Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 28, 11 Iulai 1874 — Ka hoike makahiki no ke kula hanai o Hilo, iune M. H. 1874. [ARTICLE]

Ka hoike makahiki no ke kula hanai o Hilo, iune M. H. 1874.

Ma kekahi mau inea, ua loohin ke Kulalionai o Hilo » keia makuhik» i na pilikia i oi aku mamua o na pilikia i ioaa piue|>ino mamaa. I kinohi, haalele kekahi kumu i hilinai ia, no ka loaa o ka uku nui ae mi ka haua okoa. Mahope iho, ika 1a27 o I»nuari, ua Uwe aku ke Akua ia Mr. ke kumu i makaukau, i miuamina nui ia, ka tnea i noho kahu hoopono maikai muoli no ke kulai ekola makahiki me ka bapa, ka roca hoi i hoomaopopoia e iilo i Poo 110 ke kula i ka la mua o Feberuari. Ika loohia ana i keia mau pilikia hiki ole ke lawe, a hiki oie hoi ke hoomanawanuiia, ke 010 i kokuaia noluna mai, ua hoao makou e moe ilaio, a e hoomanawanui i na kaumaha a pau ana i kau mai ai. Ua nui wale nae na kumu e hoomaikai aku ai ike Akua no kona kokua ana mai I ka hapa kolu mua o ka makahiki, i ka wa a Miss Liiana i hoomaha ai, ua pane pono mai ka maua kaikamahine i kona hakahaka. A ioa hapa kolu hope elua, ua hana hou Mtss. Laiana, ma kona wahi kahiko, iloho oke kula. Aole hoi i emi kona ma- | kaukau a me ka ikaika ma ka hana. O keia | mau hakahaka e, ua hoopooopnoia e like |me ka hiki ana ia makou e hooponopono ; koke. Ona kumu hoī i koho hou ia, ua ! imi laua e hana pono. Ua like paha ka imi pono ana a na hau- | mana ma na paiapala i keia makahiki, me na wa mamna ; a ane like paha ka holo mua ana o ko iakou ike. Ua ikea uo i kekahi wa, ka manao hahai i ka hewa. n.e ke kapm aku « ka haoa hewa, he tu ei ka haoie, ahe kokua ika pono llawaii. Ona hua oko n» koa kipi ana gqs Honoiuiu, a meko na haunaeie o Lahainaiona, na ikea no ma keia kuia. Ak«, ma ko lehora kokua aoa mai, na iike kela mau hua, (ne na ao i pnhi wale ia e ka mak*ni, aae ka ponioa oka mauna pah», i naiowaie i ka la ; aoie lilo i ua nui, e kahe odī ai ka wai ma na kahawai. Ona hana oke Kula S»bi.ti, ame na halawai nui, a me na ba!awai iiiliī, aole i haalele ia ibi la S4bali y a rae na la e ae. O ke kokoa Mahi&a Hoo i keia makaliiki, oa oi mamua o ko na makahiki maaiai. Aole mekahiki i oi ae ka hoi koke mai o na haumana i ka pau ana o na wa hoomaha, mamua o keia.

A** h>i k* maikai oka UkoahiO* ni ia me& i kēls a>iO tnsfeihiki O.—S p®h# t mamuii o k» vra kahiko he 20, * he 30 ® 4 ' k»htki ro»aio»*ka oei.

I ka hcoro*ka »oa o ka makahiki, i ka 1» | 6 o luU*. ua puka mai o» b»uni«Da be 80 mamua o ka o» poo ° m *~ le oo » koe. Ua kakali laua no ka maima», a ua pau mai hoi i?oko o ka bebcdoma ieo?»I ka wa i hoomaha ai ke kuU Mei he na haumana. Ika hoomaka i lutaīj | oa hookom<»ia n» mea hs>n he *24. ® iloko o i ka makethiki, o» hookuoi» heSS, * kot> i | ke»a hoo'nah», i ka U II» oMei, he 79. Iloko oka hapalua mua oka makahik», ua hoihoi ia ako 4, o Ukou, e noho nu ko Ukou home, i ke koena o ka mikihiHi, oo ka maUma o!e ioa kaoawai oke kula. Auk ae ia hoi oa m«a 4 e hoi i ko Ukou wahi i na maUma hopt% no ka eha o na maka kekah?, ano oa maimai eae kekahi. NoUila, 71 wale na oa hanmana * noho kula ana, a hiki īka pau ana oka makahiki. Oke ola kino ana oka oui o oa hauai&na, aamaikai loa n s \ Aole haumana hookahi i mai fivi lorhi iloko oke kola » keiia makahiki, l ka pau ana o ka hoike, bai mai na haumaoa he 13 i ko Ukou manao e hele i Li hainaluua i keia malama ae. Eia paha ka hoike hope loa oke kamu kahiko o keia kuU. NoUiU, ua pooo paha ke hoike poiole i kekahi nwu mea o ke ku« la. mai ka mua mai. Ua malnmaia ke kula i na makuhiki he 3s. 0 oa h&umana a pau, mai ka aiua mai, he 870 ; ke heln ole ia na mea i noho ole a kakauia ko lukou inoa, mahope o ka ooho aua iioko o ke kuU i 6 inalama a oi ee palia. Ua oi mamua ona hanen elua, i helemai keia kula aku, a komo i Lah&inaluna. Ua mam-oia, ua oi aku mumua o 400 i lilo i ka oihana kumukula mā Hawaii nei. He UO a oi paha t Ulo i Knhuuapule, Haiolelo, a m;s!ouuri puha i Nuuhiva eua, k me Maikonis<a. I k.i la mua o lanuari, hoopniwa oui mai oa hanmunvkahiko o ko Kii'a iamaua me Liiimana wahioo. Mamua oka aina kakahiaka, kipa mat kekahi a olelo ia ma ua, e noho makaukau; a i ka hora 9u hookipa iua mea hele mai NolaiU pii ole aku au i ka Halekula, e like ine ka pii mau ana. Ika hora eiwa me ka hapa, komo mai na haumana kahiko be 40 paha, me ka Hae Hawuii ma ko maua pa. Oiai e lulu lima ana, a e haawi ana i na noho no lakou iloko o ka hale, puka mai oa kumu, a ine na haumana no ka Halekula mai, a piha ka Lanai oko maua hale. liahai na pule, na mele, a me oa haiolelo; me ka haawi ana i ka eke ine na ilala he §150, no na mea a Ukou e ooho nna ma Puua, Ililo, H imakna. Mahope in»i, ua hoolawaia, mai K.au a me Kohala mai, & lilo i $203. O Ua lawe ia niai o ka Hae iloko o ko maua pa, oia ka mea i maopopo mua ai i i maua, he maoao iiana akea ko Ukou. Ma ki nana ana i ka Ukou hano, ua maopopo inai la, ua huipu ka manao ona kumu kokua e noho ana iloko o ke kula, me ko na hanmana i puka kahiko. Ano ke malie, a me ka ekemu ole o lakou tt pau, aole maua lohe iki i keia w;» i na mea i hookumu i keia hana. Ua ike maua ina mea i haiolelo, kakauolelo, a me ka puuku ma ka Ukou hana akea ana, a oia wale iho no. Aole uiea hawanawana iki mai ia maua i inoa o ka mea noua ka mauao i kioohi. Ua holo aku paha Mr M!akaimoko, me kana ohana i Hilo ī keia mau la, e lilo i Poo oke Kula. Ake lana oei ka manno e loaa auauei iaia t ine na Kahu o ko kula, he mau kumu kupono e kokua iaia. Ke nonoiia aku nei hoi ka oukou pule ikaika mau, i oi uoi aku ka maikai o ke Kula ma keia hope aku, mamua oka wa i haU. Me ka mahalo. D B. LyuaN.