Manaoio kapekepeke hou anei na haumana? Ina aole lakou i noi ia Iesu, hoopoina anei Iesu i ka lehulehu, a waiho wale iloko o ka pololi e make?
P 37. Pehea la Iesu? A pane na haumana pehea? Denari, heaha ia? he apana moni, ua like kona waiwai me ka hapawalu.
P 38. Ninau Iesu pehea? a kena e aha? Ninau anei oia no kona ike ole? No ke aha hoi? Heaha ka haina? Nowai ia mau popo berena me na ia? Ioane 6:9.
P 39-40. Kena Iesu e hoonoho pehea? Hana anei pela?
P 41. Heaha ka Iesu mamua? He mea mau ia iwaena o na Iudaio, e hoomaikai e ka haku hale mamua o ka ai ana. Oia ka pule aina. Poina nae paha ia i ka poe hoomaloka. A pau ka pule pehea aku la ia i na popo berena me na ia? Ma ka wawahi a puunaue liilii ana. Ua'ha na apana liilii loa i ka haawi'na, ka lawe'na, i ka ai ana?
P 42-44. Ehia ka poe i ai? 5000 wale no anei? Mat. 14:21. Ua hiki aku i ka 10,000 paha. Ua pau loa anei ka berena me ka ia i ka ai ia? Pehea ka nui o ke koena? Nawai i kena e hoiliili i na hakina? Ioane 6:12. Eha ka haumana i kakau i keia hana mana a Iesu. Nui na hoike Mahea kekahi mau hana mana like ma ke Kauoha Kahiko? Pukaana 16. I Na 'Lii 17:15,16. Il Na'Lii 4:3-6, 42-46. Pehea hoi o Noa ma, 8 lakou mamua, ehia i keia wa? 12 wale no haumana a Iesu mamua, ehia i keia wa? Hoopaa Mataio 13:31,32.
MELE Him. 208. 8-6 Leo Hooalii ana.
1 Ke kani nei ka pu maikai.
Ha olelo a Iesu.
Hoolohe a hauoli ae,
Na kanaka a pau.
2 Ka poe pololi, makewai,
E hele mai oukou,
Eia ka ai a me ka wai,
E ai a inu mau.
NA NINAU A KE KAHU.
NA MAKUA. Heaha ke kumuhana ma kela pule? A kanuia Ioane, kena Iesu i kana poe haumana e holo pu me ia ihea? A hiki aku lakou i kela kapa o ka loko, owai ia loko? Hele malu Iesu ihea? No ke aha kona hele ana i ka nahelehele? He hana nui kana malaila; hiki anei iaia ke hana ke kokua ole mai ka Makua? Ina he hana nui ka kakou, heaha ka pono ia mamua? Heaha keia mau hana nui e kau mai ana maluna o Iesu? A, heaha na hana nui e kau mai ana maluna o kakou? Lehulehu anei ka poe mai, pololi, auwana, naaupo? Heaha ka kakou ia lakou? Nawai e kokua? Heaha ka Iesu kauoha ma Ioane 21:15,16.
NA KEIKIKANE. Mahea ka manao nui o kela lehulehu i akoakoa imua o Iesu ma kahi nahelehele? Elua paha manao. E ola na mai o ke kino. 2 E lohe i na olelo e ola'i ka uhane. Manao anei lakou i ka pololi? Aole paha. Nawai i manao i ko lakou pololi, a makau o pilikia a make i ka pololi? Aia anei me lakou ka mea mana a hiki ke hanai a moana? Owai ia mea mana? Manao kapekepeke anei na haumana i ko Iesu mana? Ina akoakoa oukou i ka luakini, i ke kula Sabati paha, heaha ke kumu o ia akoakoa ana? O oukou anei kekahi i mai, a pololi? Heaha ka pono?
NA KAIKAMAHINE. I ka manao ana o na haumana ua ane pololi ka ahakanaka, ma ke aha e loaa ai ka ai i ko lakou noonoo ana? Ma ka ae o Iesu e hookuu aku i hele lakou a kuai ma na wahi kuai, me na denari ehia? 200 denari ehia dala malaila, ina ua like ke denari me ka hapawalu? Lawa anei i ka $25 na kausani elima? Kuhi anei na haumana aole hiki ia Iesu ke hanai i keia lehulehu? Ua ike pinepine lakou i ko Iesu mana, mau nae ke kanalua, ka manaoio kapekepeke. Pela paha oukou, paulele hapa ia Iesu.
NA POKII. Hiki anei ia oukou ka helu a hiki i ka 5000? Ehia halepule i piha? ehia lalani ke hoonoho lalaniia ma ka pa 50? hookahi haneri. I na 10,000 ehia lalani? Ehia popo berena? ehia hoi ia i okiokiia, a puunauoia iwaena o lakou he 10,000? Ai lakou a pau a maona anei? Ma ke aha i lawa ai ka ai? Maona lakou, a ehia hinai i piha i na hakina? Ina he elima hapawalu kau, e Maria, pehea la e lilo ai i elima haneri, elima kausani? Ina pololi ke kino, a pololi ka uhane, nawai e hauai a maona?
Na Manao pili. Nui ka poe auwana, a pololi, maanei, ma na aina e. E hoohalike me Iesu---e kii, e ao, e hanai.
MELE "Lei Rose Maikai," Alaula.
1 Manao nui e i na ui oonei,
E ulana i lei no lakou,
Mai hookui me ia lei i na lau awa e,
I lei rose maikai wale no,
Cho. Lei rose maikai &c.
2 E kii a kai e i na kamalii nei,
I kahi omao a maemae,
I na kula maikai kahi e loaa mai ai
O na lau uli e no ka lei.
Cho. Lei Rose &c---
PULE no ka põe auwana a pololi i imiia,
a hanaiia.
HAAWINA kula Sabati no Sept. 20.
Mareko 7:24-30 HAWAII.
KULA KAHUNAPELE.
E hoomaka ana ke Kula Kahunapele i ka Poakolu mea o Okatoba, oia ka la 7 o ia mahina. Ma ia wa e hoi mai na haumana, ia manawa e komo ai ka poe komo hou. O na mea i komo, me ka hoaponoia e na Ahahui Euanelio mokupuni e hele mai ai. E makaala mai! Mai lohi!!
Pehea la e hiki ai i ka mea make ke olelo mai? E loaa ana anei keia mana i ka poe make ma
Hawaii nei?
Ma na kino lapu anei e olelo mai ai ka mea make i ka poe e ola ana? Ma ka mana anei o na wahine kupua e like me kela wahine kupua i hoala mai ia Samuela ka mea i make, a olelo mai aia i ke Lii ia Saola? Ma ka mana lolo anei o kekahi poe i keia wa i hoopilia'i e ka poe naaupo, e ninau lakou i na uhane o na makamaka i make, i pane mai lakou, a hai mai i ko lakou ano pomaikai, ano poino, &c.?
Aole ma keia mau mea e olelo mai ai ka poe make ia kakou ka poe e ola nei.
Aole i kala ka make ana o Adamu laua o Ewa. Ke olelo mai nei no nae laua ia kakou.
Ke hai mai nei i ka hope ino o ka hookuli hookahi, i ka lilo loa ana o ka Paredaiso, i ka hui hou ana o ke kino i ka lepo, i na ino a pau o ka hewa, me ke ao mai ia kakou na mamo, mai hookuli.
Aole i kale ka make ana o Abela laua o Kaina. Ke olelo mai nei nae laua ia kakou.
Ke hai mai nei Abela i ka hope maikai o ka manaoio.
Ke hai mai nei Kaina i ka hope ino o ka hoomaloka, a me ka huhu. E paipai ana Abela e hana maikai me ia. E papa pana Kaina, mai hoomaloka, mai huhu kumu ole.
Aole i ka la ka make ana o Noa; aka, ke olelo mai nei oia ia kakou. Ke paipai mai nei e hoohalike me ia, e manaoio i ke Akua, e mihi i ka hewa, e komo iloko o ka halelana i pakele me ia i ka make, a i komo ole, e pau no i ka make.
Aole i kale ka make ana o Aberahama o Isaaka, o Isemaela, o Iakoba, o Iosepa, me kona mau hoahanau, o Mose, o Aarona o Miriama, o ka poe Iseraela ma Aigupita, ma ka waonahele, ma Kanaana, ma Babulona. Aole e kala ka make ana o na kaula, mai Samuela a Malaki, a Ioane Bapetite.
Ke olelo mai nei nae lakou nei ia kakou ma ka lakou maa olelo, mau hana, mau wanana, e hai mai ana i ka pomaikai o ka poe malama i ke Akua, a me ka poino o ka poe hookuli, haalele a hana ino aku i ke Akua; e paipai mai ana e hana i ka pono; a e papa mai ana, mai hana i ka hewa o poino auanei.
Aole e kale ka make ana o na haumana he umikumamalua a Iesu, me na lunaolelo Paulo ma. Ke olelo mai nei no nae lakou ia kakou, ma ka lakou mau hana, ma na moolelo, na buke a lakou i kakau ai ma ka paiia'na o ua mau buke la iloko o kela a o keia olelo, ae, iloko o ka olelo Hawaii kekahi.
Olelo mai o Petero, 2 Petero 1 15 "E hooikaika mau au i hiki ia oukou ke manao mau i keia mau mea mahope o kuu make ana."
Heaha kana i hana'i i manao mau na hoahanau ma na mea e ola'i mahope o kona make ana? I ka hoike pinepine ana ia mau mea i kela manawa, i keia manawa, i kela wahi i keia wahi, i ka hale, i ke alanui. i paanaau a nalowale ole i na hoahanau. 2 Ka hana mau ana i na hana maikai, ke kokua mau ana i ka poe ilihune, ka poe mai, ka poe pilikia, ka poe kaumaha, ka hoohuli ana mai i ka poe hewa, ka imi a hoihoi ana mai i ka poe auwana, &c. 3 Ke kakau ana i na palapala i na hoahanau, a me na buke elua i paiia ma ka olelo Helene paha mamua, a unuhiia iloko o ka olelo Hawaii i keia mau makahiki. A ma ia mau buke nei, ke olelo mai nei o Petero, ka mea i make kahiko, ia kakou nei. Ua akaka paha ke ano e ka olelo ana mai a ka poe i make, a me ka mea e hiki ai ke olelo mai.
Ua make kekahi poe ma Hawaii nei mamua aku, a me na makahiki i hala iho nei. Ua make kekahi mau misionari, Wini, Tatina, Binamu, Bihopa. Rikeke, Kauka, Baluina-wahine. Hikikoke, Limaikaika, Anaru, &c.
Ke olelo mai nei nae lakou i ka poe e ola ana, ma ka lakou mau hana, ma ka poe a lakou i hoohuli mai ai, ma na kula, na aha halawai a lakou e kukala ai, ma na buke hoomanao, na buke unuhi, na buke himeni, &c. a lakou i kakau ai.
Pela hoi kekahi poe alii, na make no mamua aku, Kaahumanu, Hoapili-kane, Hoapili-wahine, Kinau, Kekauluohi, Kauikeaouli, &c. Aole nae i lolo ke alelo a ekemu ole. Ke olelo mai nei no. Ke paipai mai nei o Kaahumanu i na kanaka, na wahine, ae kamalii, e malama ia Iehova, e huli i ka palapala, e hoolohe i na misionari. Ke olelo mai nei o Kamehameha III., ma na mea nona, "Ua mana ka olelo a Iehova, ka pono ke ea o ka aina," a ma na kanawai, na kuleana, na aina i haawi mai ai i na kanaka.
Ua make iho nei Lunalilo, ke Alii i aloha nui ia. Ke olelo mai nei no nae oia i na kanaka Hawaii, ma kana olelo i paa naau ia lakou, "E hoolohe oukou i na kumu mua, i na makua, i na misionari Amerika, ka poe i lawe mai i ka malamalama maanei, i ka baibala, i ka naauao, a hookiekie ae ia oukou mai ka naaupo a i ka naauao." &c.
Ma ka hoopili ana---Ina makemake oukou e ola, e olelo mai mahope o ko oukou make ana, penei paha e hiki ai:
1. E hana maikai i keia wa e ola nei, e olelo maikai, e olelo oluolu, aloha, menemene, haona, hoooluolu, kokua, uwao, hookuikahi, pale, ino, hoonaauao. E kokua na makua i na keiki i ka hoopaanaau ana i na pauku baibala, pauku himeni, me na pule. A i ninauia ke keiki mahope. Nawai i kokua ia oe i ka hoopaanaau ana i keia mau pauku me na pule? A pane aku ke keiki, Na kuu makua i make iho nei. A pela hoi e hana'i kela me keia mea o oukou, e aloha, e kokua, e hoola mailoko mai o ka lepo, ka ilihune, ka pilikia, ka naaupo, &c.
2. E hana i mau hale aloha, he mau hale kula, he mau luakini, &c. i mau mea e hoomanaoia'i mahope o ka make.
3. E hooana i na keiki i na Kulahauai, a e hooolako ia lakou malaila. E kokua i na Kulahanai i holopono na hana.
4. E lilo i mau kumu, i mau Kahunapule, i mau Misionari paha no na aina e.
5. E hooikaika mau e hoohiolo i na hana a ke diabolo, i na hale inu rama, kuai rama, na hale hookamakama, ua hale hula, hale keaka.
6. E hooikaika loa ma ka hoopiii paha i na Ahaolelo, e hoopauia na hana ino, na Kanawai ino, a e hakuia a kauia na Kanawai maikai.
7. E kakau i mau manao maikai, i buke maikai, i mau mele maikai paha, i paiia ma ka naau paha, ma ka pepa paha, &c.
Pehea oukou? e ola ana, e olelo ana anei mahope o ko oukou make ana? Heaha na kia hoomanao? Heaha na hana maikai a oukou e koe ana mahope o ko oukou make ana, i mea e olelo maikai ai oukou i ka poe e ola ana? HAWAII.
Ka pono no na Makua mea Keiki.
I ka wa i hanau ai ke keiki hou, he mea palupalu loa ia, a e make no ia ke malama maikai ole ia e na makua. O ka waiu o ka makuwahine wale no ka mea ai e pono ai ia. Aole pono ke hanai ia ke keiki hou i ka waiu kahiko o ka wahine e, o lilo ia i mea paakiki, a nahunahu, maimai nona. O ka waiu o ka makuwahine ka mea pono, a i ole ia, o ka waiu o kekahi wahine mai ole i hanau iho nei, kekahi mea pono. Mai haawi iki iaia i ka ai maoli, a puka na niho. He mea pono ole ke haalele ka makua hanau iaia, a lilo na hai ka hanai i kona wa omo waiu. A kupu na niho, alaila pono ke hanai iki iaia i ka ai paakiki ole, a hiki i ka wa hele o ke keiki, pono no e ukuhi i ka waiu.
Aka, aole no e pau ka malama ana o ka makua i ka wa hele. He naaupo loa ke keiki uuku, aole ia i ike i ka malama iaia iho i na mea e poino ai. Haule wale ia i na lua, i na wahi pali, a i ka wai paha, a ua lalau wale aku i na mea hoeha, me ka manao ole i ka poino. Na ka Makua no e kiai a e malama iaia o pilikia ia a make paha. Mai hookuu wale aku ka makua i kana keiki e hele mamuli o kona makemake, me ka ike ole ia e ka makua kahi e hele ai.
I mea e pono ai ko ka makua kiai ana i ke keiki uuku, e ao mau aku kela iaia e hoolohe a e malama mai ke keiki i ka olelo a ka makua. He mea hookuli i ka naau o ke keiki. Aole ia e hoolohe wale. Ua oiaio ia i na keiki haole a me na Hawaii. O ke ao ia i ka wa uuku e hoolohe ka mea e pono ai. Ina e waiho wale i ke ao ana iaia i ka wa uuku e lilo ana ia i mea naau paakiki i ka hookuli, a nui ua keiki la, aole e hiki iki ke ao iaia e hoolohe.
O na olelo maikai a me ka hana maikai mau imua o ke keiki, kakahi mea e pono ai. He mea akamai ke keiki i ka haka pono mai i ka ka makua hana ana, a me ka lohe pono i kona mau manao. Malaila kana ao ana e hana like a e manao like, mai kona wa nuku mai. Ke hana nei na keiki, e like me ka hana ana a ka makua. Ua hikiwawe ke ao i na hewa a pau ana i ike ai i ka makua e hana ana. A ua lohi kana ao ana i na mea pono i hana ia e ka makua, no ka mea, ua hilinai kona naau ma ka hewa, a malaila no kona lealea. Ina aole e hooponopono oe iaia i ke ao iaia i na mea maikai, e lilo no na mea hewa o ka naau i na mea ino oi, a lanakila ka ino maluna, a kinai iho i na mea pono i ao ia ai oia, a pio loa na mea maikai i loaa iaia. Oia ka hana nui a ka makua, o ke kinai i na hewa, a me ka hooulu i na mea pono iloko o ka naau o kana mau keiki. Aka, ina e hewa ka hana ana a ka makua imua o ke keiki, aole loa e hiki iaia ke hoolilo i mea hana i ka maikai me ka makua i ka hewa.
I mea e hoolohe ai ke keiki, pono no o hoopai ka makua i kana keiki i kona wa hookuli. Mai huhu ino aku oe iaia i kona wa hoopai. Me ke aloha o ka naau, a me ka minamina i ka pono e hoopai ai. Mai minamina iaia i kona uwe ana. A ae pono mai kela i kou manao, alaila e oki iho i ka hoopai. Ina e haalele wale oe i ka hoopai me ka hookuu aku iaia e paakiki ana, alaila, ua lanakila kela iloko o kona hewa, a na pio kou pono. O ka hoopai aku me ka huhu ole ka mea e ike ai ke keiki ua pono ko ka makua hoopai ana. Aka, i hoopai oe me ka huhu, e lilo no ia hoopai i mea hoopaakiki i ka naau o ke keiki.
O kekahi hewa nui o na keiki Hawaii, ka olelo ana a me ka hana ana ma ka hoopunipuni. O ka olelo oiaio wale no ko ke kanaka momi maikai e pakela ana mamua o na waiwai e ae a pau. I mea e lilo ai na keiki i poe hoopunipuni ole, e hoomau na makua i ka olelo oiaio imua o lakou. Aole e olelo oiaio na keiki ke ike lakou i na makua e hoopunipuni ana. O keia ino ke kumu o na poino he nui e pili ana i na keiki Hawaii. E kinai oukou ia mea ma na waha o na keiki, ma ke ao aku, ma ka papa aku, a me ka hoopai i na olelo a me na hana hoopunipuni a pau.
E ao aku hoi na makua i ka lakou mau keiki i na hana. O ke ao ole ia i na hana i ka wa kamalii, ka mea e naaupo ai, a e palaualelo ai na kanaka opiopio o Hawaii nei. Ke kumu keia i nui ai na mea ilihune ma keia pae aina, o ka hoohana ole ia o na keiki. Ina i hoohana ia na keiki i keia la i kela la, e ike no lakou i na hana akamai, e oolea hoi na kino o lakou, a e makaukau lakou e imi a loaa pono na waiwai e lako ai na kino. Pela hoi e ao ia ai na kaikamahine i na hana kupono i ka wahine. O ke ao ole ia i ua hana kekahi mea e hele nei na keiki mamuli o ka lakou, a lilo loa i ka hewa.
E ao ia hoi na keiki i ka palapala. E minamina nui oukou, e na makua, i ka naauao ana ma ka palapala. O ke kumu ao palapala ka mea i hoonoho ia i mea ao. Aka, o na makua kekahi e kokua malaila e pono ai. Ina i naaupo na keiki i ka palapala, aole no e hiki kona naauao ana i kekahi mea e ae. E kokua i ka uku i na kumuao. Mai minamina i ka uka. Ua oi ka pomaikai i ka ike mamua o ke ai a me ka lole. A hemahema kekahi ilaila, ua hemahema hoi oia i na mea e ae a pau. Ua hupo maoli ia kanaka.
E malama oukou e moe kaawale na keikikane i kahi keena kaawale i na kaikamahine. E hoopau i ka moe o oukou a pau i ke keena hookahi. No ka paku ole o ko ou kou mau hale, ua lilo na kaikamahine i poe hilahila ole, e ao wale ana i na mea hoowalewale, a e haumia ana i ka wa uuku. A lilo lakou i poe wahine, he poe maimai, palupalu, hua ole i na keiki, a make e ka nui i ka wa wahine hou. E lae hoi na keikikane. He poe aea, kuko wale palaualelo, e hana ana i na mea ino. E kiai oukou i ka oukou mau keiki i ko lakou wa uuku, me ka hookuu ole ia lakou e hele mamuli o ko lakou makemake.
Eia kekahi: E ao oukou i na keiki i ka olelo a ke Akua. O ka makau ia Iehova ke Akua, a o ka manaoio ia Iesu ka mea nui no kakou a pau. Ina i ao ia lakou i na pono a pau no ke kino, a ike ole lakou i ka olelo a me na kanawai o ke Akua, he mea ole no kela naauao ana. E hele io no lakou ma ka hewa, ke manaoio ole lakou i ke Akua. E alakai ia lakou i ka halepule i na la Sabati a pau, me ka pule pu me lakou i na la a pau, e ao aku ia lakou i kona kanawai, a e hoike aku i ke ano o ka pono, a e papa aku i ka hewa, no ka mea, e huhu mai ana ke Akua i ka poe hana hewa.
Ua haawi mai ke Akua i mau keiki na kakou, me ke kauoha, "E alakai ia lakou ma ka aoao pono," a kamaaina lakou ma ia aoao, alaila lakou e hoomau ana ia pono i ko lakou wa kanakamakua. E malama oukou i keia mau mea, no ka mea e hiki mai ana ka la e hookolokoloia'i oukou imua o ka Haku no ko oukou malama ana i kana mau kauoha no na keiki a oukou.
Eia ka hope. E noi mau aku oukou i ke Akua, e kokua mai kona Uhane ia mau hana a pau, i ko ai. He mea ole ka ke kanaka hana ke hooko ole ia e ka Uhane o ke Akua. Ke kanu nei ke kanaka, a ke hookahe nei ia i ka wai, aka aohe on a mana e hooulu i ka mea kanu. Na ke Akua mai ka mana e ulu ai. Pela no iloko o na naau o na keiki: Na ka makua e ao aku, a e papa aku, a e hoopai i na hewa a e kuhikuhi i keia pono i kela pono, aka, aole e ulu wale ka pono maloko o ka naau o ke keiki, ke kokua ole mai ka uhane o ke Akua i ka ulu ana. E loaa mai ana keia mau pono ma ka pule e noi ana i ka Uhane e hana hou mai i na naau o na keiki a oukou, a maemae, a maikai. Aole mea e ae e hiki ke hoopau i na mea ino o ka naau. O ka pule mau ana o ka makua i keia la i kela la ka mea e loaa mai ai keia kokua a ka Uhane e hoolilo ana i na naau o na keiki i mau kihapai e hua mai ana i na hua maikai e pono ai i kela ola ana.
E Pani i ka Puka.
Mai make kekahi keiki kolohe a naaupo. Huki ae oia i ke pani o kekahi puka wai, a holo oia a kau maluna o ka huila malalo iho, i loaa iaia kekahi lealea ma ka hookaa akahele ia'na e ka huila; Oiai e kahe liilii ana ka wai maluna iho. Kaa akahele no mamua, aka, aole emo, a kahe nui ka wai, a hoopokakaa wikiwiki ia ua keiki nei, a ane make nu. Pakele mahunehune nae i kekahi keiki noonoo, ma kona hele ana a pani i ka puka wai maluna'e.
Aloha ino oe, e ke keiki kolohe. Mai make oe i kou imi naaupo ana i ka lealea. Mai kolohe naaupo hou oe, ea. Maikai oe, e ke keiki noonoo, aloha. E mahalo ia oe no kou noonoo hoopakele i kou hoa i ka make.
Ma ka hoopili ana.
He mau puka wai me na pani, a he mau puka wai me na pani ole paha.
1 Ka puka wai on a. He pani no kona, oia hoi ka hoole paaloa i ka laikioi e kuai, i ke kuai ana, i ke puhi ana, i ka inu ana, &c.
Ua huki ia nae ke pani, a ke kahe la no ka wai on a maluna o ka huila malalo iho, a nui hoi ka poe i kau maluna iho, a e pili ana i ka huila i kona pokakaa ana.
No ke aha la ka huki ana i ka pani a holo a kau maluna iho o ka huila?
1 No ka waiwai paha kekahi. O ka poe i ae e haawi i ka laikini e kuai i ka wai on a, e waiwai ana lakou no na dala laikini he 30, he 50, he 100, 1000. No ke aupuni paha ia dala. O ka poe puhi a kuai aku i ka wai ona, e waiwai ana lakou no na dala i loaa mai, mai ka hapaha a i ke tausani paha dala.
2 No ka laau lapaau ia kekahi. He poe mai kekahi, he lolo, he hui, he hano, he kunu, he anu, he nawaliwali, he mai aha la hoi. Heaha ka laau e oluolu ai? Ka wai ona, ka waina, ka berani, ka pota, ka awa, wahi a na kauka. A huki ia na pani, na omoki o na omole, o na pahu, a kahe liilii ka wai ona mamua; a mahope ikaika ke kahe ana, ikaika a wikiwiki loa ke kaa ana o ka huila me ka poe mai e hoao ana e pipili i ka huila---a aha? e opili ana, e haule ana, e hakihaki liilii ia'na ke holo ole ka poe noonoo, a pani i ka puka ma ka paipai ana i ka poe mai e haalele kuke i ka wai ona, e hoohiki e haalele loa, aole loa e inu hou.
A, ina ae ua poe minamina nei i keia paipai ana, pakele lakou i ka make mainoino.
3 No ka lealea ka nui. Me kela keiki kolohe i huki ae i ke pani i kahe ka wai maluna o ka huila, a kaa ka huila, a kaa pu oia me ia a me ia e loaa'i kekahi lealea.
Ke kumu nui keia no ka hiki ana iluna i ke pani o ka puka wai ona, i kahe ka wai ona maluna o ka huila o ka naau, a hoomaka ka poe i inu liilii i ka pokakaa ana; he pokakaa akahele mamua, a pokakaa me ke oli a ilihia i ka lealea, a poniuniu, a hikaka, a aa no e hakaka me ua hoa. A i ke kahe ikaika ana o ka wai ona, ikaika ke kaa ana o ka huila, a hiki ole ke pipili iho, ka hina no ia ilalo, a moe me he mea make la. He wahi u uu, he nunulu me he puaa la iloko o ke kio lepo ka i lohe ia. Aloha ino!
Ea, auhea ka poe noonoo, a aloha, a holo kiki e pani i ka puka o ka wai ona. E na aha hoole a kinai i na wai ona, e hookaakaa i na maka, e nana'ku---Aia hoi ua paa pu ka huila mawaho, maloko, mawaena, malalo maluna, i na hoa naaupo i wehe ae i ke pani, ke pani o na kiaha, o na omole, o na pahu, a ke kahe la ka wai ona iloko o ka waha, o ka puu ai, o ka puuwai, a o ka uhane. He mau makua, he mau keiki a moopuna, he mau ui a kanaka makua, he mau wahine maikai me na keonimana, he mau alii me ka poe hanohano, he mau kiaaina, a makai nui ke kau la ma ka huila, ke kaa pu la me ka oli lealea ana. E ala, e nana ae aia la, ke kahe ikaika la ka wai ona, ke kaa wikiwiki ana ka huila, ane hiki ole ke pipili iho---a haule iho, ka poholo no ia iloko o ka loko ahi pio ole malalo. E holo kiki, e pani i ka puka o ka wai ona.
Pehea la e hiki ai ke pani i ua puka nei? E hoohalike paha me na wahine haipule ma Ohio, a Inediana, Ilinoi, Mikigana, e imi i ka mea e paniia'i na hale kuai rama, kuai bia, kuai awa; e hele e himeni, e pule, e paipai mawaho, maloko o ia mau hale. E hoopii i ke aupuni, e hoopau i na laikini kuai rama, e pani i na hale kuai rama, na hotele kuai rama, na hale lapaau kuai malu i ka rama.
E hoomanao no hoi, o ka poe haawi i na laikini kuai rama. ka poe kuai hoi, me ka poe puhi paha, a lawe mai paha no na aina e mai, lakou kekahi e kaa ana ma ka huila o ka wai ona, a e hookaa aku ana na huila nei ia lakou, me ke akahele paha mamua, me ka wikiwiki loa nae mahope, a hookomo aku ia lakou iloko o ka loko ohi malalo, ke pani e ole ia ka puka mamua, a haalele ole aku lakou i keia hana make a lakou e hana nei. E aloha ia lakou nei. Hoao e hoola ma ka paipai ana e hooki i ka lakou hana make nei. HAWAII.
Pilikia maoli ma Syracuse.
I ke ahiahi poeleele o kekahi la iloko o Iune i hala ae nei, na akoakoa na kanaka maloko o ka rumi hookipa, ma ka luakini Bapetite, ma Sytracuse, No Ioka. Ekolu haneri ka nui o kanaka; aia no lakou maluna---ma ka lua o ka papahele; he 40 kapuai ka haina halike o na rumi nei. He halawai ahaaina ohelo---lau oliva. Ma ka hora 9, a me ka hapa, iwaena konu o ko lakou hauoli ana, ua hai koke na kaula o ka papa hele, a haule lakou a pau ilalo, maluna o na kanaka i akoakoa mai me ia rumi; a haule pu na laau nui, na laau liilii, na pepa hele, a me ka puna o ka haie! Ua hoopio ia na kukui a pau, ua make loa kekahi poe; a ua ane make kekahi poe. Ua kani koke ia ka hele ahi, a ua hele nui mai ka Aha kinai ahi. Aole liuliu, a he 10 paha tausani kanaka i akoakoa mai. Nui ka haunaele. A loaa mai he mau kukui aniani, hana lakou me ka makau, o hina mai auanei na paia o ka luakini. Nolaila akahele ka hana ana, e hookaawale i na laau kaumaha, a loaa mai na kina make; a me ka poe aneane make. He 13 ka nui o ka poe i make loa i kinohi; a he 16 ka poe eha nui, kokoke make; a he 70 ka poe i eha hapa.
Aole okana mai ka uwe ana o na makua, a me na pili koko, i ko lakou ike ana i na kino make, a me ka poe anenae make.