Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 30, 25 July 1874 — Page 1
| This text was transcribed by: | Leslie Foster |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
BUKE XIII. HELU 30. HONOLULU, POAONA, IULAI 25, 1874. NA HELU A PAU 660.
E Pau na Pupupu Kahiko!
E pani me na Hale Laau!
PAPA, PAPA, PAPA!
O KELA ME KEIA ANO,
--A ME--
NA LAKO KUKULU HALE
O KELA ME KEIA ANO, MA KA
PA-PAPA O S. G. WAILA MA!
--KIHI O--
ALANUI PAPU me ALANUI MOIWAHINE, no ke kumukuai HAAHAA LOA!
ae like ka nui me ka makemake.
LAAU NOUAIKI!
NA LAAU KAOLA,
NA PAPA MANOANOA,
NA PAPA HELE,
NA KUA,
AAHO,
AAHO LIILII, & c
LAAU ULAULA!
NA LAAU KAOLA,
NA PAPA MANOANOA,
NA PAPA HELE,
NA KUA,
AAHO , POU,
AAHO LIILII,
MOLINA, &C
Pili Cida keokeo, Pili Laau ulaula,
Na Puka Hale, o na ano a pau,
Na Puka Aninni, o na ano a pau,
Na Olepelepe Puka, o na ano o pau.
Pepa Hale me na Lihilihi.
NA LAKA PUKA
NA AMI-PUKA,
NA AMI-PUKA LIILII,
NA KUI NAO.
PENA, AILA-PENA, VANIKI,
WAI HOOMALOO,
PAAKAI Helu 1,
O PUULOA.
E lawe wale ia no na mea i kuai
ia mai keia Pa Papa aku a i kahi o ka mea
kuai mai, ina ma ke kaona nei, a me na
Awa o keia Paeaina e like me ka aelike.
Aia maanei ke Keena o ka
MOKUMAHU "KILAUEA,"
L. MARCHANT, Kapena.
S.G. Waila ma.
640 3m
Ka Holo Makaikai ia Kapalakiko.
(Kakauia e Hon. J. Nawahi no ke Kuokoa.)
KA WEHIWEHI O LONE MOUNTAINS.
O Lone Mountains, oia ka Pa Ilina nui o Kapalakiko, a he wahi keia mawaho aku o ke kulanakauhale; aia malaila oe e ike aku ai i na laau paina, oliva, ohia, pomegelane a me na laau he lehulehu wale o na ano a pau. Malaila no hoi na laau pua ala, na mauu aalu, na ano palapalai he lehulehu wale, ano like me ko kakou nei. Aia no maloko o laila na lokowai a me na wai pipii, a e holoholo ana na I-a-gula iloko; a iwaena o keia uluwehiwehi, e ike no oe i na kia mabala he mae tausani e ku ana ma o a maanei, maluna o na puu, a malalo o na awawa; a he mau hale nani no hoi kekahi e ku ana no ua poe kino wailua nei; ua hanaia keia mau mea a pau ma ke ano noeau loa. A ma ia mea, ua hiki aku no ka lilo no ka hana ana i kahi e waiho ai ke kino hookahi, mai ke $30,000 a hiki i ka $100,000.
Aia maloko o ua pa ilina nei, he mau alanui he lehulehu wale, e like no me na alanui o ke kulanakauhale, ua kau ia na inoa ma na aoao; penei: Green Way, Pine Street, Rose Street & Co. Ua hiki e holo pono na ka kaa lio elua ma kela a me keia o na alanui palahalahala. He ma Hotele hoi kekahi maloko a mawaho koke iho no o ua pa ilina nei, a malaila e paina ai ka poe a pau e pii ana ilaila. A mawaena o ia lehulehu o na kia a me na pohaku mabala, hookahi a'u mea o lakou i mahalo ai, no kona nani luaole, he kia mabala ia e ku ana, a hookahi kii anela wahine mabala e puliki ana i kona mau lima me ke ano eehia, a e nana pono iho ana kona maka ilalo, i kahi i waihoia ai ka mea i make, mawaena o na pua rose, lilia, a me na pua ala e ae,, e opuu ae ana maluna o na kiaha mabal e ku poai ana i ua kino nei; a mawaena hoi o na wai pipii, e kiei mai ana he poe anela mabala keiki liilii me ko lakou mau eheu i hapaiia iluna: a ma na alanui e pili ana i na anuu e pii ai iluna o ke kahua i ku ai ua anela wahine nei, e moe ana elua mau liona mabala- oiai e huli pono aku ana keia kia mabala i kai o ke kulanakauhale, a me he aniani la ua kia mabala nei, he hiki no ia oe e ike pono loa i ke kulanakauhale, i na moku e holoholo ae ana ma ka muliwai, i na kanaka a me na kaa e pii mai ana iloko o ua pa ilina nei. O keia ano mabala nae, aohe ia he keokeo maoli, aka, he ano haulaula e like no me ka rose ano hapa o ka ula, a o na mea e ae, he mabala keokeo wale no.
He nui loa o na pohaku ano mabala malaila, he keokeo, ahinahina, ulaula, eleele, a pela aku. Lehulehu no hoi no poe kalai mabala, e hana ana ma kekahi wahi mawaho koke iho no o ka pa ilina.
HOLO MAKAIKAI IA OAKALANA.
O Oakalana, oie ke kauhale ma kela aoao mai o ka muliwai, e huli pono mai ana i Kapalakiko. He lehulehu na laau o ia wahi, a o ka laau nui loa nae, oia no ka oka, a nolaila mai kona inoa "Oakalana," (Aina Oka). Ma ka hoike mai nae a ke Kanikela Hawaii o kakou e noho ana malaila, he 20,000 o i mau kauhale, ke hui ia me Brooklyn. Ke ku nei no ia mau kauhale ekolu (ke hui pu me Alamida) ma kahi wahi palahalaha malalo mai o na mauna.
Mamua o ko makou hoomaka ana e holo no Oakalana, ua loaa ia makou na kaa lio mawaho iho o ka pa ilina, me he la he 4 a 5 paha mile ka mamao mai ka uapo mai o na mokuahi o Oakalana e ku ai. He mau kaa keia ua kakauia me na hua nui moakaka, "Oakland Boat."
He pii loa no keia mau kaa e 7, 8 mile hoi mai, e imi ana lakou iloko o ke kulanakauhale i na ohua makemake e holo i Oakalana, mai ka 5 a i ka 7 keneta pakahi ka uku e kau ai no ia mau mile, aole hoi e like me na wahi kaa hoolimalima o kakou nei, he 25 a he 50 keneta ka uku e holo ai no na wahi anana pokole wale no, he pono loa hoi, ina no na mile 2 a 3 ia uku.
Ma kekahi o keia ma laina kaa, he 40, 50, 60, 70, 80 kaa o ka laina hookahi, e holo mau ana i kela a me keia minute. Mai ka hora 5 o kakahiaka a hiki i ka hora 12 o ke aumoe, i kela a me keia la.
Mamua o kou kau ana aku i ka oneki o ka mokuahi, e kipa mua aku ana oe ma ka hale kuai palapala ae holo (Tickets). He mea e ka holo a me ka hikiwawe loa o ka haawi palapala ana a me ka wawahi dala ana a ia kanaka- iloko no o ia lehulehu launa ole, e na tausani o na poe kuai palapala, e noi ana, e kahea mai ana, eia nae, ua loaa aku la no na palapala, e like me he paka ua la ka helelei ana, aole nalowale hookahi. Aia ma kahi e kokoke ana i keia hale, he mau lanai nui, me na noho e hooluolu ai no na ohua, e ike aku no oe i kekahi poe e heluhelu nupepa ana, i kekahi poe hoi e kuai ana i na hua ai a me na pua ala. A i ka wa nae e kani mai ai ka bele, o ka pau aku la no ia o keia poe iluna o ka mokuahi. A o ka poe mea kaa lio hoi, komo no lakou me na kaa a ku ana iluna o ka mokuahi, mawaena o ka hotele a me kahi e kuai ai i na mea inu.
O ka mokuahi, he ano ololi loloa ia, elua ona ihu i biki ai e holo a hoi mai, me ka hoohuli ole ia. Ma ka nanaina aku o ia ano moku, ua akea loa ae o luna, a no ia mea, ua ano akea loa ka hale e ku ana maluna iho; ma ka hale maluna ae, malaila ka rami hookipa nui no na ohua a pau ua maemae no o loko; mai ka 600 a i ka 1,200 ka nui o na ohua holo ma ka moku hookahi, me he wai kahe ikaika la ka holo o keia poe moku; he mau minute poko le wale no ke holo aku a ku ma ka uwapo o Oakalana; he 4 mile mai Kapalakiko aku.
He kokoke loa ka moku i ka Mokupuni Kao (Goat Island) i ka wa e holo aku ai a he ano papau no hoi ka wai o ka muliwai ma kahi kokoke mai i ua mokupuni nei ; nolaila, ua uhauia mai he uwapo loihi loa nona na mile 2, mai .ka aina mai, a maluna mai o keia uawpo, e moe mai ana no molina hao e holo mai ai na kaa ahi o Oakalana a me ko Kakalameta a me ko kekahi mau kauhale e ae e kokoke mai ana.
Ma kahi e pili aku ai na moku i keia uwapo, e ku ana ekolu mau hale loloa, he wahi e komo ai na kaa ahi. I ka wa no e pili aku ai ka mokuahi, ia wa no e hiki koke mai ai ke kaa ahi, a o na ohua mai o luna o ke kaa ahi komo ae no lakou ma kekahi rumi nui ma kahi kupono i ka aoao o ka mokuahi, a ma ia aoao e komomai ai iluna o ka moku, mahope iho o ka lele ana aku o na ohua o ka mokuahi iluna o ka uapo, ia manawa, e ike aku no oe i ka poe ohua i lele aku ai, e holo ana ma'o a maanei, e pinana ana iloko o na kaa, o kela a me keia laina, ina no Oakalana, a iua paha no ka Hikina loa.
He mea ku i ka mahalo, ke ike aku i na lawelawe ana, o ua mau laina kaa ahi nei. A ua nana pono aku au me ke ano hoihoi me he la he lala wau ne ia hana akamai :-
Mamua o ko makou hoomaka ana e holo ma ke kaa ahi, ua nana aku la wau i na hoailona a na luna o ke kaa ahi e hana 'na. He 10 a hiki i ke 40 na kaa ma ka laina hookahi, i kauoia e ka enegine ; a e like me ka nui o na kaa, pela no ka nui o na luna wili'ki (aole nae he mahu ka lakou e ki ai, aka, he hoopaa iho i na kaa i pau ka holo ana.)
O ka wili'ki nui, aia oia me kona kokoolua maloko o kahi wahi hale e pili aku 'na mahope o ka enekini ; a mahope iho o keia, ke kaa nanahu, a mahope aku, na kaa ohua, a mahope loa mai, na kaa ukana ; aia maluna o na kaa ukana, he mau kanaka ekolu a eha paha, i hikiwawe ke hoouka ana, a
me ka hooli ana mai na ukana. Mamua o ka hoomaka ana o ke kaa ahi e holo, ua pau aku na wili'ki a pau loa ( koe no ka wiliki o ka enegine) a ku mai ma kahi mamao aku e hiki ai ke ike mai, ua makaukau no ohua a pau, ia wa,
hapai like ae la lakou i ko lakou mau lima a ani aku la imua, i kahi a ke kaa ahi e holo aku ai, a holo aku la lakou iloko o na kaa. I ka wa i ike mai ai ka wiliki nui, ua makaukau, o ka hao aku la no ia o ka mana o ka mahu, me ka awiwi nui, aohe wahi mea a hookaulua iho, e puhi ana ka mahu ma ka puka uwahi me he lio la e kihe ana, a e owe ana ka mahu o na paipu mahu ma ka aoao o ka enegine, e poahi ana na huila o na kaa, e haukawewe ana hoi na pauma hookaa huila iluna a i lalo.
E kaui mau ana ka bele i kela a me keia 2 sekona. He mau minute pokole wale no mahope iho o ko makou holo ana aku komo ana makou iloko o ka malumalu o na lau laau o Oakalana.
He ano poniuiu na maka ke nana aku i na laau a me na hale, e ku mai ana ma hai o ke alanui. He hoonanea ka holo'na o na kaa ahi, aole no hoi he lele, no ka pahee o na molina hao e holo ai. Mai ka 20 a i ke 35 mile ka holo mau o na kaa ahi, a mai ke 35 a i ke 60 mile ka holo o na kaa mama loa, oia na express.
( Aole i pau .)
KE AU O KALAKAUA.
Na hana o ka Ahaolelo.
La Hana 62, Iulai 14, Poalua.
Hoike mai ke Komite Pai, ua paiia na bila kanawai, e hoona ai i na Kuleana iloko o na aina i koiia mamuli o ka pili kekahi mea i make- a i ke Kanawai e hoololi ai i na Pauku 2 3 4 5 6 7 8 10 11 12 13 15 16 17 a me 18 o ke Kanawai i kapa ia. "He Kanawai e Kauoha ana i ka Papa Hoonaauao e hooponopono i Kula ao Hanalima me ka hoopololei, Kahi e malama ia ai a e hoonaauaoia'i na keiki makuaole i haalele wale ia paha, a i hookahuli ia i ke ano o na lawehala opiopio."
Hoike mai o Hon Mr Kakani mai ke Komike mai o na bila e hoololi ai i ka Pauku 1, o ke Kanawai i aponoia ma ka la 10 o Ian. M H 1865, e i ana o ka olelo Hawaii ka olelo paa, a nonoi mai e hoopanee loa.
Heluhelu mai ka Hon Mr Kuikahi he olelo hooholo, e kauohaia ke Kuaina o ko na Aina e e noi aku i na Kanela o Beretania, Amerika, a me ko Rusia, e holo na Hoa o ka Hale iluna o na moku kaua e ku nei ma ke awa ma ka bora 2 P M o ka la apopo.
Hoololi mai ka Hon Mr Kaiue, e kapae ae i na huaoelo na hoa o ka Hale, a e hookomo malaila, o ka luna hanahano wale no o Hamakua ke holo.
Noi mai ka Hon Mr Nawahi e hoopanee loa i ka olelo hooholo. Apono ia.
Heluhelu ma ka Peresidena C R Bihopa he kanawai e hoomana ana i ke Kuhina Waiwai, e aie aku i na dala kula a kauoha ia e pai.
Lilo ka hale i na hana i hoopau ole ia mamua, oia hoi ka mea e pili ana i na kauka kaahele o kela me keia mokupuni.
Noi mai ka Hon Mr Waila i $4000 no ke Kauka kaahele o ka mokupuni o Hawaii Haule,
Noi mai ka Hon Mr Cleghorn e hooholo ia i $12,000 no na Kauka kaahele a me na kahu malama mai e like me ka bila.
Noi mai ka Hon Mr Mikalemi e hoopanee loa.
Mahope iho o ka hooppaapaa loihi ana, ua haule ke noi e hoopanee loa, a ua holo no he $12,000. Ke ola o na Kauka Kaahele a me na kahu mai.
NA HANA O KA LA.
Hora 1 Auwina la. Ma ke noi a ka Hon Mr Waila, ua hapai ka Hale i ka noonoo no ka haawina i koe o ka Papa Ola.
No na lilo o ka Papa Ola….$8000.
Noi mai hoi ka Hon Mr Mikalemi e hoopanee loa, (Hoopaapaa ikaika loa o Hons Mikalemi, Kakani, Kauai, Nawahi, a me Henale Matina.)
I ka ninauia ana, ua hooholoia ke noi e hoololi i $12,000 ma ka ae ana o 24 poe, a 4 kue.
Noi mai o Mr Kakina e haawi i $6,000 no na Kauka Powela a me Akana, no ka lapaau aku i na mai lepera.
Noi mai o Mr Birch e hoololi ma ke kapae ana i na huoelo "na kauka Powela me Akana," a e hookomo malaila, No kekahi Kauka e hiki ke hoola i ka mai lepera.
Waiho mai ka Peresidena i ka hoololi no na kauka Powela a me Akana a me kekahi poe e ae, i $6000.
Ma ke noi ua hooholoia ka hoo hololi no na kauka Powela, Akana me kahi poe e ae.
Noi mai ka Hon Toma Matina e hoololi "no na Kauka Powela Akana" ke ola ia laua na mai lepera.
Pai hou ka Peresidena no ka hoololi no " na Kauka Akana, Powela, a me kekahi poe e ae.
Ma ke noi hooholoia i $6000, me ka hoololi ina e ola ana na mai lepera.
Noi ka Hon Mr Kauai e hookomoia iloko o ka Bila Haawina i $2000 no Rev G. B Rowela o Waimea Kauai, mahope o ka Haawina no na Kauka kaahele.
Noi mai hoi ka Hon Mr Isenberg e hoopanee loa, ua hooholoia e hoopanee loa.
Noi mai ka Hon Mr Waila, e hookomoia iloko o ka Bila Haawina i $4000 i mea e kokua ai i ke kanawai e hoemi ai i na mai ino i loaa mai no ka hookamakama.
A mahope o ka hoopaapaa ana, ua hooholoia, i $4000.
Hoopanee ka Hale.
LA HANA 63- Iulai 15.
NA HANA O KA LA.
Lilo ka hale i ka noonoo ana i ka bila e hoololi ia i ka Pauku 480 o ke kanawai Kivila, e pili ana i ka auhau kino, oia hoi ka heluhelu alua ana.
Noi mai o Mi Kipi, e waiho ma ka papa a noonoo pu ia me kahi bila e ae e pili ana ia mea hookahi. Hooholoia.
Heluhelu alua ia ka bila e hoololi ia i ka Pauka 1284 o ke kanawai Kivila.
Ma ke noi a Hon. Dowsett, ua waiho ia ka bila i ke Komito Wae, eia lakou, Hon. Messrs Dowsett, Kaai, Birch, Nahinu a me Ake.
Heluhelu alua ia ka bila e hoomana ana i ke Kuhina Kalaiaina, e kuai a e hoolimalima i na aina aupuni ma ke kuai kudala.
Noi mai ka Loio Kuhina, e hoopanee loa.
Noi mai a Mi Mikalemi, e waiho i ke Komite Wae.
Mahpe o ka hoopaapaa ana, ua hooholoia ka hoopanee loa. Eia ka poe kue i ka bila : Hon. Messrs Dowsett, Kuhina Kalaiaina, Kakani a me Kipi ; a o na poa kokua i ka bila, Kepoikai, Aholo a me Kauai.
Heluhelu alua ia ka bila e kokua ana i ke Kuikahi Panai Like, a ua hooholo ia a kakau poepoe.
Heluhelu alua ia ka bila e hoohoihoi ana i ka hooholo mokuahi me ko na aina e, a ua hooholoia e kakau poepoe.
Heluhelu alua ia ka bila e pili ana i ka helu ana a me ka ohi ana i na auhau o na waiwai i morakiia, a ua hooholo ia e kakakau poepoe.
Heluhelu alua ia ka bila e ae ana e lapaau na kahuna Hawaii me ka laikini ole, a ua hooholoia e kakau poepoe.
Heluhelu alua ia ka bila e hapai ana e malama ia ka mahiai a me na hana noeau e ae a pau iloko o na kula aupuni.
Heluehelu alua ia ka bila e hoololi ai i ke kanawai e pili ana i ka Papa Ola Hawaii, a ua hooholoia e kakau poepoe.
Heluhelu alua ia ka bila e hoololi ai i ka Pauku 237 o ke kanawai Kivila e pili ana i ka hoopaa ana i na holoholona helehewa- a ua hoike ia mai no hoi ka hoike a ke komite, e noi ana , e hooholo ia ka bila e kakau poepoe e like me ka hoololi. A mahope o ka hoopaapaa ana, ua hooholoia ka bila e kakau poepoe.
Lilo ka hale i ka noonoo ana i ka bila e hooemi ai i na kuleana aina e koiia'na e na pili o ka mea i make.
Noi mai o Mi Koakanu, e hoopanee loa, a kokua mai o Mikalemi, me ka i ana, Ina e hooholoia keia kanawai, alai la, e ala mai ana na ino he nui no keia mea, mawaena o na pilikana o ka mea i make.
Mahope o ka hoopaapaa ana, ua hooholoia ka bila, a haule ka hoopanee. Eia na mea kue i ka bila, Mi Koakanu a me Mi Kauai, a kokua o Mi Kaukaha. Ua hooholoia ka bila me kahi hoololi iki, e kakau poepoe ia.
Kapae ia na rula, a waiho mai o Mi J H S Martin, he olelo hooholo, aole loa e hookomo hou ia mai kekahi haawina hou iloko o ka Bila Haawina, mahope iho o ka apono ana i keia olelo hooholo, a koe wale no na mea e waiho ana i ke Komite Wae.
Noi mai o Mi Kipi, e hoopanee loa. Hooholoia, he 24 ae, 9 hoole.
Hoopanee ka Hale.
LA HANA 64- Iulai 16.
Hoike mai o Mi Kaukaha, mai ke komite mai o ka bila, e hoololi ai i na pauaku 1 a me ka 5 o ke kanawai Kivila, e pili ana no ka auhau o na holoholona a ua noiia e hoemiia ka auhau lio, i 60 keneta. Aponoia.
Hoike mai o Mi Kaai, mai ke Komite mai o ka bila, e pili ana i ka laikini opiuma, a noi ia mai e waiho ma ka papa a hiki i ka wa e noonooia ai ka hoike a ka hapanui.
Heluhelu akahi mai ka Loio Kuhina, he bila e hoopaa ia i ka manawa no na waiwai i morakiia, a kauohaia e pai.
Heluhelu mai o Mi Kupihe, he olelo hooholo, no kekahi poe kahiko e noho nei ma Kalaupapa, kahi o mai lepera, ua papa ia aole e hele ake mawaho o na palena o na poe mai, nolaila, ua makemakeia ka Loio Kuhina, e hoike mai i keia hale, no ke aha la ke kumu i papaia'i? A pehea la hoi, e mau ana no anei keia papa ana ma keia hope aku? Aponoia.
NA HANA O KA LA.
Lilo ka hale i ka noonoo ana i na hana o ka la, oia hoi ka bila e hoololi ai, mai ka pauku 2 a hiki i ka 18 o ke kanawai e hoomana ana i ka Papa Hoonaauao, i kula hoopololei no ka malama aua i na keiki makuaole, oia hoi kona heluhelu alua ia ana.
Ma ke noi, ua noonooia ka bila, ma ka noonoo pakahi ana i na pauku.
Noi mai ka Loio Kuhina, e hoopanee loa i ka pauku 1 o ka bila, e pili ana i ka hoomana ana i ka Moi ke Alii, e hoomau i ke Kula Hoopololei ma Keoneula.
Ua lilo elua hora a oi i ka hoopaapaa ana i ka bila, eia ka poe kue : Loio Kuhina, Naukana, Nawahi, Kaai, Kakani, Dowsett, Kuhina Kalaiaina, Haupu, Kipi, Bihopa a me Nahinu. A o na poe kokua i ka bila : Koakanu, Kapule, Kakina, Kauai a me Kuikahi. Ma ka ninau ana i ka hoopanee loa, ua hoololoia ka hoopanee loa ia o ka bila a pau.
Ma ke noi, ua hoopanee loa ia ka bila.
Heluhelu alua ia ka bila e hoololi ai i ka pauku 1 o ke kanawai e pili ana i ka olelo Hawaii, oia hoi ka olelo kumu.
Ma ke noi ua hoopanee loa ia ka bila.
Heluhelu alua ia ka bila e pili ana i ke kuleana o ka wahine mare, i hoikeia ma ka pauku 1448 a me 1476 o ke Kanawai Kivila.
Ma ke noi a ka Loio Kuhina, ua haawiia i ke Komite Wae, eia lakou : Loio Kuhina, na Hon. Komoikehuehu, Kaukaha, Mikalemi, J H S Martin.
Heluhelu alua ia ka bila e pili ana i ka uku o na luna aupuni.
Ma ke noi a Mi Koakanu, ua hoopanee loa ia ka bila.
Heluhelu alua ia ka bila e hoohoihoi i na makua Hawaii a haole hoi, i lehulehu na keiki.
Ma ka ninauia ana o ka bila, ua hoopanee loa ia.
Heluhelu alua ia ka bila e noi ana i uku hoomau no Major Mahuka.
Noi mai ka Loio Kuhina a hoopanee loa.
Kokua mai na Hon. Koakanu, Mikalemi, Aholo a me Kauai, e hooholoia ka bila, oiai ua loihi loa ko Major Mahuka noho ana iloko o ka oihana o ke aupuni, nolaila, ua pono ke haawiia i uku hoomau nona.
I ka ninauia ana o ka hoopanee loa i ka bila, ua haule, a hooholia ka bila e kakau poepoe ia.
Heluhelu alua i ka bila e hoomana ana i ke Kuhina Waiwai, e aie aku i ke kala kula, a ua hooholoia e kakau poepoe ia.
Hoopanee ka Hale.
LA HANA 65- Iulai 17.
Hoike mai ka Loio Kuhina, mai ke Komite mai, no ka hooiaio kanawai, a ua hoole mai ka Moi i ka apono ana i ke kanawai e hoololi ana i ka pauku 265 o ke kanawai kivila, e pili ana i ka uku o na luna makai. Ua manao ka Moi, aole he pono i na luna malalo ae o na Luna Hooko, e hooponoponoia ko lakou uku ma ke kanawai. Aponoia.
( Aia ke koena ma ka Aoao maloko.)