Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 34, 22 August 1874 — No ka la Sabati. [ARTICLE]
No ka la Sabati.
| .\awai i kauoha mai ina kanaka e mala--1 mai ka la SabaH ? | I. Sm lebova ke Akoa ooi oka Uoi, » o | ka hoooa. I kioohi, iko ke k»naka noho ! »oa ma Eden», haawi mai U ke Aku» i ka i i» Sabati. Eia ka oleio a Mose : Kioohi i 2:1—3. " Pela i pa» ai ka laoi ame k» bo- | nu» i ku hanai», a me ko laila poe mea a ! pao. Ai ka hiko oka U, hooki ae Uke Akaa i ka hana anaihaoa'i, a hoomaha iho la oia ikaoahaoa apao an» i haa&'i. Hoomaikai mai U ke Akua i ka hiku o ka U, a I hoano iho la ; no ka mea, hoomaha iho la oia ia U i ka haoa » pau ana i h&na'i." Eia ke kaoawai a lebova i haawi mai ia i Mose f a n» Mose i haawī aku i ka poe maI mo » lseraela : Pokaaoa 20:S-11. " E ' hoomanao i ka U Sabati ; e malama hoi ia ! I» e hoano ia. Ina U eono e haoa'i oe i I kao haoa a pau ; aka, oka hiku o ka U, ! he Sabati ia oo lebova, no koa Akua, aole | loa oe e haoa ia U, aole oe, aole hoi ko keikikane aole hoi ko kaikamahine, aole boi | kan kauwakane, aole hoi kau kauwawahiee, aole hoi kou holoholooa, aole hoi kou kanaka e ma kou wahi. No ka mea, ina | la eono i hnna'i o lehova in» Uni, a me ka houua. a me ke kai, a me na mea a pau maloko o ia man mea, a i ka hiku o ka U i hoomaha'i ; nolaila hoi i hoomaikai ai o lehova i ka la Sabati, a hoano ai hoi oia ia la.'* I Oiaio, na lehova no i kauoha mai ina kanaka a pau loa e malama i ka la Sabatii hoano ia. Aole pooo anei ia kakou ke lohe, ! a ke uialama hoi i kana ? Aoie pono anei i na kanaka a pau loa ke hpomanuo i ka la | Sabati e malama hoi ia la ? ! 2, Pehea kakou e maUma ai ika la Sabati ? Heaha ka mea a lehova ke Akua i papa mai ai i kanaka, a heaha ka mea aaa i kauoha mai ai e hana ia U ? E oioouoo kakou i ke ano o ke kanawai, " E hoomanao i ka U Sabatt, e malama hoi ia U, e hoano ia." Pehea ? Eia paha ka mea e akaka ai. Mamna, u» kapaia kekahi mau mea i mea hoano : O ka pahuberita o lehova kekahi. Pela no ka luakini a Solomona i kukulu ai ma lerusalema. Heaha ke ano ? Penei ia. O ka pahu a me ka lua» kini, ua Ua i ke Akua. Aole pono ke hoo* komo i kekahi mea laa ole iloko o ua pahn la, aole pono kekahi mea haumia ke komo iloko o ka luakini o lehova. Pelia ka la Sabati. Ua laa ia ike Akua. Eia ke kanawai : "Ina la eono, e hana'i oe i kau hana » pau." I na la eono, e pono no kela kauaka keia kanaka, ke imi ina mea e pono ai kona kiuo, ame kana mau keiki, a me kona ohua ; aka, aole pono ke hana ia mau mea i ka la Sabati. Eia na mea ake Akua i papa mai ai I kauaka ika la Sabati. Penei ke kanawai; " 0 ka hiku o ka la, he Sabati ia no lehova, no kou Akua, aole loa oe e hana ia la." Ina la eono, e pono na kamalii ke paani, aole nae ika la Sabati. " Aole hoi ko keikikane, aole hoi ko kaikamahine." Ina U eono, e pono na kauwa ke hana e like me ke kauoha a ko lakou haku, aka, aole pono ia lakou ke hana i ka la Sabati—" aole hoi i kau kauwakane, aole hoi kau kauwawahine." E pono ina la eono ke hana ka bipi kaao, ame ka lio, ame ka hoki: aole nae e pono Ukou ke haea ika la Sabati. " Aole hoi kou holoholona." I na la eono, e pono ka malihini e noho pu ana me oukoo, ke h&aa, ake kuai hoi ; aole pono i ka la Sabati. " Aoie Uoi kou kanaka ema kou wahi." I na la eono, e pono no ke kn»i lilo ako, a ke kuai lilo mai ; aole loa e pouoke hanei pela ika la Sabati. Ina la eono, e pono ke kamailio pu me na kanaka no na mea e pili ana i keia ao ; aole nae pono i ka la Sabati. Ina 1» eono, e pono ke manao i oa mea e pono ai ke kino ; aole pooo ke oiaoao malaila ika la Sabati. Ma keia ! mau mea e pono ke hoomaha i ka la Sabati, I a mialama pono ia la e hoano ia. E pono ke haalele loa i ka hana ana me na lima, a e oki loa i ka olelo ana i na olelo e pili ana iko keia ao waiwai ame ka lealea. E po--00 ke haalele loa i na manao e pono ke manao ai i na la eono, no ka me», ua Ua ike Akua ke Sabati. * * « # 3 Pehea ko ke Akoa maoao ik» poe m»lam% pono i ka la Sabati ? Ca manao oluolu mai o lehov» ke Aku», 1 ka poe a pau loa i maUma pooo ia ia. Ua akaka lea keia m» kana olelo. laaia 56 : "No k» mea, i mai U o lehova i ka poe i poai», k» poe nan» i malama i o» Sabati o'u, e haawi au i» Ukoo iloko o ko'u hale, a iloko o ko'o mau pa i kahi e ooho ai, a i ka iinoa m&ikai »ko mamua o na keikikane, •me n» k»ikamihine ika ino» mao lo», aole e okiia. A o n» keiki a ka poe maiihini, ka poe i hoopili ia lehova, e malam» ia ia, o o» mea • p»o i m»Uou i mm S»h»ti, e »l» kai au ia Ukoo i ko'u m»uo» hoano, a e hooh»noIi »u i» Ukou iloko o ko'o h»le poU.'* Ei» kekahi olelo. Isaia 55:13, 14. " loa e oalama o» i koo vawae i ko'o U SAhati, * i aoie hoi e haoa i kou lealea i ko'a la hoano; a kapa aku hoi i ka 1» Sabatt, he olioli, ka me:i henolele o !ohora, •me k» nani; » hocrm»ik»i hoi oe ia, me ka haaa oU i koo ma a aoao, aoU me ka imi i koa Ualea iho, »oU hoi me ka oUlo i kaa mao oU&iho ; aUila, e olioli oo oe ia lehov», a na'o oo e h»<tholo ia oe m» oa wihi kiekie oka hoaiii, a e haoai ake »o i» oe i ka hooilin» a lakoha, »ko« kipaaakm ; nokamea, u waha o lehova i oUlo m»i."
! Ca »k»ka !e» ko ke Ako» maoao noi ika I U Sab»ti, no ka mea, iioi oo koo» aloh» mei ika poe t maUma pooo ia la. H»«wi m»i ia i oa U !», i me» e maha »i ke kieo, • e oluolo »i ka ohane o kaaak». No ia eoe», hoomaikai mai no ia i kaoaka a pao i aalama pooo i koaa U hoano. He poe kauw» lakoo oa lehov». U% pa» kon» maoao e hoomaikai mai i» lakon ma keia ao, » i ko Ukoa oiake ana, e Uwe aka oia i» lakou i koo» wabi e noho m&u lo» ai, a e komo lakoo iloko o koo» wahi maha. 4. Pehea ko ke Akua maoao i ka poe malama o!e i ka la Sabati ? Noi kooa huhu, » me kooa okinki mai i oa poe la. PeU mamua. Eia kana i k\ poe mamo a Iseraeia. Pukaana 31:12, 13. 12 r Olelo mai U o lehova ia Muse, i mai U. 13 E olelo aka oe i n» mamo a Iseraela, e i aku, E malama io oukou i ko'u mau sabati, no ka mea, he hoaiiona ia mawaena o'u a me oukou, i ko oukoa maa hanaona; i ike hoi oukou, owau no lehova, ka mea hoolaa ia oukou. E nana'ku ma ka Baibala, pauku 14 15 "Nolailaoukou e maUma'i i ke Sabati ; no ka mea, ua hoanoia oo oukou. 0 kela mea keia mea hoohaumia ia la, eoiaio no e pepehiia oia : no ka mea, o ka mea hana i ka hana ia U, e okiia kela kanaka, mai kona poe kanaka aku. Eooo la e haoaia'i ka hana, aka o ka hiku, he sabati ia e hooaiaha'i, he mea Ua 00 lehova, o ka mea hana i kekahi hana i ka sabati, e oiaio no e pepehiia 0i3." A i ka hoilili ana a kekahi kanaka o ka poe mamo a IseraeU i ka wahie, i ka la sabati, na hailuku lakou iaia a make e like me ka lehova kaooha. Eia ka Nehemia olelo i ka poe Alii o ka IseraeU. Nebe. 13:15,16. 15 1T Ia mau U, ike aku la au wa luda 1 kekahi poe e hehi ana i na lua kaomi waina i ka Sabati, a e halihali ana i na pua, a e hoouka ana i na hoki ; a e lawe aua i ka waina, i na hua waina, a me na fiku, a me kela mea keia mea kuai ma lerusd!ema i ka Sdbati: a papa aku U au ia la uo, iko lakou kuai ana i ka ai, 16 Noho ibo 1» iloko oUila na kanaka 0 Turo i lawe mai ika ia, a me kela mea keia mea kuai, a knai iho no i ka la Sabati me ka luda iloko no o lernsalema. E nana ika pauku 17, 18. " AlaiU, papa aku la au i na kaukaualii o ka luda, a olelo aku au ia lakou, Heaha keia mea hewa a oukou e hana nei, a hana ino i ka la Sabati ? Aole anei i hana ko oukou poe makua pela, a kau mai la ko kakou Akna i keia popilikia a pau malnna o kakou, a maiuna o keia kulanakauhale; ak» e hoomahuahua ana oukou i ka huhuia mai maluna o ka Iseraela i ko oukou hana ino aua ika Sabati." Ua paa ko ke Akua manao e hoopoino mai i ka poe malama ole i ka la Sabati, i kona la hoaoo. E hiki no 1 na kanaka ke hoowahawaha aku i ke Akua, ame kona kanawai ; e hiki no la lakou ke hehi i ka la Sabt*ti malalo iho o ko lakou wawae ke hana, ke kuai, ke bele, ke paani i ka la Sabati; aka, aole loa lakou e pouo ai malaila. Aole pono ko Ukou noho ana ma keia ao, a ma kela ao mahope, he make (mau, aole !oa lakon e pakele ana !♦*#*# Ka manao o ka poe kahiko i ka )asabati. Ua malama pono ka poe haipule kahiko ika U Sabati. He mea e oluolu a\ lakou ika la hoano oke Akua. Nui ko Mose makemake i ka la sabati, a pela o losua, a me Samuela, a me Davida, a me Neheinia, ame Oaniela, ame Isaia. Pela ko loane makemake ame ko Paolo. Pela ka poe haipule io a pau loa. Aole pono anei ia kakou ke makemake i kaja Sabati ? A i ole kakou e makemake malaila, pooo aoei ke manao e ooho pu me lakou ma kela ao malun», ma ka Uni ? Pono anei ia kakou ke malama pu me ua poe lai ka U sabati mau loa ma ka laoi? Ka manao o Mataio Hale no ka U sabati. Eia ka olelo a kekahi luuakaoawai kaulana i noho ai, a i make ma Eoelaui; Mataio Hale kooa inoa. Eia kana ; " I ko'u noonoo liuliu ana, ua moakaka lea ia'u, o ka maUma pooo ana i ka la Sabati, a me ka malama aua i ua mea pili i ke aoo o ia U, oi» k» mea e oluolu nui ai ko'u naao, a e pooo oui ai ko'u noho aoa. O ke Aku» mao» loa, oia ka Haku o ko kakou maoawa • pao ioa. Ua poloiei oo kakoo e hoolaa'ko iai» i keia U. 1 ko'u imi ana, a me ka 000000 ooo pioepine ana, ike maopopo ao, ua pili ikaika ka hoomaikaiia, me kealohaia mai, i ka malama pono »oa ika 1» sahati. I ko'o maUma pono ana i ka U sabati, ua hoomaikaiia mai au i keU hebtdom» a pau loa; i ko'u malama pooo o!e ia la, aole hoomai* kaiia m»i »u eke Aku». No ia mea, e ka'u poe keik», ke noi ako oei »u i» oukoo e maUm» oukou i ko ke Akua la ho»no."