Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 30, 25 July 1874 — No ke Puhi Rama. [ARTICLE]

No ke Puhi Rama.

Ua ninau mai kekahi mea kakau manao 0 ke Oazd(e, i keuha la hoi i ae ole ia ai oia e puhi okolehoo mailoko mai oke ki, e like hoi me Ua ae ia ana o na poe mahiko e puhi rama mailoko ae o ka malakeke a lakou. Ma kona manao, aole ioa lie pono o ka ae ana i ke:«ahi poe a papa loa i kahi poe ma ke pnhi okolehao ana mai na ki mai, a o ua poe wale la no i ae ia ke waiwai. A i kona manao maoli he pono eae pu ia na poe a pau i nui nu ki e ulu ana ma ko lakou mau kuleana. A eia iho ka pane a ka L. H. o ke Gazetle iaia ; Ina paha e helnheln oei ke Gaze(te, īna la ua ike oe i ko makou ku-e loa i ke puhi rama. No keia mau kumu ; aole o makou nianao e loaa ana he wahi pomaikai ina poe mahiko no ko lakou puhi ana i na malakeke i rama. Ua ike lea ia no keia ena poe mahiko noonoo a pau ma keia mau mokupnni. Aokaae ia ana oke puhi ra* ma, be mea ia e lilo aka ai na mea pono maoli mai mawaena aku o na kanaka Hawaii kue ika ona. Ana keia mea no hoi e hoopau ae na monaoio hana e waiho ana iloko o kanaka, a lilo nui ma ka inu rama. Ma keia mea eoi loa aku ai ke puhi raraa ma Hawaii nei i keia mau la mamua o na la i hala, a aohe e hiki ike aupuni ke kaohi 1 keia mea, oiai, ke pawa nei no ke kawili waiooa i ka wa kapa loa, ai wa loa aku ka wa e ooa ai ka rama i kahi poe. A e like me na hua o na ia i ke kau o Boki, pela auanei ko keia wa. 1 Ika noonoo ana i keia manao oka mea kakan, ua pono loa kono hoohalahala ana. , Ina ua mauaoia he pono ke ae ia na poe I mahiko ke puhi rama ; alaila, ua pono no hoi ke haawi ia i laikini eae ana e pohi okolehao na mea a pau e makemake ana, mai na kanaka a ina haole. Ake i nei mokou, aole keia he mea maikai. A ke manao nei makou ina no hoi o ka ae ia o ke puhi rama, eole no paha e iilo ana i ke kuai «uiia ka okolehao Hawaii ma ka lawe ana aku i ka aina e kuai ai, 0 ko kanaka he mau wahi galani uuku kane, no hiki no ke loaa ka laikini ae puhi rama, 0 ka ninau a ka mea kakau, aole anei he mea pono ke ae likeia na Hawaii me na haole i nui la-i e ulu ana ma ko lakou mau kuleana 1 Eia auanei ka pilikia, ke wehe ia nei ka puka a hamama no ka poe a pau e makemake ana e pnhi rama—na kanaka Hawaii a me na haole—me ka hona paha auanei eaeia ai e pohi. Eia ka ninau, heaha ka pomaikal ? Na na poe heluhelu ia e noonoo.

Ma ka Poakahi i hala ae nei, ua hooholoia »a Bila Haawin9, aua Kauohaia e kakau poepoe ia no ka hoohoio 100 ana. A ua ike ia ka huina nui oka Haawioa $970.565 —Ka ika palahaku ko*i a keia lahui uuku ame keia wa kupilikii e amo ai. A eia ihn ka hoonohonoho ana o na s haawina malulo nei : No ka Moi $50,000.00 Na uku hoomnu 17,400.00 No ka Ahaolelu & Aha Kuk. 15,300 00 " " Oihana Hookolokolo 68,200 00 " " « okonaAinue 06,070 00 Kalaiaina 421,590 70 " " " Waiwai 10'2,513.17 " " " Loio Knhina 98,832.09 " " " Hoouaauao 80,G60 00. I ka noouoo ana o keia kipapa kaumuha, ua maopopo ua oi wale aku no ia mamua o na loaa o ke Aupuni, oiai aole i oi aku mamua o $750,000. na loaa maoli o ke aupuni iloko o na makahiki elua, ama ka hooi wale ana aku hiki ai i ka $810,000. E nana i kekahi olelo, "ma kahi e makemake ai e loaa auanei he ala malaila," ina aole e hiki i ka Ahaolelo ke pakiko i ke koho ana ina haawina, olaila, he hiki no ina luoa aupuni ke hoemi nm ka hoolilo anu aku i ua mau haawina la. Wa na bila haawina a pau ua loaa no he inau haawina, ao un hoolilo ana ia mau mea aia no ia ina Knhina, ama ia hana ana e nele ai, a hiki ole ke pakiko e like me mamua iho nei.