Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 16, 18 April 1874 — E Malama, O ilihune auanei ma ka Lani. [ARTICLE]
E Malama, O ilihune auanei ma ka Lani.
He ilīhone aoe» ma ks laoi ? Kai no« he w«hi Uko loa īa i n* pooo, i fl* waiwai m*(kai a pa« ioa Heaha kaa e paipai oe«. E miiiaia oe o ilihone mnoei ■» Uoi ? L*a pjoo ao ka'o p*»p*t aoa ia oakoo, ia kakoa pa no boi, E aaiaoia o ilihone aoanei ma ta tam. E oana iko kakoa ano ma keia ao» Oa liihone kekahi, oa waiwHi kekaoū Aoie o»e i lik» k» »iihu&e, aoie i like ka w»iwai Ca ilihooe loa kekahi poe, * piiikia maoii oo ka ilibune. (Ja h jpa iiihooe kekabi poe, aoie o«e i piiikia ni ta hapa ilihone. Ua emt nae ka pomaika», a me ka lako ana Peia hoi ka poe waiwai, ua waiwai ioa kekahi poe, a iako ina pono kioo a pau. Ua hapa waiwai kekahi poe, a nolaiia, ua bap.* ko Ukou mau iako a me ka pomaikai kioo. No ke aha ka ilihuoe a lako ole, a iako paha ma keia ao ? Malama paha 110 ka hana ole, a hana hapa aoa. No ke aha hoi ka waiwai a lako ioa ma keia ao ? Mala--10» no ka hana a mau ka hana. Ma na hoopili ana. He mau de£ere waiwai ma ka luoi. Oka d?gere ilalo loa, aue like ia tue ka ilihune. Oia ka poe e kapa la aua, he poe uuku ioa iloko q ke aupuni oka iani ua« Mat. 5: 19. Oia hoi ka poe e komo pilikia «ija iloko o ke auuuni «» ua laui, a ane hiki ole ke oia ma Mareko 10:23 1 Petero 4:13. E komo mai ana no la poe lioko o ka lani, e komo mahunehuue aua iio nue, e 11ue me k>t poe i pakele mahuoe* huoe maiwaena mai uke uhi. Ua pau ka hale i ke ahi me ua waiwai oloko, kne ke kino wale qo me kahi loie paha e pili pu aua. Ke degere waiwai ilalo loa ia ina ka iani. oke ola wale iho iio oku uhane, ine kahi lako uuku ioa. A oiai ia dfgore litlo l >a ka pii una o ka waiwai o kaUni a hiki aku i ke degere luua loa, oia «a degere wt>iwai o na auela, a o ka poe hemoleie loa ma «eia ano. Aole o losu i makemake e ilihani keka. hi o kakou mt ka lani. Oia ka i iho mai, mai ku lani a i kem ao, a lilo i mei ilihuue i noowaiwai ia'i kakou. A kauolia inai oia penei, E hoahu ae oukou i wuiwai uo oukou mu ka lani. A, me ka waiwai oiaio ole, e hoomakamaka ai oukou i mau mak imnka iio oukou, i tiookipa iakou ia oukou iloko o ua hale pau ole, i ka wa e haule ai oukou. E nana i ke poo o Keii manao paipai, E malama oe o ilihune auanei ma ka laui. Heaha ka hana i pakele ai i ka ilihuoe ma kn iani, a e loan mai ai ka waiwm he nui wule? 1 E haalele iua mea a pau no lesu. Olelo leaii i ke konaka ui e mike-uuke ana e oli, E heie oe e kuui lilo aku ī kou waiwai a pau, a e haiwi aku na ka poe ilihone, a e ioaa ia oe ka wniwai iloko o ka l.ini. Ke ano nui o kein kauoha, eia no i<: E hoomauao, no ke Akua no ko kakou
waiwai a pau* Nana no ia i haawi mai, ke uioo, ka uhme, koU.li, ku aina, na holoholona. Ina aole oU i haawi raai, ina aole oia i kokua mai, ua nele kakou. Df> haawi mai ke Akua i keia mau inea, i keia mau waiwai la kakou, e malamaia nooa. No kakou oo kekahi, i hiki ai ke bana ooua. Ke ai nei, ke inu uei, ke aahu nei i ka lole, ke uoho uei iloko o na hale, oo ke aha ? I pono, i malu, i ikaika na kino, i hui ke hani oo ke Akna, i hiki ke aloha i q& honlauna, a kokua ia lakou, a hoouaauao ia lakou, a kokuai ka hoouaauao aoa i ka poe uaaupo ma oa aina hoomaoakii. E ooho aie ka makuakao e haawi aku i ka waiwai, i ke dala, i na noloholona, i na keiki ke noi ia mai i mea e pooo ai na kaoaka, me ke aupuni oke Akua. E noho tue ka makaokau e hookipa i ka poe mali* hīni, e koKua i ka poe ilihuoe, i ka poe mai, i ka poe piluia, me ke kokaa pa oo hoi.
2 E hoomahaahoa'i na makamaka ma oa haoa manawalea, oa haoa e pomaikai ai kanaka, kamalii, na hana e kinana'i na hewa, na ino, oa poino. £ komo iloko o oa hale e paipai i oa ohaoa e haalele i ka rauia, i ka wahahee, ka ouku, ka hoopaapaa, ka hakaka, ka moekolohe, ka moe mauoahi, ka pepa t ka hula, oa mea pooo ole a pau. Huhu paha lakoo mamaa, a hoioo ma> t aka f mai makaa iko lakoa huhu, ko iakou hoioo ana mai Hoomaoawaoui no ma ka pa>pai aua, ma ke kioai ana i oa hewa, a mahope, e Uoakila 00, a hoomaikai mai lakou la kakou no ke kiuai aoa i oa hewa, a oo ka hoopakele ana ia j lakou i na poino he oui wale. I 3 Ma ka hoahu ana ika waiwai ma ka i Uni. Elua aoo o *eia hoahu aoa. No ka ; laot kekahi, a, ma ka Uai kekahi. | laa e hoooaaoaoia kekahi poe e kakou. ; a imiia, a hoihoiia aai, a hoohuliia mai, a ' hoomakaukaaia, a make e Ukou, a komo ; iloko eka laoi, he waiwpi ia i hoahaia no ; kakou ma ka Uoi, he waiwai i hookomoia, : a hoomaluia o»a ka baoeko o ka Uoi i ka j hiki aoa aka iUiU. E like aoa Ukoa me oa keiki aloha i na makua, i aa kuinu, i oa kaho. Lakou ke haaoli maa t a wikiwiki e | hookipa aluha ia kakou iloko o ka lani. UooUkoia, hoouaniia, hoohauoliīa mai ko kakoe mao keeaa laoi ia Ukou. Hauoli pu kakou i ka lohe ana i ko Ukou mau leo mele Uai.
Ao U hoahu afi« ho< i ka waiwai uo ka laoi, oia fc v haaa maa moa, ka ho-'ikaika fl»»u aoa i hoii mai ua kauaka, na k*«*lii, maaoei, ait na aioa e, i makank*» lakoo e hele pu ako ika Uoi ru« kakoo. A bikt aku iiaila, e biki ke oiel) aku, Eia a*kkcu me na keiki ao i h&awi oiai *i na makoo. A hooho oli ko ka laoi poe a pau. £ koeno rsai ookoo toe oa keiki a ookou e la* we pu m«i oe». A e lobe an» kakou i ke* kabi mao huaolelo qi Djaieia 12: 3. E holi a heluhelo. E like aoa ka me oa hoku ia ao ako, ia ao ako, ke aha oae kaSoo? E (ualama kakoo o ilihune aoaoei ma ka lani O heie olohelohe 'ako, aole e iawe pu aoa i kekahi poe e ae, aole hoi e ike aaa ilaila i kekahi poe a kakou e hoohnli e maī mamua. Mehimeh*, Uko ole ko kakoa mau keeaa ma ka lani ! Hawaii
Apniaua, Okatoba 6, 1873.
Ret. J F. POKL'E ; dLOBd oe, me ka ohaoa, a me ua hoahaaau a p*u o kaua ma> Hawaii a biki ioa uka i Nuhau. £ atoba dui ia k« Moi Luualilo, a me koou mau Hoa Hanob.ioo o ke KuianaKauhale aiiī. Aqo ka Fnpa Hawau hoi kekahi aloha me kom mau hna a psu 1 >a. No ko makou Ola kiuo.—Ua oloolu no kekahi inanawa, a uu nawaliwaii no ke> kahi maoi*<4 Aole uae i lilo hku kekahi o mikou i ka oiake. No ka Kukou ()ibana. —£e neeoee nei uo imua na hana maikaī, a me ka iiuoma* uawauui aaa o uu kumu Llawaii, ma oa ano ino a paa o keia m*o P.-te Ama. L a mau kula ma kahi mau kihapai, aole mau ma kahi mau kihapai. Ua enau na halawai S.b.»ti, a me ua halawai Poakolu,
a me na halawai mahm;» hou, a me u;i halawai wahiue, me ua kula Sjbati. A ua huli iiou tu»i kaiii poe i ka pono, a uu hookorno houu iho ne: kekuhi poe i ek:»lesia Penei : Aii ma ko'u ekalesi;i o Bot;*rit&ri he iwakaiuii, (*20.) Aia mu ekalesio o Kuni;i eooo, (<3) aia ma ka ka ek»lesi«i o Tapiteuea elima, (5) aia ma ka ekalc j sia o M rikei eono, (6 ) He mau eka!esia hou kei.i ekolu i keia makahiki. Eia kahi nu hf?u e hauoli ai ko kakou rr. tuao ; ua hoi m'i hoi kuhi poe i haule iloko o ka hewa. Mamuli e ike oukou i na ano o oa k'hapai o Maikonisia nei ma na hoike kihapai, aia inaluua o Hoku Ao. Ke kakan wale iho no au i ken wahi leta, e hiki aku aua paha, aole paha '? No ka Ahaolelo o Kilipati nei.—Ua akoakoa na lala a pau o keii Misioaa ma Ap»iana nei. Aua hoomaka ka h«oa me ka mnikai wale 110, aole mea kue. Ana hookolokolo keia mau misiooa i na kumu i hele mawahu o ka rula. t # # # # # No ka Hoku A<>.—Ua nui loa kana hana me makou, £i» ka inea i nui ai o na la me makou : Ua nui ke au ma ka moana, a me na mukani louwili, u me ka pohu kekahi. Ua luhluli ino loa o Hoku Ao i kahi mau la ; uu make loa au ika luai. Ua hai pu ka laau ihu o Hoku Ao i ke aumoe a makou e holo hikioa una, i hele akn ka hana e muu mai ana iloko oke kai. Ua nono io ka ihu o Hoku Ao iioko o ke kai, a ia ao ana ae, i oana aku ka hana e hamole mai aoa ka ihu o Hoku Ao, i kohu no ka hoi ke kanaka i ka ihu, a pela uo hoi ka moku omole pu oka hoi. Ika ka hulipahu w-Ui ka hai &oa o ka laau ihu o Hoku Ao, o Ma> oaela ka mea ku hoe, he haole Pukiki oia. Ua ili o Hoku Ao ma ka lae heina loa o Apaiaoa nei, o» ka pii poloUi aoa o kona laau ihoi ilaoa o ka aina, a ua paa oia ma kona kau ana iluua o na pohaku, ua luli ino ola io ia nei. A ua uleu ke kapena me kona mau lalo iho, ame makou pu, a ua laweia kahi heleuma uuku a kahi hohona ; b<joleiia iUila ; a malaila makou i huki ai a paoee iki i kai, oo ka hapaiia e ka aui nalu, a e ho maka aoa ke kai e pii, oia kahi Kumu i hemo ai, a oo ka ualu ole 0 kahi i ili ai kahi kumn i pakele ai i ka pilikia. Ua nui loa ko makou mahalo aoa 1 ke Akoa oo kona hoopakele ana mai i kona moku. Ma ka Poaha ka ili ana •> Hoku Ao, oia ka la 2 o Orfatoba. Ua haalele mai oia ia makou ma ka la ekolu ae, ua lawe ia Haioa i Tarawa, a holo loa ako i ka Pae Aioa o Makaia a me Kalolaioa. A e hiki mai ana paha io makou nei i ka malama i> Aperi)a.
No k& Hooouhoaoho »o» i o» Komo.— Peuei : Rev. R Maka, on mau oo ia nia kt ekaieaia o Kuin». Owau oei t lele loa mai» s ke uohu oei ftu oia Apauoa oei. Ua waihoia keU ek&leei» i keia makahiki, a hiki t ko'u hoi hou »oa iLila. O Haioa, uft ho' hou oīa i kooalihapn kahiko o Ta rawa. O Kaooho a me Z. Kaburt\ oi» mau uo laui u»a Mar«kei. O Lk>qo, osa M»iaoa t oia mau no, «ole i hoooeeu »e. O Leieo aia Nooooli. oia aiau no, o kooa hoo o T K»ebuae», o boi nu ao» oU i Hooolula. O Kapu roe Kaiimo oi- a«u uo, aoie i oee. O Mote N*k»ooaro kekahi h>abaoiU o kft e«B»esia o BoUr.t.n, oia ke komo & Apemam* i ke:a wa, keia »10% pakkiki o ke »lii, tole m&kemike i na ott- • ouari. Aka, ua wehe m«i ke Akua i ka l>ok» 0 keU »io» e »omo aku kaoa olelo. U» oinolo lo» ke aiii i ko inakoo hoipu ao» ineia C0» koo» aioa. U« hanai mai ia m»>
! k*»u i ka ai. * u* cb»i «•* mawou i k* ! wrai t mua »e oii e omUoi i» 41. Nikaoo- • aro *me kao» wah'oe, e haoai ik* ii, • S n% makoo e hoaaho i ki lole, pel« k»oi ; p*»e mai i« me^ou NA bCNAHCSA MAXAO. [ Oa oni - wela o k»i* b«o li ~~Aijt no i ka o Hoku Ao ī Tariwa i keia U t k*ht i , kapiiiīa'i e ke kamina o keu moka i ku | iho oei, oo ka mea, ua .ohe makou i ko'»a I tiot toa i kooo «i i ilī aī ois Apai»n* nei | A oa akaa ia kona keleawe—Ua maimai i o H B»oamu malooa o k* moko. a ua ai.o 1 wiwi, a emi mai kona kino.—Ke mau uei i oo keia mau aioa i ka manao kaoa ; ua l.ee I ako nei ksbi poaii kana, aia iTarawa.-Ua | wi loa keia aiua i keia wa, no ke kaua.—O i ka la roe k& wii z«karewe, he wti mailoko ■ mai o ka ioio — Aloha īno I .koa nei e hoo- • kuli nei, aoie hooloheia o n< o'elo ao— AK»i ha nui oukou a pau l-=a —o*au iho no o | kou pokii iloko .> lesj J V\". Kanoa.