Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 28, 11 Iulai 1874 — Hoike a na Elele, Rev. J. F. Pogue, a me Rev. J. Kauhane, i hoounaia e ka Papa Hawaii, i ka Misiona o ka Pae Atna Nuuhiwa, m. h. 1874. [ARTICLE]

Hoike a na Elele, Rev. J. F. Pogue, a me Rev. J. Kauhane, i hoounaia e ka Papa Hawaii, i ka Misiona o ka Pae Atna Nuuhiwa, m. h. 1874.

M» k» I* eono o Aperiia o keia makahiki 1614, u» k«o ako )• mao» oaiaoa okt uio* ku Kiaao, e holo i ka P ae Aina o Noahiwa, • like me ka hooona ana o ka P*p» Hawaii. Ua lohi loa kei» bo(o an» o k» oioka <m ka moaoa; hikt ma« ako la ma ke*mokQ|Hi«i o Uapoo, na ii» la 21 o Mei, o» boi, he 45 q« 1« m»| Hooolala ika uu AH,»« k« lokomaikai o ke Afco«, «ol» m»>

kou i i > bi« i kekahi po?o j aai ma .» rao- f ana i ke a ho!o lohi «saa. [ Aole hot ao &« on&kaoī ioo, » mek* p*>- | faa kei* lo'ui; »k«, oo ka bo«o s»te n> oka | tsoka ( » me ka hoki aua o ke au 11« Ko« \ mobac» ; aoUiU, u» holo !oa aku i ;a He- j en», i i&e« e hiki ai ke hoopiī houi keU j Pieaia*. A peb ih&la ka aoa csa U | loihi i iilu i ka ho!o aaa »ku. I A uke ko ana oka mok», u» [ holo oui o R«\'. S Kauwealoha, a htawai j pa oukoo ma ka r>oka, a nana oo hoo- { kt>Q;o i ka moku, » ku ke t«t o laka-1 hekau, L'apoa. A oiaUiU, i loia'i ki wai. I a uie ka p<jhaku, i mea hookauoiaha »o ka | moku ; a oia ke ahiiahi o ka U hdo ae ka inoku, a ku noa Hakanahi, oia bhi a Kauwealoha e nwbo oei, e maiama i le ku!a haoai kaikaoi-āhiue. He wahi maieiī, a kupono loa keia noia haoa ; oa kaawae loa mai ke k*hiwai kahi ī noho ia e kamka. Aka, eia one ka mea kaumaha, oa hookouia ke kula, a ua p«u kahiko ma ka malana o Nou*emaba o ka makaniki 1873. No k<aha hoi? No ka wi, aole e h»ki ke malama De mau wniwai uo ko ke kola e waiho oei, ika, aole nae e loaa kaai ke kuai me ka waivai ; me ke dala waienoka loaa. NoUila kapilikia i pau ai ke kula. A oa keia Wihi no i loaa ai ooa wihie no ka moku, ni ka makaukao aoa o ieia mau mea a pou, hauiele ku moko ia vahi ma ke awakea oka Poaono la 23, i ua k:ui pu mai o Rev. S: Kauwealoha, ame elua kaikamahioe okela kula, ehoihoi ikn ana iko Uua wahi ma Akoona, Hiwu>a. Holo »ku makou me ka munao e komoka moku aia ke awa o Kaiohae, Nuuhiwa ; aka, no ka po e ana, ua holo : loa aku iiakou ma Akuono, Hiwaoa. Ama ka po oka Poakahi, U 25, ku ka moku ena ke uwa o Kahauko, kekahi awa j e pili pu aua mo Akuona. Ma ia po no, ua j bo\o mai o llapuku, a Uuua pu me makou ma ka moka. A ma ke kakahiaka ae o ka Poalna, hle aku ma kalii o Hapuku ; launa pu mo kona ohaua, ame na hoahanau malaila. Aua molumaia hehalawai mulaila ia awakea. Nui na kanaka i akoakoa mai ma ka halepule, piha ka liale, na kane a tne na wahine ; ?eUuo hoi, he mau keiki kaue, ame na kai kamahioe. N» hana ma keia halawai ; o ka heluhelu ma ke Kauoha Ilou kekahi poe ; Pi-a pa kekahi ;,helu kamalii, knkau lima, palapala aina ; a me kekahi mau manao paipai mai a amkon aku. Maikai ka hana ina keia kihapai i ka nana aku. O keia poe aole lakou he mau hoahaaau wale no, he poe hoahanau ole ka hapa nui. Eia lioi kekahi, 0 kekahi haole mahiai pulupulu e noho ana ini Kahauku, ua Uuna me Hapuku, o ua oluolu oia e malama i halawai ma kona wahi i ke S»biti, no na kanaka malaiU, a me kona poe kauaka ; a ua paa no he hale hafawai malaila. Ua ike hoi maua i na alina a ka enemi kaua e kukiu ana ma na paia oka halo o liupuku, he mea weliweli i ka nana ae, no ka mea, aia no Ukou, ua hoakoakoa ia a pau ids kela hale, i kela wa i ki ia mai nei na pu ; aka, eia ka mea kupanohB, aole kekahi o lakou i ku ika poka ; he oiaio, ua lilo o iehova i pale kaua uo ka poe uloha aku ia ia. I ka Uuaoa ana me na kanaka ma keia wahi, he auo oluolu ko lakou. Ua haalele ka makau ia Aknona. Ma ke kakahiaka Po» akolu, la 27 ua holo pu o Hapuku a me eha kanaka Nuuhiwa me ia, i mea kokua ia Kekela, ke hooholo ia ko laua kaawale moi Puamau aku. Ama ko awakea Poaono, U3O o Mei, ku ka moku ma Puamau, a launa mua makou me Kekela ma ka uioku; lele aku iuka ma ka hale, a ua akoakoa nui mai na kanaka, oa kamalii ; nui na kaoaka ma keia wahi ; aoo hihiu nae Ukou. Ama ka U Sib;»ti Be, ua malama ia he haUwai maloko o ka hale moo o Kekela ; aole o lakou hale haUwai. Aole nui na kanaka ma keia h»lawai ; eha wahine Nuuhiwa, elua kauaka Hawaii, o KekeU me kona ohau», a o makou mai, na malihioi. (Ja nui uo oa kanaka e akoakoa ana mawaho o ka hnle, ae ku ana ma na puka, be poe makaikai wale mai no. A ma keia hal&wai ia maua kekahi mau 01010 p»ipai. A maho pe oia halawai, he kula Subati ; a o oa hau-1 mana o keia koU, o keia mau wahme eba < wale 00. Ama ke ahiahi, ua malama ia ku ahaaiua aka Haku. loa kamaaiua oo ka hana. | A ma ka Poakohi. lonel, ua hoomaka ! i* ka halawai enakahiki, Ekolu wale no j UU okeia Ahahui; o Knowealoha, Keke-1 la, a me Hapuku, a o mamua eloaooa e!e- i le, mai Hawaii aku nei. £ ike ia ka nui o oa hana a keia haUwai ma k& mooielo ; Aka, eia nae kekahi mau mea i hooholoia. I. £ hoomaka hou aku o Kauwealoha i ke kula hanaikaikamahioe, e hooikaika hoi e huli hou i mau haomaaa. 3. Na Hapukue miUmi i ke kula hanai keiki k»ne, ma Akuona i keia wa aku. 3. Ua hooholoU ko Kekela aoho hou ma Puamau, ke ae ke kutau Pope ika hoihoī hou m«i» kona hale, aua i knai lilo aku ai ia Ukoo. 4. I ka Uuun hoopoaopooo pu ana me lee Kahooa Pope, oaaono oi» e hoihoi mai i ka hale. 5. Hooholok, »a Eekel* e maiaiM «ko i ke kihapai ai. Oao» Fatuhi«a.

6. Pono so a hoyo«A īa ke oU makahiki [ ooa ko-na ioi km paeain* o Xuah:wj, sia j ke dala. «<*'< :nJ tii waiwuL | 1 k* nao* ako i ka haoa oi keia nia | kihapai, «ole holo īrju4, u» ; A \ 1 k« ui'j»Vu, ke euai aei i hope ; ahona iki | oae m* ke k*hapai 011 tpoku. A tna na ki-1 h*pti kaho o!e » keīa wa t oa hoi h >p« ka < h%pa nui ooa hoahanaa. O kek&h; kumu ) o ke»a, aole akaka ka hiki pinepine aku o | oa kumei, e launa me ia m«o hoahanio, no | ka pil?kia jjkha oka holo ana aku i kekahi | wa. A eia p-iha kekahi kumn uui ; o fea loaa ole o na mau knmu hou, « hoio aku, a e kokua i ka hana ina keia nusioua ; no k» i mea, ua nui ke kihapai, a ueku ua paihaoa | e hana nei i keia wa. Pono no kakon e no- [ ooiaku i ka Haku uona ke kihipa», e kokoa m»i i leau o na umu hou. Eia hoi kekahi. Ike kukakuk» aoa no kekahi mao mea e hoio ai ka haua ma keia m!S!ona, a e hoemi iho ai ua lilo,—ua akaka keia. 1. I ioaa hou ona niuu paahaua no keia m ; sioua. 2. He mea pono ika Papa Hawaii ke imi i aianui okoa, e hoouua aku ai i na mea uo keia m>stooa. No ka inea, aoie makepooo ka hoohmaiima ana i ka moku. Eia kekahi aianui maikai i keia wa f mai Llawaii a i Kapalnkiko ; a maihila aku a Kahiki, a tnai Kahiki aku u ika Paeaina o Nuuhiwa ; no ka mea, ikeia wa, ke holo mau nei na moku o kekahi mau hui, i kela malama keia malam-3 ma ia alauui, a ku no ma Kaiohae, Nuuhiwa. A aia hoi, tn»ilaila aku e ho!o ana kekahi mau moku liilii, e lawe ana i ka ukana no ia mau hui, i kela mokupuni keia mokupuni. No ka hana aka Pupe. Aole ike ia ka holo ana o ka lakou hana hoomuua ; aka, ke hana nui no nae lakou me ka maalea ; j ua nui no lakou i keia wa. O ka Ukou ha- \ ua nui, oka mahiai pulupulu. He mau ha ī le laau ka hapa uui.o nu hule, a u>e na Luakini o lakou. No kekahi mau hana a !»o kakou mau Kahnnapule ; aole he pue moloa, a palaualelo ko kukou mau Kahunapule ma ka hana j li.'ua ; ua mukaukau, a ikaika ma ka hana lima. Ika mahiai pulupuiu, ika hana kamana, a lawaia no hoi i kahi wa. A no keia mau ano miki, a maa ma ia miu hana, ua ano kuonoono loa lokou i ka nana aku ; ua | paa na hale maikai, ua loia no hoi i kahi ! mau niea, na aina kuui, iako pu no hoi la- ! kou i na waapa huelopoki maikai kumuuu-l ai nui ; i ka nana aku, holo no ka lakou mau hana uia ke kino ; aka, ona hana o ke aupuni o ke Akua, ua ku malie, a i ole, ua holo i hope. Nolaiia, pouo no ia kakou e puie nui aku ike Akua, i iauna nui ka Uiiane o ke Akua me kana poo kauwa inalaiia, a i hooholo pono ia k>ina mae hana. Me ka mahalo. J. F Pukle. J. Kauhane.